Menu książki:
Legenda o świętym Aleksym
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Geneza utworu i gatunek
Utwór pochodzi prawdopodobnie z 1454 roku. Legenda pochodzi z Syrii, gdzie powstała na przełomie V i VI wieku.
W X wieku trafił do Europy Zachodniej, gdzie szybko zyskiwał na popularności, dlatego też powstawało wiele utworów, których autorzy odnosili się do życia św. Aleksego. Możliwe jest, że wersja staropolska tej legendy była wzorowana na tekście włoskim lub francuskim.
„Legenda o Świętym Aleksym” jest przykładem legendy hagiograficznej, czyli opowieści o życiu i czynach świętego. Cechuje się ona występowaniem fantastyki, cudowności i niezwykłości (opisującej żywoty świętych). Tekst skonstruowany został tak, by uwypuklić szczególne przymioty świ
Recenzja książki
„Legenda o świętym Aleksym” utwór z pierwszej połowy XV wieku, przełożony przez nieznanego, anonimowego autora, prawdopodobnie duchownego, polskiego pochodzenia. Jedyną najbardziej przypuszczalną informacją na jego temat jest to, że pochodził z Mazowsza.
Utwór łączy cechy epiki i kazania. Tekst można podzielić na trzy części: pierwsza zapowiada całokształt treści, druga zawiera wezwanie do pomocy Bożej a trzecia i ostatnia zawiera główne opowiadanie.
Utwór napisany jest ośmiozgłoskowcem. Narracja nie wyraża emocji. Postać Aleksego miała być przykładem dla żyjących i uosabiać wzorce ascetyczne. Tekst praktycznie nie zawiera środków stylistycznych, jedynie co możemy znaleźć do kilka epitetów. W polskiej wersji zabrakło części o uroczystościach pogrzebowych i wybudowaniu grobowca. Ten fragment prawdopodobnie zaginął.
W średniowieczu dominowały dwie grupy wzorców osobowych. Człowiek mógł wybrać drogę świecką bądź religijną. Ta pierwsza mówiła o wiernym, oddanym rycerzu i wspaniałym władcy. Druga natomiast mówiła o życiu jako asceta, wyrzeczeniu się dóbr i umartwianiu ciała w imię oddania Bogu.
Utwór opowiada o chłopaku żyjącym na przełomie IV i V wieku, który oddał swoje życie Bogu. Mężczyzna wyrzekł się tytułu, młodej żony. Zamiast trwać w przepychu wybrał życie jako asceta pozbawiając się wszelakich dóbr materialnych. Akcja toczy się głównie w Rzymie ale możemy także dostrzec podróże Aleksego m.in. u wybrzeży Syrii czy na Morzu Śródziemnym.
Jako, że nie każdy mógł być władcą bądź rycerzem więc część społeczeństwa poświęcała się w imię religii. Jednak Aleksy był inny. Opuszczając rodzinę, zabrał ze sobą część kosztowności i rozdał biednym. Nie był zwyczajnym człowiekiem. Od początku jego życiu towarzyszyły cuda. Ludzie ściągali do niego widząc co potrafi, jednak sam bohater uciekał od tego. Tłumy zaczęły do niego ciągnąć po tym jak w Kościele obraz Matki Boskiej zeszedł z ołtarza prosząc o łaskę dla niego. Po tym incydencje Aleksy opuścił Laodycei i udał się do Rzymu. Wierzył, że jego rodzina go nie pozna więc przez dłuższy okres czasu (17 lat) żył pod ich schodami. Tuż pod ich nosem. Przeczuwając śmierć mężczyzna spisał list wyznając kim jest. Odejście w zaświaty jest dla niego ulgą ale i jednocześnie wybawieniem. List ów trzymał w ręce i nikt nie potrafił go wyciągnąć. Jedynie jego żona, Eufamijana, która żyła zgodnie z wolą i przykazaniem, czysta i cnotliwa potrafiła wydobyć papier z rąk martwego ukochanego. Jego śmierci również towarzyszyły nadzwyczajne okoliczności m.in. w całym mie
Streszczenie krótkie
Legenda o św. Aleksym – streszczenie krótkie
Utwór został rozpoczęty apostrofą do Mesjasza – prośbą o wybawienie z grzechu potrzebne do opowiadania o świętych. Dalej przywołano dzieje św. Aleksego.
Wszystko zaczęło się w Rzymie. Mieszkał tam bardzo pobożny mężczyzna – właściciel wielkiego dworu. Służyli mu dworzanie oraz trzystu rycerzy. Zawsze siadali oni do stołu ze swoim panem. Byli przez niego wspaniale traktowani. Pan dworu przeznaczał dla sierot i wdów trzy osobne stoły. Za czwartym stołem zasiadali i żywili się pielgrzymi. Zachęcili go oni do wiary w Boga. Właściciel ostoi zwany był Eufamijanem. Jego żona miała natomiast na imię Aglijas. Kobieta zawsze niosła pomoc ubogim. Eufamijan pochodził z wysoko usytuowanego rodu.
Małżeństwo nie miało dzieci. Para zaczęła prosić Boga o potomka. Błagania zakochanych zostały wysłuchane. Noworodkowi nadano imię Aleksy. Chłopiec był jeszcze lepszym człowiekiem niż ojciec i również służył Bogu.
Kiedy Aleksy miał dwadzieścia cztery lata, ojciec kazał mu niezwłocznie znaleźć niewiastę, z którą związałaby go przysięgą małżeńską. Aleksy przyznał, że oddałby za Eufamijana życie i pragnie spełnić każdy jego rozkaz. Swoją córkę oddał mu cesarz Archodonijusz. Papież Innocencyjusz udzielił młodym ślubu. Żona Aleksego nazywała się Famijana.
W noc poślubną młodzieniec porozmawiał z królewną i zwrócił jej ślubny pierścień. Pozwolił cesarskiej córce zachować dziewictwo oraz poprosił, aby zwróciła mu ona pierścień, gdy oboje będą w królestwie niebieskim. Oznajmił, że następnego dnia od niej odejdzie, aby móc służyć Panu. Aleksy przykazał żonie być wierną Bogu, karmić ubogich, dawać biednym ubrania oraz nie narażać rodziców na gniew. Królewna była chętna do wypełnienia jego rozkazów. Przekonała męża, że nie musi się obawiać, ponieważ ona chce zachować cnotę oraz wypełniać przykazania Boże. Następnego dnia Aleksy wyruszył w drogę. Nikt, oprócz żony, nie wiedział o jego wyprawie. Mężczyzna wypłynął w morze, zabierając ze sobą srebro i złoto. Serca jego rodziców wypełnił żal.
Młodzieniec rozdał swoje ubrania żebrakom. Srebro i złoto oddał żakom i popom.
Mimo mrozów i desz
Plan wydarzeń
,,Legenda o św. Aleksym” – plan wydarzeń:
1. Apostrofa do Mesjasza.
2. Prośba.
3. Pobożność Eufamijana – właściciela wielkiego dworu.
4. Zasiadanie rycerzy do stołu wraz ze swoim panem.
5. Hojność i wspaniałe traktowanie dworzan.
6. Przeznaczenie dla sierot i wdów trzech osobnych stołów.
7. Zasiadanie pielgrzymów za czwartym stołem.
8. Zachęcenie pana dworu do wiary w Boga.
9. Niesienie pomocy ubogim przez żonę Eufamijana – Aglijas.
10. Brak potomka i prośba do Boga.
11. Wysłuchanie prośby.
12. Nadanie synowi imienia Aleksy.
13. Pobożność Aleksego.
14. Nakaz znalezienia żony.
15. Ślub z córką cesarza Archodonijusza – Famijaną.
16. Rozmowa młodzieńca z królewną.
17. Zwrot pierścienia.
18. Zachowanie dziewictwa przez Famijanę.
19. Przysięga zwrotu pierścienia.
20. Decyzja o odjeździe i służeniu Panu.
21. Przykaz wierności Bogu.
22. Chęć królewny do spełnienia próśb męża.
23. Zabranie złota i srebra, wyruszenie w morze.
24. Żal rodziców Aleksego.
25. Rozdanie ubrań, srebra i złota żebrakom.
26. Wychwalanie Boga na progu zamkniętego kościoła.
27. Zejście Matki Bożej z obrazu.
Najważniejsze informacje
“Legenda o świętym Aleksym” opowiada o życiu osoby, która została świętą – w tym przypadku o życiu Aleksego. Utwór opowiada o tym, co się działo od narodzin aż do śmierci tej osoby.
Święty Aleksy urodził się w bogatej i pobożnej rodzinie w Rzymie. Jego ojciec Eufamijan miał szlachetne pochodzenie i posiadał liczne dobra. Był bardzo bogaty; często karmił sieroty, wdowy oraz pielgrzymów. Miał żonę Aglijas, która była bezpłodna, dlatego narodziny ich syna były uznawane za cud. Już w dzieciństwie był niezwykły. W tekście jest nawet powiedziane, że był bardziej pobożny niż jego ojciec.
Aleksy był posłuszny i szanował rodziców, dlatego postąpił zgodnie z wolą ojca i wziął ślub z córką cesarza – Famijaną. Ślubu udzielał sam papież. Jednak w noc poślubną Aleksy wyznaje żonie, że chce poświęcić swoje życie Bogu i wtajemnicza kobietę w plan ucieczki. Prosi żonę, aby była dobra i pobożna, a sam wyrusza w morską podróż.
Aleksy rozdaje wszystko, co ma – ubrania, złoto i srebro – potrzebującym, a sam żyje w nędzy i biedzie, całkowicie zdany na łaskę Boga. Jako żebrak, głodując, często spędza czas, siedząc przed drzwiami kościoła. Pewnego razu Matka Boska zeszła z obrazu i poprosiła klucznika
Streszczenie
Utwór rozpoczyna się apostrofą, w której podmiot liryczny prosi Boga o wsparcie i błogosławieństwo w przedstawianiu historii świętego Aleksego, o którym – jak podkreśla – przeczytał w pewnej księdze. Po tym wstępie autor przechodzi do opisywania życia Aleksego i jego rodziny.
W Rzymie żył kiedyś pewien bogaty mężczyzna o imieniu Eufamijan. Miał wielki dwór i trzystu rycerzy, o których bardzo dbał. Zawsze zapraszał ich do stołu, aby mogli zjeść razem z nim. Jako dobry chrześcijanin pomagał sierotom i wdowom, przyjmował pod swój dach pielgrzymów. Miał żonę – Aglijas, która tak jak on, spieszyła z pomocą ubogim ludziom. Małżeństwo nie miało jednak potomstwa, więc modlili się o nie do Boga. W końcu Bóg wysłuchał ich próśb i zesłał im syna, co jest pewnego rodzaju cudem, ponieważ Aglijas była bezpłodna. Nadali swojemu synowi imię Aleksy. Był on, tak samo jak ojciec, bardzo pobożnym człowiekiem. Kiedy Aleksy skończył dwadzieścia cztery lata, ojciec nakazał mu się ożenić. Aleksy, jako posłuszny syn powiedział, że stanie się tak, jak ojciec będzie chciał. Jako że należał on do jednej z najbardziej zamożnych rodzin w Rzymie, cesarz oddał mu swoją córkę – Famijane – za żonę. Ich ślub został pobłogosławiony przez samego papieża. Jednak, kiedy młode małżeństwo miało spędzić razem swoją noc poślubną, Aleksy oddał jej obrączkę i powiedział, że zostawia jej dziewictwo i prosi, aby odwdzięczyła mu się w „niebieskim królestwie”. Mówi, że jutro od niej odchodzi, aby służyć Bogu. Kiedy wszyscy na zamku będą jeść obiad, on będzie już daleko stąd. Aleksy nakazuje żonie, aby ta służyła Bogu każdego dnia, aby karmiła i ubierała ubogich, żyła w zgodzie ze swoimi rodzicami i nie traciła przyjaciół. Famijana odpowiada mu, że nie musi się obawiać, kobieta pragnie pomagać innym, a sama żyć w cnocie. Obiecuje być wierną i czekać na męża tak długo, jak będzie trzeba.
Aleksy postąpił tak, jak obiecał, następnego dnia wziął tyle jedzenia i złota, ile dał radę i wyruszył w drogę. Zostawił matkę i ojca, którzy nie wiedzieli, gdzie podziewa się ich syn i bardzo się o niego martwili. Tylko jego żona wiedziała, gdzie tak naprawdę jest Aleksy.
Aleksy przybył do Syrii i tam rozdał wszystko, co miał żebrakom i ubogim. Nikt nie potrafił już rozpoznać w nim księcia. Przebywał całe dnie i noce u progu kościoła, chwaląc i wielbiąc Boga. Cierpliwie znosił mrozy, deszcze, aż pewnego dnia wydarzył się cud. Matka Boska wyszła z obrazu znajdującego się w kościele, podeszła do człowieka, z który pilnował kluczy i powiedziała, aby ten wpuścił do świątyni Aleksego, leżącego na mrozie przed kościołem. Strażnik przestraszył się i otworzył wrota kościoła, a na dodatek opowiedział wszystkim o tym zdarzeniu. Wiadomość o cudzie szybko rozniosła się po całej Syrii i ludzie zaczęli traktować Aleksego jak świętego. Tymczasem ojciec Aleksego nie szczędził pieniędzy i rozesłał po całym świecie swoich dworzan, aby ci odnaleźli jego syna. Pewnego razu w Jordanii Aleksy spotkał się nawet z wysłannikami swojego ojca, lecz oni go nie rozpoznali. Aleksy wiedział jednak, kim są ci ludzie i ucieszył się, że mógł ich spotkać. Przyjął od nich jałmużnę, ale nie przyznał się, kim jest. Ojciec Aleksego, gdy dowiedział się, że wysłannicy nie odnaleźli jego syna, pogrążył się na nowo w rozpaczy.
Aleksego zaczęła męczyć sławą i chwała, jaką ludzie darzyli go w Syrii. Postanowił udać się do Tarsu, miasta świętego Pawła, jednak wiatry sprawiły, że przypłynął do Rzymu, swojej ojczyzny. Postanowił spęd
Geneza utworu i gatunek
„Legenda o świętym Aleksym” jest utworem parenetycznym, czyli takim, który przedstawia dany wzorzec osobowy – w tym przypadku ascety. Jest to legenda hagiograficzna (hagiografia – dział piśmiennictwa obejmujący utwory o życiu świętych i cudach związanych z ich działalnością). Utwór należy do epiki.Nie wiadomo, czy tytułowy święty Aleksy był postacią autentyczną, aczkolwiek pierwsze opowieści o księciu, który zrzekł się wszystkiego i został żebrakiem, zaczęły powstawać w V w. Początkowo historia ta była przekazywana ustnie, podobnie jak większość opowieści w średniowieczu. Około X w. legenda zawędrowała do Europy, gdzie szybko zyskała popularność wśród chrześcijan. W tym samym wieku święty Wojciech spisał ową historię w języku łacińskim na karty księgi. Budowa utworu, jego forma i tematyka mogą świadczyć o tym, że pierwotnie legenda była stworzona i rozpowszechniona przez żebrakó
Czas i miejsce akcji
Polska, wierszowana „Legenda o świętym Aleksym” została spisana w XV wieku (jest jednym z najstarszych tekstów w języku polskim), jednak już w V wieku ludzie w Syrii opowiadali sobie o rzymskim księciu, który wybrał życie żebraka. W X wieku święty Wojciech spisał prozą opowieści chrześcijan o Aleksym. Czas akcji „Legendy o świętym Aleksym” to najprawdopodobniej przełom czwartego i piątego wieku – wtedy podobno żył święty Aleksy. W utworze widzimy też wzmiankę o ówczesnym papieżu – Innocentym, który pobłogosławił ślub Aleksego i Famijany.
„A w ten czas papieża miano,
Innocencyjusz mu dziano”
Pontyfikat Innocentego przypadał na V wiek, to jeszcze bardziej przekonuje nas o czasie akcji utworu. Miejscem akcji jest w większości rodzinne miasto Aleksego, Rzym, gdzie bohater spędził dwadzieścia cztery pierwsze lata swojego życia i szesnaście ostatnich. Przez pierwsze dwadzieścia cztery lata młody mężczyzna mieszkał w bogatym gospodarstwie swego ojca. Po ślubie z córką cesarza – Famijaną akcja utworu przen
Bohaterowie
Głównym, a zarazem tytułowym bohaterem „Legendy o świętym Aleksym” jest sam Aleksy. Pochodził on z zamożnej i pobożnej rodziny. Był posłusznym synem. Kiedy ojciec powiedział, że powinien się ożenić, ten posłusznie odpowiedział:
„Oćcze, szewkom ja twoje cięcie,
Wiernie dałbych swój żywot prze cię.
Cokole mi chcesz kazać,
Po twej woli ma się to zstać”.
W wieku dwudziestu czterech lat wziął za żonę Famijanę. Ich ślub pobłogosławił sam papież. Po ślubie Aleksy wybierał jednak życie ascety. Asceta (z języka greckiego askesis) jest to człowiek, który poświęca całe swoje życie służbie Bogu. Nie są dla niego ważne żadne potrzeby materialne. Wzór ascety był w średniowieczu stawiany wyżej, niż wzór władcy czy rycerza. Aleksy był szczery i nie zamierzał niczego ukrywać przed żoną, więc podczas nocy poślubnej oznajmił jej, że zamierza wyjechać następnego dnia. Aleksy po swoim wyjeździe do Syrii oddał wszystko, co miał ubogim, a sam zamieszkał pod drzwiami świątyni. Wiedział, że musiał żyć zgodnie z przykazaniami kościoła. Jego poświęcenie zostało wynagrodzone przez Boga między innymi przez cuda, jakie działy się w jego obecności. Po cudzie, w kościele, o którym wieść szybko rozeszła się po całym państwie (Matka Boska wstała z obrazu i powiedziała strażnikowi, aby ten wpuścił do świątyni mężczyznę leżącego na mrozie, przed drzwiami) Aleksy był uznawany przez ludzi za świętego. Kiedy takie życie zaczęło go męczyć, postanowił udać się do Tarsu – miasta świętego Pawła, jednak zmienne wiatry sprawiły, że dopłynął do swojej rodzinnej miejscowości – Rzymu. Przez całe �
streszczenie szczegółowe
„Legenda o świętym Aleksym”, której autor nie jest znany, opisuje jeden z trzech podstawowych wzorców osobowościowych średniowiecza, którymi są: rycerz, władca i asceta. Opisywanym wzorcem jest asceta, czyli wierzący mężczyzna, który wybiera pustelnicze życie – żyje z dala od innych, zrzeka się całości swojego majątku na rzecz ubogich i spędza czas na modlitwie do Boga. Legenda jest napisana wierszem, jak większość utworów z tamtej epoki. Występuje w nim bardzo dużo archaizmów, czemu nie można się dziwić. W niektórych miejscach brakuje wersów, czasami również linijki są ze sobą zamienione. Polski rękopis nie posiada zakończenia. Wskazuje to na fakt, że kopista prawdopodobnie nie przykładał się zbytnio do swojej pracy bądź bardzo się gdzieś śpieszył, przez co nie mógł poświęcić temu dostatecznie dużo czasu. Mimo upływu lat nadal nie jest znana nawet prawdopodobna jego tożsamość.
Wiadomo, że legenda była początkowo, przez około dziesięć wieków, przekazywana ustnie. Polska wersja została spisana dopiero w XV w. i obecnie jest przechowywana w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie. Jest to jeden z najstarszych, zachowanych do dzisiaj tekstów literackich w naszym języku.
Utwór rozpoczyna się od krótkiej modlitwy do króla (prawdopodobnie twórcy chodziło o Boga). Osoba mówiąca prosi o różne łaski. Na początku wspomina o obdarowaniu rozumem oraz o nadaniu jego sercu czystości. Prosi o rozgrzeszenie z ewentualnych złych uczynków, aby mógł głosić ludziom o rzeczach, które są święte. Mówi o tym, że w poniższych strofach zamierza opisać życie i działalność pewnego świętego.
Druga zwrotka dotyczy opisu życia i dworu ojca Aleksego, jeszcze przed narodzinami świętego. Dowiadujemy się, że żyje on w Rzymie i jest jednym z bogatszych obywateli. Jest człowiekiem wierzącym, bardzo wiernym Bogu. Posiada ogromny dwór, na którym przebywało wielu szlachciców, dworzan i giermków oraz przeszło trzystu rycerzy. Swoich wojowników utrzymuje tak dobrze, że wielu by im pozazdrościło. Każdy z nich posiada złote pasy, które, rzecz jasna, otrzymali od niego. Jadają oni razem z nim pyszne i bogate potrawy przy wielkim stole, dzięki czemu nigdy nie muszą chodzić głodni.
Szlachcic jest wyjątkowo dobrodusznym człowiekiem. Pomaga wdowom, sierotom, żebrakom i biedakom. Dla osób potrzebujących ma przygotowane trzy inne stoły obiadowe, a przy jeszcze kolejnym jadają pielgrzymi ze wszystkich stron świata. Wszystkich ludzi wierzących w Boga traktuje jak przyjaciół. Nazywa się go 'wielkim panem’ oraz 'Eufamijanem’. Jego żona ma na imię Aglijas. Ona również chętnie pomaga każdej napotkanej osobie ubogiej. Z uwagi na fakt, że jej mąż jest wysoko urodzoną osobą, a oboje jeszcze nie doczekali się żadnego potomka, poddani zaczęli prosić o to Boga. Dziedzic, który miałby cechy ich dwojga, byłby kolejnym wspaniałym panem dla ludu.
Prośby poddanych zostają spełnione. Na świat przychodzi młody chłopiec, któremu nadano imię Aleksy. Okazuje się, że chłopak jest jeszcze bardziej wierzący od ojca i również jest chętny do pomocy drugiemu człowiekowi, co bardzo ucieszyło dworzan. Aleksy dorasta, ucząc się najważniejszych wartości i pozostając wierny Bogu. W końcu, gdy osiąga wiek dwudziestu czterech lat, ojciec zabiera go na rozmowę na temat miłości. Prosi syna, aby znalazł sobie godną żonę, jednak nie narzuca mu żadnego konkretnego wyboru, co było wyjątkowo niespotykane, jak na średniowiecze. Jako że Aleksy szanuje ojca, obiecuje mu spełnić jego prośbę i zapewnia go, że mógłby nawet oddać za niego swoje życie.
Mężczyzna, chcąc jak najbardziej zadowolić swojego ojca, wybiera córkę cesarza – Archodonijusza, aby ich dzieci również miały pełny, szlachetny rodowód. Ów władca był człowiekiem równie prawym, co ojciec Aleksego i sam Aleksy. Zgadza się na wydanie mu swojej córki, której na imię było Famijana, bo wie, że ród Aleksego jest jednym z najwybitniejszych w Rzymie. Ślub zostaje udzielony wybrankom przez samego papieża, którego imię brzmiało Innocencyjusz. Zbaczając z treści legendy, warto wspomnieć, że w tej strofie kopista prawdopodobnie zamienił ze sobą miejscami cztery wersy.
Nadchodzi noc poślubna. Świeżo upieczona żona kładzie się do łóżka. Czeka, aż mąż również to uczyni. Kiedy w końcu to robi, nie dzieje się to, na co zapewne czekała. Aleksy zwraca jej obrączkę i rozpoczyna monolog na temat swoich planów na przyszłość. Wyjawia jej, że chciałby rozpocząć życie na nowo, jako asceta, z dala od rodzinnego miasta. Prosi ją, aby pozostawała wierna Bogu, pomagała uboższym i potrzebującym, nigdy nie była zła na swoich rodziców i aby zawierała przyjaźnie, które będą trwałe i prawdziwe. Jednocześnie chce, aby pozostała ciągle dziewicą, ponieważ w średniowieczu czystość była jedną z ważniejszych cnót, o ile nie najważniejszą. Aleksy obiecuje jej, że po śmierci, w niebie, będą razem na zawsze. Lepiej bowiem poczekać na coś dobrego, niż przedwcześnie to mieć, a później czuć przesycenie tym. Famijana przyrzeka mu wierność po wsze czasy i przyjmuje ze zrozumieniem jego nowy sposób na życie. Zapewnia go, że nie musi się obawiać o to, czy by go przypadkiem nie zdradziła, bo go kocha i sama również chce żyć według wyznawanych przez siebie wartości, których nauczył ją ojciec – prawy człowiek.
Następnego dnia Aleksy nie zjawia się nawet na obiedzie. Poza żoną nikomu nie zdradza swoich planów, co w mniemaniu czytelników może się wydawać niezbyt dobrą decyzją w stosunku do pozostałych najbliższych osób. Mężczyzna zabiera z rodzinnego skarbca tyle złota, srebra i innych kosztowności, ile tylko daje radę unieść. Miały mu one posłużyć do zrealizowania pewnego celu w przyszłym, nowym miejscu życia.
Aleksy wchodzi na pokład statku i odpływa w nieznane, pozostawiając rodziców w niewiedzy o jego zamiarach. I matka, i ojciec rozpaczają po jego stracie. Częściowo również odczuwają żal wobec niego. Wypytują Famijanę, czy wie, co się z nim stało (w tym miejscu najprawdopodobniej brakuje dwóch wersów; autor rękopisu po raz kolejny pokazuje, że nie był zbyt dokładny w tym, co robi bądź bardzo się gdzieś śpieszy i nie może poświęcić swej pracy dostatecznie dużo uwagi).
Gdy świeżo upieczony asceta przybywa na nowe ziemie, od razu zbiera się wokół niego tłum ludzi, ponieważ zaczął on rozdawać im bogactwa wyniesione z rodzinnego domu. Dzięki niemu ludzie ubodzy i żebracy mogli zacząć nowe, zdecydowanie lepsze życie. Nikt nie ma pojęcia, kim jest tajemniczy przybysz z innego lądu, ani jaka jest jego historia. Z uwagi na fakt, że prawdopodobnie był ubrany w jakieś podarte szaty i łachmany, żaden człowiek nawet nie myśli, że ów przybysz mógłby pochodzić ze szlachetnego roku. Kiedy kończy dzielić się wszystkim, co miał, idzie w stronę najbliższego kościoła, który niestety był zamknięty. Nadchodzi noc i mężczyzna zasypia pod sanktuarium. Gdy się budzi, kościół nadal nie jest otworzony. Aleksemu grozi odmrożenie i śmierć, gdyż pogoda była mu wyjątkowo nieprzychylna – wiał wiatr, padał deszcz, przez który zbierały się spore kałuże, a ogólna temperatura powietrza była bardzo niska. Asceta modli się i chwali Boga.
W środku kościoła, gdzie pracuje pewien klucznik, wisi obraz Matki Bożej. Nagle staje się rzecz niesłychana. Maryja schodzi ze swojego malunku i zaczyna przemawiać do zszokowanego tym faktem człowieka. Poleca mu, aby otworzył drzwi i wpuścił Aleksego, aby ten nie zmarzł. Przerażony mężczyzna postępuje według jej słów. Sytuacja powtarza się wiele razy, przez kilka dni i zawsze tylko z udziałem ascety. Wobec tego wieść o cuda
Charakterystyka bohaterów
Legenda o świętym Aleksym to utwór należący do hagiografii, czyli działu piśmiennictwa opisującego żywot świętych. Opowiada ona o losach średniowiecznego bohatera i cudach towarzyszących jego życiu. Tytułowy mężczyzna jest wzorcem ascety. Odbierał sobie przyjemności z życia, dobra, skazywał na cierpienie oraz umartwiał ciało. Te działania miały poprowadzić go do wieczności i przyszłego życia u Boga, w niebie.
Mężczyzna urodził się w bogatej rodzinie. Jego narodziny były cudem, gdyż jego ojciec nie mógł mieć dzieci. Po wielu prośbach Bóg wysłuchał modlitwy wszystkich i narodził się chłopiec – nasz tytułowy bohater. Kiedy dorósł wziął za żonę kobietę z wysokiego rodu, córkę cesarza. W noc poślubną dał jej swój pierścień rodowy. Zostawił samą, w czystości, po czym odszedł. Postępował zgodnie z własnym sumieniem, jednak nie przemyślał tego, co mogła czuć kobieta. Nakazał jej jeszcze czcić Boga i być mu posłuszną, szanować rodziców oraz przyjaciół. Sam chciał mu oddać całe swoje życie. Żona nie miała wyboru i zgodziła się na wszystkie warunki męża. Powiedziała, że dopóki on żyje, ona także. Pokazuje to oddanie kobiety dla mężczyzny. Widać, że małżeństwo darzyło się wzajemnie miłością.
Następnego ranka Aleksy zabrał część swojego majątku. Wybrał się w daleką podróż. Tam rozdał całe swoje bogactwa biednym. Widzimy, że nasz bohater miał dobre serce, był hojny, pomocny. Człowiek ten był bardzo samotny. Jednak sam zdecydował o swoim losie. Pewien czas przebywał pod kościołem, który był przed nim zamykany. Aleksy wyglądał bardzo niechlujnie, nieprzyjaźnie. Nie miał pieniędzy, więc nie mógł w żaden sposób zadbać o swój wygląd. Nikt nie wiedział także o jego królewskim pochodzeniu, które starannie udało mu się ukryć przybierając tożsamość żebraka. Właśnie w tym momencie jego życia wydarzył się pierwszy cud. Matka Boska ze świątyni pod którą spał mężczyzna zeszła z obrazu i kazała otworzyć drzwi, aby asceta mógł wejść do środka i się ogrzać. Wydarzenie to pokazuje, że bohater miał w sobie dużo pokory i jego prośby i modlitwy zostały wysłuchane przez Boga.
Jego bliscy martwili się o niego i próbowali go szukać jednak bezskutecznie. Widać, że był dla nich ważną i wyjątkową osobą, którą kochali. Nikt jednak nie potrafił rozpoznać mężczyzny, gdyż nie wyglądał już jak dawniej.
Mężczyzna postanowił wyruszyć w kolejną podróż statkiem. Gdy był już na morzu i płynął, fale jednak zdecydowały zmienić kierunek jego podróży. Los zaprowadził go z powrotem do rodzinnego miasta Rzym. Może mę�
Opracowanie
„Legenda o świętym Aleksym” należy do bogatego nurtu literatury religijnej średniowiecza. Powstała w Syrii między V a VI wiekiem. Utwór zyskał dużą popularność między innymi dzięki uniwersalności jego treści. Polski tekst został spisany w XV w., zapewne przez duchownego z Mazowsza.Przynależność gatunkowa”Legenda o świętym Aleksym” jest przykładem literatury hagiograficznej, czyli przedstawiającej żywot świętego (jego życie, cudowne narodziny, młodość, moment nawrócenia, dokonane cuda). Żywoty świętych mogą być pisane wierszem lub prozą, mają charakter dydaktyczny i moralizatorski i należą do działu piśmiennictwa znanego hagiografią.Ponadto ,,Legenda…” należy także do literatury parenetycznej, czyli mającej na celu propagowanie wzorów godnych naśladowania. Utwór przedstawia ideał świętego, funkcjonujący w średniowieczu obok ideału rycerza i władcy, oraz prezentuje wzorzec osobowy ascety, czyli osoby, która poświęca całe swoje życie, heroicznie i dobrowolnie wyrzekając się wszystkich rozkoszy, dóbr materialnych i przyjemności. Asceta to osoba, która ucieka od uciech i wygód życia ziemskiego, a także doskonali się w cnocie i pobożności. Człowiek wybierający drogę ascezy poprzez zajmowanie się umartwianiem własnego ciała, miał zapewnić sobie szczęście wieczne po śmierci, a także zdobyć aureolę świętości. Dążył w ten sposób do zbawienia. Przykładem ascety jest święty Aleksy, który mimo pochodzenia z bogatej rodziny, zdecydował się na ucieczkę i życie w ubóstwie.Słowo 'legenda” w tytule utworu oznacza utwór przeznaczony do głośnej lektury. W średniowieczu czytano głośno żywoty świętych, na przykład zakonnikom spożywającym posiłki.W „Legendzie o świętym Aleksym” obecny jest motyw fuga mundi, czyli ucieczki od świata, odwrócenia się od niego, np. poprzez wyjazd w odludne miejsce. Aleksy postanowił zrezygnować z bezpiecznego i spokojnego życia świeckiego. Opuścił swój dom rodzinny i odbył podróż w celu poszukiwania Boga.TreśćUtwór rozpoczyna się prośbą pana z wysokiego rodu, Eufamijana, który zwraca się do Mesjasza o syna. Bóg wysłuchał tych próśb i zesłał mu syna, którego nazwano Aleksy – z greckiego imię