Nasza szkapa - Najważniejsze informacje

„Nasza szkapa” to krótki utwór Marii Konopnickiej, w którym opisała losy biednej rodziny Mostowiaków z Warszawy. Historię poznajemy z opisu Wicka – najstarszego z synów Mostowiaków. Tytułowa bohaterka noweli – szkapa – to ukochany koń i ulubieniec rodziny.
Rodzina opisana w utworze to Filip – ojciec, Anna – matka i trzech synów: Wicek, Felek i Piotruś. Żyją w wielkiej biedzie, w małym mieszkaniu w suterenie. Głowa rodziny zajmuje się przewożeniem towarów przy użyciu swojej klaczy. Nie zarabia zbyt wiele. Dramat zaczyna się wówczas, kiedy Filip traci swoją pracę. W domu, w którym zazwyczaj niewiele było, teraz nie ma prawie nic. Brakuje pieniędzy nie tylko na jedzenie czy opał, ale także na lekarstwa dla Anny, chorej na gruźlicę. Sytuacja życiowa, zmusza rodzinę do sprzedaży różnych domowych przedmiotów, by uzyskać fundusze na bieżące potrzeby domowników. Pierwsze zostaje sprzedane łóżko dzieci, razem z poduszką i kołdrą. Kupującym jest Żyd „handel”. Przez kolejne wersy śledzimy jak rodzina pozbywa się innych przedmiotów, np. szafy, bejcowanych krzeseł, zawartości kufra, cennych rodzinnych pamiątek (rondel, moździerz i żelazko) itp. Wszystko to przyczynia się do rosnącej frustracji rodziców, ponieważ pozyskane pieniądze niewiele zmieniają w ich życiu. Dzieci obserwujące całą sytuację, nie zdają sobie sprawy z powagi ich losu. Traktują całą tę sytuację jak przygodę. Nie znajdują w domu zainteresowania, ponieważ rodziców pochłaniają niekończące się problemy. Chłopcy koncentrują swoje uczucia na kochanej klaczy. Dbają o nią, spędzają z nią czas. Jest ich jedyną radością. Okrutny los sprawia, że kiedy już rodzina pozbyła się wszystkiego co mogła sprzedać, pojawia się pomysł sprzedaży szkapy. Dzieci są zasmucone takim obrotem sprawy. Nie mają jednak nic do powiedzenia. Ojciec dobija targu z Łukaszem Smolikiem – ojcem chrzestnym Piotrusia. Matka przeżywa lepsze i gorsze dni. Obwinia siebie za trudną sytuacje rodziny. Wkrótce umiera we śnie. Przed domem Mostowiaków pojawia się szkapa. Dzieci nie zastanawiają się w jakim celu ją przyprowadzono. Cieszą się ogromnie. Nie zwracają uwagi na ojca – cierpiącego po utracie żony. Sami też nie wykazują większego zainteresowania tym co się dzieje u nich w domu. Zajęci są opieką nad koniem. Bardzo smutna jest scena pochówku Anny. Dzieci tak są zajęte adorowaniem szkapy, że nawet nie zwracają uwagi na trumnę mamy. Odchodzą od grobu, ponieważ Pan Łukasz musi już ze szkapą wracać. Nie oglądają się za siebie. Z oddali słychać tylko jak piach trafia na wieko trumny, ale dzieci nie zwracają na to uwagi. Odchodzą.
Dzieci doświadczyły wielu przeciwności losu w swoim krótkim życiu. Nie mają dostatecznej ilości uwagi i ciepła ze strony rodziców, ponieważ tych pochłaniają problemy dnia codziennego. Szukają uczuć i radości w kontakcie ze swoim przyjacielem koniem. To właśnie klacz jest dla nich najważniejsza. Ważniejsza niż rodzice.