Krzyżacy

Bohaterowie – Henryk Sienkiewicz „Krzyżacy”Bohaterowie stworzeni przez Henryka Sienkiewicza należą do różnych stanów i reprezentują różne narodowości. W „Krzyżakach” występują reprezentanci stanu rycerskiego (Zbyszko i Maćko z Bogdańca), średniej warstwy tworzącego się stanu szlacheckiego (Cztan z Rogowa), zamożnego duchowieństwa (opat z Tulczycy), chłopstwa i mieszczaństwa.Hlawa jest Czechem, a Sanderus Niemcem.GŁÓWNI BOHATEROWIE1) Zbyszko z Bogdańca – sierota, opiekuje się nim stryj Maćko. Brak mu rozsądku, jest porywczy, co niemal kończy się dla niego tragicznie. Jest wierzący, honorowy i przestrzega kodeksu rycerskiego. Jest odważny i szlachetny. Ślubuje Danusi jako damie swego serca. Po śmierci Danusi żeni się z Jagienką, z którą ma kilku synów.b) Maćko z Bogdańca – brodaty mężczyzna ogromnej postury, ma żelazne zdrowie, cechuje odporność na ból i wytrzymałość na trudy. Jest chciwy na dobra materialne. Zamierza odbudować Bogdaniec – spalony w trakcie wojny Grzymalitów z Nałęczami, a następnie zrujnowany powodzią. Opiekuje się Zbyszkiem po śmierci jego rodziców; kocha bratanka i jest w stanie dla niego uczynić wszystko. Chce odbudować dawną świetność rodu, zatraconą w bitwie pod Płowcami, gdzie jego większość wyginęła. Jest głęboko wierzący i religijny, jednak wierzy w duchy i diabły. Jest prawy, odważny i szlachetny, nie łamie raz danego słowa; opiekuje się sierotami .c) Jurand ze Spychowa – ogromny, jednooki mężczyzna o płowych wąsach i włosach i dziobatej twarzy. Z winy Krzyżaków przedwcześnie owdowiały, żyje chęcią zemsty na zbrodniarzach i miłością do Danusi, swojego jedynego dziecka. Mści się za doznaną krzywdę, bije Niemców niemiłosiernie, knechtów zabija, znaczniejszych rycerzy więzi w Spychowie. Jest ponury, bezlitosny dla siebie i innych (z wyjątkiem Danusi). Po porwaniu jedynaczki przez Krzyżaków i okaleczeniu go (także przez Krzyżaków) przechodzi przemianę duchową. Pozostawia zemstę Bogu, zakazuje wyprawy na Szczytno, chodzi we włosienicy i wybacza Zygfrydowi de Löwe. Po śmierci Danusi dotyka go obłęd, załamuje się całkowicie, leży bezwładnie, na nic nieczuły, aż do śmierci

Streszczenie szczegółowe – Henryk Sienkiewicz „Krzyżacy”.Rozdział IW zajeździe „Pod Lutym Turem” w okolicach Tyńca zatrzymali się Maćko z Bogdańca, herbu Tępa Podkowa, zawołania „Grady”, wraz ze swym bratankiem, Zbyszkiem. Podróżowali do Krakowa, aby wziąć udział w turnieju rycerskim organizowanym przez króla. Rozmowę przerywa przybycie do oberży orszaku księżnej Anny Danuty.Rozdział IIRycerze zostają zaproszeni przez księżną na ucztę, podczas której śpiewała Danusia. Zbyszko z Bogdańca zapytał o dziewczynę Mikołaja z Długolasu. Była to córka Juranda ze Spychowa, która po śmierci matki w trakcie ataku Krzyżaków na Złotoryję została oddana przez ojca pod opiekę księżnej. Wtem jeden z muzykantów wstał z ławy, która zachwiała się. Zbyszko podtrzymał Danusię i zapytał, czy może ślubować jej jako damie swojego serca. Miał po przybyciu do Krakowa wywiesić tablicę z napisem, że Danusia Jurandówna jest najcnotliwszą i najpiękniejszą ze wszystkich panien, a każdego, kto uważa inaczej, wyzwie na pojedynek. Obiecał również złożyć u jej stóp trzy pawie czuby, takie, jakie nosili mordercy jej matki – Krzyżacy.Rozdziały III-IVPo przenocowaniu w gospodzie orszak razem z rycerzami wyruszył do opactwa w Tyńcu, które zachwycało swoją wspaniałością. Jeden z zakonników opowiedział księżnej legendę o Walgierzu Wdałym. W bramie klasztornej orszak został powitany przez opata. Księżna skarżyła się na Krzyżaków, którzy choć rzekomo zachowują pokój, to nadal napadają na ziemie księstwa. Opat daje księżnej relikwiarz z palcem od nogi św. Ptolemeusza. Wyruszają następnie w drogę do Krakowa. Na drodze Zbyszko zauważył Krzyżaka i bez zastanowienia na niego natarł. Sytuację uratował Powała z Taczewa, przełamując kopię Zbyszka przed samą piersią Krzyżaka. Okazało się, że Krzyżak był posłem Wielkiego Mistrza do króla i nazywał się Kunon von Liechtenstein. Na uczcie u króla Krzyżak oskarża Zbyszka o znieważenie go, a ten zostaje uwięziony. Maćko zaprzysięga posłowi zemstę (jak wielu rycerzy zgromadzonych na uczcie) i wysyła list do Wielkiego Mistrza z prośbą o wstawienie się za skazanym.Rozdział VKrólowa Jadwiga urodziła dziecko, które jednak po kilkunastu dniach zmarło, a wkrótce po nim i ona. Cały kraj pogrąża się w żałobie, Zbyszko nadal przebywa w celi więziennej. W dzień egzekucji Danusia zarzuca mu na głowę białą chustę, co znaczyło chęć poślubienia go i tym samym uratowało go przed śmiercią. Wkrótce później odbywają się zaręczyny młodych.Rozdziały VI-VIIMaćko chciał wracać do Bogdańca, aby odkupić za łupy wojenne zastawiony gród. Był jednak poważnie ranny – otrzymał postrzał z kuszy pod żebra, a strzały nie udało się wyjąć w całości. Zbyszko planuje po odbudowaniu Bogdańca pojechać do Warszawy lub Ciechanowa po pas rycerski, obiecany mu przez księżną, a następnie zemścić na Lichtensteinie. Jurand przyjeżdża do córki. Cierpi, bo Danuśka zaczyna mu coraz bardziej przypominać zmarłą małżonkę. Księżna prosi go o puszczenie Krzyżkom winy w niepamięć. On odmawia jednak, nadal się na nich krwawo mszcząc. Zbyszko prosi go o zgodę na ślub z jego córką. Jurand odmawia.Rozdziały VIII-XNastępnego dnia rycerz ze Spychowa zgadza się, aby Zbyszko służył Danusi. Maćko rozchorował się i razem z bratankiem podjął decyzję o powrocie do Bogdańca. Niedaleko niego spotkali Zycha ze Zgorzelic, sąsiada i przyjaciela Maćka. Opowiada im o śmierci swej żony, Małgorzaty, i o Jagience, która pod jego nieobecność zarządza gospodarstwem. Wracał do Zgorzelic z wojny na Litwie. Chciał oddać Zbyszkowi Jagienkę za żonę, jednak ten odmówił, chcąc pozostać wierny Danusi. Rycerzy po przybyciu do Bogańca odwiedza córka Zycha, przywożąc potrzebne w gospodarstwie rzeczy. Dowiadują się, że o jej rękę starają się Wilk i Cztan.Rozdział XIZbyszko wybiera się na polowanie po sadło niedźwiedzie, aby za jego pomocą wyleczyć Maćka. Długo walczy z niedźwiedziem, w końcu słabnie. Z pomocą przybył mu „pacholik”, podając mu topór. Niedźwiedź został przy jego użyciu zabity. Okazało się że ten „pacholik” to Jagienka w męskim stroju, która przyszła mu z pomocą.Rozdziały XII-XIVJagienka zrobiła z sadła niedźwiedzia lek dla Maćka, a ten składa śluby, że jeśli wyzdrowieje, to pójdzie pokłonić się u grobu królowej Jadwigi. Wyzdrowiał i zaczął swatać Zbyszka z Jagienką. Córka Zycha często przyjeżdżała do Bogdańca, pod pretekstem opieki nad chorym Maćkiem. Zakochuje się w Zbyszku i opowiada mu o Wilku i Cztanie. Do Zgorzelic przyjeżdża opat, chcąc zwolnić Zbyszka ze złożonych ślubów, ten jednak odmawia.Rozdziały XV-XVIZbyszko, Zych z córką i opat pojechali do Krześni na mszę. Przed nabożeństwem Zbyszko usługuje Jagience, prowokując Wilka i Cztana. Po mszy Zbyszko bije się w karczmie o Danusię. Maćko rozmawia z opatem o zwrocie należności za Bogdaniec.Rozdział XVIIJagienka martwi się wyjazdem Zbyszka, a Maćko pociesza ją, mówiąc że chciałby, aby to ona została żoną jego bratanka. Córka Zycha wysyła za rycerzem swojego sługę, Hlawę, aby go strzegł i mu pomagał.Rozdział XVIIINa trakcie spotykają Sanderusa, Niemca handlującego fałszywymi relikwiami. Zbyszko pozwala mu dołączyć do siebie. W Ciechanowie poznali rycerza nazywającego się Fulko de Lorche, a Zbyszko wyzwał go na pojedynek o cześć ich dam. Okazało się, że dwór księcia przebywa w mieście niedaleko i pojechali do niego.Rozdział XIXZbyszko szuka Danuśki wśród dworzan, a ta po raz kolejny oczarowuje go swym pięknem. Na zamku gościli Krzyżacy: Hugo von Danweld i Zygfryd de Löwe.Rozdział XXOdbywa się polowanie, w którym bierze udział nawet księżna. Raniony przez rycerza tur rzuca się na nią. W obronie księżnej stają Zbyszko i de Lorche. Francuski rycerz naciera na zwierzę kopią, która się łamie, a on sam spada z konia. Zbyszkowi pękł oszczep, został przyciśnięty przez tura, dopiero Hlawa dobił bestię. Ranny rycerz z Bogdańca zemdlał, a Hugo von Dawneld twierdzi, że ma w Szczytnie balsam zdolny uleczyć jego rany i obiecuje go przywieźć.Rozdział XXIDo księcia przybywają rycerze Krzyżaccy: Rotgier, Gotfryd i pan de Fourcy. Żądają uwolnienia przez Juranda pana de Bergow. Książę odrzuca skargę. Krzyżacy obmyślają plan porwania córki Juranda.Rozdziały XXII-XXIIIDe Fourcy domyśla się planowanego porwania i chce o tym zawiadomić księcia. W efekcie zostaje zabity przez Danwelda. Świadkiem morderstwa staje się nadjeżdżający Hlawa. Informuje on o tym księcia, który wysyła pismo ze skargą do Wielkiego Mistrza, wstawia się również za Jurandem. Z wdzięczności pasuje Zbyszka na rycerza.Rozdział XXIVDo zamku dotarł orszak krzyżacki z lekiem dla Zbyszka. Do zamku przyjeżdża poseł od Juranda, informując o odniesionych przez niego obrażeniach w czasie pożaru domu i o życzeniu zobaczenia córki przed śmiercią. Zbyszko z Danuśką biorą ślub za zgodą księżnej. Rano dziewczyna wyjeżdża.Rozdział XXVKsiężna wraca wraz z dworem do Ciechanowa. W zamku pozostaje ranny Zbyszko z Sanderusem i Hlawą. Tydzień przed Wigilią ruszyli do Ciechanowa, aby Zbyszko mógł spotkać teścia. Tam okazuje się jednak, że Jurand jeszcze nie dotarł, a dworzanin przynosi informację o znalezieniu przysypanego przez zamieć pocztu. Rycerze ruszają na poszukiwania.Rozdziały XXVI-XXVIIWśród zamieci i wichury rycerze odkopują zasypany poczet. Odnajdują najpierw Juranda, później resztę jego ludzi. Rycerz ze Spychowa, po ocknięciu się, pyta o swoją córkę. Po kilku dniach znowu wybudza się i pyta o Danuśkę. Księżna odpowiada mu, że przysłał po nią posła z listem. Jurand jednak zaprzeczył, twierdząc że żadnego pisma nie pisał. Ksiądz pokazuje mu list i rycerz krzyczy, że porwano mu córkę. Mikołaj z Długolasu doradził mu, aby wrócił do Spychowa i tam czekał na wiadomości od porywaczyRozdziały XXVII-XXIXZbyszko mówi Jurandowi o służce zakonnej, która przyjechała z lekiem, zapewne szpiegować dla Krzyżaków. Wysyła Sanderusa do Szczytna. Informuje rycerza o ślubie z Danusią. Do Spychowa przyjeżdża delegacja zakonna. Mówi ona o tym, że jego córkę porwali zbójcy, a bracia zakonni ją odbili. Jurand ma wypuścić wszystkich więźniów, przybyć do Szczytna i nikogo nie informować, o tym że Danusia jest u Krzyżaków.Rozdział XXXNastępnego dnia posłowie wyjeżdżają, Jurand dyktuje pismo do księcia, w którym informuje go, że to nie Krzyżacy porwali Danusię i za parę dni ją odzyska, to samo mówi Zbyszkowi. Mówi Tolimie o małżeństwie Zbyszka i o tym, że po jego śmierci on ma być właścicielem Spychowa.Rozdział XXXIJurand dociera do Szczytna. Stał cały dzień pod bramą zamku wśród obelg Krzyżaków. Wieczorem przyjechał poseł i oznajmił mu, że nie wjedzie do twierdzy, jeśli nie odda broni i nie zdejmie zbroi.Tom IIRozdział IJurand stanął przed Krzyżakami, prosząc o oddanie córki. Pokazali mu oni upośledzoną umysłowo dziewczynę i powiedzieli mu, że to jego córka. Sprowokowany przez Danwelda Jurand zabija go. Wpada w szał i zabija jeszcze kilku Krzyżaków, w końcu zostaje pojmany.Rozdział IIKrzyżacy obawiają się konsekwencji tego czynu dla Zakonu. Nie mają odwagi zabić Juranda. Wysyłają de Bergowa do Malborka z wyjaśnieniami. Rotgier oznajmia, że ci, którzy porwania dokonali już nie żyją.Rozdział IIIWieść o zajściach w Szczytnie dotarła na dwór. Przybywa do niego Rotgier, aby złożyć skargę na Juranda. Żąda dla Krzyżaków Spychowa jako rekompensaty za rzeź w Szczytnie. Książę oznajmia, że nie może zabrać Danusi spadku po ojcu. Brat zakonny wyzywa na pojedynek każdego, kto uważa, że Krzyżacy porwali córkę Juranda. Rękawicę podnosi Zbyszko.Rozdział IVKsiążę wzywa do siebie Zbyszka, a ten opowiada mu o dziwnym poselstwie do Juranda i jego wyjeździe.Rozdział VNa prośbę księcia Rotgier pisze list do mistrza, że pierwszy rzucił rękawicę. Opr

„Krzyżacy” Henryk Sienkiewicz, streszczenie krótkie.
Zbyszko z Bogdańca razem ze swoim stryjem, Maćkiem, zatrzymał się w gospodzie w okolicach Tyńca. Spotykają w niej księżnę Annę Danutę, która podróżuje ze swoim dworem do Krakowa. Jedna z jej dwórek umila im czas pieśnią. Zbyszko uratował ją przed upadkiem z ławki, na której stała. Był nią zauroczony i zapragnął zostać jej rycerzem. Gdy dowiedział się o tragedii jej matki (zmarła na atak serca w trakcie krzyżackiego najazdu na Złotoryję) poprzysiągł zemstę i przyniesienie swojej wybrance hełmów z pawimi czubami (takowe nosili dostojnicy krzyżaccy). Następnego dnia, gdy jechali do Krakowa, Zbyszko zobaczył Krzyżaka z hełmem z pawimi piórami. Nie namyślając się długo, natarł na niego; w ostatniej chwili inny rycerz przełamał mu kopię. Okazało się, że Krzyżak był posłem i nazywał się Kuno von Liechtenstein, a kopię Zbyszkowi przełamał Powała z Taczewa, słynny i znany polski rycerz, eskortujący Niemca. Przewidywał on, że ten wniesie skargę na Zbyszka przed oblicze króla, a ten może za to nawet zostać ukarany śmiercią. Krzyżak w Krakowie postępuje zgodnie z przewidywaniami Powały. Na dworze wybucha powszechne oburzenie, bo atak na osobę posłującą, był równy wagą atakowi na króla. Odbywa się sąd, na którym Zbyszko mówi, że krzyczał przecież, aby Niemiec pochylił kopię i jakby on odkrzyknął, że poseł, zaniechałby go. Król jednak nie mógł puścić płazem takiego wykroczenia ze względu na opinię międzynarodową i skazał rycerza z Bogdańca na śmierć. O

Jak powszechnie wiadomo, Henryk Sienkiewicz pisał „ku pokrzepieniu serc”. W takie pojmowanie misji literatury wpisuje się bez wątpienia powieść historyczna „Krzyżacy”. Celowym zabiegiem jest wyselekcjonowanie z burzliwych dziejów naszego narodu takich momentów, w których byliśmy skazywaniu na klęskę, a jednak wychodziliśmy obronną ręką, a nawet zwyciężaliśmy. Dlatego, w czasach niewoli, Sienkiewicz sięga po słynną bitwę pod Grunwaldem z 1410 roku. To także reakcja na pogłębiającą się germanizację społeczeństwa polskiego pod zaborem pruskim.
Akcja powieści rozpoczyna się w 1399 roku, kiedy to umiera królowa Jadwiga. Losy bohaterów toczą się w wielu zakątkach Królestwa Polskiego: w Tyńcu, Sieradzu, Płocku, Ciechanowie, Krakowie. W autentyczne wydarzenia wpleciona została fikcja literacka, a obok znanych z historii miejsc, pojawiają się wymyślone. Są to grody rycerskie w Bogdańcu, Zgorzelicach czy Spychowie. Wraz z bohaterami wędrujemy także na tereny Litwy i Żmudzi, a także państwa zakonnego: do Szczytna, Malborka i w końcu trafiamy pod Grunwald.
Władze zaborcze były, zdaniem Sienkiewicza, kontynuatorem okrutnej ekspansji germańskiej, którą na ziemiach polskich zapoczątkowali właśnie Krzyżacy. Zabieg sięgnięcia po wydarzenia sprzed wieków pozwala autorowi mówić o czasach sobie współczesnych. Pod kostiumem historycznym Krzyżaków kryją się niemieccy agresorzy, którzy próbują wynarodowić polskie społeczeństwo. Sienkiewicz z niepokojem śledził sytuację w Wielkopolsce, gdzie wprowadzono zakaz mówienia w języku polskim w szkołach i urzędach, a nawet w czasie modlitwy. Autor z niepokojem patrzył na rozwijające się pod wodzą „żelaznego kanclerza” Bismarcka państwo pruskie. Uważał je za zagrożenie dla szeroko pojętej polskości. Jak to możliwe, że tekst o takim zabarwieniu emocjonalnym przeszedł przez sito ówczesnej cenzury? Faktem jest, że Sienkiewicz mieszkał pod zaborem rosyjskim, dlatego nie musiał się obawiać ingerencji carskiej. Stąd też jednoznacznie negatywna ocena zakonu krzyżackiego na kartach powieści.
Co Sienkiewicz zarzuca Krzyżakom? Nieuczciwe, kłamliwe, perfidne postępowanie ukierunkowane na własny komfort i zysk. Ich zdradziecka natura i wiarołomstwo wyraźnie kontrastuje z zasadami ujętymi w ethos rycerski. Haniebna obłuda ujawnia się w postępowaniu Kuno von Lichsteinsteina wobec Zbyszka z Bogdańca oraz Juranda ze Spychowa i jego córki Danusi. Z przerażeniem czytelnik śledzi spisek, który zakonnicy uknuli przeciwko Jurandowi. Ich chciwość przybierała na sile. Obserwujemy, jak gromadzą w Malborku złoto, jak siłą zagarniają dla siebie kolejne tereny, jak napadają na kupców, jak przejmują okręty pełne zboża.
Między tytułowymi Krzyżakami i polskim rycerstwem jest wyraźny kontrast, chociaż przedstawiciele rodzimego stanu też nie są wolni od wad. Przyjrzyjmy się głównym bohaterom. Zbyszko z Bogdańca jes