Stefan Żeromski
Stefan Żeromski – Biografia.
Stefan Żeromski urodził się czternastego października 1864 roku we wsi Strawczyn w województwie świętokrzyskim. Wywodził się z bardzo ubogiej rodziny o szlacheckich obyczajach. Jego rodzicami byli Józefa Żeromska (z domu Katerlów) oraz Wincenty Żeromski herbu Jelita. Wychowywali go oni w Ciekotach znajdujących się nieopodal Gór Świętokrzyskich. Przed rozpoczęciem walk powstania styczniowego jego ojciec utracił swoje pieniądze, a rodzinę utrzymywał tylko i wyłącznie z majątku zdobytego poprzez pracę dzierżawcy folwarków. Wspierał także naród polski walczący w tym oto powstaniu. Matka Żeromskiego zmarła w roku 1879, a ojciec odszedł cztery lata później – w 1883. Pogrzebano ich we wsi Leszczyny.
Życie Stefana, jak i również jego rodziny nie było zbyt kolorowe. Podczas powstania styczniowego zginął aczkolwiek cioteczny brat, Gustaw Saski.
W 1873 roku dziewięcioletni natenczas Żeromski został posłany do szkoły początkowej, która znajdowała się w Psarach. Jako dziesięciolatek rozpoczął zaś naukę w kieleckim Męskim Gimnazjum Rządowym. Nauczał go tam między innymi Antoni Gustaw Bem, twórca tajnego ,,Towarzystwa Literackiego”. To właśnie z tego cyklu jego życia wywodzą się pierwsze utwory autora – były to m.in. dramaty, wiersze i przekłady z języka rosyjskiego. Większy sukces Stefana Żeromskiego odbył się zaś w 1882 roku, kiedy to jego utwór pt. ,,Piosenka rolnika” zadebiutował na łamach młodzieżowego czasopisma o nazwie ,,Przyjaciel Dzieci”. Występowanie śmiertelnej choroby gruźlicy, a także problemy związane z finansami nie pozwoliły mu na spokojne ukończenie szkoły gimnazjalnej. Jeszcze tego samego roku pisarz zaczął studiować w Instytucie Weterynarii, który nie wymagał wówczas potrzeby zdania matury. Tam rozpoczął działanie w tajnej akcji oświatowej pośród rzemieślników i robotników.
Na przełomie lat 1908 i 1909 Żeromski wraz z polskim psychiatrą Rafałem Radziwiłłowiczem zaproponowali Józefowi Piłsudskiemu dołączenie do masonerii (inaczej sztuka królewska bądź wolnomularstwo). Potwierdzenia związku pisarza z wolnomularzami nie są oparte o bardziej wiarygodne źródła, są zaś opisane w powieści Żeromskiego, ,,Popioły”.
Wraz z nadejściem roku 1889 Stefan musiał zrezygnować z nauki na studiach z powodu złej sytuacji finansowej. Rozpoczął on wówczas pracę jako nauczyciel domowy (guwerner) w rodzinach zamieszkujących tereny Nałęczowa bądź Łysowa. Od tego samego roku jego dzieła zaczęły się ujawniać w wielu tygodnikach, a były to m.in. ,,Tygodnik Powszechny”, ,,Nowa Reforma”, ,,Głos”.
Po upłynięciu trzech lat, Żeromski przez niezbyt długi czas przebywał kolejno w Zurychu, Wiedniu, Pradze, a także Krakowie. Wziął również ślub z Oktawią Rodkiewiczową (z domu Radziwiłłowicz), z którą wyjechał do Szwajcarii. Rozpoczął tam pracę jako zastępca bibliotekarza w Muzeum Narodowym Polskim znajdującym się w jednym ze szwajcarskich miast. To właśnie tam powstawała jego powieść ,,Syzyfowe prace”. W kraju, w którym pracował zintegrował się z Edwardem Abramowskim, a także pierwszym prezydentem Polski Gabrielem Narutowiczem. Na przełomie lat 1895 – 1898 opublikowane zostały także jego zbiory opowiadań.
Na przekroju wieku XIX i XX Stefan Żeromski nierzadko podróżował do Kielc. Rozważał on przeprowadzkę do tamtejszego miejsca, a ponadto miał zamiar poprowadzić tam działalność kulturową.
Gdy powrócił do Rzeczypospolitej Polski, rozpoczął pracę jako pomocnik w Bibliotece Ordynacji Zamojskiej, która znajdowała się wówczas w Warszawie. Opublikowano wtedy wspomnianą przedtem powieść ,,Syzyfowe Prace”. W roku 1899 Oktawia porodziła syna o imieniu Adam. Żeromski ukazał wtedy swoja drugą powieść młodopolską o tytule ,,Ludzie bezdomni”. Pięć lat później została opublikowana następna książka, ,,Popioły”, która odniosła wielki sukces. Jej debiut wydawniczy pozwolił zamieszkać rodzinie na rok w Zakopanem, co utożsamiło się z porzuceniem przez Stefana Żeromskiego pracy w bibliotece. Miał on wtedy możliwość poświęcenia się tylko i wyłącznie pracy pisarza. Od rozpoczęcia rewolucji 1905 roku w Królestwie Polskim zaczął udzielać się w układach socjalistycznych i demokratycznych. Te walki oraz strajki opisał między innymi w takich dziełach, jak: ,,Nagi bruk”, ,,Sen o szpadzie”, ,,Nokturn” oraz niesceniczny dramat pt. ,,Róża”. Stefan Żeromski zaaranżował także założenie Uniwersytetu Ludowego, organizował dokształcające kursy, a także prowadził tajną szkółkę we własnym domu. Poprzez jego inspirację w Nałęczowie utworzono grupę teatralną pod nadzorem i przewodnictwem Józefa Gardeckiego. Wystawiła ona zakazaną wówczas sztukę, jaką była Trzecia część Dziadów. Jednym z widzów był m.in. polski pisarz Bolesław Prus.
Żeromski w 1909 roku wraz z rodziną wyjechał do stolicy Francji, gdzie spędził trzy lata. W roku 1910 podpisał zaś tekst interwencyjny (list otwarty) dotyczący sprawy pochowania ciała Juliusza Słowackiego na krakowskim Wawelu. Sprzeciwił się temu albowiem biskup Krakowa – Jan Puzyna. Po upłynięciu trzech lat Stefan powrócił do Zakopanego, gdzie w sierpniu 1912 brał udział w zjeździe irredentystów polskich. Powołano na nim Polski Skarb Wojskowy. W kolejnym roku wszedł w miłosną relację z dosyć znaną malarką Anną Zawadzką. Miał z nią córkę o imieniu Monika. Niedługo po wybuchu Pierwszej Wojny Światowej Żeromski miał zamiar wstąpić do Legionów Polskich, jednak nie brał bezpośredniego udziału w walkach. Oddziaływał także w pracach przejściowego tworu Rzeczpospolita Zakopiańska, był także jego prezydentem. Syn Stefana, Adam, umarł na gruźlicę jako dziewiętnastolatek. Poświęcony został mu tekst publicystyczny ,,Początek świata pracy”.
W 1920 roku współpracował także z Wydziałem Propagandy Armii Ochotniczej działającej m.in. podczas trwającej natenczas wojny polsko – bolszewickiej. Gdy Polska odzyskała niepodległość, Żeromski zadomowił się w stolicy Polski, gdzie to zajął się głównie życiem literackim. Wraz z Janem Kasprowiczem uczestniczył w akcji na terenie Powiśla, która miała na celu przyłączenie do kraju m.in. Iławy, Kwidzyna, Grudziądza, Prabutów i innych miast znajdujących się na Warmii i Mazurach. Inicjował także projekt Polskiej Akademii Literatury. Zaś w 1925 roku stał się prezesem oraz założycielem polskiego oddziału PEN Clubu. W latach dwudziestych Żeromski zamieszkał także w mieście Konstancin – Jeziorna (a dokładnie w willi Świt), zaś w 1924 drugi prezydent Polski rozgospodarował mu mieszkanie znajdujące się na drugim piętrze Zamku Królewskiego. Jego powieść ,, Wiatr od morza” ukazana w 1922 doczekała się aż dziesięciu odsłon, a także otrzymała wiele nagród. Dwa lata później została opublikowana kolejna powieść, zatytułowana ,,,Przedwiośnie”.
Stefan Żeromski zmarł dwudziestego listopada 1925 roku. Został pogrzebany na zabytkowym cmentarzu ewangelicko – reformowanym. Trzy lata po śmierci pisarza otwarto muzeum jemu poświęcone znajdujące się w Nałęczowie.
Najpopularniejsze Dzieła autora
– ,,Przedwiośnie”
– ,,Doktor Piotr”
– ,, Dzieje grzechu”
– ,, Ludzie bezdomni”
– ,,Syzyfowe prace”
– ,,Popioły”
– ,, Wierna rzeka”.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!