Seweryn Goszczyński

SEWERYN GOSZCZYŃSKI

Seweryn Goszczyński to polski rewolucjonista, poeta polskiego romantyzmu, polski działacz społeczny i pisarz. Przede wszystkim znany jest dzięki powieści poetyckiej „Zamek kaniowski” oraz powieści gotyckiej „Król zamczyska”. Kiedyś jednak zasłynął jako autor patriotycznych wierszy, a także jako jeden z członków grona mesjanistycznego Andrzeja Towiańskiego. Zaliczany jest do „szkoły ukraińskiej” polskiego romantyzmu.

Pochodził z niezamożnej rodziny szlacheckiego herbu Pobóg. Dorastał na Ukrainie oraz Galicji, gdzie dosyć wcześnie skończył swą edukację, już w piątej klasie opuścił szkołę humańską. Wiedzę zdobywał w sposób bardzo nieregularny, ponieważ wsłuchując się niejednokrotnie w opowieści ludzi starszych, dzięki czemu poznał nie tylko wyższą kulturę, ale także zawartą w literaturze, również ludową kulturę lokalną.

Seweryn Goszczyński urodził się 4 listopada 1801 roku w Ilińcach na Ukrainie. Wstąpił do tajnego Związku Wolnych Braci Polaków, zaraz po tym jak w 1820 roku pojechał do Warszawy. W 1820 roku wybuchło powstanie w Grecji. Rok później dwudziestoletni Seweryn postanowił pójść do Ukrainy na pieszo, by przez Odessę dostać się do Grecji. Jak już wcześniej wspomniałam pochodził z niezbyt bogatej rodziny, dlatego też podczas tej podróży zabrakło mu pieniędzy, więc zmuszony był zatrzymać się na Ukrainie. Tam prowadził działalność konspiracyjną.

Był ścigany przez policję, przez co często musiał zmieniać miejsca zamieszkania, ale to właśnie dzięki temu założył wiele wierszy patriotycznych, na przykład „Ucztę Zemsty”. Żył tam aż do 1830 roku.

Potem ponownie przybył do Warszawy i wstąpił do sprzysiężenia Piotra Wysockiego. Pod dowództwem generała Józefa Dwernickiego walczył w randze kapitana podczas powstania listopadowego. Brał także udział w bitwach pod Nową Wsią i Stoczkiem. Następnie po kapitulacji Warszawy pojechał do Prus w 1831 roku.

Cały czas ciążył na nim wydany przez sąd rosyjski zaocznie wyrok będący karą śmierci za udział w powstaniu listopadowym.

Następnie osiedlił się w Galicji i tam kontynuował swoją działalność polityczno-społeczną. Zaraz potem we Lwowie założył Związek Dwudziestu Jeden, a w 1835 w Krakowie założył Stowarzyszenie Ludu Polskiego. Swój wiersz „Przy sadzeniu róż” jako pierwszemu zadedykował Michałowi Szweycerowi, czyli swojemu przyjacielowi, jednemu z powstańców listopadowych.

Seweryn w jednym ze swoich dzieł „Nowa epoka poezji polskiej” skrytykował „niepolski charakter” komedii Aleksandra Fredry, pisząc:

„Nazwiska polskie nie są tym samym, co charaktery polskie;
kilka osób, kilka scen narodowych nie rozleją barwy