Mendel Gdański - Mendel Gdański – Maria Konopnicka – Bohaterowie

Mendel Gdański – otrzymał swoje imię, ponieważ był piętnastym dzieckiem w rodzinie, a taką miarę liczbowa określano jako mendel. Swoje nazwisko – Gdański – Mendel uważa za potwierdzenie swojego polskiego pochodzenia. W chwili opowiedzianej w książce historii ma 67 lat, jest introligatorem i od 27 lat mieszka w kamienicy przy jednej ze spokojnych warszawskich ulic. Mieszka wraz ze swoim dziesięcioletnim wnukiem Kubą. Jego córka Lija, matka Kubusia, zmarła. O ojcu nic nie wiadomo, dlatego teraz to Mendel wychowuje wnuka. Prowadzi spokojne, monotonne życie. Lubi spoglądać przez okno, na pamięć znał każdy fragment ulicy. Mendel uważa się za Polaka, ponieważ brał udział w powstaniu oraz ciężko i uczciwie pracuje dla swojej ojczyzny. Czuje się użyteczny w społeczeństwie. Uczy swojego wnuka miłości do ojczyzny, chce, by chłopiec służył swoją wiedzą ojczyźnie i społeczeństwu, by był użyteczny dla społeczeństwa tak jak on. Po incydencie w oknie mieszkania Żyd pogrąża się w żałobie. Posypuje głowę popiołem i siedzi w kącie, kryjąc ją w rękach. Na końcu utworu Mendel mówi Studentowi, że jego serce do miasta umarło. Zabito w nim poczucie polskości, miłość do ojczyzny, dla której był zawsze użyteczny i którą tak bardzo kochał.

Jakub Gdański – wnuk Mendla, ma około dziesięciu lat, uczy się w gimnazjum. Jego mama, Lija, córka Mendla, zmarła, a o ojcu nic nie wiadomo, dlatego też wychowuje go dziadek. Chłopiec kocha dziadka i bardzo mu ufa. Jest strachliwy, szczególnie teraz, gdy w szkołach zaczęły się prześladowania. Pewnego razu, Kuba, zgubił swoją czapkę, gdy uciekał przed osobami, które nazywały go Żydem. Gdy Kubuś opowiedział tę historię dziadkowi, ten powiedział mu, że przecież on jest Żydem i nie powinien się tego wstydzić. Kuba jednak się boi, wyczuwa wśród swoich rówieśników agresję.

Zegarmistrz – Polak, jest antysemitą. Sąsiad Mendla. Przychodzi do Mendla i mówi mu, że będą bić Żydów. Zegarmistrz zna Mendla od dawna, jednak uważa, że każdy Żyd jest Żydem. Mimo, że wie, iż Żyd jest uczciwy i pracowity, twierdzi, że powinno się pogromić wszystkich Żydów. Nie widzi nic złego w prześladowaniu Żydów, ze względu na ich pochodzenie.

Student – sąsiad Mendla. W czasie pogromu doradza Żydowi ucieczkę wraz z wnukiem. Jednak, gdy Mendel tego nie robi, a na ulicach zaczyna się prześladowanie, Student staje w obronie rodziny. Własnym ciałem zasłania Starca i Kubusia. Nie potrafi jednak zrozumieć rozpaczy starego Żyda po zaistniałym incydencie.

Sąsiadki Mendla – znają Mendla od dawna i traktują go z szacunkiem. Często mu pomagają, np. przynosząc obiad. Gdy zaczynają się pogromy, chcąc pomóc Żydowi, próbują postawić w jego oknie krzyż, jednak mimo dobrej woli, uraziły tym Żyda, który jest bardzo pobożny. Są bardzo poruszone sceną, gdy Mendel z wnukiem staje w oknie, płaczą ze współczucia.

Tłum, pijany motłoch – niszczy ulicę, wybija szyby, taranuje sklepy i warsztaty należące do Żydów, niszczy ich mieszkania. Robi wszystko, aby zmusić Żydów do opuszczenia ziem polskich.