Nasza szkapa - Streszczenie krótkie

W noweli Marii Konopnickiej, pod tytułem „Nasza szkapa”, przedstawiono losy ubogiej warszawskiej rodziny Mostowiaków. Narratorem w utworze jest najstarszy z synów, Wicek. Oczami młodego chłopaka poznajemy trudy życia codziennego rodziny, zmaganie się z chorobą matki oraz wielką przyjaźń z tytułową szkapą.
Rodzina Mostowiaków mieszka w skromnym, warszawskim mieszkaniu w suterenie. Filip i Anna to rodzice trzech chłopców – Wicka, Felka i najmłodszego Piotrusia. Ojciec pracuje przy przewożeniu towarów. Pracę tę wykonuje przy pomocy swojego konia. Matka – zwana Anulką, pozostaje w domu ze względu na ciężki stan zdrowia. Kobieta od dłuższego czasu choruje na gruźlicę. Zła sytuacja rodziny pogarsza się z dnia na dzień, ponieważ ojciec traci pracę. W domu panuje ogromna bieda. Czasami nawet brakuje jedzenia czy opału. To powoduje, że rodzina zostaje zmuszona do sprzedaży różnych domowych przedmiotów, by uzyskać fundusze na zakup lekarstw, jedzenia i opału. Na początku sprzedają łóżko, poduszkę i kołdrę chłopców. Uzyskane pieniądze nie zmieniają jednak ich sytuacji. W domu da się odczuć przygnębienie i ciągłe zatroskanie rodziców. Chociaż cała rodzina jest gotowa do wielkich poświęceń, nie przynosi to dobrych rezultatów. W dalszej kolejności muszą sprzedać także inne przedmioty, takie jak: szafa, cztery krzesła, zegar, kożuch, płaszcz, sukienka i itp. Pozbywanie się tych rzeczy nie przynosi dużego zarobku, ani poprawy sytuacji rodzinnej. Matka z każdym dniem czuje się gorzej. Nawet sprzedaż najcenniejszych rodzinnych skarbów, takich jak: żelazko, moździerz i rondel nie poprawia ich sytuacji. Osobą, która upatruje szybkiego zysku w kontaktach z Mostowiakami, jest Żyd zwany „handlem”. To w jego ręce trafia większość sprzedawanych rzeczy. Kiedy Mostowiakowie nie mają już czego spieniężyć, sięgają do kufra z pamiątkami. Ostatecznie kufer zostaje opróżniony. Zostaje sprzedana z kufra nawet najcenniejsza rzecz należąca do Filipa – harmonijka. Rodzina przeżywa dramat. Nie otrzymuje wsparcia ze strony państwa, ani rodziny czy sąsiadów. Są pozostawieni sami sobie. Dzieci czasami głodują. Na ich oczach rozgrywa się rodzinny dramat. Jedyną ich pociechą jest kontakt z ulubieńcem domowników, szkapą. Klacz nie jest w dobrej kondycji (ślepa na jedno oko, problemy z nogą), ale sprawia najwięcej radości chłopcom. Dramat nabiera na sile, kiedy okazuje się, że Mostowiakowie są zmuszeniu sprzedać również konia. Dla chłopców to prawdziwy szok. Koń trafia w ręce Pana Łukasza Smolika – ojca chrzestnego małego Piotrusia. W niedługim czasie Anulka umiera w nocy. Przed domem rodziny pojawia się szkapa – przyjaciółka dzieci. Chłopcy cieszą się ogromnie. Nie zdają sobie sprawy, że jej pojawienie się, wiąże się z pogrzebem ich mamy. Zaaferowani pojawieniem się ulubieńca, nie zwracają uwagi na to co się dzieje w ich rodzinie. Śmierć matki i jej pogrzeb odchodzą na dalszy plan. Nawet na cmentarzu chłopcy interesują się tylko koniem. Kiedy Smolik musi wracać z klaczą, dzieci idą razem z nimi. Nie czekają nawet na zakończenie pochówku matki. Głębokie uczucia jakimi darzą zwierzę, przewyższają uczucia do rodziców.
W opowiadaniu Marii Konopnickiej, na przykładzie Mostowiaków, czytelnik może dostrzec przerażającą sytuację niejednej biednej rodziny. Tak podstawowe sprawy jak jedzenie, opał czy lekarstwa są dla nich niedostępne. Ciągły brak funduszy powoduje, że rodzice skupiają się wyłącznie na troskach o los rodziny. Dzieci lokują swoje najgłębsze uczucia w poczciwej klaczy, zwanej szkapą. To ona jest jedyną ich radością w ciężkim życiu.