Zemsta

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Zemsta, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

„Zemsta” Aleksandra Fredry to komedia, która od wieków bawi i uczy kolejne pokolenia czytelników. Jest to jedno z najbardziej znanych dzieł polskiej literatury, które z humorem przedstawia konflikty między dwoma sąsiadującymi ze sobą rodami. Akcja rozgrywa się w starym zamku, gdzie spór o mur graniczny prowadzi do szeregu zabawnych sytuacji i perypetii. Fredro z mistrzowską lekkością łączy elementy farsy, satyry społecznej i głębokiej psychologii, tworząc dzieło ponadczasowe i uniwersalne.

Komizm

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Komizm, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Charakterystyka

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Charakterystyka, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

#Autor
Aleksander Fredro, hrabia herbu Bończa, urodził się 20 czerwca 1793 roku, zmarł 15 lipca 1876 roku. Był komediopisarzem, pamiętnikarzem, poetą. Tworzył w romantyzmie. Do jego najbardziej znanych komedii należą „Damy i huzary”, „Pan Jowialski”, „Śluby panieńskie”, „Trzy po trzy”, „Zemsta”, a do bajek „Małpa w kąpieli”, „Paweł i Gaweł”, „Osiołkowi w żłoby dano”, „Cygan i baba”.
#Gatunek
Komedia to gatunek dramatyczny. Jest utworem przeznaczonym do wystawienia na scenie, podzielonym na akty i sceny. Tekst główny to dialogi i monologi bohaterów, a tekst poboczny (didaskalia) to informacje o przestrzeni, przedmiotach, bohaterach, gestykulacji itp. Wydarzenia dzieją się na oczach odbiorców. Komedia jest utworem lekkim, zabawnym, żartobliwym (dowcip językowy, humor postaci, żart sytuacyjny), w którym wydarzenia zmierzają do szczęśliwego końca.
#Geneza utworu
W 1828 roku Fredro – po ślubie z Zofią Skarbkową, otrzymał połowę starego zamku w Odrzykoniu. W dokumentach znalezionych w majątku odkrył zapisy i informacje z XVII wieku o konflikcie Piotra Firleja i Jana Skotnickiego, dawnych właścicieli. Obaj nawzajem sobie dokuczali, czyniąc większe lub mniejsze zniszczenia na zamku. Doszło do procesu. Ale to nie on zakończył spór. Stało się to dopiero po ślubie syna wojewody Piotra Firleja z kasztelanką, Zofią Skotnicką. „Zemsta” powstała w roku 1833. Wystawiono ją w 1834, a wydano w 1838.
#Czas i miejsce wydarzeń
Akcja „Zemsty” dzieje się na przełomie XVIII i XIX wieku, w czasach współczesnych autorowi.
Miejscem akcji jest wieś, a dokładniej stary zamek, który zamieszkują Rejent Milczek i Cześnik Raptusiewicz.
#Bohaterowie
1.Cześnik Maciej Raptusiewicz – zgodnie ze swym nazwiskiem jest raptowny, gwałtowny (nazwisko znaczące); szybko wyciąga szabelkę – wyzywa Rejenta na pojedynek; jest człowiekiem walecznym, odważnym – dawniej brał udział w bitwach; to szlachcic sarmata – pewny siebie, butny zabijaka, żołnierz; nie jest zbyt oczytany czy elokwentny, ma trudności z podyktowaniem listu; nie radzi sobie z kobietami; jest opiekunem Klary, a właściwie nią zarządza; chce poślubić Podstolinę – potrzebuje pomocy swata, na którego wybiera Papkina; jest w sporze z Rejentem; wciąż powtarza: „Mocium panie”;
2.Rejent Milczek – zgodnie ze swoim nazwiskiem to człowiek milczący, cichy (nazwisko znaczące); przypomina mnicha; są to jednak tylko pozory; jest obłudnym, sprytnym adwokatem (notariuszem), człowiekiem zawziętym; umie tworzyć pozwy i pisma sądowe; utrudnia życie Cześnikowi – jest z nim w stałym sporze; to również człowiek honorowy, szlachcic, który nie unikał walki i przyjmuje wyzwanie Cześnika na pojedynek; ma syna; nie zwraca uwagi na jego potrzeby – czyni wobec niego to, co sam uważa za dobre (a czyni na złość sąsiadowi); jego powiedzonko to: „Niech się dzieje wola nieba, z nią się zawsze zgadzać trzeba”;
3.Wacław Milczek i Klara Raptusiewiczówna – młodzi zakochani, którzy ukrywają swe uczucie przed zwaśnionymi ze sobą ojcem i stryjem; próbują działać w swojej sprawie (Klara będzie prosić o pomoc Podstolinę – wyśle do niej Wacława, który rozpozna w niej dawną kochankę; Wacław da się pojmać Papkinowi, by móc przebywać w domu Cześnika);
4.Hanna Podstolina – trzykrotna wdowa poszukująca czwartego męża; poluje na Cześnika (który sądzi, że jest łowczym), ale chętnie zmienia zdanie, gdy Rejent oferuje jej swojego syna; jest atrakcyjną kokietką, która dba o swój interes;
5.Józef Papkin – zubożały szlachcic na usługach bogatszych; je

Recenzja książki

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Recenzja książki, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Zemsta – Aleksander Fredro – Recenzja książki
Informacje o książce
Książka Aleksandra Fredry pt. „Zemsta” jest komedią, która po raz pierwszy ukazała się na scenie teatru Jana Nepomucena Kamińskiego we Lwowie 17 lutego 1834 r., natomiast jako wydanie książkowe cztery lata później (1838 r.). Główne role obsadzili wtedy: Nepomucen Nowakowski (jako Cześnik) i Witalis Smochowski (jako Rejent).
Utwór należy do rodzaju literackiego, którym jest dramat, natomiast klasyfikuje się do gatunku komedii. Miejscem, w którym toczy się akcja, jest prowincja w starym zamku dzielonym przez dwóch mężczyzn. Akcja utworu rozgrywa się na początku XIX wieku.
Krótkie streszczenie
Cała książka opiera się na sporze dwóch mężczyzn: Cześnika Raptusiewicza i Rejenta Milczka. Obaj dzielą zamek, który przegrodzony jest na dwie części murem. Konflikt obu panów wziął się od tego, że Rejent chciał go odbudować (ponieważ był cały rozwalony i brzydko wyglądał), wtedy Cześnik natychmiast zareagował, przerywając remont muru pracownikom. Od tej pory każdy z nich robił drugiemu na przekór. W tle natomiast rozgrywa się także wątek miłosny Wacława (syna Rejenta) i Klary (podopiecznej Cześnika). Oboje się kochają i razem próbują zapobiec sporowi obu rodzin. Na bycie razem nie pozwala im mur, który oddziela oba domy. Nie pozwalają im także na to ich opiekunowie (Rejent i Cześnik). Przybywa mało lubiany Papkin, który udaje, że jest najlepszy i umie poskromić nawet krokodyla. Za opłatą postanawia pomóc Cześnikowi i stawia się na każde jego zawołanie. Gdy pewnego razu udaje się do Rejenta, ten podaje mu kieliszek wina. Niedługo później, po zastanowieniu, Papkin wpada w szał, ponieważ myśli, że został otruty przez sąsiada Cześnika. Zaczyna pisać oświadczenie majątkowe, na wszelki wypadek, gdyby umarł, jednak ten pomysł zostaje od razu wyśmiany przez Cześnika, który wręcz wpada w gniew, gdy słyszy, jakie bzdury wygaduje jego sługa. Do Rejenta przybywa Podstolina (niedoszła żona jego sąsiada), której składa ofertę, by ożeniła się z jego synem, Wacławem. Ta się zgadza, a po chwili podpisuje umowę przedślubną, która m

Opracowanie

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Opracowanie, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

„Zemsta”
Autor:
Aleksander Fredro urodził się 20 czerwca 1793 roku w Suchorowie. Pierwszy okres jego twórczości trwał ponad dwadzieścia lat. Napisał wtedy m.in. ,,Śluby panieńskie”, ,,Damy i huzary”, ,,Zemsta”, ,,Pan Jowialski”. Jest jednym z najsłynniejszych polskich komediopisarzy. Zmarł we Lwowie 15 lipca 1876 roku.
Tematyka:
– konflikt Cześnika i Rejenta,

– miłość Klary i Wacława,

– spór o mur.

Geneza:
Panna młoda wniosła posag do wspólnego majątku. Odziedziczyła połowę zamku w Odrzykoniu, który kiedyś należał do szlachciców: Piotra Firleja i Jana Skotnickiego. Skotnicki kazał skierować rynny na stronę sąsiada. Wojewoda w zamian kazał napaść na robotników i zniszczyć rynny. Zgoda zapanowała, gdy doszło do ślubu syna wojewody z córką Skotnickiego.
Rodzaj literacki:
Utwór jest dramatem. Cechą charakterystyczną jest nieobecność narratora. Zazwyczaj wystawia się je na scenie. Podstawą dramatu jest dialog, monolog. Dodatkowo jest tekst poboczny, czyli didaskalia.
Gatunek:
,,Zemsta” jest komedią. Charakteryzuje się:
– pogodną, często zabawną tematyką,

– pokazywaniem losów bohaterów w zabawny sposób,

– dynamiczną akcją,

– zazwyczaj pomyślnym zakończenie.

W ,,Zemście” występuje:
– komizm sytuacyjny,

– komizm postaci,

– komizm językowy.

Bohaterowie:
– Cześnik Raptusiewicz -szlachcic, sąsiad Milczka, gwałtowny i porywczy, jeden z głównych bohaterów,

– Rejent Milczek – szlachcic, sąsiad Cześnika, spokojny, cichy, mówi flegmatycznie,

– Klara – panna,

Najważniejsze informacje

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Najważniejsze informacje, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

„Zemsta” – najważniejsze informacje1) Autorem „Zemsty” jest Aleksander Fredro, którego uważa się za najwybitniejszego komediopisarza w historii literatury polskiej. Fredro pisał też utwory przeznaczone dla dzieci. Do jego najważniejszych dzieł należą: „Zemsta”, „Paweł i Gaweł”, „Małpa w kąpieli”, „Śluby panieńskie”, „Damy i huzary” oraz „Pan Jowialski”.2) Bohaterowie ,,Zemsty”:- Cześnik Raptusiewicz – stryj Klary,
– Rejent Milczek,
– Klara,
– Wacław – syn Rejenta,
– Podstolina – krewna Klary, wdowa,
– Papkin,
– Dyndalski,
– Śmigalski,
– Perełka,
– Mularze,
– Hajduki,
– Pachołki.3) Czas akcji: początek XIX wieku.4) Miejsce akcji: zamek należący do Cze�

Streszczenie szczegółowe

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Streszczenie szczegółowe, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Akt I:
Scena 1:
Cześnik podczas porannego śniadania oświadcza swojemu współtowarzyszowi – Dyndalskiemu – że chce się ożenić. Rozmyśla nad ślubem z Podstoliną albo z Klarą, którą obecnie się opiekuje. Odrzucając uwagi Dyndalskiego o tym, iż jest za stary na ślub i że stale dręczą go choroby, decyduje się poślubić Podstolinę – starszą, ale posiadającą pewną sumę pieniędzy.Scena 2:
Papkin – odziany w bardzo modny, zagraniczny strój – udaje się prosto do Cześnika i opowiada mu o swoich trudach i przygodach, które przeżył, by dostać się do posiadłości szlachcica. Cześnik nie wierzy w kłamstwa Papkina i dodaje, że pewnie pieniądze przeznaczone na podróż przegrał w karty. Papkin szybko broni się przed słownym atakiem i na dowód tego, że ktoś go zaatakował i zabrał mu pieniądze, pokazuje pistolet. Mimo to Cześnik i Dyndalski nie wierzą w absurdalne opowiastki gościa. Papkin zauważa na stole jedzenie oraz kłamie ponownie, mówiąc, iż nie jadł nic od kilku dni. Zmęczony już Cześnik daje mu część jedzenia i tłumaczy, co ma zrobić w sprawie ślubu z Podstoliną. W międzyczasie Papkin chwali się swoimi rzekomymi zaletami, takimi jak odwaga czy męskość, co towarzystwo puszcza mimo uszu. Cześnik też mówi mu o znienawidzony sąsiedzie – Rejencie Milczku. Zatrudnia Papkina nie tylko jako swata, ale także jako zwiadowcę, który ma obserwować drugą stronę zamku, należącą do Milczka.Scena 3:
Papkin w śpiewanym monologu cieszy się, iż Cześnik wybrał Podstolinę, bo on sam naprawdę podkochiwał się w Klarze Raptusiewiczównej. Klara zostaje powiadomiona o jego przybyciu, a Papkin zaczyna śpiewać pieśń.Scena 4:
Papkin spotyka Podstolinę. Wychwala jej strój i wygląd oraz prawi jej inne komplementy. Jak to Papkin, wymyśla też historię o bogaczu który oznajmił, iż jest zainteresowany małżeństwem z Podstoliną. Kobieta od razu wywęszyła podstęp i zorientowała się, że Papkinowi chodzi o Cześnika. Po serii dość niekomfortowych pytań Podstolina nie daje jednoznacznej odpowiedzi Papkinowi.Scena 5:
Raptusiewicz zauważa, iż jego sąsiad posłał trzech murarzy, by naprawili dziurę w murze, który dzieli zamek na pół. Od razu krzyczy i zleca Papkinowi odpędzenie murarzy. Przestraszony Papkin postanawia, że woli rozpatrzyć sprawę pokojowo i schodzi na dół.Scena 6:
Bratanica Cześnika, Klara Raptusiewiczówna, i syn Rejenta – Wacław Milczek, potajemnie w sobie zakochani, spotykają się przy murze, w miejscu, w którym jest on częściowo wyłamany. W trakcie  rozmowy zauważają granice, które wyznaczają im Cześnik i Rejent. Przez ich wzajemną niechęć para nie może się pobrać. Oboje spotykają się w tajemnicy i próbują znaleźć rozwiązanie dręczącego ich problemu. Wacława bardzo bolą rozłąki z ukochaną. Klara za to zachowuje hart ducha i przekonuje Wacława, że kiedyś uda im się pogodzić opiekunów i zostać małżeństwem. Wacław nawet proponuje ucieczkę, ale Klara hamuje jego zapędy i tłumaczy, iż muszą zostać w domu. Przekonuje Wacława o mocy ich wzajemnej miłości. Scena 7:
Papkin wraz z kilkoma pomocnikami Cześnika stara się najpierw pokojowo porozmawiać z murarzami. Ci jednak kontynuują pracę, gdyż Rejent nakazał im wykonać zlecenie. W tym momencie pomiędzy pomocnikami Cześnika (bez Papkina, który stchórzył i wycofał się w bezpieczne miejsce) a murarzami wybuchła bójka. Zaniepokojony Rejent wyszedł ze swoich pokoi i zaczął krzyczeć na Cześnika. Gdy kłótnie trwały, Cześnik zagroził, iż zaraz strzeli prosto w głowę Rejenta. Ten ze strachu chowa się w domu. Bójka na dole zostaje przerwana, murarze otrzymują odszkodowanie i wszyscy się rozchodzą. Dopiero teraz „dzielny” Papkin pojawia się na polu walki i krzyczy za murarzami by uciekali, ile mają sił w nogach.Scena 8:
Przy murze dochodzi do spotkania Wacława i Papkina. Wacław, zauważając rzekomą odwagę Papkina, występuje z propozycją, że zostanie jego zakładnikiem. Tchórzliwy Papkin przyjmuję propozycję, gdyż chce dowieść Cześnikowi, że jest odważny i potrafi walczyć. Wacław z kolei chce zbliżyć się do Klary. Gdy Papkin nakazuje Wacławowi wejść do zamku, ten posłusznie wykonuje jego polecenie.Akt II:
Scena 1:
Papkin, wraz z zakładnikiem, udaje się prosto do Cześnika. Mówi mu, że jest dzielny i że wykazał się ogromnym męstwem. Cześnik widział całe zajście, więc na pewno nie uwierzył swemu rozmówcy. Cześnik każe wyprowadzić Wacława, który chce namówić go na zgodę z Rejentem. Niestety, Raptusiewicz pozostaje nieugięty.Scena 2:
Papkin znowu zaczyna się przechwalać, że złapał już w życiu mnóstwo jeńców i chce Wacławowi zwrócić wolność w zamian za mały okup. Wacław z kolei proponuje zapłatę za możliwość pozostania w tej części zamku. Papkin dowiaduje się o miłości chłopaka do Klary i o tym, że chce się on z nią zobaczyć. Pomimo trochę niezręcznej sytuacji, widząc sakiewkę z brzdąkającymi monetami, Papkin zgadza się na propozycję Wacława.Scena 3:
Klara spotyka ukochanego po podsłuchaniu jego rozmowy z Papkinem. Nie jest pewna, czy Wacław postępuje dobrze. Ten jednak przekonuje ją, iż jedynym rozwiązaniem jest działanie. Klara wpada na sprytny pomysł zjednania sobie Podstoliny, która w przyszłości miała być żoną Cześnika. W ten sposób ich szanse na zawarcie małżeństwa mogłyby wzrosnąć. Od razu idzie powiadomić Podstolinę o wizycie Wacława.Scena 4:
Wacław myśli o kobietach i o tym, co wiąże się z miłością do nich. Rozmyśla o tym, że kobiety są piękne, ale też zmienne. Próbuje je w jakiś sposób zrozumieć, ale w końcu odpuszcza i udaje się do Podstoliny.Scena 5:
Podstolina spotyka się z Wacławem. Oboje zdają sobie sprawę, że już się znają. Dawniej Wacław chodził na mnóstwo balów w stolicy i bawił się na nich dniami i nocami. Na jednym z takich balów poznał Podstolinę, która przedstawiła się jako Anna. Nawiązał z nią romans. Po zakończeniu tej znajomości Podstolina szukała Wacława, ale nikt w całym kraju nie znał „księcia Radosława” (tak Wacław przedstawił się Podstolinie). Wacław wstydzi się swojej przeszłości, za to Anna chce kontynuować romans. Mężczyzna chce odejść, ale Podstolina ciągle próbuje go uwieść.Scena 6:
Klara, widząc ożywioną rozmowę, myśli, iż Podstolina zgodziła się im pomóc. Wacław próbuje nie dać nic po sobie poznać i chce wyjść z pomieszczenia wraz z Klarą, ale Podstolina, którą bardzo nęci chęć wznowienia romansu, mówi, że musi iść „zobaczyć dokumenty” z Wacławem. Zabiera go ze sobą i Klara zostaje sama.Scena 7:
Papkin idzie na spotkanie z Klarą. Nisko się kłania i zaczyna prawić jej tysiące komplementów. Wyznaje jej również miłość, mówiąc zarazem, jaki to on jest dzielny. Klara nie wierzy słowom Papkina. Opowiada mu o dawnych zwyczajach rycerskich polegających na udowadnianiu swej odwagi i cnoty. Postanawia wymyślić trzy zadania które spełnić musi Papkin, by mogła za niego wyjść. Mówi mu, iż musi przez rok i sześć dni jeść tylko chleb i pić wodę, przez sześć miesięcy musi milczeć, a poza tym musi przynieść jej krokodyla. Dopiero po wypełnieniu tych warunków Klara odda mu swoją rękę i weźmie z nim ślub. Scena 8:
Załamany Papkin krąży po zamku i żali się na wymagania Klary. Stwierdza, iż dałby radę z dwoma zadaniami, ale nie uda mu się zdobyć krokodyla. Zastanawia się, po co właściwie komuś potrzebny jest krokodyl. Nagle podchodzi do niego Wacław i wsuwa mu w ręce sakiewkę ze złotem. Papkin domyśla się, że te pieniądze są zapłatą za milczenie o pobycie Wacława Milczka w należącej do Cześnika części zamku. Jedyne, co go teraz pociesza, to brzęk złocistych monet umieszczonych w sakiewce.Scena 9:
Cześnik spotyka się z Papkinem i mówi mu o tym, iż Podstolina zgodziła się zostać jego żoną. Cześnik oczywiście sam przypisuje sobie wszystkie zasługi związane ze zdobyciem Podstoliny. Przedstawia też swojemu pomocnikow

Charakterystyka bohaterów

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Charakterystyka bohaterów, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Tematem mojego wypracowania jest charakterystyka bohaterów „Zemsty” Aleksandra Fredry. Opiszę w niej sześć postaci lektury.
Cześnik (nazwa ta pochodzi od urzędu ziemskiego), czyli Maciej Raptusiewicz, jest to stary wdowiec pochodzący ze szlacheckiej rodziny. Nie może się on zdecydować, czy poślubić Klarę, czy jednak Podstolinę. Ruchy ma zamaszyste i energiczne, wynika to z jego cholerycznego temperamentu. Papkin określa Cześnika jako wulkan. Nazwisko bohatera utworzono od słowa „raptowny”, co oznacza nagły, gwałtowny. Szybko podejmuje decyzje, nie zastanawiając się nad ich konsekwencjami, dąży wprost do celu. Dba on o własne dobro, nie martwiąc się o innych. Chce zysku dla siebie żeniąc się z Podstoliną.
Z charakteru potrafi być groźny, szybko popada w gniew i jest nieobliczalny. Tylko w stosunku do kobiet jest nieśmiały lub onieśmielony. Widać to wtedy, kiedy do Podstoliny wysyła Papkina. Cechą ukazaną przez fakt, że każe zapłacić murarzom za to, że przepędził ich z budowy muru i pozbawił pracy, jest hojność. Sprawia on wrażenie bardzo szczerego i otwartego, niezdolnego do ukrycia jakiejkolwiek intrygi. Cześnik to człowiek niewykształcony, posługuje się niekulturalnym słownictwem. Konsekwentnie dążył do celu, którym przede wszystkim było zrobienie na złość Rejentowi. W końcu, gdy zrozumiał, że to nie ma sensu uległ.
Moim zdaniem mimo wszystkich swoich wad Cześnik jest postacią sympatyczną. Mojej oceny nie zmienia również fakt, że nienawidzi on swojego sąsiada – Rejenta. Na pewno nie jest to wzór cnót, ale da się lubić. Szybko przestaje się gniewać, nie chowa długo urazy, ludzi traktuje z życzliwością, szanuje ich, a przy tym widać, że cieszy się życiem.
Józef Papkin zwany jest w utworze najzwyczajniej Papkinem. Nie wiadomo nic więcej o jego pochodzeniu. Jedną pewną wiadomością jest to, że gdyby nie Cześnik, u którego pracował, nie miałby ani grosza. Jeżeli miałby jakiekolwiek pieniądze, to od razu przehulałby je i przegrał w karty.
Papkin jest tchórzem, blagierem. Według swojego mniemania jest mężnym rycerzem, odważnym, szlachetnym, pożądanym przez kobiety, światowym kawalerem. Dzięki różnicy pomiędzy prawdą a fantazją, którą usiłuje wmówić otoczeniu, widzimy, że Papkin jest postacią komiczną w najwyższym możliwym stopniu. Nie jest człowiekiem głupim, jest oczytany, zna dworskie zwyczaje, ma pewną ogładę towarzyską. Jest bardzo gadatliwy. Lubi zabawiać damy, przechwalać się swymi licznymi przygodami. Jest to typ szlachcica, hulanki i intryganta.
Trudno jest mi jednoznacznie ocenić jego zachowanie, rolę w książce. Nagromadzenie wad w tej jednej osobie sprawia, że stała się ona karykaturalna. Bez wątpienia i jakiejkolwiek oceny można stwierdzić, że jest to najśmieszniejsza postać komedii.
Rejent Milczek (rejent to nazwa urzędu w dawnym sądownictwie, teraźniejszy odpowiednik tego stanowiska to notariusz). Nazwisko bohatera daje nam do zrozumienia, że jest on małomówny, skryty i zamknięty w sobie. Jednak naprawdę jest intrygantem. Rejent jest właścicielem zamku należącego także do Cześnika.
Uchodzi on za osobę spokojną, opanowaną i pokorną. Sprawia wrażenie człowieka inteligentnego, który umie wysłuchać argumentów strony przeciwnej. Niestety nigdy

Rozprawka

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Rozprawka, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Zemsta Aleksandra Fredry

Nie ma w życiu możliwości, aby – choć na chwilę – zupełnie odciąć się innych ludzi. Z niektórymi z nich podzielamy opinie i poglądy. Zdarzają się jednak również i tacy, których poglądy, żarty czy nawet brzmienie głosu doprowadza nas do szewskiej pasji, która może przerodzić w długą i gorącą dyskusję, a w sytuacjach skrajnych nawet w rękoczyny. Uważam jednak, że w kontaktach z innymi zawsze warto znaleźć wspólny język i na drodze kompromisu i współpracy poszukać wspólnych rozwiązań wspólnych problemów. Jestem przekonana, co do słuszności polskiego przysłowia „zgoda buduje niezgoda rujnuje”. Wyjaśnię pokrótce co skłoniło mnie do takiego stwierdzenia.

Przywołam więc ikoniczny konflikt sąsiedzki na niezbyt dużą skalę. Cześnik — a w zasadzie Maciej Raptusiewicz, oraz Rejent Milczek. „Tych dwóch ludzi. Ogień woda.” Powiedział o nich Wacław Milczek i muszę się zgodzić z trafnością jego sformułowania. Ich spotkania były jak zderzenie dwóch żywiołów, co niejednokrotnie uprzykrzało życie otoczeniu bohaterów. Cześnik, niczym ogień, rozpalał się nagle i tlił gniewem, dopóki miał pożywkę do podtrzymania swojej złości. Rejent zaś choć zdawał się być spokojny, miał jednak „diabła w duszy” i uwielbiał knuć, organizując życie innych, nie pytając wcześniej o ich zdanie na ten temat. Obydwaj panowie nieustannie podsycali swój konflikt, którego źródeł nikt nie był pewny. Nierzadko ich działania uderzały w poważniejsze tony. Zaczynało się od niegroźnych kłótni sąsiedzkich, które po pewnym czasie stały się standardową „rozrywką” gotowaną przez nich bliskim i sługom. Sąsiedzka kłótnia niejednokrotnie urastała na miarę spektaklu. Ta komedia czasem jednak przeradzała się w tragedię – np. kiedy jeden bohater wrzucił brudy drugiemu do studni. Skutki tego były już dużo poważniejsze — pozostawiały ludzi odciętych od wody na wiele dni.
Pewnego dnia doszło jednak do ogromnej bitwy pod murem, która swoimi rozmiarami prześcigała nawet bójki pod obecnymi blokami — dziś przecież nikt nie wysłałby Papkina z karabinem. Nie

Streszczenie krótkie

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Streszczenie krótkie, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

„Zemsta” to dramat napisany przez Aleksandra Fredrę. Jest to komedia opowiadająca dzieje dwóch zwaśnionych rodów.
W akcie pierwszym Cześnik planuje małżeństwo i radzi się swojego przyjaciela Dyndalskiego, kogo wybrać na żonę – młodą Klarę, czy stateczną Podstolinę. Ostatecznie decyduje się na Podstolinę. Cześnik wzywa Papkina, który słynie ze swych przechwałek, aby wybrał się do Podstoliny w swaty. Papkin przy okazji swatania Cześnika z Podstoliną wpada na pomysł, że sam weźmie ślub z Klarą. Rozmowa z Podstoliną kończy się dwuznaczną odpowiedzią. W kolejnej scenie Cześnik wpada do pokoju bardzo zdenerwowany, gdyż widzi, że Rejent najął murarzy, którzy naprawiają mur graniczny. Wysyła Papkina, aby ten przepędził pracujących, chociaż sam Papkin wolałby pokojową rozmowę.
Akcja komedii przenosi się do ogrodu, gdzie spotyka się Klara z Wacławem. Wacław wyznaje swe uczucia dziewczynie. Młodzi zdają sobie sprawę, że nie otrzymają pozwolenia od swoich opiekunów na małżeństwo. Młodzieniec proponuje ucieczkę, ale Klara odmawia bojąc się zniesławienia. Papkin wraz z dworzaninem Śmigalskim i służbą próbuje zmusić pracujących na murze do zakończenia prac. Wszystkiemu przyglądają się z okna Cześnik i Rejent. Gdy namowy nie skutkują, Papkin poleca Śmigielskiemu atak, a sam chowa się za rogiem domu. Dochodzi do potyczki, Rejent zagrzewa majstra do obrony, a Cześnik argumentuje, że mur ma zostać taki jak jest i grozi, że będzie strzelał. Po awanturze wchodzi Papkin, którego Wacław, udając przestraszonego, prosi o wzięcie w niewolę. Dla zmylenia przedstawia się jako komisarz dóbr Rejenta.

Motywy

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Motywy, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Aleksander Fredro – o autorze

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Aleksander Fredro – o autorze, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Aleksander Fredro – Biografia
Aleksander Fredro urodził się dwudziestego czerwca 1793 roku w Surochowie znajdującym się w pobliżu Jarosławia. Jego ojciec, Jacek Fredro, był wicemarszałkiem krajowym galicyjskim, zaś matka Marianna Fredro (z rodu Dembińskich) zajmowała się domem i dziećmi. W roku 1797 rodzice Aleksandra przeprowadzili się do ukraińskiej wsi Beńkowa Wiśnia. Chłopiec uczył się tylko i wyłącznie w rodzinnym domu, albowiem nigdy nie kształcił się w szkołach publicznych. Podczas pożaru ich szlacheckiego dworu na początku 1806 roku śmierć poniosła matka chłopca, Marianna Fredro. Ojciec był zmuszony wówczas opuścić wieś i zamieszkać we Lwowie wraz ze swoim synem.
W 1809 roku, szesnastoletni natenczas Aleksander Fredro zdecydował się na zasilenie szeregów armii Księstwa Warszawskiego, zaś później identyfikował się jako pracownik w Wojsku Napoleona. W dodatku angażował się w wyprawie Napoleona na stolicę Rosji, Moskwę. To właśnie tam Aleksander Fredro otrzymał Złoty Krzyż Virtuti Militari. W okresie lat 1813-1814 przemierzył całą kampanię napoleońską z przyznanym tytułem oficera ordynansowego. Na zakończenie kampanii otrzymał on także Krzyż Legii Honorowej. Gdy Napoleon Bonaparte zrzekł się tronu i obowiązujących dla siebie praw, Fredro wrócił do domu i zajął się majątkiem rodzinnym. Wstąpił wówczas do lubelskiej loży masońskiej.
W wieku dwudziestu pięciu lat, Aleksander Fredro napisał pierwszy ważny utwór. Była to komedia o tytule ,,Pan Geldhab”. Dzieło zawierające wiele humoru oraz wdzięku, zostało opublikowane w roku 1821. Opisywało ono historie z życia szlachcica, który ubiegał się o rękę córki tytułowego Pana Geldhaba.
Aleksander Fredro, ósmego listopada 1828 roku, po jedenastu latach znajomości zdecydował się poślubić hrabinę Zofię Jabłonowską. Była ona właścicielką zamku w Odrzykoniu.
Rok 1828 nie był jednak najlepszy dla autora. W tym roku umarł jego ojciec, Jacek Fredro. Jego syn postanowił przejąć jego majątek i go przemnożyć. Fredro miał już na swoim koncie kilkanaście komedii, a były to m.in. ,,Cudzoziemszczyzna”, ,,Intryga nadprędce” , ,,Mąż i żona”, ,,Damy i huzary” oraz ,,Dwie blizny”. Rok później (w 1829) przyłączył się do Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk ( TWPK). W 1830 roku angażował się także w Komitecie Pomocy dla Powstania utworzonym we Lwowie. Zaś dwa lata później, zdecydował się na przechowanie w majątku dwóch wielkopolskich powstańców, którzy mieli zamiar uchronić sie przed władzami pruskimi. Siedem lat po tym wydarzeniu Aleksander Fredro zyskał Honorowe Obywatelstwo Miasta Lwowa.
W tym samym roku autor postanowił zaprzestać swoje działalności związane z literatu

Zobacz więcej o autorze

Rodzaj i gatunek

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Rodzaj i gatunek, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Problematyka

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Problematyka, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

W utworze zostały pokazane dwa typy szlachciców polskich. Przez wyolbrzymienie cech postaci widzimy ich wady, przywary i słabości ludzkie. Spór dwojga sąsiadów jest doskonałym pomysłem, aby odkryć cechy osobowości bohaterów. Polska szlachta pokazana została też w humorystyczny sposób.
W książce była umieszczona sytuacja, w której Rejent chciał odnowić postawiony tam mur. Mur ten symbolizował granice świata każdego człowieka. Przekroczenie go naruszało prywatność; integracja w sprawy drugiego człowieka była postawą niezdrowego rozsądku. Jednak Cześnik nie pozwalał na odbudowę muru. Aleksander Fredro, autor książki, chce skłonić odbiorców do zastanowienia i refleksji i nakłonić do tego, aby ludzie kierowali się wspólnym dobrem, dążeniem do zgody oraz współpracy, a nie prywatnymi animozjami i osobistymi urazami. Świadczą o tym ostatnie słowa w lekturze ,,Tak jest, zgoda – a Bóg wtedy rękę poda”. Znaczy to, że tam, gdzie panuje zgoda przedsięwzięcia wychodzą najlepiej.
W Zemście występuje komizm postaci oraz k

Plan wydarzeń

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Plan wydarzeń, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Akt I
1. Małżeńskie plany Cześnika względem Podstoliny.

2. Przybycie Papkina do Cześnika.

3. Przechwałki Papkina.

4. Papkin w roli swata.

5. Rozmowa Papkina z Podstoliną.

6. Wzburzenie Cześnika remontem muru granicznego.

7. Spotkanie Wacława i Klary w ogrodzie.

8. Miłość Wacława i Klary.

9. Pertraktacje Papkina przy murze.

10. Awantura o mur graniczny.

11. Papkin w ukryciu.

12. Wacław jeńcem Papkina.

Akt II
1. Wacław przed Cześnikiem jako komisarz Rejenta.

2. Wacław namawiający Cześnika do zgody.

3. Odprawienie Wacława przez Cześnika.

4. Spotkanie Wacława i Klary.

5. Pomysł Klary na spotkanie Wacława z Podstoliną.

6. Wacław dawną miłością Podstoliny.

7. Oświadczyny Papkina względem Klary.

8. Plany Cześnika na pojedynek z Rejentem.

Akt III
1. Pozew Rejenta przeciw Cześnikowi.

2. Decyzja Rejenta w sprawie małżeństwa Wacława.

3. Rozpacz Wacława z powodu decyzji ojca.

4. Papkin u Rejenta.

5. Rejent poinformowany przez Papkina o pojedynku.

6. Zgoda na pojedynek.

7. Podstolina u Rejenta.

Streszczenie

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Streszczenie, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Akcja rozpoczyna się śniadaniem szlachcica Cześnika Raptusiewicza. Przeglądając dokumenty stwierdza, iż chce poślubić Podstolinę, obecnie przebywającą na terenie jego zamku. Pomimo uwag Dyndalskiego na temat starego wieku, posyła po Papkina i rozkazuje mu podlizać się Podstolinie i poprosić ją o wzięcie ręki Cześnika. Zarazem zleca mu pilnowanie muru dzielącego zamek na dwie części. Papkin wychodzi zadowolony, bo już od dłuższego czasu podkochuje się w Klarze, a teraz wiedząc, iż Cześnik nie chce się z nią pobierać, myśli, że jest jej jedyny adoratorem. Papkin spotyka się z Anną i podstępem próbuje zapytać się, czy pobierze Cześnika. Ta wykrywa podstęp i nie odpowiada jednoznacznie. W międzyczasie Cześnik zauważa murarzy naprawiających dziurę w murze dzielącym zamek. W okolicach muru spotyka się Klara- bratanica Cześnika oraz Wacław- syn Rejenta. Rozmawiają o swoich planach na przyszłości oraz o blokujących im je opiekunach. W górnej części zamku Cześnik posyła Papkina na obchód i odpędzenie robotników. Chwilę potem rozpętuje się „bitwa o mur”. Murarze biją się z hajdukami Cześnika, a sam szlachcic kłóci się z sąsiadem- Rejentem Milczkiem. W pewnym momencie Cześnik grozi, że strzeli Milczkowi w głowę. Przestraszony sąsiad chowa się za drzwiami. Bójka na dole kończy się i każdy odchodzi na swoją stronę. Papkin, który chował się w pobliżu podczas bójki, wychodzi na sam koniec i krzyczy za uciekinierami. Bierze również w niewolę syna Rejenta – Wacława.
Papkin prowadzi jeńca do Cześnika i opowiada mu o przebiegu walki. Cześnikowi oczywiście nie umknęło tchórzostwo Papkina i każe mu wyprowadzić jeńca, starającego się wypytać o waśń między sąsiadami. Dopiero w korytarzach Wacław ujawnia swoją tożsamość Papkinowi i płaci mu za milczenie o jego pobycie złotem. Zakochany Wacław chce odwiedzić Klarę, więc w kolejnej chwili rozchodzą się. Chwilkę później Klara spotyka Wacława. Wacław stara się ją przekonać, że bunt i ucieczka to jedyne rozwiązanie. Dziewczyna jednak przekonuje Wacława, iż ucieczką przysporzą sobie tylko kłopotów, i powinni czekać na odpowiedni moment do prośby o małżeństwo. Wacław przystaje na tę propozycję. Klara jednak wpada na kreatywny pomysł. Chce podlizać się Podstolinie, która gdy już będzie żoną Cześnika, pomoże im przekonać zaborczego ojca Klary. Dziewczyna pośpiesznie biegnie do Anny oznajmić jej przychodząca wizytę Wacława. Już na spotkaniu z Podstoliną, Wacław rozpoznaje w niej swoją dawną kochankę z lat młodzieńczości. Ta nadal ma ochotę na powtórzenie porzuconego romansu. Wpada Klara, która myśli, że interesy świetnie idą. Podstolina „musi iść zobaczyć dokumenty” i zabiera tam ze sobą Wacława. Tymczasem Papkin udaje się na spotkanie z Klarą. Zakochany mężczyzna opowiada jej o swoich przygodach oraz wyznaje jej swoją miłość. Ta kochając Wacława, opowiada Papkinowi o trzech zadaniach które musi zrobić, by ta zgodziła się zostać jego żoną. Klara chce by pościł przez rok, nie mówił prze

Bohaterowie

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Bohaterowie, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

,,Zemsta” – bohaterowie

Cześnik Raptusiewicz jest szlachcicem, sąsiadem Milczka i jednym z głównych bohaterów. Jest gwałtowny, spontaniczny oraz porywczy, stąd jego nazwisko. Łatwo wybucha gniewem. Gdy Rejent zatrudnia mularzy, ten bardzo się wścieka. Najpierw robi, potem myśli. Przez swoje decyzje doprowadza do ślubu Wacława i Klary. Przy sobie nosi Panią Barską, nazwaną tak ze względu na udział w konfederacji barskiej. Można z tego wywnioskować, że Cześnik jest patriotą. Cierpi na rozmaite choroby. Nie posiada też wysokiego wykształcenia, o czym świadczą jego wypowiedzi. Do jego ulubionych powiedzeń należy ,,mocium panie”, przez które Cześnik dostarcza dużej dawki śmiechu. Swoje raptowne zachowanie wynagradza poczuciem humoru.

Rejent Milczek to szlachcic, sąsiad Cześnika i jeden z dwóch głównych bohaterów. Tak jak w przypadku Cześnika, nazwisko odzwierciedla jego temperament. Jest spokojny, cichy, po wypowiedziach słychać, że mówi z flegmą. Za tym niewinnym charakterem kryje się chytry, chciwy i podstępny mężczyzna. Udaje pobożnego, choć w rzeczywistości nie jest taki. Dość często w rozmowach krzyżuje ręce na piersi. Dla wygranej gotów jest poświęcić swojego syna – Wacława. Odbijając narzeczoną Cześnikowi chce ją zeswatać z własnym synem. Robi to głównie dla swoich korzyści. Milczek to człowiek nieuczciwy, ponieważ próbuje nakłonić mularzy do złożenia zeznań przeciw Cześnikowi. Jest uparty, zrobi wszystko, by wygrać kłótnię z Cześnikiem i zaleźć mu za skórę.

Klara jest panną, bratanicą Cześnika. Ma bardz

Czas i miejsce akcji

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Czas i miejsce akcji, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

„Zemsta” – Aleksander Fredro – Czas i miejsce akcji

Czas akcji „Zemsty”:

Akcja toczy się na przełomie XVIII i XIX wieku, w ciągu jednego dnia. Wskazuje na to wypowiedź Cześnika: „He, he, he! Pani Barska!”, będąca nawiązaniem do konfederacji barskiej, czyli związku zbrojnego zawiązanego w Barze w 1768 roku pod hasłem wiary i obrony wartości. Być może Cześnik brał w nim udział. Raptusiewicz wspominał również, że brał udział w sejmikach szlachty, podczas których wygrywał ten, kto zręczniej władał szablą. Nie ma dokładnej informacji, kiedy dokładnie dzieją się wydarzenia.

Miejsce akcji „Zemsty”:

Akcja rozgrywa się w niewielkiej wsi, na zamku w Odrzykoniu i prowincji. Świadczą o tym użyte w utworze regionalizmy. Ruiny tej budowli istnieją od dziś. Jedną połowę zajmował Cześnik Raptusiewicz, a drugą Rejent Milczek. Tam toczyły się losy głównych postaci z książki. Rejent i Cześnik nieustannie się kłócili. Jedną z takich sytuacji był spór o mur. Rejent chciał

Geneza

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Geneza, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

1) Geneza utworu „Zemsta”
W 1828 roku Aleksander Fredro ożenił się z Zofią z Jabłonowskich. Przeglądając dokumenty znajdujące się na zamku w Odrzykoniu, poeta natrafił na akta pochodzące ze sprawy sądowej. Między sobą kłótnię toczyło dwóch szlachciców – Piotr Firlej i Jan Skotnicki. Ten pierwszy był potomkiem magnackiego rodu, zaś drugi zdobył majątek samodzielnie. Oboje nie pałali do siebie sympatią. Spór zaczął nabierać na znaczeniu, gdy Skotnicki nakazał skierować rynny na dom sąsiada. W zamian za to Firlej kazał napaść swoim ludziom na murarzy naprawiających mu

Romantyzm – o epoce

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Romantyzm – o epoce, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Sprawdź pozostałe wypracowania:

Język polski:

Geografia: