O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśniach i legendach

Streszczenie szczegółowe – „O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśni i legendzie”We wstępie poruszony jest temat, którym jest zapomnienie o dziejach polskich miast. W dalszej części tekstu dowiadujemy się, że miasta były pierwszymi cywilizacjami, zawierały pokoje lub prowadziły wojny. O ich mieszkańcach, budowlach i wydarzeniach tworzone były ustne przekazy. Krążyły one z pokolenia na pokolenie. W końcu zmieniły się w legendy. Zostały spisane między innymi przez polskich kronikarzy. Jednak udokumentowana historia miast zaczyna się od nadania praw miejskich. W Polsce przyznawanie takich praw miało miejsce dopiero w XIII wieku. Niektóre miasta otrzymywały prawa sądownicze, prawo do posługiwania się ustaloną nazwą, herbem czy pieczęcią.Legendy to sposób utrwalenia pamięci o różnych miastach. Z niektórymi miastami wiąże się sporo legend, a niektórymi – niewiele. Jednak prawie każde miasto jakąś ma. Przykładem jest Kalisz, którego spisana metryka jest najstarsza, ale który nie może pochwalić się taką liczbą związanych z nim legend jak np. Warszawa czy Kraków.”W pogoni za turem”Jako pierwsza opisana jest legenda Białegostoku. Rozdział zatytułowany jest „W pogoni za turem”. Opowiada on o tym, jak Wielki Książe Litewski – Giedymin – polował. Gdy zgubił zwierzę, na które polował, jego oczom ukazał się zachwycający krajobraz. W jego głowie zrodził się pomysł założenia osady. Nie był jednak pewien, na jak długo pozostanie w jego władaniu. Wkrótce powstała tu wieś Bielszczany Stok. Z biegiem czasu przekształciła się w Białystok. W końcu dostała się we władanie Polskiej Korony.”Tajemnicza bytomskiego dzwonu”Kolejną legendą, przy której warto się zatrzymać, jest „Tajemnica bytomskiego dzwonu”. Na początku dowiadujemy się, że do zamku w Bytomiu przybywa rycerz Zbigniew z niepokojącą wiadomością. Wojska Władysława Wygnańca z cesarzem już przedarły się przez wały bobrzańskie. Posłaniec poinformował również, że idą dwie armie – jedna na Głogów, a druga na Bytom. Rozpoczęło się planowanie obrony. Wkrótce dotarła informacja, że nieopodal Dziadoszyc wróg rozbił swój obóz. Kasztelan wraz z oddziałami udał się w to miejsce. Zaplanował tam atak z zaskoczenia, który powiódł się. Po tym zdarzeniu nastała niesprzyjająca noc. Wojsko nie mogło trafić z powrotem do miasta. Wtedy usłyszeli dźwięk dzwonu. Byli niezwykle zdumieni, ponieważ ani Bytom, ani żadna inna pobliska miejscowość nie posiadała dzwonu. Oddziały postanowiły poruszać za tym odgłosem. Zaprowadził ich na gościniec prowadzący do grodu. Jednak szczęście nie trwało długo, gdyż zwiadowcy przynieśli kasztelanowi wieść o tym, że wróg napadł na miasto. Mimo że wszyscy byli wyczerpani poprzednią walką, nikt nie zawahał się stanąć w obronie miasta. Dowódca podzielił swoich wojowników na trzy grupy. Z trzech stron zaatakowali z ogromną gwałtownością i siłą. Tymczasem gdzieś wyżej nad polem walki majestatycznie dzwonił dzwon. Jego głos dodawał energii i wiary. Bytomscy rycerze pokonali niemieckie oddziały. Odnieśli zwycięstwo. Zagadką jednak pozostaje, skąd wziął się dzwon.”Kosztowna operacja”Następnie – dzięki legendzie pt. „Kosztowna operacja” – możemy wzbogacić swoją wiedzę dotyczącą Częstochowy. Na początku rozdziału możemy przeczytać o położeniu Starej Częstochowy i powstaniu osady Dąbrówka, z czasem przekształconej w Nową Częstochowę. W tekście podano też przyczynę połączenia się dwóch miast i stworzenia Częstochowy. Z założeniem miasta wiąże się odsunięcie planu budowy szpitala na później i zajęcie się powstaniem ratusza. Lekarze musieli przyjmować swoich pacjentów w prywatnych gabinetach. Wówczas książę Lubomirski chory był na tak zwane w tamtych czasach „kamienie” – miał chorobę wątroby. Każdy medyk radził mu operację, ale żaden nie był gotów się jej podjąć. Lubomirski przybył do cieszącego się uznaniem doktora Wizemberga. Przedstawił się jako drobny kupiec spod Radomska. Przeszkodą w wykonaniu zabiegu nie był tym razem brak zdolności medyka, lecz to, że książę nie miał tysiąca złotych, a jedyne dwadzieścia. Gdy następnym razem przyjechał z zażądaną wcześniej sumą, okazało się, że cena jest nieaktualna. Lekarz chciał otrzymać za zabieg dwa tysiące. Przy kolejnej wizycie okazało się, że stawka znów wzrosła. Mijały dni, gdy w końcu książę przybył z sześcioma tysiącami, a operacja miała kosztować dwanaście. Pacjent zdecydował się zapłacić. Z kolei resztę miał przywieźć zgodnie z umową goniec. Za zarobione fundusze lekarz postawił szpital.”Łopata małego piekarczyka””Łopata małego piekarczyka” to legenda dotycząca Elbląga. Opowiada historię, która wydarzyła się – według opowieści ludowej – ponad pięćset lat temu. Uboga wdowa oddała swojego synka pod opiekę mistrza piekarskiego. Jego zadaniem było nauczenie chłopca imieniem Marcinek zawodu. Mistrz Bartłomiej był bardzo zadowolony ze swojego ucznia. Umiał on wyjąć w porę bochenki chleba, aby były w miarę rumiane. Marcinek jako jedyny potrafił piec słodkie kukiełki z białej, pszenn

Plan wydarzeń „O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśni i legendzie”1. Wrocław „Kościół na dachu”a) Niezgoda pomiędzy księciem Henrykiem a biskupem Tomaszem.b) Doprowadzenie do wojny domowej.c) Odbieranie duchownemu kolejnych ziem i wygnanie jego zwolenników z miasta.d) Rzucenie klątwy na władcę i wyłączenie całego księstwa spod opieki Bożej.e) Rozstrzygnięcie sporu przez arcybiskupa gnieźnieńskiego imieniem Jakub.f) Pomysł budowy kościoła poświęconego św. Bartłomiejowi – na znak pogodzenia się.g) Odnalezienie relikwii podczas pracy nad budowlą.h) Chęć nadania kościołowi imienia św. Krzyża na cześć odkrytych relikwii przez biskupa.i) Niezgoda księcia na zmianę planów.j) Powstanie kolejnego sporu.k) Zwrócenie się o pomoc do arcybiskupa Jakuba.l) Wybudowanie dwóch kościołów – jeden na dachu drugiego.2. Kielce „O powstaniu Kielc”a) Nastanie zmierzchu.b) Zgubienie się Mieszka, syna B

O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśniach i legendach – Barbara Tylicka – BohaterowieW lekturze pojawiają się postacie historyczne i postacie fantastyczne.POSTACI HISTORYCZNE:1) Giedymin to legendarny wódz litewski z tytułem Wielkiego Księcia. Żył on na przełomie XIII i XIV wieku. Jest on założycielem Białegostoku. W tym mieście podczas polowania uciekł mu tur.2) Jakub Feliks Michelis to lekarz, który pochodzi z Białegostoku. Założył on szkołę dla akuszerek.3) Fryderyk II Hohenzollern to pruski król, który żył w XVIII wieku. Brał udział w pierwszym rozbiorze Polski. W zbiorze legend autorka porównuje go do diabła.4) Bolesław Krzywousty to polski książę, który żył na przełomie XI i XII wieku. Pokonał on ogromnego jelenia, przez co w tym miejscu powstało miasto Jelenia Góra.5) Trajan to rzymski cesarz.6) Feliks Szaniawski to biskup pochodzący z Krakowa. Żył on na przełomie XVII i XVIII wieku. Pracował on nad zegarem w Kielcach. Jednak w czasie jego pracy pan Szaniawski wtrącał się w jego prace, przez co rzemieślnik odstąpił od zlecenia. Do dzisiaj zegar pozostał niedokończony.7) Janusz to p

„O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśni i legendzie” Opracowanie.
Gatunek:
Utwór jest zdecydowanie legendą. Świadczą o tym cechy:
Występowanie wydarzeń niecodziennych, budzących zaskoczenie.
Odwołanie się do wydarzeń historycznych.
Postacie, wydarzenia są realistyczne i fantastyczne.
Akcja rozgrywająca się w prawdziwych istniejących miejscach.
Czas wydarzeń:
Wiele utworów zaczyna się niezbyt sprecyzowanymi informacjami takimi jak: „Przed wiele laty”, „Dawno, bardzo dawno temu, w czasach kiedy ziemie nasze porastały puszcze olbrzymie”, „Setki lat temu”, „Dawne to były dzieje”, „Trzysta lat temu, a może nawet i pięćset”. W nielicznych legendach jest podany rok, do takich możemy zaliczyć między innymi utwór pt. „Przedziwna historia o koziołkach poznańskich”. Znajdziemy tam fragment „Działo się to roku (…) 1551”. Poza tym możemy wyróżnić legendę pod tytułem „Tajemnica katedralnego zegara”, ponieważ na samym początku znajdziemy cytat „Był rok 1727”. W wielu legendach możemy jedynie wywni