Katarynka

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Katarynka, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Charakterystyka, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Charakterystyka

Pan Tomasz to mecenas mieszkający w jednej z warszawskich kamienic niedaleko placu Krasińskich. Jest bohaterem powieści „Katarynka” autorstwa Bolesława Prusa. Postać nie ma żadnej rodziny, jedynie sąsiadkę – niepełnosprawną dziewczynkę, która straciła wzrok.

Wygląd zewnętrzny

Pan Tomasz ma promienną, rumianą twarz, z obu stron porośniętą brodą. Posiada piękne, łagodne, szaroniebieskie oczy. Mecenas zazwyczaj ubiera się w ciemnoniebieskie palto, zadbane, wysokiej jakości buty oraz popielate spodnie.

Zachowanie i nawyki

Gdy przechadza się placem Krasińskich w kierunku ulicy Senatorskiej, wygląda na bardzo zamyślonego i porusza się dość wolno. Ma charakterystyczny sposób chodzenia – oprócz wolnego tempa, zawsze, gdy spaceruje, jest pochylony i trzyma ręce w kieszeniach spodni. W zależności od pogody nosi pod pachą parasol lub laskę.

Młodość i kariera

W młodości Pan Tomasz był bardzo zabieganym człowiekiem. Od kilku lat starał się o znalezienie żony, dlatego został mecenasem. Jednak wiele kobiet mu nie odpowiadało. Większość była za młoda lub miała nieodpowiedni charakter, inne znalazły sobie innych partnerów. Pan Tomasz pomyślał, że sprowadzanie obrazów i innych dzieł sztuki przyciągnie kobiety. Pomysł ten zaczął działać, mimo że wymagał wielu przemeblowań i remontów mieszkania. Coraz więcej gości zaczęło oglądać wystawy obrazów, które Pan Tomasz posiadał.

Relacje i zachowanie społeczne

Pan Tomasz jest człowiekiem spokojnym i zachowującym zimną krew w nieprzyjemnych sytuac

W tej chwili widzisz 50% opracowania
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Recenzja książki, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Recenzja książki

Wprowadzenie do noweli

„Katarynka” Bolesława Prusa to nowela, która opowiada o życiu pana Tomasza – szanowanego mecenasa – oraz o pewnej niewidomej dziewczynce. Akcja utworu toczy się w Warszawie. Główny bohater, mecenas Tomasz, wynajmuje obszerne mieszkanie w kamienicy, gdzie uporządkowuje swoje życie osobiste oraz bezskutecznie poszukuje dla siebie żony.

Życie Pana Tomasza

Mecenasowi chorobliwie przeszkadza dźwięk wydawany przez katarynki, dlatego płaci stróżowi za niewpuszczanie znienawidzonych kataryniarzy na teren podwórka. Do mieszkania naprzeciwko okien pana Tomasza wprowadzają się trzy nowe lokatorki. Uwagę mecenasa przykuwa dziwne zachowanie małej dziewczynki, która – jak się potem okazuje – jest niewidoma.

Zmiana podejścia do katarynek

Kiedy pan Tomasz zauważa, że dziewczynka ożywia się pod wpływem dźwięku katarynki, chcąc sprawić jej radość, zmienia swoją decyzję w sprawie kataryniarzy i pozwala im grać codziennie na podwórku. Finalnie pan Tomasz podejmuje decyzję o sfinansowaniu operacji wzroku dla niewidomej dziewczynki.

Emocje i refleksje czytelnika

Lektura wywołuje u czytelnika takie emocje jak współczucie, wzruszenie czy radość. W mojej opinii książka ta może wywrzeć pozytywny wpływ na młodych członków społeczeństwa. Być może czytelnicy, poruszeni historią niewidomej dziewczynki, będą chcieli pójść śladami pana Tomasza i zacząć pomagać innym. Nie tylko ludziom niewidomym, ale ogólnie osobom niepełnosprawnym i osobom w trudnych sytuacjach życiowych, które są przecież wśród nas. Może mamy samotnego sąsiada, który potrzebuje naszej pomocy? W dzisiejszych czasach ludzie myślą często tylko o sobie i za

W tej chwili widzisz 50% opracowania
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Streszczenie, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Streszczenie

Pan Tomasz i jego codzienność

Na ulicy Miodowej mieszkał pewien mężczyzna – nazywał się Tomasz. Był ubrany w oficjalne ubrania, posiadał siwe włosy, miał rumianą twarz i sympatyczny, wesoły i rozmowny charakter. Kiedyś pracował jako mecenas. Lubił przechadzać się tą ulicą i patrzeć, jak się zmienia przez wszystkie lata, od kiedy tu mieszkał. Był również bogaty, mieszkał w wielkim domu, ale nie miał żony. Szukał kogoś, kto byłby dla niego idealną drugą połówką, ale zawsze coś mu nie pasowało. Wszyscy goście, których zapraszał, wychwalali jego dom i jego niesamowite wnętrze.

Miłość do sztuki i nienawiść do katarynek

Pan Tomasz bardzo lubił wszelkiego rodzaju sztukę – aktorstwo, muzykę czy obrazy. Jednak, mimo jego miłości do muzyki, nienawidził dźwięku katarynki. Według niego był drażniący i jak tylko słyszał jej odgłos, jego dzień był zepsuty i tracił humor. Ktoś złośliwy, wiedząc o jego nienawiści do katarynek, wysyłał mu grajków pod dom. Mężczyzna zatrudniał sobie wszelkiego rodzaju stróżów, którym płacił więcej za odganianie znienawidzonych kataryniarzy z jego ogrodu.

Nowi sąsiedzi

Pan Tomasz całe dnie przesiadywał w swoim gabinecie, czytając książki czy patrząc za okno. Dom naprzeciwko mieszkania mecenasa często zmieniał swoich lokatorów. Któregoś dnia wprowadziły się tam dwie kobiety oraz młoda dziewczynka. Dziewczynka nazywała młodszą kobietę mamą, a starszą panią. Miała ciemne włosy i ładną twarz. Pan Tomasz zauważył, że nie bawiła się tak jak inne dzieci na dworze. Głównie bawiła się swoją lalką lub siedziała przy oknie. Pewnego dnia dziewczynka powiedziała do mamy, że w tym domu jest bardzo smutno. Mecenas oburzył się, ale dalej słuchał.

Odkrycie niewidomej dziewczynki

Parę dni później zauważył, że w bardzo słoneczny dzień dziewczynka patrzyła prosto w słońce. Zdziwił się, a nawet założył na nos binokle, żeby się lepiej przypatrzyć. Nagle zorientował się, że dziewczynka jest ślepa. Nie było innego wytłumaczenia, ponieważ widząca osoba nie mogłaby patrzeć szeroko otwartymi oczyma w słońce bez odwracania wzroku. Dziewczynka była niewidoma już od paru lat. Pewnego dnia dostała wielkiej gorączki i leżała nieprzytomna przez wiele dni. Potem całkowicie się nie ruszała i wyglądała na martwą. Opiekowano

W tej chwili widzisz 50% opracowania
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Streszczenie szczegółowe, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Streszczenie krótkie, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Streszczenie krótkie

Wprowadzenie

„Katarynka” to krótka nowela autorstwa Bolesława Prusa. Głównego bohatera, pana Tomasza, poznajemy już na samym początku. Jest to mężczyzna w pewnym wieku, o rumianej twarzy, szpakowatych faworytach i łagodnych, siwych oczach. Porusza się powoli, wiecznie zamyślony, lecz niezwykle życzliwy.

Młodość i kariera

W młodości był obrońcą, wesołym i rozmownym. Miał szczęście do kobiet i był ciągle swatany, jednak od oświadczyn wolał schadzki i praktykę. Dopiero jako mecenas, pan Tomasz zaczyna poważnie myśleć o małżeństwie. Ma ustaloną opinię znawcy sztuk pięknych i dba o to, by wszystko w jego mieszkaniu miało wartość artystyczną.

Życie towarzyskie i sztuka

Pan Tomasz często przyjmuje gości i urządza wieczory koncertowe, ponieważ utrzymuje dobre stosunki z muzykami. Jest człowiekiem bardzo wyrozumiałym – kobiece wady go nie rażą, a początkujących artystów nigdy nie potępia. Ma jednak pewne dziwactwo: nie cierpi katarynek i kataryniarzy. Słysząc katarynkę, od razu traci humor i wpada w gniew. Jego nienawiść jest powszechnie znana w towarzystwie, przez co zdarzyło się, że padł ofiarą kiepskiego żartu, gdy ktoś wysłał mu pod okna dwóch kataryniarzy. Ze złości pan Tomasz rozchorował się, a dowcipnisia wyzwał na pojedynek, który jednak nie odbył się ze względu na błahość występku.

Niechęć do katarynek

Niechęć mecenasa jest tak silna, że każdego nowego stróża wzywa do siebie i zobowiązuje się płacić mu za to, aby nie wpuszczał na podwórze kataryniarzy.

Nowi lokatorzy

Naprzeciw domu pana Tomasza znajduje się lokal wynajmowany osobom mniej zamożnym. Mieszkało tam już wiele osób, od urzędnika sądowego po kłótliwą emerytkę. Od św. Jana miejsce to zamieszkują dwie kobiety i ośmioletnia dziewczynka. Panie utrzymują się z pracy – szycia oraz wyrabiania pończoch i kaftaników na maszynie. Ich okna zawsze są otwarte, więc mecenas ma doskonał

W tej chwili widzisz 50% opracowania
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Plan wydarzeń, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Plan wydarzeń

Wynajem mieszkania przez Pana Tomasza

Główny bohater książki, Mecenas Tomasz, wynajmuje obszerne mieszkanie w kamienicy w Warszawie. To nowe lokum staje się miejscem, gdzie próbuje uporządkować swoje życie osobiste.

Wyposażenie mieszkania i życie osobiste

Pan Tomasz wyposaża swoje nowe mieszkanie oraz uporządkowuje swoje życie osobiste. Mimo starań, bezskutecznie poszukuje dla siebie żony. Jego starania są jednak nieudane.

Niechęć do katarynek

Mecenasowi Tomaszowi chorobliwie przeszkadza dźwięk wydawany przez katarynki. Dlatego postanawia opłacać stróża za niewpuszczanie znienawidzonych kataryniarzy na teren podwórka.

Nowi lokatorzy

Do mieszkania naprzeciwko okien Pana Tomasza sprowadzają się trzy nowe lokatorki. Nowymi lokatorkami są niewidoma dziewczynka, jej mama oraz jej koleżanka. Uwagę Pana Tomasza przykuwa dziwne zachowanie małej dziewczynki.

Odkrycie niewidomości dziewczynki

Pan Tomasz z obserwacji wnioskuje, że dziewczynka jest ni

W tej chwili widzisz 50% opracowania
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Problematyka, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Problematyka

W noweli „Katarynka” Bolesława Prusa poznajemy zamożnego, emerytowanego mecenasa, pana Tomasza. Jego życie jest pełne dostojności, obcowania z nauką i sztuką. Jest szanowany w swoim środowisku, a jego rutyna pozostaje niezmienna.

Kontrastowe Obrazy: Zamożność i Ubóstwo

Prus kontrastuje życie pana Tomasza z obrazem ubóstwa jego sąsiadów. W części podwórza przeznaczonej dla mniej zamożnych osób mieszka biedna, niewidoma dziewczynka. Nagła utrata wzroku po chorobie sprawia, że jej życie staje się smutne i nieszczęśliwe.

Motyw Katarynki

Katarynka, symbol nadziei i zmian, początkowo jest dla pana Tomasza źródłem irytacji. Denerwuje go jej fałszywa melodia. Jednak kiedy widzi, jak muzyka katarynki sprawia radość niewidomej dziewczynce, przechodzi wewnętrzną przemi

W tej chwili widzisz 50% opracowania
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Bohaterowie, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Bohaterowie

W utworze „Katarynka” Bolesław Prus przedstawia bohaterów, których możemy podzielić na głównych, drugoplanowych oraz epizodycznych.

Główni Bohaterowie

Głównymi bohaterami tej noweli są Pan Tomasz oraz niewidoma dziewczynka.

Pan Tomasz

Pan Tomasz był zamożnym prawnikiem, mecenasem. Był starym kawalerem i dżentelmenem. Mieszkał w Warszawie na ulicy Miodowej. Miał rumianą twarz, szpakowate faworyty i łagodne, siwe oczy. Był miłośnikiem sztuki, lecz nie cierpiał katarynek, których dźwięk go irytował. Był egoistycznym altruistą. Przez pewien czas przyglądał się swojej nowej sąsiadce, małej dziewczynce, która wraz z matką przeprowadziła się do mieszkania obok. Gdy zobaczył, że dziewczynka patrzy wprost na słońce i tańczy do dźwięku katarynki, okazał się bardzo życzliwym człowiekiem o wielkiej wyrozumiałości i współczuciu. To dla niej postanowił płacić stróżowi za wpuszczanie kataryniarzy. Udowodnił, że większą radość może sprawić rezygnacja z własnych przyjemności, jeśli ktoś inny może dzięki temu być szczęśliwy.

<
W tej chwili widzisz 50% opracowania
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Rozprawka, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Czas i miejsce akcji, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Czas i miejsce akcji

Czas i Miejsce Akcji

Akcja noweli „Katarynka” Bolesława Prusa toczy się w II połowie XIX wieku. Wskazują na to daty spraw sądowych analizowanych przez mecenasa Tomasza (między 1869 a 1875 rokiem). Miejscem akcji jest Warszawa, a dokładniej kamienica przy ulicy Miodowej, mieszkanie mecenasa Tomasza oraz mieszkanie niewidomej dziewczynki i jej matki. Inne ważne lokalizacje to ulica Senatorska i plac Krasińskich.

Bohaterowie

Główni bohaterowie noweli to:

– Pan Tomasz – Mecenas, który nie może znaleźć żony.

– Niewidoma dziewczynka – Biedna, ośmioletnia dziewczynka, która straciła wzrok po ciężkiej chorobie i przeprowadza się z matką do tej samej kamienicy co mecenas Tomasz.

Bohaterowie drugoplanowi i epizodyczni to:

– Matka niewidomej dziewczynki – Zajmuje si�

W tej chwili widzisz 50% opracowania
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Charakterystyka bohaterów, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Charakterystyka bohaterów

Charakterystyka Noweli

Nowela to utwór jednowątkowy, którego cechą charakterystyczną jest niewielka liczba bohaterów. „Katarynka” Bolesława Prusa doskonale wpisuje się w te ramy. Głównym bohaterem jest pan Tomasz, mężczyzna w średnim wieku. Nie zdążył się ustatkować i założyć rodziny. Możliwe, że był zbyt wymagający w wyborze kandydatki na żonę, a później się zestarzał i przestał być dla nich atrakcyjny. Jest osobą wykształconą i kulturalną. Przez lata pracował jako adwokat. To prawdziwy koneser sztuki, który kolekcjonuje piękne i cenne przedmioty. Jest także filantropem i osobą znaną oraz cenioną w mieście. Jednak jest samotnikiem i dziwakiem, bo nienawidzi katarynek i konsekwentnie przegania kataryniarzy z podwórka.

Przemiana Pana Tomasza

Wszystko zmienia się, gdy w kamienicy zamieszkuje ośmioletnia niewidoma dziewczynka. Pan Tomasz zauważa, jak muzyka z prymitywnej katarynki zmienia jej smutną twarzyczkę, na której pod wpływem melodii zaczyna gościć uśmiech. Pragnie, by dziecko było szczęśliwe, i zaczyna jej pomagać. Zmienia swoje podejście i pozwala kataryniarzom grać pod oknem dziecka, a nawet im za to płaci. Wkrótce zaczyna też szukać dla dziecka lekarzy, by pomóc jej odzyskać wzrok.

Postać Niewidomej Dziewczynki

W tej chwili widzisz 50% opracowania
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Geneza utworu i gatunek, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Geneza utworu i gatunek

Historia i Tło Utworu

Nowela pt. „Katarynka” została napisana przez Bolesława Prusa, czyli Aleksandra Głowackiego. Opowiada o osobie niepełnosprawnej, która poprzez swoją siłę zmienia innych otaczających ją ludzi. Utwór został opublikowany w 1880 roku w „Kurierze Warszawskim”, a w 1885 roku ukazał się w pierwszym tomie dzieła Prusa pt. „Szkice i obrazki”.

Inspiracje Autora

Autor przez całe życie poświęcał się działalności charytatywnej. Nowele Prusa powstały w wyniku obserwacji otaczającej go rzeczywistości i były pochwałą bezinteresownej pomocy na rzecz potrzebujących. Bolesław Prus pracował z niewidomymi, którzy byli jego inspiracją do napisania o ślepej dziewczynce. Temat katarynek często pojawiał się w jego utworach. W swoich kronikach pisał o pladze tych grających urządzeń. Gdy pracował w „Kurierze Warszawskim”, obserwował reakcje niewidomych na ich dźwięki i wiedział, że

W tej chwili widzisz 50% opracowania
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Opracowanie, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Opracowanie

Wstęp

„Katarynka” to nowela napisana przez Bolesława Prusa, czyli Aleksandra Głowackiego, w latach 1880. Opowiada o osobie niepełnosprawnej, która poprzez swoją siłę zmienia innych otaczających ją ludzi. Utwór został opublikowany w 1880 roku w „Kurierze Warszawskim”, a w 1885 roku ukazał się w pierwszym tomie dzieła Prusa pt. „Szkice i obrazki”.

Główny Bohater

Głównym bohaterem jest pan Tomasz, elegancki i dostojny mężczyzna, który za młodu biegał ulicą Miodową na rozprawy sądowe. Przez 30 lat obserwował zmiany w mieście. Był emerytowanym prawnikiem, uwielbiał sztukę, ale nie zajmował się nią, ponieważ szalał za kobietami. Pan Tomasz nie znalazł swojej miłości, a jego mieszkanie stało się galerią sztuki. Miał jednak jedną nieprzyjemną cechę – nienawidził katarynek i kataryniarzy. Gdy tylko usłyszał dźwięk katarynki, tracił humor na kilka godzin. Płacił stróżowi, aby nie wpuszczał katarynek do kamienicy. Pan Tomasz wiele godzin spędzał w swoim gabinecie, gdzie miał otwarte okno, przez które widział małą 8-letnią dziewczynkę, która niedawno sprowadziła się z mamą do mieszkania naprzeciwko.

Niewidoma Dziewczynka

Rodzina dziewczynki była biedna, żyli z szycia, a dziewczynka zawsze siedziała w oknie. Pana Tomasza zaciekawiło, że dziewczynka nie bawiła się, nie

W tej chwili widzisz 50% opracowania
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Najważniejsze informacje, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Najważniejsze informacje

Czas i Miejsce Akcji

Nowela „Katarynka” została napisana przez Bolesława Prusa w 1880 roku. Czas akcji to druga połowa XIX wieku, co wskazują daty spraw sądowych analizowanych przez mecenasa Tomasza (między 1869 a 1875 rokiem).

Miejsce akcji to Warszawa, a konkretnie kamienica przy ulicy Senatorskiej, gdzie znajduje się mieszkanie mecenasa Tomasza oraz mieszkanie niewidomej dziewczynki i jej matki. Inne ważne miejsca to dawne mieszkanie dziewczynki oraz ulica Miodowa.

Główny Wątek

Głównym wątkiem noweli jest przemiana głównego bohatera, pana Tomasza, pod wpływem współczucia dla niewidomej dziewczynki.

Wątki Poboczne

Wątki poboczne obejmują przeszłość głównego bohatera oraz historię ośmioletniej, niewidomej dziewczynki.

Postacie

Pan Tomasz – mecenas, mężczyzna w średnim wieku, kawaler, miłośnik sztuki. Jest osobą o dobrym sercu, która zainteresowała się losem swojej sąsiadki, gdy zauważyła, że jest niewidoma. Aby sprawić przyjemność dziewczynce, zezwolił na

W tej chwili widzisz 50% opracowania

Sprawdź pozostałe wypracowania:

Język polski:

Geografia: