Moralność pani Dulskiej

„Moralność Pani Dulskiej” to dramat oraz jedno z najważniejszych dzieł autorstwa utalentowanej, polskiej pisarki Gabrieli Zapolskiej. Utwór ten jest tragifarsą, czyli połączeniem komedii (elementów humorystycznych) z elementami tragedii. Dzieło Gabrieli Zapolskiej ma ponadto cechy komedii satyrycznej, co potwierdza fakt piętnowania zachowań głównej bohaterki, Anieli Dulskiej w zabawny sposób.
Zdarzenia opisane w utworze toczą się wyłącznie w mieszkaniu Państwa Dulskich (co sprawia, że jest ona idealna do adaptacji teatralnych) znajdującego się we Lwowie. Bohaterami powieści są Aniela Dulska, jej mąż Felicjan, trójka ich dzieci (Hesia, Mela i Zbyszko), kochanka Zbyszka – Hanka, która jednocześnie jest służącą w domu Dulskich oraz Juliasiewiczowa (kuzynka rodziny Dulskich).
Tytułowa pani Dulska jest kobietą obłudną, egoistyczną i złą, której zależy jedynie na dobrej, nieskazitelnej opinii, wśród innych członków społeczeństwa (do tego stopnia, że wyrzuca z mieszkania wynajmującą, do której przyjeżdża karetka, uważając, że przyjazd karetki pod jej kamienicę to skandal). Jest również postacią bardzo skąpą – każe swojej córce się „kurczyć”, by mogła jechać na tańszym bilecie tramwajowym, krytykuje kuzynkę, która według niej żyje ponad stan (sądzi tak, bo ta chodzi do teatru, farbuje sobie włosy czy też często pokazuje się na mieście). Bohaterka jest również kiepską matką, ponieważ najbardziej zależy jej na ogólnym uznaniu, a nie na dobru lub szczęściu jej dzieci.
Zabawną, choć w pewnym sensie nieobecną postacią, jest Felicjan Dulski. Jego wypowiedzi w utworze kończą się na jednej. Jedyne co mówi to „A niech was wszyscy diabli”. Cytat ten właściwie mógłby stanowić całkowite przedstawienie postaci ojca. Pan Dulski jest całkowicie zdominowany przez żonę i zdecydowanie nie jest on typowym wzorcem ojca, silnego mężczyzny czy głowy rodziny.
Historia przedstawia przeżycia rodziny Dulskich i jej kłopoty. Gdy Hanka zachodzi w ciążę ze Zbyszkiem, honor rodziny zostaje zagrożony, z czym główna bohaterka nie może się pogodzić (wcześniej wiedząc o romansie jej syna ze służącą nie miała nic przeciwko, gdyż uważała, że ograniczy to liczbę spotkań towarzyskich na mieście, na które uczęszczał jej buntowniczy syn). Matka Zbyszka dowiadując się o ciąży Hanki oraz o tym, że jej potomek postanawia ożenić się ze służką, wzywa Juliasiewiczową, by ta pomogła jej w rozwiązaniu tego problemu. Po ro

„Moralność Pani Dulskiej” to dramat oraz jedno z najważniejszych dzieł autorstwa utalentowanej, polskiej pisarki Gabrieli Zapolskiej. Utwór ten jest tragifarsą, czyli połączeniem komedii (elementów humorystycznych) z elementami tragedii. Dzieło Gabrieli Zapolskiej ma ponadto cechy komedii satyrycznej, co potwierdza fakt jakim jest piętnowanie zachowania głównej bohaterki, Anieli Dulskiej w zabawny sposób.
Dzieło powinno przypaść do gustu osobie niemal w każdym wieku (poza najmłodszymi, którzy mogliby zwyczajnie nie zrozumieć jego treści oraz przekazu (morału) jaki jest w nim zawarty) . Utwór po mistrzowsku łączy smutne oraz zabawne wątki tworząc tym samym pole do refleksji nad zachowaniem głównej bohaterki. Tytułowa postać jest kobietą obłudną, egoistyczną i złą, której zależy jedynie na dobrej, nieskazitelnej opinii, wśród innych członków społeczeństwa (do tego stopnia, że gdy do jednej z mieszkanek kamienicy, której Dulska jest właścicielką przyjeżdża karetka ta wyrzuca ją z mieszkania uważając przyjazd karetki pod jej kamienice za skandal). Towarzyszy jej zasada, która zawarta jest w cytacie „Moja pani! Na to mamy cztery ściany i sufit, aby brudy swoje prać w domu i aby nikt o nich nie wiedział. Rozwłóczyć je po świecie to ani moralne, ani uczciwe”. Jest również postacią nadmiernie skąpą- każe ona swojej córce się „kurczyć”, by ta mogła jechać na tańszym bilecie tramwajowym , krytykuje kuzynkę, która według niej żyje ponad stan (sądzi tak, bo ta chodzi do teatru, farbuje sobie włosy czy też często pokazuje się na mieście). Bohaterka jest również kiepską matką, ponieważ najbardziej zależy jej na ogólnym uznaniu, a nie na dobru lub szczęściu jej dzieci. Uśmiech na twarzy czytelnika może wywołać zachowanie jednej z córek tytułowej Pani Dulskiej- Meli, swoją dziecięcą naiwnością i ogromną dobrocią serca wywołuje w odbiorcach wzruszenie i radość, bo właściwie jest jedyną w pełni pozytywną postacią w całym dziele Zapolskiej. Kolejną postacią, dla której z pewnością warto przeczytać utwór Zapolskiej jest Felicjan Dulski , mąż tytułowej bohaterki. Mimo tego, że jest postacią niemalże niemą, wypowiada jedno, kultowe i słynne już zdanie, które jest właściwie swoistym przedstawieniem jego osobowości („A niech was wszyscy diabli”) uległego i cichego mężczyzny całkowicie zdominowanego przez żonę. Pozostałe postaci tworzą raczej tło głównie po to, by ukazać charakter i cechy osobowości Pani Dulskiej. Poprzez historię rodziny Dulskich autorka porusza temat mieszczańskiej moralności, wyśmiewa cechy mieszczan jakimi są m.in. obłuda i poczucie wyższości nad inn

Tytułowa postać jest kobietą obłudną, egoistyczną i złą, której zależy jedynie na dobrej, nieskazitelnej opinii, wśród innych członków społeczeństwa. Dulska, uważa, że wynajmowanie mieszkania prostytutce to nie problem, ale gdy jedna z mieszkanek jej kamienicy w wyniku załamania nerwowego spowodowanego zdradą męża podejmuje próbę samobójczą i pod kamienicę przyjeżdża karetka, właścicielka kamienicy nie może znieść tego skandalu i wyrzuca kobietę z mieszkania. Towarzyszy jej zasada, która zawarta jest w cytacie „Moja pani! Na to mamy cztery ściany i sufit, aby brudy swoje prać w domu i aby nikt o nich nie wiedział. Rozwłóczyć je po świecie to ani moralne, ani uczciwe”. Jest również postacią nadmiernie skąpą- każe ona swojej córce się „kurczyć”, by ta mogła jechać na tańszym bilecie tramwajowym , krytykuje kuzynkę, która według niej żyje ponad stan (sądzi tak, bo ta chodzi do teatru, farbuje sobie włosy czy też często pokazuje się na mieście). Bohaterka jest również kiepską matką, ponieważ najbardziej zależy jej na ogólnym uznaniu, a nie na dobru lub szczęściu jej dzieci. Uśmiech na twarzy czytelnika może wywołać zachowanie jednej z córek tytułowej Pani Dulskiej- Meli, swoją dziecięcą naiwnością i ogromną dobrocią serca wywołuje w odbiorcach wzruszenie i radość, bo właściwie jest jedyną w pełni pozytywn

Autorką książki „Moralność Pani Dulskiej” jest Gabriela Zapolska. Urodziła się w 1857 roku w okolicach Wołynia, a zmarła w 1921 roku we Lwowie. Była przedstawicielką polskiego naturalizmu- nurtu literackiego, francuskiego. Pisała komedie, powieści i dramaty. Jej teksty zaliczane są do literatury pięknej. Jej głównym dziełem jest oczywiście „Moralność Pani Dulskiej”, ale oprócz tego znana jest z: „Żabusia” (dramat wystawiony w 1897 roku), „Ich czworo” (komedia obyczajowa z 1907 roku), „Skiz” (komedia złożona z trzech aktów z 1909 roku).
AKT PIERWSZY:
 (Zwyczajny Poranek w domu Dulskich):Gospodyni domu budzi wszystkich domowników oraz zaczyna narzekać na służbę, która nie potrafi wywiązać nawet z najprostszych obowiązków. Sama musi rozpalić ogień w kominku. Pani Dulska postanawia oszczędzać pieniądze do tego stopnia, że dzieci Mela oraz Hesia muszą myć się w zimnej wodzie. Służąca domu Hanka chce odejść z pracy, jednak gospodyni jej na to nie pozwala. Siostry Mela oraz Hesia są w ogóle do siebie nie podobne pod kątem charakteru. Ta pierwsza jest flegmatyczką, nie lubi kłótni i awantur, woli żyć w ciszy i spokoju. Natomiast Hesia to zupełnie przeciwny typ człowieka. Uwielbiała ciągłe awantury, jest bardzo energiczna, pobiera nauki o edukacji seksualnej od Anny- kucharki. Obie siostry przejmują się jednak losem Zbyszka- ich brata, który nie pojawił się na noc w domu. Hesia doskonale wie o tym, że jej brat zaleca się służącej. Po jakimś czasie wraca do domu Zbyszko, który ignoruje pytania siostry, a ta woła czym prędzej matkę. Dulska napomina syna i wydaje swoje zdanie ta tego typu nocnego zabawy, jednak on nic sobie z tego nie robi, zaczyna z niej kpić. Rozpoczyna się kłótnia między obojgiem, kiedy do całej sytuacji do chodzić Dulski, który jednak się nie odzywa. Daje mu cygaro i przypomina o odebraniu pensji. Mężczyzna jest obojętny na kłótnie. Wykorzystuje to Zbyszek, który wytyka matce jak go źle wychowała. Po tej scenie matka wychodzi, a Zbyszek korzysta z sytuacji i zaczyna flirtować z kucharką Anną. Świadkiem tej sytuacji jest Mela, która przekonana jest o tym, że młodzi się kochają i próbuje na ten temat porozmawiać ze swoim bratem, jednakże brat po raz kolejny nie zwraca na nią uwagi. W kolejnej scenie dziewczyny przygotowują się do wyjścia. Mela nieustannie napomina siostrę i uczy ją jak należy się zachowywać w nadanej sytuacji. Dziewczynki wychodzą, a w tym samym czasie do Dulskiej przychodzi lokatorka, która dostała listem wypowiedź wymówienia mieszkania. Pani Dulska odpowiada, iż potrzebuje lokalu dla swoich krewnych, jednak szybko przyłapana na kłamstwie postanawia powiedzieć prawdę, więc mówi, że powodem wypowiadania był sprowokowany przez kobietę skandal. Kobieta po odkryciu zdrady przez męża, próbuje popełnić samobójstwo; Dulska dopowiada, że było jej wstyd, gdy zauważyła przed swym domem pogotowie ratunkowe. Nie potrafi ona jednak zrozumieć argumentów, jakie stawia kobieta, której duma nie mogła pojąć, że jej mąż zdradza ją ze zwykłą służącą. Rozpoczyna długi i nudny wykład, który warto tutaj zacytować, bo jest bardzo istotny w dalszej historii: „Na to mamy cztery ściany i sufit, aby brudy swoje prać w domu i aby o nich nikt nie wiedział. Rozwłóczyć je po świecie, to ani moralne, ani uczciwe. Ja zawsze tak żyłam, żeby nikt nie mógł powiedzieć, iż byłam powodem skandalu”. Nie podoba się jej również fakt, że ta kobieta odeszła od męża. Jej zdaniem zrobiła to pochopnie i nieprzemyślenie (a także to, że ludzie nie zrozumieją jej intencji; odwrócą się od niej). Lokatorka rozpoczyna do Dulskiej w emocjach mówić niepotrzebne riposty, które tutaj także zacytuje: „panią z pierwszego piętra, która po nocach wraca…”. Dulska po tych słowach bardzo się oburzyła (jak mówi dokładnie w lekturze, że uznaje ją za osobę żyjącą z własnych pieniędzy). Zdenerwowaną Dulską odwiedza koleżanka- Julisiewiczowa, która otwarcie mówi, że ma chęć i ochotę na zamieszkanie w kamienicy, jednak ciocia od razu odmawia, gdyż nie jest ufna w jej możliwości związane z finansami. Cały czas chodzi z mężem do teatru, a także prenumeruje drogie pisma. Zabiera pensję męża i za nią przykładowo kupuje cygara. Po tej scenie pojawia się wspomniany na początku lektury Zbyszko, który ma zamiar pójść do pracy. Dulska w tym czasie zdejmuje szlafrok i zabiera się za wycieranie kurzu w domu. Jej syn mówi jej, a tak naprawdę wypomina, że nie powinna wyrzucić lokatorki z mieszkania, a wręcz przeciwnie musi jej pomóc. Doprowadza tym zachowaniem Dulską do pasji. Zbyszko twierdzi, że cała wina leży po stronie matki; dodaje bardzo nieprzyjemne słowa, które każdemu by zapadły w sercu by zapadły (tutaj dam cytat, aby każdy mógł dłużej zastanowić się nad tymi słowami: „Być Dulskim – to katastrofa”. – mówi On tutaj, jakby wstydził się własnej rodziny, chociaż każdy wie, że mówi to ze zdenerwowania w nerwach.) Do domu po dłuższym czasie wraca Hanka, od razu Julisiewiczowa widzi zainteresowanie nią przez Zbyszka. Chłopiec postanawia stanąć w obronie dziewczyny, wygłasza dość długą mowę, która i tak nie przynosi upragnionego rezultatu. Dostaje mu się tylko po głowie, ale bardziej doniosłe słowa są kierowane w stronę Hanki (po raz kolejny dodaję cytat, aby każdy mógł chwilę się zastanowić, jak mocne musiałoby to być dla Hanki-: „Tobie wydaje się, że jesteś wyzwolona, bo masz trochę politury po wierzchu”.) Po tej konfrontacji Julisiewiczowa postanawia dać sygnał Dulskiej i ostrzega ją, że to na pierwszy rzut oka widać, że Hanka i Zbyszko mają romans. Dulska wcale tego nie ukrywa, zgadza się na ten związek pod tylko jednym warunkiem; aby tylko mieszkał wraz z nią. W tym momencie kończy się akt pierwszy i zaczyna się akt drugi.

1) Aniela Dulska krzyczy na Hankę (służkę), ponieważ według niej służąca źle pali w piecu
2) Hanka chce odejść z pracy, ponieważ Zbyszko (syn Dulskiej) ma z nią romans
3) Dulska zapewnia, że upomni syna
4) Zbyszko wraca z nocnej imprezy, krzyczy na niego matka
5) Dulska pokrzykuje na męża z błahych powodów
6) Zbyszko zaleca się do Hanki, spostrzega to Mela
7) Hesia gawędzi z Melą
8) Dulska wyrzuca lokatorkę z mieszkania, ponieważ do tej przyjechała karetka, a dla właścicielki mieszkania to skandal
9) Do rodziny Dulskich przychodzi Juliasiewiczowa
10) Dulska, uważa Juliasiewiczową za żyjącą ponad stan, ponieważ m.in. ta prenumeruje pisma
11) Zbyszko smuci się, ponieważ uważa, że być częścią rodziny Dulskich to tragedia
12) Zbyszek przyznaje przed Juliasiewiczową, że podoba mu się Hanka
13) Hanka przyznaje się Meli do ciąży ze Zbyszkiem
14) Mela mówi Juliasiewiczowej o stanie Hanki
15) Siostra Zbyszka myśli, że ten ożeni się z Hanką
16) Juliasiewiczowa informuje Dulską, że służąca jest w ciąży z jej synem
17) Dulska jest wściekła z powodu sytuacji jaka zaistnia�

,,Moralność Pani Dulskiej” to dramat oraz jedno z najważniejszych dzieł autorstwa utalentowanej, polskiej pisarki Gabrieli Zapolskiej. Jest to dzieł kultowe mające na celu piętnowanie zachowań charakterystycznych dla pewnych grup społecznych w okresie, gdy Zapolska to dzieło napisała. Nawiązując do utworu powstał nawet termin „Dulszczyzna”, który oznacza wszystkie negatywne cechy prezentowane przez Panią Dulską (psudomoralność, zakłamanie itp.).
Na początku pierwszego aktu poznajemy główną bohaterkę utworu jaką jest Aniela Dulska. W początkowej scenie krytykuje ona swoją służkę- Hankę, za to, że ta rzekomo źle pali w piecu. Służąca skarży się Pani Dulskiej na jej syna- Zbyszka, który ma romans z nią romans i ostatnio jest coraz bardziej nachalny. Tytułowa bohaterka obiecuje porozmawiać z synem, lecz Hanka twierdzi, że nic to nie da, gdyż ta już wielokrotnie z nim rozmawiała bez skutku.
W kolejnym fragmencie Dulska budzi swojego męża- Felicjana, a następnie budzi również swoje córki- Hesię i Melę. Główna bohaterka denerwuje się, bo jej syn nie wrócił nadal z nocnej imprezy, narzeka jednocześnie, że tylko ona jest głową tej rodziny i to dzięki niej wszystko jakoś funkcjonuje. Po pewnym czasie do domu wraca Zbyszko, nie chce on powiedzieć swoim siostrom gdzie był, Hesia wzywa mamę, informując ją, że syn wrócił. Dulska natychmiast się zjawia i chce pomówić z synem, ten jednak odmawia, nie czuje się on już dzieckiem i uważa, że sam może decydować o sposobie w jaki chce spędzać czas. Zbyszko nie widzi nic złego w towarzystwie prostytutek, Dulska neguje to, mimo że sama wynajmuje mieszkanie w swojej kamienicy kobiecie zajmującej się prostytucją. Dulska mówi synowi, że jest on głupi tak samo jak ojciec. Felicjan nie przejmuje się sytuacją panującą w domu. Po pewnym czasie ukazana jest sytuacja, której Zbyszek znów próbuje się zbliżyć do Hanki, mówi on, że gdy ta będzie dla niego lepsza to nie będzie spędzał czasu z paniami do towarzystwa. Na romansowaniu przyłapuje ich Mela, jednak mówi bratu, że nie ma zamiaru mówić o tej scenie mamie, Zbyszko jednak zaprzecza jakoby mieli oni romans. W ósmej scenie utworu Zapolskiej Dulska upomina córki, że mają one być skromne i każe Hance odprowadzić dziewczynki do szkoły. W następnym etapie utworu przedstawiona jest rozmowa Dulskiej z lokatorką, która właśnie wróciła ze szpitala. Dulska nakazuje się kobiecie wyprowadzić, gdyż z jej powodu pod kamienice podjechała karetka, główna bohaterka nie podaje jednak prawdziwego powodu wyrzucenia kobiety z mieszkania, twierdzi tylko, że potrzebuje ona mieszkania dla krewnych. Lokatorka doskonale wie, że Dulska wcale nie chce oddać mieszkania krewnym i pyta Dulską jaki jest rzeczywisty powód, właścicielka kamienicy przyznaje więc, że przez to, że kobieta próbowała się otruć, gdyż zdradzał ją mąż i gdy przyjechała do niej karetka dobre imię Dulskej zostało narażone na hańbę i mogła stracić swą wysoką pozycję społeczną. W scenie następnej do mieszkania tytułowej bohaterki przychodzi Juliasiewiczowa- kuzynka rodziny. Usłyszawszy historię o lokatorce Juliasiewiczowa wyraża chęć wprowadzenia się do wolnego mieszkania, ponieważ w jej aktualnym miejscu zamieszkania podwyższyli jej czynsz. Dulska jednak odmawia, gdyż obawia się, że kuzynka będzie jej mniej płaciła, twierdzi, że Juliasiewiczowa żyje ponad stan, ponieważ ta m.in. chodzi do teatru i prenumeruje pisma. Pojawia się Zbyszko, wbrew opinii matki twierdzi on, że ta niesłusznie wyrzuciła lokatorkę, gdyż to bardzo sympatyczna kobieta, a próbę samobójczą miała z powodu wielkiej miłości jaką darzy swego męża. Kobiety stwierdzają, że to co mówi Zbyszek jest niemoralne i nie zgadzają się z jego zdanie. Młodzieniec stwierdza, że być częścią rodziny Dulskich to tragedia. Następnie pojawia się Hanka, Dulska każe jej wziąć się za sprzątanie, w tym czasie Zbyszko rozmawia z ciotką, przyznaje on, że podoba mu się służąca. Juliasiewiczowa jest zawiedziona tym, że młodzieniec interesuje się kobietą o tak nieznaczącej pozycji społecznej, Zbyszko przyznaje, że jest kobieciarzem i nie interesuje go pozycja społeczna osób, z którymi się on zadaje. Ciotka radzi chłopakowi, by ten znalazł sobie porządną kobietę, ten uważa, że to co mówi jego matka i ciotka to kołtuństwo, a on nie chce żyć po kołtuńsku. Ciotka odradza młodzieńcowi interesowanie się Hanką, sądzi, że służąca będzie o niego zazdrosna i będzie robić mu awantury. Z kuchni wraca Dulska i zagania syna do pracy. Kuzynka radzi Dulskiej, by ta zwolniła Hankę, ponieważ Zbyszko się do niej zaleca. Dulska udaje, że o tym nie wie i lekceważąco mówi Juliasiewiczowej, że tej z pewnością się coś zdawało. Po chwili tytułowa postać stwierdza, że może to nawet dobrze, że jej syn ma romans ze służką, ponieważ pomoże to ograniczyć jego zabawy na mieście. Później kobiety rozmawiają o podwyższeniu czynszu lokatorom, ustalają nierówne kwoty w zależności od stopnia w społeczeństwie- radcy czynsz podwyższają o dziesięć, a prostytutce o dwadzieścia, ponieważ uznają, że kobiecie łatwiej przychodzi zarabianie. W okolicach trzydziestej strony dochodzimy do drugiego aktu dzieła Gabrieli Zapolskiej. W scenie pierwszej tegoż aktu występuje Hesia, Pani Dulska i jej mąż Felicjan. Hesia próbuje nawiązać rozmowę z ojcem, ten jednak spaceruje po mieszkaniu, gdyż spacery zalecił mu lekarz, a żona zabrania Dulskiemu swobodnych spacerów po okolicy a zamiast z nią rozmawiać odpowiada tylko mruczeniem lub skinieniem głowy. W kolejnej scenie Mela krytykuje swoją siostrę, ponieważ ta podebrała ojcu cygaro, Hesia przyznaje przed siostrą, że ogląda się za mężczyznami, Mela jest wyraźnie zgorszona. Hesia zauważa dziwne zachowanie Hanki, Mela wyjawia siostrze, że zna ona powód takiego zachowania, lecz na razie nie może go zdradzić, ponieważ jest to tajemnica. Hesia i Mela w zabawie zaczynają tańczyć, przychodzi ich brat i pyta Hesię gdzie nauczyła się tańczyć, rodzeństwo chwilę rozmawia. Do pokoju wpada Dulska, uznaje ona, że takie tańce są nieprzyzwoite i nie należy nawet o nich rozmawiać. Hesia i Dulska wychodzą, matka nakazuje wcześniej synowi pilnować pieca. Zbyszko siada przy piecu, po chwili przychodzi Hanka i całuje chłopaka w rękę przez moment rozmawiają, a następnie Hanka wychodzi. Do brata przychodzi Mela, siada obok niego i pyta czy nie przeszkadza, młodzieniec przyznaje, że z całej rodziny to Mela jest najbardziej znośna i miła, więc może z nią porozmawiać. Dziewczyna pyta brata, dlaczego on wszystkich nie lubi, ten odpowiada, że rzekłby nawet, że wszystkich nienawidzi, nawet siebie. Mela narzeka na brak spokoju w domu, z powodu, którego nigdy nie da się spokojnie porozmawiać, przyznaje ona, że czuje, że wyrządzana jest jej jakaś krzywda, mimo tego, że ma ona rodzinę dom i możliwość nauki, to jest nieszczęśliwa, bo nie czuje się wolna. Zbyszko mówi, że samopoczucie siostry jest złe, lecz zapewne niedługo przejdzie, gdy ta z tego wyrośnie i wyjdzie za mąż. Mela przyznaje, że chce iść do klasztoru, brat jednak uważa, że dziewczyna zaraz wrodzi się w matkę i, zamiast pójść do klasztoru będzie rządzić domem i przepychać się łokciami przez życie. Mela ma nadzieje, że będzie ona w swym postępowaniu bardziej podobna do ojca, brat stwierdza, że z pewnością sposób bycia Felicjana jest wygodniejszy. Dziewczyna mówi bratu, że żal jej jego i Hanki, przyznaje, że się za nich modli, ponieważ muszą być oni bardzo nieszczęśliwi, bo Dulska będzie przeciwna ślubowi tej dwójki. Zbyszko wyśmiewa siostrę, gdyż wcale nie ma on zamiaru żenić się z Hanką. Mela mówi chłopakowi, że ona się o nich martwi, bo Hanka ma we wsi narzeczonego i wyznaje bratu, że służąca wcale go nie

„Moralność pani Dulskiej” to utwór, który powstał w ciągu kilkunastu dniu w 1906 roku. Premiera sztuki miała miejsce w Krakowie. Akcja toczy się na początku XX wieku we Lwowie. Bohaterowie1) Główną bohaterką jest Aniela Dulska, która jest właścicielką kamienicy. Jest to kobieta, która przywiązuje dużą wagę do pozorów. Dulska ponadto jest osobą bardzo oszczędną i ograniczoną.
2) Nieciekawi są też pozostali członkowie rodziny. Mąż bohaterki, Felicjan, nie uczestniczy w życiu rodzinnym, w wychowywaniu dzieci. Dulski nie ma własnego zdania, nie ma też ochoty albo siły woli, by sprzeciwić się swojej małżonce.3) Zbyszko szuka rozrywek poza domem, a gdy matka podsuwa mu służącą – korzysta z okazji i uwodzi ją. Syn Dulskich buntuje się przeciwko rodzicom, stara się żyć swoim życiem. Nie wybiera jednak najlepiej. Nawiązuje romans ze służącą, ale brak mu odwagi, aby się z nią ożenić i wyraża zgodę na to, aby matka rozwiązała za niego problem. 4) Zbyszko ma dwie siostry: Hesię i Melę. Podobnie jak Zbyszko Hesia się buntuje, chce żyć pełnią życia, imponuje jej tryb życia brata. Obserwuje stosunek matki do ojca i zaczyna go lekceważyć. Hesia już w wieku kilkunastu lat przypomina matkę. Z kolei spokojna Mela najwyraźniej wdała się w ojca.”Moralność pani Dulskiej” jako dramat naturalistyczny„Moralność pani Dulskiej” to dramat naturalistyczny. Przejawia się o między innymi w determinizmie, który zakłada, że człowiek jest uzależniony od warunków, w jakich żyje. Jego życie kształtuje otoczenie, środowisko – to, czy wychowuje się w rodzinie bogatej czy biednej, mieszczańskiej czy chłopskiej. Rodzina kształtuje Zbyszka, który miałby szansę być innym człowiekiem, jednak na jego decyzje wpływa matka, rządząca całą rodziną i niedopuszczająca sprzeciwu. W utworze można doszukać się także elementów naturalizmu, który wyrażał się w tym, że pisarz nie powinien komentować opisywanych przez siebie wydarzeń. Fikcja literacka miała być ograniczana na rzecz wiarygodnego przekazu. Komentarz powinien być ograniczony do minimum, dopuszczono także, by w utworze pojawiał się język potoczny. Kolejną teorią, do której nawiązania pojawiają się w „Moralności pani Dulskiej�

„Moralność pani Dulskiej” to ciekawy dwudziestowieczny dramat. Akcja toczy się we Lwowie, przede wszystkim w mieszkaniu Dulskich. Główną bohaterką jest Aniela Dulska. Nie jest to postać pozytywna. Pani domu to osoba nieciekawa pod wieloma względami. Stwarza jedynie pozory, że dba o rodzinę, w rzeczywistość dba o to, aby nie ucierpiała jej reputacja i aby nie musiała się wstydzić za swoich bliskich. Mąż Dulskiej jest jej całkowicie podporządkowany, stanowi typ pantoflarza. Nie ma swojego zdania, nie wtrąca się w życie rodziny, podporządkowuje się małżonce, gdyż najprawdopodobniej jest to dla niego wygodne. Dulscy mają troje dzieci. Zbyszko to młodzieniec, który bałamuci służącą. Hesia i Mela to uczennice, które dorastają i mają odmienne podejście do życia.
„Moralność pani Dulskiej” to dramat naturalistyczny, którego prekursorem był Emil Zola. Chciał on zbliżyć metody stosowane w dziełach literackich do tych, jakimi posługują się nauki eksperymentalne. W dramacie naturalistycznym istotne znaczenie ma współczesność, to co się dzieje aktualnie. W dramacie Zapolskiej naturalizm przejawia się pod postacią determinizmu oraz teorii dziedziczności. Pierwszy z nich zakłada, że człowiek jest uzależniony od warunków, w jakich dorasta. Na to, jakim będzie człowiek, ma wpływ klasa społeczna, z jakiej pochodzi, wzorce, które zaobserwował w rodzinie. Warto tu zwrócić uwagę na Zbyszka, który początkowo stara się przełamać idee propagowane w jego rodzinie, ale ostatecznie staję się taki jak jego rodzice. Drugą

„Moralność Pani Dulskiej to sztuka teatralna, która po raz pierwszy wystawiona została na deskach krakowskiego Teatru Miejskiego w 1906 roku. Wydana w formie książki została rok później, w 1907. Autorką jest Gabriela Zapolska. Pełen tytuł dramatu to „Moralność Pani Dulskiej. Tragifarsa kołtuńska”. Co ciekawe istnieje kilka wersji książki – czasami akcja dzieje się we Lwowie, innym razem w Krakowie. W zależności, czy sztukę wystawiano w Krakowie, czy we Lwowie, tak niektóre szczegóły się różniły – akcja toczyła się w tym samym mieście, w którym była wystawiana.

Autorka, czyli Gabriela Zapolska była przedstawicielką polskiego naturalizmu (czyli fotograficznemu opisowi rzeczywistości). W swoich dziełach często wykpiwała moralną obłudę mieszczaństwa („Moralność Pani Dulskiej” jest doskonałym przykładem). Pisała komedie satyryczne, powieści oraz dramaty. Była również aktorką oraz krytykiem teatralnym. Jej imię i nazwisko, pod którym ją znamy było właściwie pseudonimem scenicznym. Tak naprawdę nazywała się Maria Gabriela Janowska z domu Piotrowska. Żyła między rokiem 1857, a 1921.

„Moralność Pani Dulskiej” pierwsza sztuka z serii. Kolejnymi są „Pani Dulska przed sądem” oraz „Śmierć Felicjana Dulskiego”. Wszystkie są oczywiście autorstwa tej samej autorki.

Sztuka Gabrieli Zapolskiej jest tak zwaną tragifarsą. To znaczy, że łączy w sobie elementy komedii i tragedii. Jako dramat zawiera didaskalia, które dokładnie opisują pokoje, w których dzieje się akcja (szczegółowo określają nawet bibeloty stające na stoliku, czy kolory tapet) wygląd bohaterów, czy nawet to w jaki sposób w danym momencie się zachowują. Pomaga to oczywiście wczuć się w fabułę.

Główną bohaterką dramatu jest tytułowa Aniela Dulska – dość bogata mieszczanka. Posiada kamienicę, wynajmuje część lokali. Właśnie w tej kamienicy toczy się akcja, w mieszkaniu Państwa Dulskich. Mimo niewątpliwych bogactw Aniela jest osobą niezwykle skąpą. Ma dwie córki, Hesię i Melę oraz syna Zbigniewa. Jest mężatką. Jej mąż to Felicjan Dulski. Zbyszek i Aniela to postacie pierwszoplanowe. Córki i mąż występują raczej tylko w tle historii. Rodzina Dulskich ma też służącą Hankę – ważną postać dla naszego dramatu.

W pierwszej scenie możemy bliżej poznać Anielę. Dokładnie widzimy to jaka jest, obserwujemy jej zachowanie możemy wyrobić sobie o niej (negatywne) zdanie. Cały czas krzyczy na swoją służącą Hankę robiąc jej awantury o każdą błahostkę, dokucza swoim córkom, nie pozwala im sobie kupić wygodniejszego biletu tramwajowego, każe jeździć na najtańszym. Gdy Zbigniew wraca do domu po nocy spędzonej poza domem pani Dulska robi mu srogie wyrzuty. Zarzuca mu ośmieszanie rodziny i złe prowadzenie się. Chodzenie po nocnych klubach miałoby skazić idealną reputację rodziny. Synek jednak zarzuca mamie hipokryzję. Podobno ona sama wynajmuje mieszkanie pewnej pani, która wydaje się być kobietą lekkich obyczajów. Dulska broni się tym, że lokatorka dobrze jej płaci, a przecież nie jej sprawą jest to, czym się zajmuje.

W kolejnej scenie widzimy jak Zbyszek flirtuje ze służącą Hanką. Robi to w sposób bardzo bezwstydny, manipuluje biedną dziewczynę. Pani Dulska w tym czasie wyrzuca na bruk jedną ze swoich lokatorek. Kobieta prawie się zabiła, ponieważ jej ukochany ją zdradzał. Aniela stwierdziła, że z tego może wybuchnąć skandal, który zaszkodzi jej reputacji, więc „pozbyła się problemu”. Zupełnie nie obchodziło ją czy kobieta ma gdzie się podziać i czy nie ponowi samobójczej próby. Dulska myśli tylko o sobie.

Do pani Du

MORALNOŚĆ PANI DULSKIEJ – GENEZA UTWORU I GATUNEK

Utwór „Moralność Pani Dulskiej” to tragifarsa spisana w 3 aktach autorstwa Gabrieli Zapolskiej. Swoją pierwszą premierę miała w Krakowie w roku 1906. Po raz pierwszy wydana została w Warszawie 1907 roku. I trzeba przyznać, że odniosła ogromny sukces, ponieważ doczekała się ogromnej ilości inscenizacji, adaptacji filmowej oraz musicalowej.

Dzieło powstało w tempie ekspresowym. Tworzony był zaledwie od października do listopada 1906 roku. Sztukę zamówił bowiem dyrektor Teatru Miejskiego we Lwowie i wyznaczył bardzo krótki termin na stworzenie utworu. Z czym oczywiście Zapolska poradziła sobie perfekcyjnie. Jednak ostatecznie zaplanowany spektakl nie odbył się we Lwowie, za to został wykorzystany przez Ludwika Solskiego i wystawiony w Krakowie, a dopiero potem odegrano go na deskach lwowskiego teatru.

Gł�

MORALNOŚĆ PANI DULSKIEJ – CZAS I MIEJSCE AKCJI

Utwór „Moralność Pani Dulskiej” to tragifarsa spisana w 3 aktach autorstwa Gabrieli Zapolskiej. Jej pierwsza premiera miała miejsce w 1906 roku w Krakowie. Po raz pierwszy wydana została w Warszawie w 1907 roku. Głównym tematem utworu jest ukazanie i wyśmianie zakłamania drobnomieszczaństwa.

Czas akcji nie jest konkretnie nazwany, jednak analizując tekst dostrzec można, że zdecydowanie są to czasy współczesne autorce i opisują ten okres czasu, w którym właściwie powstały. Zatem jest to początek XX wieku, czyli okres tak zwanej Młodej Polski. Są to czasy, kiedy Polska jest pod zaborami. W dialogach i wypowiedziach bohaterów zdecydowanie nie brakuje germanizmów, chociażby „szparkasa”, czyli kasa oszczędnościowa, „lejtnant” – porucznik i wiele innych. Z tego wniosek, że ta część Polski należy do Galicji. Charakterystyczna jest również postawa Zbyszka Dulskiego, który pragnie wyrwać się z tego schematu, pozostawić daleko w tyle za sobą tę kołtunerie. Pojawi