Michaił Bułhakow
Kim był Michaił Bułhakow i dlaczego jego manuskrypty nie spłonęły?
Michaił Afanasjewicz Bułhakow (1891-1940) to jeden z najbardziej enigmatycznych pisarzy XX wieku, którego twórczość niczym magiczne lustro odbija absurdy sowieckiej rzeczywistości. Autor Mistrza i Małgorzaty – arcydzieła literatury światowej zakazanego przez pół wieku – stał się symbolem artystycznego oporu wobec totalitaryzmu. Jego życie to labirynt paradoksów: z wykształcenia lekarz, z przypadku pisarz, z konieczności dramaturg, a z wyboru – sumienie swojej epoki.
Wiedz, że Michaił Bułhakow trzykrotnie palił rękopis swojego magnum opus, by za każdym razem odtwarzać go na nowo z pamięci. Jego mieszkanie przy Wielkiej Sadowej 10 w Moskwie stało się sceną dla szatańskich postaci z powieści, podczas gdy sam Stalin osobiście decydował o losach sztuk teatralnych autora. Ten geniusz groteski, który w czasach Wielkiego Głodu pisał o diable tańczącego foxtrota, pozostawił po sobie literackie proroctwo: „Rękopisy nie płoną” – frazę, która stała się manifestem wolnej sztuki w niewolniczym systemie.
Jak rewolucja październikowa ukształtowała losy Bułhakowa?
Urodzony 15 maja 1891 roku w Kijowie, Bułhakow dorastał w świecie ginącego imperium rosyjskiego. Jego ojciec – profesor teologii – zaszczepił w nim miłość do literatury, podczas gdy matka – nauczycielka – rozbudziła zainteresowanie teatrem. Studia medyczne na Uniwersytecie Kijowskim (1916) zderzyły się z hukiem rewolucyjnych armat. Jako młody lekarz doświadczył horroru wojny domowej, służąc zarówno Białym, jak i Czerwonym – doświadczenia te staną się kanwą Białej gwardii.
Dlaczego Stalin osobiście interweniował w sprawie Bułhakowa?
Lata 20. XX wieku to czas literackiej burzy: Bułhakow porzuca medycynę dla pisarstwa, tworząc w warunkach narastającego terroru. Jego sztuka Dni Turbinów (1926), adaptacja Białej gwardii, zdobywa przychylność Stalina, który obejrzał ją 15 razy! Ten paradoks – władca terroru zachwycony dziełem o białogwardzistach – otwiera pisarzowi drzwi moskiewskich teatrów, ale zamyka możliwość publikacji prozy.
| Okres | Wydarzenia | Dzieła |
|---|---|---|
| 1891-1919 | Dzieciństwo w Kijowie, studia medyczne, praktyka na prowincji | Notatki młodego lekarza |
| 1920-1929 | Przenosiny do Moskwy, debiut literacki, konflikty z cenzurą | Biała gwardia, Psie serce, Dni Turbinów |
| 1930-1940 | Zakaz publikacji, praca nad Mistrzem i Małgorzatą, śmierć z powodu choroby nerek | Mistrz i Małgorzata, Życie pana Moliera, Batum |
Jaką rolę w twórczości Bułhakowa odegrała Moskwa?
Moskwę lat 30. Bułhakow przekształcił w scenę metafizycznego teatru, gdzie wątek miłosny Mistrza i Małgorzaty przeplata się z wizytą szatana w ateistycznym państwie. W powieściowej stolicy – jak w krzywym zwierciadle – odbijają się absurdy sowieckiej biurokracji: od mieszkań-komunałek po literacką mafię MASSOLITU. To właśnie moskiewskie adresy (np. słynny budynek przy Wielkiej Sadowej 10) stają się bohaterami drugiego planu.
Mity i fakty o Michale Bułhakowie
Bułhakow był dysydentem zwalczającym system sowiecki
Choć krytykował absurdy systemu, wielokrotnie próbował dostosować się do wymogów cenzury, pisząc nawet sztukę o Stalinie (Batum)
Mistrz i Małgorzata to alegoria religijna
Choć pojawiają się wątki biblijne, głównym tematem jest artystyczna wolność w systemie totalitarnym
Bułhakow zmarł w zapomnieniu
Choć zakazany, krążył w podziemnych odpisach. Na jego pogrzeb przyszły tłumy, a Stalin przysłał wieniec
W jaki sposób medyczne doświadczenia wpłynęły na pisarstwo Bułhakowa?
Lata praktyki lekarskiej (1916-1920) wyostrzyły jego zmysł obserwacji. W Morfium i Zapiski młodego lekarza widać precyzję diagnosty połączoną z humanistycznym współczuciem. Operacje przy świecach, walka z epidemiami – te doświadczenia nauczą go patrzeć na społeczeństwo jak na chore ciało wymagające leczenia, metafora widoczna w Psim sercu, gdzie przeszczep ludzkich narządów psu staje się groteskowym eksperymentem społecznym.
Czemu „Mistrz i Małgorzata” stał się kultową powieścią?
Napisywana w taj
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!