Osip Emilijewicz Mandelsztam

O. E. Mandelsztam był rosyjskim poetą a także prozaikiem ur. 14 stycznia 1891 roku w Warszawie. Początkowo nauki pobierał w domu, później dzięki temu iż pochodził z majętnej rodziny miał możliwość odbywania podróży po Europie Zachodniej by studiować na paryskiej Sorbonie oraz na elitarnym uniwersytecie w Heidelbergu, studiował również w Sankt Petersburgu filozofię której nie zdołał ukończyć. W wieku 19 lat, w 1910r. debiutował jako poeta w piśmie „Apollon”. W latach 1913- 1919 tworzył manifest nowego prądu w literaturze, mianowicie Akmeizmu. W Jego pracach da się zauważyć wątki judaistyczne, choć pisarz nie był praktykującym Żydem. Odszedł jednak od takiego pisania w 1928r., pożegnał się z taką formą tomem „Wiersze”. W latach 30. Mandelsztam zaczął pisać przede wszystkim prozę, można wspomnieć o Jego książce „Podróż do Armenii”, gdzie opisuje swoje przeżycia z wyjazdu do tego malowniczego państwa leżącego na Kaukazie. Mandelsztam opowiedział się przeciwko bolszewikom, dlatego też Jego wiersze nie mogły zostać wydane, jednak dzięki żonie pisarza zdołały się zachować. Mandelsztam jest jednym z największych poetów rosyjskich XX wieku, Jego nazwisko jest wśród tych najlepszych czyli Anny Achmatowej, Borysa Pasternaka, Mariny Cwietajewej. I.W. Dżugaszwili uznał Mandelsztama za swojego osobistego wroga gdy ten skomponował utwór o Stalinie. W trakcie przesłuchania wiersz został przez poetę powtórzony. Mandelsztam obecny jest w utworach dzisiejszych twórców, Jacek Kaczmarski jeden z najlepszych, niestety już świętej pamięci, polskich bardów skomponował swego czasu utwór „Zmartwychwstanie Mandelsztama”. Bardzo cenię sobie osobiście wiersz Mandelsztama, „ Jak czarny anioł pośród śniegu”. Warto wspomnieć o małżonce poety, Nadieżdzie Mandelsztam. Małżonkowie wielokrotnie zmieniali miejsce zamieszkania, nie chcieli przywiązywać się do jednego miejsca, zamieszkiwali Ukrainę, Sankt Petersburg, Moskwę oraz Gruzję. W 1934r. nastąpił wielki cios dla pary małżonków gdyż Osip został uwięziony i zesłany do Permu, następnie zaś do Woroneża. Pani Nadieżda z obawy przed podzieleniem losu małżonka który został pojmany i prawdopodobnie zamordowany wiodła życie koczownicze, zarobkując dorywczymi pracami. Jako wierna żona postawiła sobie za cel życia ocalenie spuścizny intelektualnej męża, wielu utworów zdołała nauczyć się na pamięć. Również sama była pisarką, opisała zbrodnie stalinowskie, temat Jej bliski gdyż mąż również był ofiarą zbrodni bolszewickiego reżimu. Bardzo prawdziwe wydają się Jej słowa „ Kłamstwo to nowa prawda a milczenie jest zbrodnią”. Osip Mandelsztam był jednym z takich odważnych twórców, nawet w chwili gdy dostał się w ręce siepaczy Nikołaja Jeżową nie odżegnywał się od słów które napisał, przykład wielkiej odwagi cywilnej w momencie próby. Żona zdołała uratować „ Woroneskie reszty”, które spisał gdy z łagru w Czerdyniu został przeniesiony do Woroneża. Pochowany został w zbiorowej mogile, nieopodal obozu przejściowego Wtoraja Rieczka gdzie został zamęczony, jako przyczynę śmierci wpisano „problemy z sercem”, ale wiadomo jak wtedy w łagrach traktowano politycznych więźniów, zwłaszcza „osobistych wrogów towarzysza Iosifa Wissarionowicza”. Nakładem wydawnictwa „Austeria” ukazał się zbiór wierszy które były pisane skrycie, pod groźbą kary więzienia nie można było ich czytywać. Obok wie