Władysław Bełza

Władysław Bełza urodzony w 1847 r. w Warszawie, a zmarł w 1913 r. we Lwowie. Pol­ski po­eta za­li­cza­ny do neo­ro­man­ty­ków. Odznaczał się wielkim patriotyzmem, o którym świadczą wiersze patriotyczno-wychowawcze skierowane do dzieci i młodzieży polskiej. Nazywa­ny jest piew­cą pol­sko­ści. Two­rzył li­ry­kę spo­łecz­no-pa­trio­tycz­ną. Napisał wie­le utwo­rów dla dzie­ci. Zaj­mo­wał się rów­nież pu­bli­cy­sty­ką, brał czynny udział w życiu kulturalnym i dzia­łal­ności oświa­to­wej. Władysław Bełza i Józef Ignacy Kraszewski byli za­ło­ży­cie­lami w 1882 r. we Lwowie or­ga­ni­za­cji oświa­to­wej Ma­cierz Pol­ska. Naj­bar­dziej zna­ny jest jako au­tor wier­sza po­wsta­łe­go w roku 1900 roz­po­czy­na­ją­ce­go się sło­wa­mi „Kto Ty je­steś? Po­lak mały.”Najbliższa rodzina poety to oj­ciec, Jó­zef (1805- 1888), który był z wy­kształ­ce­nia che­mi­kiem oraz matka Augusta Bogumiła Teofila Ostrowska (ur.1829 ). Władysław miał brata, Sta­ni­sława (1849-1929), który był ad­wo­ka­tem, a także wie­le po­dró­żo­wał, pi­sał i był za­ło­życielem w 1921 r. To­wa­rzy­stwa Na­ro­do­wo-Kul­tu­ral­nej Pra­cy dla Gór­ne­go Ślą­ska.Wła­dy­sław Beł­za początkowo uczył się w gim­na­zjum rzą­do­wym w War­sza­wie. W 1865 r. zo­stał po­wo­ła­ny do ar­mii ro­syj­skiej, gdzie wstą­pił do szko­ły ofi­cer­skiej w Ka­za­niu, a w roku 1866-1868 studiował w Szko­le Głów­nej w Warszawie, która dzia­ła­ła w l. 1862-1869 w bu­dyn­kach dawnego Uni­wer­sy­te­tu War­szaw­skie­go rozwiązanego w 1831 r. W czasie stu­diów pi­sał do ty­go­dni­ków warszawskich tj.: „Przy­ja­cie­l Dzie­ci”, „Prze­glą­d Ty­go­dnio­wy” oraz „Literatury i Sztuk Pięknych”. Bełza de­biu­tował w 1863 r. z wierszem „Deszczyk Wiosenny”, który został opublikowany na ła­mach „Przy­ja­cie­la Dzie­ci”. W roku 1867 wy­dał pierw­szy zbiór po­ezji zatytułowany „Podarek dla grzecznych dzieci”. Była to ksią­żecz­ka dla naj­młod­szych odbiorców poezji. W 1868 r. zamiesz­kał w Kra­ko­wie, gdzie peł­nił m.in. funk­cję lek­to­ra po­ety i geo­gra­fa Win­cen­te­go Pola. Dzięki niemu Wła­dy­sła­w Beł­za wy­da­ł ko­lej­ną ksią­żecz­kę z utwo­ra­mi dla ma­łych czy­tel­ni­ków o nazwie „Abecadlnik w wierszykach dla polskich dzieci”. Niedługo po tym uka­zał się trze­ci zbiór wierszy pod ty­tu­łem „Upominek dla młodzi polskiej na pamiątkę trzechsetnej rocznicy Unii Lubelskiej”, sta­no­wią­cy przy­po­mnie­nie wiel­kich mo­men­tów z dzie­jów Rze­czy­po­spo­li­tej.Wkrót­ce Wła­dy­sław Beł­za wyjechał do Lwo­wa, na­stęp­nie opuścił kra­j i udał się do We­ne­cji, Pa­dwy, Pa­ryża i Zu­rychu. Po­znał tam śro­do­wi­ska polskich poetów będących na emi­gra­cji. Byli to m.in.: An­to­ni Mal­czew­ski, Se­we­ry­n Gosz­czyń­ski oraz Jó­ze­f Boh­da­n Za­le­ski, który był zwa­ny „pie­śnia­rzem Ukra­iny”. Po pobycie za granicą przyjechał do Poznania, gdzie był współ­założycielem „Ty­go­dnika Wiel­ko­pol­skiego” wraz z Ed­mun­dem Cal­lie­rem, Kle­men­sem Kan­tec­kim i Wła­dy­sła­wem Or­do­nem oraz pi­sma dzie­cię­cego „Pro­myk”. Za­proponował też pro­jekt stwo­rze­nia sta­łe­go te­atru pol­skie­go. Bełza sprze­ci­wia­ł się po­li­ty­ce ger­ma­ni­za­cji Po­la­ków przez, co otrzy­mał w roku 1871 na­kaz opusz­cze­nia te­ry­to­rium Kró­le­stwa Prus jako tzw. uciąż­li­wy cu­dzo­zie­miec, czy­li persona non grata. Wy­ru­szył do cze­skiej Pra­gi, jed­nak nie za­ba­wił tam zbyt dłu­go i nie­ba­wem wy­je­chał do Lwo­wa, gdzie po­zo­stał do koń­ca ży­cia. Tutaj za żonę po­jął Ma­rię z Ostrow­skich – pa­try­cju­szow­skie­go rodu lwow­skie­go. Mie­li jed­ną cór­kę, zmar­łą wkrót­ce po na­ro­dzi­nach. W tym czasie pisał m.in. do „Dzien­ni­ka Pol­skie­go” i „Ga­ze­ty Na­ro­do­wej” jak rów­nież re­da­go­wał i publikował pi­sma dzie­cię­ce „Pro­myk. Ty­go­dnik dla Dzie­ci” oraz „To­wa­rzysz Pil­nych Dzie­ci”. Angażował się ży­cie kul­tu­ral­ne w Iwo­ni­czu-Zdro­ju. Napisał na ten temat w 1885 r. „Prze­wod­nik Iwonicz i jego okolice”. W roku 1882 roz­po­czął pra­cę w wydawnictwie Osso­li­neum. Z biegiem cza