Mistrz i Małgorzata - Mistrz i Małgorzata – Michaił Bułhakow – Charakterystyka bohaterów

„Mistrz i Małgorzata” to książka Michaiła Bułhakowa. Mężczyzna pisał ją przez dwanaście lat. Ostatnie poprawki nanosił już na łożu śmierci w 1940 roku. Pierwotnie nie miała ona być aż tak obszerna. Wątek tytułowych bohaterów został dodany dopiero w 1938 roku (zaczęto pisać w 1929 roku). Głównie opierała się na motywie szatana. Jej pierwszy tytuł brzmiał „Kopyto inżyniera”. Powieść nie była zgodna z ówczesnymi założeniami politycznymi w Rosji, dlatego ostateczna wersja została wydana w 1969 roku w Monachium. Wszystko to przez cenzurę. W powieści Bułhakowa pojawił się Jezus jako postać historyczna, jednak w tamtym okresie w Rosji uważano, że Boga nie ma. Dzieło to było formą buntu autora. Jest to utwór synkretyczny, w którym znajdziemy cechy powieści, paraboli, apokryf, satyry, romansu.
Tytułowy bohater powieści, czyli Mistrz to alter ego Bułhakowa. Oboje byli pisarzami. Mężczyzna ma trzydzieści osiem lat. Był historykiem z zawodu. Kiedy wygrał na loterii, zaczął pracować nad swoją powieścią, w której główną postacią był Poncjusz Piłat. Pewnego dnia Mistrz na ulicy Twerskiej zobaczył kobietę. Niosła ona bukiet żółtych kwiatów, które mu się nie podobały. Od razu się w niej zakochał, a ona w nim. Była to Małgorzata. Od tego momentu potajemnie spotykali się popołudniami. Ich związek był jednak tajemnicą, a mężczyzna nazywał kobietę swoją „sekretną żoną”. Obojgu im na sobie bardzo zależało. To ona stworzyła jego tożsamość na nowo, obudziła w nim innego człowieka, miał w niej ogromne wsparcie. Jak się później okazało, środowisko literackie nie zaakceptowało tej historii. Powszechnie uważano, że Bóg nie istnieje, a tematy, które go dotyczyły były niewygodne. Był to moment, kiedy mężczyzna przeszedł załamanie nerwowe. Nie spodziewał się, że dzieło jego życia zostanie tak negatywnie odebrane. Spalił nawet rękopis swojej powieści (tak samo zrobił Bułhakow). Sam dobrowolnie zgłosił się do kliniki psychiatrycznej. Nie chciał, aby Małgorzata przez niego cierpiała, więc wolał po cichu usunąć się z jej życia. Był bardzo wrażliwy, opiekuńczy. Potem dzięki ukochanej, udaje mu się wydostać ze szpitala i może wieźć z nią spokojne życie.
Małgorzata ma trzydzieści jeden lat. Od jedenastu żyje w małżeństwie, jednak nie jest w nim szczęśliwa. Kiedy zobaczyła Mistrza na ulicy, tak samo jak on, zakochała się. Odeszła od obecnego partnera, aby móc wspierać ukochanego. Codziennie, kiedy do niego przychodziła, ubierała fartuszek i razem jedli zrobione przez nią śniadanie. Bardzo zaciekawiła ją powieść Mistrza. Ona jedyna wierzyła w niego i trzymała kciuki za jego przyszłą karierę, stąd też jego przezwisko. Kobieta wyhaftowała mu nawet czapeczkę z żółtą literą „M”. Jak się później okazało, dzieło mężczyzny nie przyniosło oczekiwanych efektów i środowisko literackie nie było z niego zadowolone. Najbardziej skrytykował je Łatuński. Mężczyzna był krytykiem i negatywnie przyjął historię o Piłacie. W ramach zemsty wściekła Małgorzata zdemolowała jego mieszkanie. Była już osobą bardzo pewną siebie, a siły dodawał jej fakt, że posmarowana była kremem, dzięki któremu stała się niewidzialna. Jednak kiedy Mistrz nagle zniknął z jej życia, stała się osobą samotną, skrytą, nieotwartą na ludzi. Próbowała go znaleźć za wszelką cenę. Udało jej się to dopiero przy pomocy diabła. Na balu u szatana, gdzie została królową wykazała się dobrocią serca. Mogła poprosić wtedy o cokolwiek dla siebie, jednak wolała uwolnić Friedę od cierpień, które musiała znosić każdego dnia.
W książce obecny mamy bardzo wyraźny motyw fantastyki. Główną postacią, która mu przewodniczy jest Woland. Diabeł pewnego dnia zjawia się w Moskwie razem ze swoją świtą (należeli do niej: Behemot, Korowiow – Fagot, Azazello, Hella, Abaddon) i uprzykrza życie innym. Jest bardzo pewny siebie i doskonale wie, co robi. Jako szatan oczywiście wykazuje się też dużym sprytem i przebiegłością, np. podczas spektaklu w teatrze, kiedy wykazuje, że mieszkańcy Moskwy są pazerni na pieniądze. Jego rolą jest uwydatnienie wszystkich wad miasta oraz ludzi w nim żyjących. Pojawia się, ponieważ chciał zorganizować doroczny Wiosenny bal pełni księżyca, tak zwany Bal stu królów. Poszukuje on kobiety o imieniu Małgorzata, która zostanie królową tego wydarzenia. Woland to człowiek wysoki, dbający o swój wygląd zewnętrzny, ponieważ ubierał eleganckie stroje. Jego oczy miały dwa różne kolory: czarny i zielony. W ręce trzymał laskę, której wierzchołek przypominał głowę pudla. Jest to również postać okrutna, bezwzględna, ponieważ bez skrupułów potrafił zabić oraz pastwić się nad ofiarą. Bohater pokazuje także cechy charakterystyczne dla ówczesnego systemu politycznego, czyli cynizm i obłudę. Widzimy, że zło nie jest tylko i wyłącznie dziełem szatana, ale w głównej mierze ludzi.
W książce obecny jest także wątek biblijny, który pełni dużą rolę w całej historii. Rozpoczyna się on od opisu Poncjusza Piłata, głównego bohatera powieści tytułowego Mistrza. Prokurator Judei ma białą szatę z podbiciem w kolorze krwawnika. Wcześnie rano udaje się do pałacu Heroda Wielkiego. Mężczyzna nienawidzi zapachu olejku różanego, który towarzyszy mu codziennie. Cierpiał także na ból głowy, który nie chciał go opuścić. To właśnie do niego zostaje przyprowadzony Jeszua Ha – Nocri. Z jednej strony bohater czuje niechęć do Żydów, jednak postać skazańca bardzo go intryguje i pragnie poznać jego historię. Postrzega go jako osobę mądrą, uczoną, z ogromną wiedzą. Traktuje go z szacunkiem. Kiedy Jeszua czyta Piłatowi w myślach i uwalnia go od bólu głowy, prokurator bardzo chce go ułaskawić. Jest on bardzo odważny i szlachetny w tej sprawie. Okazuje się jednak, że musi skazać niewinnego człowieka na śmierć, gdyż tego wymaga od niego cesarz. Odmówienie wykonania tego polecenia miałoby dla mężczyzny nieprzyjemne skutki. Po wyroku, Piłata dręczą wyrzuty sumienia. Obecne są tutaj motywy oniryczne. Mężczyzna w snach marzy o ponownym spotkaniu z Jeszuą. Chciał się także zemścić na Judzie z Kiriatu i zleca jego zabójstwo. Bohater otrzymuje spokój sumienia dzięki Mistrzowi, który uwalnia go od cierpień.
Mężczyzna, którego przesłuchiwał Poncjusz Piłat, to Jeszua Ha – Norci. Ma dwadzieścia siedem lat, pochodzi z miasta Gamala. Jest samotny, nie zna rodziców. Jest bardzo mądry i wykształcony. Zna język grecki, aramejski oraz łacinę. Przez prokuratora Judei został nazwany wędrownym filozofem, ponieważ przemieszcza się z miasta do miasta. Według niego, w każdym człowieku tkwi dobro. Wierzy, że kiedyś nastąpi królestwo prawy i inna władza nie będzie ludziom potrzebna. Nie boi się on swoich przeciwników, którzy pragną jego śmierci. Uważa, że życie zależne jest od Boga. Postać ta jest nawiązaniem do Jezusa z Nazaretu, jednak nie ma w sobie cech boskości. Mimo to nadal jest postacią wyjątkową. Potrafi czytać w myślach innych ludzi. Uzdrowił także Piłata od bólu głowy. Wydawał nawet prośby samemu szatanowi. Jeszua umiera za dwie wartości, najważniejsze dla każdego człowieka: prawdę i wolność. Dzięki temu jest on postacią uniwersalną niezależnie od epoki.