Jan Izydor Sztaudynger to polski poeta, satyryk, fraszkopisarz, a także teoretyk lalkarstwa oraz tłumacz. Pisarz urodził się 28 kwietnia 1904 r. w Krakowie. Przyszedł na świat w rodzinie z korzeniami polskimi, niemieckimi i francuskimi. Był synem Izydora Jana Józefa oraz Anny z Kokowskich. Swoją drogę kształcenia rozpoczął we Wzorcowej Szkole Ćwiczeń przy Seminarium nauczycielskim w rodzinnym mieście. W czasie pierwszej wojny światowej rodzina Sztaudyngerów ewakuowała się do Brna na Morawach. Tam Jan Izydor kontynuował naukę na Prywatnych Polskich Kursach Gimnazjalnych. W roku 1915 podjął się nauki w II Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. Po zdaniu matury zdecydował się na studia polonistyczne i germanistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. W czasach studenckich należał do grupy literackiej „Helion”. W roku 1923 ukończył roczne studia pedagogiczne, a w następnym roku uzyskał tytuł doktora filozofii. Po zakończonej edukacji Jan Sztaudynger rozpoczął pracę jako nauczyciel języka polskiego w gimnazjum im. Władysława Jagiełły w Dębicy. Sztaudynger literacko debiutował na przełomie lat 1923-1925. Zasłynął głównie za sprawą fraszek. Jego pierwszy artykuł został opublikowany w praskim czasopiśmie „Divadelni Listy”. W maju 1923 r. zorganizował swój pierwszy wieczór poetycki, który odbył się w sali Kopernika w Collegium Novum. Po odbyciu obowiązkowej służby wojskowej w Szkole Podchorążych Piechoty w Zaleszczykach przeprowadził się do Bydgoszczy. W tym mieście pracował jako wykładowca w Męskim Seminarium Nauczycielskim. W roku 1925 ukazał się jego debiutancki tomik poezji „Dom mój”. Wstęp do utworów napisał Karol Hubert Rostworowski. 5 lat później zdecydował się na przeprowadzkę do Poznania. W roku 1930 stał się członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich. Przez cztery lata nauczał w poznańskim Seminarium Nauczycielskim im. Ewarysta Estkowskiego. Poeta publikował swe artykuły, recenzje, wiersze oraz fraszki w „Kurierze Literacko-Naukowym”, „Poznańskim Czasie”, „Tęczy” i „Dwutygodniku Literackim”. Okrył się sławą również dzięki działalności w kabarecie o nazwie „Klub Szyderców”. Po kilku latach jego żoną została Zofia Jankowska, a w późniejszym okresie urodziła im się córka Anna. Na przełomie lat 1930–1935 autor wydał dwa wiersze: „Ballada o Stanisławie Wysockiej” i „Kasprowicz”. W późniejszym okresie pojawiło się pięć tomików wierszy Jana Izydora: „Ballady poznańskie”, „Kantyczki śnieżne”, „Umiejętności”, „Ludzie”, „Rzeź na Parnasie”, „Kantyczki śnieżne”, „Umiejętności”. W roku 1934 objął stanowisko wykładowcy Państwowej Szkoły Wydziałowej. W latach 1938–1939 prowadził wykłady dotyczące teatru lalek. Po wybuchu drugiej wojny światowej Jan Sztaudynger wraz rodziną został aresztowany przez niemieckich okupantów.
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!
Wystąpił błąd, spróbuj ponownie :(
Udało się! :) Na Twojej skrzynce mailowej znajduje się kod do aktywacji konta
";
Sztaudyngerów osadzono w obozie przejściowym i przesiedlono do wsi Malice. Poeta brał udział w tajnym nauczaniu gimnazjalnym w Opatowie. W roku 1944 przeniósł się do Lublina i objął posadę kierownika Sekcji Marionetkowej w Resorcie Kultury i Sztuki PKWN. To on organizował tam pierwsze teatry z udziałem lalek, lecz po kilku tygodniach został zwolniony dyscyplinarnie. Po zakończeniu wojny Sztaudynger przeprowadził się do Łodzi. Początkowo pracował w tym mieście jako kierownik literackiego Teatru Lalek „Biedronka” Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. Następnie objął stanowisko referenta literatury w Wydziale Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi. W roku 1946 przyszło na świat drugie dziecko Jana Izydora – syn Jacek. Wówczas artysta współpracował z Centralnym Instytutem Kultury. Jan Izydor według zapisów w źródłach historycznych uczestniczył na Pierwszym Zjeździe Polskich Pisarzy Ziemi Sudeckiej w dniach 8–11 maja 1947 roku. W latach 1947-1950 pomieszkiwał w Szklarskiej Porębie. Wówczas uczestniczył w życiu literackim nie tylko tego miasta, ale także Jeleniej Góry oraz okolic. Aktywnie brał udział się w zajęciach organizowanych przez Klub Literacki, służących przywracaniu kultury na zachodzie. W czasie pobytu autora w Szklarskiej Porębie doszło do największego wzrostu w twórczości Sztaudyngera. Ten czas był dla poety bardzo obfity, stworzył wówczas szereg pojedynczych wierszy, a także tomik pt. „Strofy wrocławskie”. Kilkanaście lat później wyprowadził się do Zakopanego. W roku 1954 ukazał się tomik fraszek pt. „Piórka”. Rok 1954 oprócz obfitości literackiej ukazał też ciężką i trudną do zwalczenia chorobę poety. Od tej pory wielokrotnie przebywał w szpitalach (m.in. w Warszawie, Łodzi, Krakowie). W latach 1961-1968 stworzył swoje ostatnie utwory. W wydawnictwie Nasza Księgarnia wydał cztery tomiki wierszy adresowanych dla najmłodszych, czyli dzieci i młodzieży. Fraszkopisarz zmarł w Klinice Hematologicznej prof. Juliana Aleksandrowicza w Krakowie. Jan Sztaudynger odszedł 12 września 1970 roku i został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim w jego rodzinnym mieście. Twórczość artysty ukazywała jego afirmacyjną postawę wobec życia. Sztaudynger inspirował się światem przyrody, dziełami sztuki i miejskimi legendami. W historii polskiej kultury zapisał się głównie jako twórca fraszek i z tego względu jest uznawany za odnowiciela tego gatunku. Autor został odznaczony Srebrnym Wawrzynem Akademickim. Nadano mu nagrodę literacką poznańskiego Związku Zawodowego Literatów Polskich, a także Nagrodę miesięcznika „Odra”. Stworzył m.in. utwory takie jak: „Piórka znalezione”, „Entliczki pentliczki czyli Zwrotki dla Dorotki”, „Dróżką przed siebie”, „Szczęście z datą wczorajszą”, „Chwalipięta czyli rozmowy z Tatą”, „Bajki dla dorosłych”, „Szumowiny”, „Supełki”.
Dodaj komentarz jako pierwszy!