Zygmunt Nowakowski

Zygmunt Nowakowski urodził się 22 stycznia 1891 roku w Krakowie jako Zygmunt Tempka. Jego ojcem był urzędnik Błażej Tempka, a matką nauczycielka Helena Nowakowska, która była jedną z pierwszych kobiet studiujących na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pobierał nauki w Gimnazjum Św. Jacka, a następnie Jana III Sobieskiego w Krakowie. Po śmierci ojca w domu panowała bieda, stąd też Nowakowski zarabiał od wczesnej młodości korepetycjami na swe utrzymanie. Zygmunt podjął naukę na Uniwersytecie Jagiellońskim na kierunku polonistyka, równocześnie ucząc się w szkole dramatycznej Kazimierza Gabryelskiego.
W 1910 roku zadebiutował jako aktor, a rok później Ludwik Solski zatrudnił go w krakowskim Teatrze im. Juliusza Słowackiego. Podczas występów używał nazwiska matki, które z czasem stało się jego pseudonimem literackim.
Z rokiem 1914 wstąpił do Legionów Polskich, w których pełnił służbę w randze chorążego, z czasem podporucznika – na początku na froncie, później w biurze prasowym Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego w Krakowie. Przed zakończeniem I wojny światowej rozpoczął publikację utworów prozatorskich.
W lutym 1918 roku został internowany przez władze austriackie, ale już w kwietniu wrócił na scenę Teatru im. Słowackiego, tworząc bohaterskie postaci literackie. W 1921 r. Tadeusz Sinko pisał o nim jako o ulubieńcu krakowskiej publiczności teatralnej. Jego powrót na scenę w 1918 roku zapoczątkował aktorskie sukcesy. Grał role takie jak Poeta w „Weselu”, Hrabia w „Nie-Boskiej komedii”, Don Ferdynand w „Księciu Niezłomnym” oraz Konrad w „Dziadach”. W 1920 roku rozpoczęła się jego przygoda z reżyserowaniem, wtedy też obronił doktorat na Wydziale Filozoficznym UJ.
Przez kilka następnych lat odgrywał różne role w wielu teatrach w Krakowie, Warszawie oraz Łodzi, próbując realizować się jako dramaturg.
W latach 1926-1929 pełnił funkcję dyrektora Teatru im. Juliusza Słowackiego. Pragnął utrzymać ambitny repertuar, starał się o unowocześnienie urządzeń – pierwszy w Polsce horyzont półkolisty, urządzenia świetlne. Dbał, aby aktorzy byli wyposażenie we wszelkie niezbędne ubiory teatralne. Na początku lat 30 zaprzestał pracy aktorskiej i w pełni poświęcił się pracy pisarskiej.
Od 1930 roku zdobył sławę w związku z publikowanymi przez niego felietonami w krakowskim ,,Ilustrowanym Kurierze Codziennym”, a także licznymi reportażami, w których poruszał tematy dotyczące początku hitleryzmu, których treść zawarł w książce z 1933 roku „Niemcy à la minute”. W swoich felietonach przedstawiał polską rzeczywistość międzywojenną. Nie unikał też spraw ważnych, nie miał oporu przed krytykowaniem łamania zasad demokratycznych. Nie bez echa pozostały również jego opowiadania, powieści, a nawet sztuka teatralna o legionach „Gałązka rozmarynu”. Pełnił funkcję wiceprezesa polskiego KS Cracovia.
W 1935 został laureatem literackiej Nagrody Miasta Krakowa, która była przyznawana wybitnie zasłużonym obywatelom tego miasta
W 1937 został laureatem Złotego Wawrzynu Polskiej Akademii Literatury, jednak nie przyjął tego wyróżnienia.
Zygmunt Nowakowski wszystkie swoje największe utwory pisał w Trzęsówce, niewielkiej miejscowości. W pałacu klasycystycznym dziedziczki Celiny Otowskiej, gdzie spędzał corocznie letnie miesiące. Z pewnością okazały park podworski oraz malowniczy pejzaż wiejskich stał się natchnieniem dla pisarza. Niezaprzeczalnie postać Nowakowskiego odegrał wielką rolę w życiu społeczności tej biednej wsi. Był bratnią duszą dla każdego mieszkańca Trzęsówki, wspierał i pomag