Zofia Kossak-Szczucka

Z o f i a K o s s a k – S z c z u c k a

Urodziła się dziesiątego sierpnia tysiąc osiemset osiemdziesiątym dziewiątym roku (10 VIII 1889 r.) w Kośminie. Dzieciństwo i młodość spędzała na Lubelszczyźnie i na Wołyniu. Zmarła dziewiątego kwietnia tysiąc dziewięćset sześćdziesiątego ósmego roku (9 IV 1968 r.) w Bielsku-Białej. Pisała powieści i była założycielką dwóch tajnych organizacji podczas okupacji.

W rodzinie Zofii było wiele znakomitych postaci: jej ojcem był Tadeusz Kossak, który był bratem znanego malarza, Wojciecha Kossaka, sama Zofia była kuzynką Magdaleny Samozwaniec, poetki Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i malarza Jerzego Kossaka, a jej dziadkiem był inny znany malarz – Juliusz Kossak. Matką Zofii była Anna Kiesielnicka-Kossak. Zofia edukowała się w domu. Od tysiąc dziewięćset szóstego roku pracowała jako nauczycielka w Warszawie. Podobnie jak większość osób w jej rodzinie, Zofia studiowała przez rok od 1912 malarstwo w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie, a później także rysunek w École des Beaux-Arts w Genewie.

Mając dwadzieścia pięć lat (w 1915 r.) wyszła za mąż za Stefana Szczuckiego, z którym miała dwóch synów: Juliusza i Tadeusza. Zamieszkała wtedy w Nowosielicy na Wołyniu. Tam także przeżyła wraz z rodziną najazd bolszewicki oraz cały okres krwawych wystąpień chłopskich wraz z mordowaniem Polaków przez Ukraińców. O swoich przeżyciach napisała w swoim pierwszym dziele, pod tytułem „Pożoga” wydanym w 1922 r.

Po śmierci męża Stefana, Zofia razem z synami przeprowadziła się do rodziców na wieś Górki Wielkie na Śląsku Cieszyńskim. Czternastego kwietnia tysiąc dziewięćset dwudziestego piątego roku ożeniła się z oficerem Wojska Polskiego – Zygmuntem Szatkowskim. W tysiąc dziewięćset dwudziestym szóstym urodził się trzeci syn Zofii – Witold Szatkowski. Niestety chwilę potem, zmarł Juliusz Szczucki. Zofia miała jeszcze jedną, najmłodszą, córkę Annę.

Podczas drugiej wojny światowej Zofia przeniosła się ze wsi do Warszawy, gdzie założyła dwie tajne organizacje: 1.) Front Odrodzenia Polski oraz 2.) Radę Pomocy Żydom „Żegota”. Zofia bardzo zaangażowała się w pomoc charytatywną i konspiracyjną i oprócz własnych zgrupowań, udzielała się między innymi współpracując z podziemną organizacją „Unia”. Brała również czynny udział w redagowaniu pierwszego pisma podziemnego „Polska Żyje”. Wtedy też w obozie koncentracyjnym ginie jej drugi syn Tadeusz. Ona sama cudem przeżyła, po tym, jak została przypadkowo złapana przez patrol uliczny 27 września 1943 roku. Z Auschwitz-Birke