Selma Lagerlöf

Selma Ottilia Lovisa Lagerlöf to wybitna nowelistka i przedstawicielka realizmu fantastycznego w szwedzkiej literaturze.
Urodziła się w Marbacka w dniu 20 listopada 1858 r. Jej rodzicami byli Erik Gustav Lagerlöf, który był emerytowanym oficerem oraz Louise Wallroth. Miała pięcioro rodzeństwa.
Babcia Selmy opowiadała jej różne legendy i historie, co niewątpliwie rozwinęło jej wyobraźnię. Po przeczytaniu w wieku siedmiu lat pierwszej książki – „Osceola the Seminole” Thomasa Mayne’a Reida – poczuła chęć do pisania.
Selma Lagelöf wyjechała z domu do Sztokholmu w wieku dwudziestu lat. W latach 1882-1885 uczyła się tam w kolegium nauczycielskim. W tym czasie zmarł jej ojciec, zaś problemy finansowe zmusiły jej rodzinę do wyprowadzki w roku 1887.
Po zakończeniu nauki rozpoczęła pracę w szkole dla dziewcząt w Landskronie i mieszkała tam aż do roku 1895. Następnie jej źródłem utrzymania stało się wyłącznie pisarstwo. Zupełną rezygnację z pracy nauczycielki umożliwiło jej dodatkowo finansowanie ze strony rodziny królewskiego oraz Akademii Szwedzkiej.
Lagerlöf przeprowadziła się w roku 1897 do Falun. Wraz z przyjaciółką Sophie Elkan podróżowała w tym czasie po Europie.
Pieniądze otrzymane za Nagrodę Nobla umożliwiły jej odkupienie majątku Marbacka, który został sprzedany po śmierci jej ojca. Zamieszkała w nim na stałe po wykonaniu renowacji w latach 1921-1923. Była wyjątkowo przedsiębiorcza i wykorzystała grunty rolne oraz leśne w swoim majątku do zatrudnienia wielu osób i hodowli zwierząt i roślin.
Selma Lagerlöf zmarła w dniu 16 marca 1940 r. w Mårbacka.

Co do poglądów społecznych i politycznych, pisarka bardzo angażowała się w walkę o prawa wyborcze kobiet. W 1911 r. w Sztokholmie na międzynarodowym kongresie ruchu walczącego o te prawa wygłosiła przemowę „Dom i państwo”.
Wstąpiła do Krajowego Związku Liberałów w 1916 r. i angażowała się w tę działalność do końca życia. Popierała powstanie szwedzkiej Ludowej Partii Liberałów w 1934 r. Jej działalność polityczna dotyczyła również szczebla lokalnego, co przejawiało się np. w członkostwie w komitecie miejskim i radzie do spraw opieki społecznej w parafii Östra Ämterviks.
W kwestii prześladowania Żydów w Niemczech lat 30-tych XX wieku zachowywała dystans. Udzieliła pomocy w zdobyciu wizy szwedzkiej Nelly Sachs, a także ofiarowała opowiadanie na rzecz wsparcia osób prześladowanych w nazistowskich Niemczech.
W celu wsparcia rządu Finlandii w walce z wojskami radzieckimi ofiarowała mu po wybuchu II wojny światowej swój medal noblowski. Fińskiemu rządowi udało się jednak zdobyć środki pieniężne w inny sposób i oddał on medal pisarce.

Twórczość Selmy Lagerlöf zaczęła powstawać od jej najmłodszych lat. Już w dzieciństwie pisała swoje pierwsze utwory. Na łamach prasy publikowała swoje sonety w latach 80. XIX wieku. Tygodnik „Idun” przyznał jej nagrodę w 1890 r. za początkowe rozdziały powieści „Gösta Berling”, która opisywała życie i codz