Morderstwo w Orient Expressie

Recenzja książki

W październiku w moje ręce wpadł przez przypadek, podczas spaceru po publicznej bibliotece, kryminał Agaty Christie „Morderstwo w Orient Expresie”. Z autorką styczność miałem podczas czytania jej innej powieści „I nie było już nikogo”, więc poprzeczkę oczekiwań postawiłem wysoko. Nie zawiodłem się.
Książka opowiada o morderstwie popełnionym w pociągu kursującym po Europie. Należy do cyklu zagadek rozwiązywanych przez Herkulesa Poirota. Nasz detektyw wraca z Azji do Londynu. Lecz po drodze do Wielkiej Brytanii, w pociągu popełnione zostaje morderstwo. Z okoliczności wnioskować można, iż do wagonów sypialnianych nie mógł dostać się nikt, prócz jego pasażerów. Grono podejrzanych się zawęża, a detektyw postanawia podjąć sprawę. Najpierw dokładnie bada miejsce zbrodni. Posiłkuje się każdym przedmiotem znalezionym w przedziale starając się uwzględniać każdy aspekt. Po zebraniu paru przedmiotów rozpoczyna przesłuchania. Zaczyna od zeznań Konduktora, następnie po kolei przesłuchuje pasażerów:
-Sekretarza, Pierr’a Michela
-Kamerdynera zamordowanego ,Edwarda Henry’ego Masterman’a.
-Gadatliwej Amerykanki, Pani Hubbard.
-Pokojówki, Grety Ohlsson.
-Rosyjskiej księżny, damy Dragmiroff.
-Małżeństwa hrabiów Andrenyi.
-Pułkownika Arbuthnota wracającego z Indii.
-Cyrusa Betham’a Hardman’a, komiwojażer.
-Gadatliwego Włocha, Antonia Foscarelli.
-Mary Debenham.
-Oraz zeznanie niemieckiej pokojówki, Hildegardy Shimt.
Po zaciętych rozmowach i rozmysłach siada i rozmyśla, aż w końcu wpada na pewien trop. Dalej już nic nie zdradzę, gdyż zepsuje wam to zabawę z czytania. Znając już pokrótce fabułę, spróbujmy przyjrzeć się poszczególnym aspektom tej książki.
Po pierwsze: bohaterowie. Każdy w dwóch sypialnianych wagonach ma swój niepowtarzalny charakter. Czy jest to energiczny i gadatliwy Włoch, czy cicha Szwedka. Jednak moje serce uchwyciła postać Natalii Dragomiroff. Zawsze zachowywała grację i dobrze odgrywała swoją rolę. Jednak jest również bohater, za którym po pierwszych linijkach tekstu nie przepadałem. Jest nim Hrabia Andrenyi. Momentami był tak denerwujący, iż nie dało się skupić na głównej historii. Ale poza tym bohaterom należy się cztery na pięć gwiazdek.
Po drugie: wątki. Agata Christie zabłysła w moich oczach po zobaczeniu treści recenzowanej książki. Główny wątek kryminalny został poprowadzony wręcz perfekcyjnie! Każdy detal, zeznanie i nowe, czasami wydawało by się nie istotne, przedmioty znalezione na miejscu zbrodni było dopracowane i przemyślane. Osobliwy tok rozwiązywania zagadki oraz pomysłowość Herkulesa Poirota ostatecznie przeważyły moją ocenę wątków. Pięć na pięć gwiazdek.
Ostatni aspekt który poruszę w dzisiejszej recenzji nie jest dla mnie zadowalający. Jest nim zakończenie. W mojej opinii, decyzje podjęte przez detektywa, jak i greckiego lekarza, oraz pana Bouc’a, nie były odpowiednie. Pomijając już końcową atmosferę, na pewno nie podlega aprobacie.
Podsumowując, książka Agaty Christie pod tytułem „Morderstwo w orient Expresie” jest jedną z szczytowych form jej literackiego kunsztu. Przemyślane dowody, intrygujące zeznania i między ludzkie relacje są nie do opisania wspaniałe. Prócz nie których zgrzytów, mogę tej książce postawić szczere cztery i pięćdziesiątych gwiazdek. Pewnie mogły by się pojawić nie które pytania dotyczące książki, więc spróbuje odpowiedzieć na najczęściej zadawane w komentarzach, pod recenzjami:
1.Czy książka jest odpowiednia dla dzieci?
Myślę, że polecałbym tę książkę dzieciom/młodzieży od dziesiątego roku życia. Pomimo, iż nie występują w niej sceny dużej agresji, czy sceny stosunku seksualnego, nadal historia kręci się dookoła morderstwa. Jest też opis zadźganego nożem ciała, dlatego dla wrażliwszych dzieci może być trochę traumatyczna.

2.Komu polecam książkę?
Szczerze, każda z grup wiekowych powinna się nią zadowolić. Nie jest dziecinna i banalna, ale nie jest też okrutnie brutalna. Kryminał ten przypadnie do gustu osobom już w przeszłości czytającym książki Christie (jak to się wydarzyło w moim przypadku.)

Streszczenie szczegółowe

Morderstwo w Orient Expresie. Streszczenie szczegółowe

Część 1- Fakty:

Rozdział 1: Herkules Poirot wraca do domu, po rozwiązaniu jednej z zagadek kryminalnych w Azji. Rozmawia o swojej podróży z kilkoma wojskowymi, gdy konduktor oznajmia, że pociąg Herkulesa za chwilę odjeżdża. Zmęczony detektyw, po ulokowaniu się w swoim przedziale zasypia. Budzi się dopiero o godzinie dziewiątej trzydzieści. Udaje się prosto do wagonu restauracyjnego, aby napić się kawy. W wagonie zastaje jedną z trojga pasażerów- młodą Angielkę. Niedługo dołącza do niej angielski pułkownik wracający z Indii. W takim towarzystwie mija podróż, aż do stacji Konya. Gdy Poirot przechadza się po peronie, podsłuchuje przypadkiem rozmowę współpasażerów, wskazującą na to, że bardzo dobrze się znają. Niedługo potem pociąg rusza do Haydapassar, gdzie ma zabukowany pokój w hotelu.

Rozdział 2: W hotelu Tokatlian Herkules kupuje bilet do Londynu w pociągu Simplon Express. W hotelu spotyka też swojego znajomego, monsieur Bouc’a. Okazuje się, że razem będą podróżować. Idą do restauracji na obiad, gdzie przy stoliku niedaleko, siedzi dwóch Amerykanów, którzy przyciągają uwagę Poirota oraz Bouc’a. Po wyjściu Amerykanów z sali, detektyw z przyjacielem chwilę o nich rozmawiają. Recepcjonista, powiadamia bohaterów o tym, że nie ma żadnego wolnego miejsca w wagonie sypialnianym, co w tym sezonie było niespotykane. Mężczyźni zauważają, że jeden z pasażerów nie stawił się na odprawę i można wykorzystać jego miejsce. W przedziale spotykają Anglika, którego bardzo dziwi obecność Poirota, lecz nie ma czasu na wyjaśnienia, gdyż pociąg ruszył w swoją podróż przez Europę.

Rozdział 3: Podczas lunchu kolejnego dnia Herkules Poirot i Bouc rozmawiają o zaistniałej sytuacji. Detektyw podkreśla różnorodność pasażerów pociągu. Bystre oko Poirota analizowało osoby, które znajdowały się w wagonie, przyglądając się ich zachowaniu i co jakiś czas konsultując swoje uwagi z Bouc’iem. Po jakimś czasie Bouc powraca do swojego przedziału zostawiając Herkulesa samego. Niespodziewanie,gdy wagon restauracyjny opuszcza większość pasażerów, do Poirota podchodzi Ratche, chcąc wynająć go w roli ochroniarza, lecz ten odmówia, opuszczając wagon.

Rozdział 4: Pociąg dociera do Belgradu, gdzie robi sobie przerwę na peronie. Poirot wykorzystuje ten czas na spacer. Po powrocie zdziwiony pan MacQueen pyta, dlaczego detektyw nie wysiada. Ten odpowiada, że został źle zrozumiany i jedzie pociągiem aż do Londynu. Później Poirota zagaduje pani Hubbard. Opowiada mu o swoich obawach i złych przeczuciach odnośnie do Ratchet’a. Po rozmowie Poirot udaje się do swojego przedziału i zasypia. Po kilku godzinach budzi go jakiś krzyk oraz zatrzymanie pociągu. Konduktor podbiega do przedziału Ratcheta, lecz ten płynnym francuskim zapewnia, że wszystko jest w porządku. Konduktor odchodzi więc do przedziału, w którym ktoś dzwonił po pomoc. Poirot spogląda na zegarek, widząc, że jest za dwadzieścia trzy minuty pierwsza.

Rozdział 5: Po jakimś czasie detektywowi, mimo licznych trudności i hałasów, udaje się zasnąć. Następnego ranka pociąg blokuje się w zaspach. Konduktor idzie do Poirota, aby powiadomić go o śmierci jednego z pasażerów. Morderstwo popełniono akurat w chwili, kiedy niemożliwy jest kontakt z policją. Na szczęście w wagonie z Aten przebywa grecki lekarz. Razem udają się do przedziału zamordowanego, gdzie dowiadują się, że otrzymał dwanaście ran zadanych sztyletem, w tym trzy śmiertelne zadane obiema rękami. Okno było otwarte, a drzwi zaryglowane. Detektyw początkowo sceptycznie podchodzi do prośby o rozwiązanie zagadki, lecz finalnie podejmuje się wyzwania. Pan Bouc, Poirot i lekarz wspólnie dochodzą do wniosku, że morderca znajduje się wśród nich.

Rozdział 6: Detektyw przeprowadza rozmowę z sekretarzem Ratcheta, planując zmienić wagon restauracyjny w pokój przesłuchań. MacQueen dowiaduje się o śmierci swojego pracodawcy i wyznaje w jakim celu zatrudnił go Ratchet – pełnił funkcję tłumacza. Poirot snuje domysły, denerwując sekretarza, który uważa, że detektyw nie ma żadnych dowodów, aby obarczać go winą. Herkules dyskutuje chwilę z monsieur Bouc’iem, a następnie udaje się na bardziej szczegółowe oględziny zwłok.

Rozdział 7: Razem z greckim doktorem detektyw przygląda się miejscu zbrodni. W przedziale panuje okropny chłód ze względu na otwarte okno, pozostawione, by zmylić osoby rozwiązujące zagadkę. Doktor Constantine opowiada trochę o ranach na ciele mężczyzny. Dolicza się ich około dwunastu w tym dwóch bardzo lekkich, porównywalnych do zadrapania, dwie natomiast były ranami śmiertelnymi, zadanymi z wielką siłą. Sprawę jeszcze bardziej komplikuje fakt, iż niektóre rany zadano ręką prawą, a inne lewą. Znajdują także zegarek zatrzymany na godzinie piętnaście po pierwszej. Przed śmiercią Ratcheta uśpiono, a na podłodze przedziału znaleziono kawałek chusteczki z literą „H”. Detektyw przynosi do przedziału kuchenkę spirytusową. Mały kawałeczek papieru, który spalono tuż przed morderstwem zanurzono, i po chwili wyłoniły się zaledwie trzy wyrazy: „taj małą Daisy Armstrong”. Poirot natychmiast przypomina sobie głośną sprawę porwania małej dziewczynki w Ameryce. Człowiek dowodzący porwaniem nazywał się Casseti, i gdy rodzina dała porywaczom okup, ci zwrócili im tylko jej martwe ciało. W ten sposób Poirot odkrywa prawdziwe nazwisko ofiary – Caseti.

Rozdział 8: Poirot opowiada o postępach w śledztwie Bouc’owi. Rozmawiają o rodzinie Armstrongów i w nie długim czasie otrzymują wiadomość o tym, że wagon restauracyjny już się zwolnił. Doktor, Bouc i Herkules Poirot rozpoczynają przesłuchania.

Część 2- Zeznania:

Rozdział 1: Trójka przesłuchujących rozpoczyna od konduktora. Pracownik kolei opowiada, co wydarzyło się zeszłej nocy: niedługo po kolacji Casseti udał się do swojego przedziału, a chwilę później odwiedzili go sekretarz i lokaj. W nocy Casseti dzwonił dzwonkiem alarmowym, lecz konduktor z wnętrza przedziału usłyszał tylko, że wszystko jest już w porządku. Potem udał się do damy z Anglii, a następnie do przedziału Poirota. Resztę nocy spędził siedząc na krzesełku, pilnując wagonu. Innymi rzeczami, które zwróciły uwagę konduktora była kobieta przebiegającą w szlafroku oraz drzwi do wagonu restauracyjnego, które zwykle zamknięte, tamtej nocy pozostały otwarte.

Rozdział 2: Drugą przesłuchiwaną osobą jest sekretarz zamordowanego – McQueen. Gdy rozmowa wchodzi na tory porwania dziewczynki Armstrongów, ten mówi, iż jego ojciec był sędzią procesu Casseti’ego. Opowiada o swoim wieczorze, który spędził na czytaniu, wizycie u pracodawcę. McQueen również wspomina o kobiecie w szlafroku.

Rozdział 3: Kolejnym przesłuchiwanym zostaje lokaj Casetiego. Mówi, że odwiedził swojego szefa około godziny dwudziestej pierwszej, a następnie poszedł do swojego pokoju. Próbował zasnąć, lecz dręczyły go bóle. Lokaj stworzył też alibi dla Włocha, który w czasie zamordowania Casetiego przespał we własnym łóżku.

Rozdział 4: Następną przesłuchiwaną była Pani Hubbar – bardzo gadatliwa amerykanka. Wieczór spędziła w swoim przedziale. Wezwała do siebie Szwedkę by sprawdziła, czy drzwi pomiędzy jej przedziałem, a przedziałem Casseti’ego są zaryglowane. Następnie Szwedka wyszła, a ta ułożyła się do snu. Zeznaje również, iż jej szlafrok nie posiada szkarłatnej barwy, a chusteczka z literą „H” nie należy do niej.

Rozdział 5: Szwedka, Greta Ohlsson, opowiada, iż przez przypadek, weszła do przedziału Cassetiego. Następnie zaryglowała drzwi. Znalazła konduktorski guzik z munduru na podłodze przedziału pani Hubbar, lecz każdy z konduktorów posiada wszystkie guziki. Sprawa coraz bardziej się komplikuje.

Rozdział 6: Jako szósta zeznaje Hrabina Dragomiroff. Kobieta zeznaje, że po kolacji wróciła do przedziału, trochę poczytała. Miała problemy z plecami, więc wezwała swoją pokojówkę, by zrobiła jej masaż. Było to mniej więcej o godzinie pierwszej. Następnie, położyła się spać. Wspomniała również o dobrych relacjach z rodziną Armstrongów, gdyż byłą chrzestną matki porwanej dziewczynki. Szlafrok ma koloru niebieskiego.

Rozdział 7: Poirot ma teraz w planach przesłuchać hrabiostwo Andrenyi. Na przesłuchaniu pojawia się jednak sam Hrabia, gdyż noc spędzili razem. Ostatecznie jednak hrabina dołącza do męża. Przesłuchanie trwa bardzo krótko. Kobieta pokazuje paszport, na którym widnieje tłusta plama. Niedługo potem opuściła wagon restauracyjny.

Rozdział 8: W tym rozdziale przesłuchiwany jest pułkownik Arbuhtnot. Poirot dopytuje pułkownika o jego stosunki z panną Debenham, lecz ten nie chce odpowiadać. Informują go o śmierci Casseti’ego. Ten mówi, że dostał to, co zasłużył, lecz wolałby, gdyby otrzymał taki wyrok prawną drogą sądową. Pułkownik nie jest powiązany z rodziną Armstrongów.

Rozdział 9: Tym razem detektyw rozmawia z panem Hardmanem. Otyły mężczyzna okazuje się prywatnym detektywem i ochroniarzem Casseti’ego, oczywiście znając go tylko pod pseudonimem. Miał chronić go przed mężczyzną, o niskim wzroście i kobiecym głosie.

Rozdziały 10 i 11: W tych rozdziałach przesłuchiwani są Włoch oraz panna Debenham. Niewiele się dowiadujemy – Włoch po prostu położył się spać, natomiast panna Debenham zeznaje, iż widziała kobietę w szkarłatnym szlafroku.

Rozdział 12: Poirot dostaje zeznanie niemieckiej pokojówki, Hildegardy Shmit. Zrobiła masaż swojej pracodawczyni, po czym udała się na spoczynek. Zeznaje że widziała niskiego człowieka, zmierzającego w kierunku wagonu restauracyjnego.

Rozdział 13: Herkules Poirot, monsieur Bouc i grecki lekarz rozmyślają nad zeznaniami. Po chwili namysłu wysuwają pierwszą hipotezę – morderców jest dwoje: kobieta i mężczyzna.

Rozdział 14: Amerykanka z impetem wbiega do wagonu, krzycząc, że w jej kosmetyczce znajduje się zakrwawiony nóż, chwilę potem mdlejąc. Wszyscy udają się do je przedziału, gdzie widzą duży. zakrwawiony nóż.

Rozdział 15: Poirot decyduje się przeprowadzić rewizję bagażu wszystkich w wagonie. Detektyw znajduje rzeczy, które mogą zaprowadzić go do rozwiązania zagadki. U pułkownika znajdują wyciory znalezione na miejscu zbrodni, etykietka na walizce Hrabine Andrenyi jest lekko zwilżona, u niemieckiej pokojówki (jak wcześniej zakładał Poirot) znaleziono mundur konduktorski, a tajemnicze szkarłatne kimono znajduje się w jego własnej walizce. Poirot zaczyna rozumieć, to wszystkie dane, które mógł zebrać, i czas je wszystkie zebrać razem.

Część 3

Herkules podsumowuje swoje myśli. Najpierw przygląda się znalezionej chusteczce. Litera „H” pokrywa się z imieniem „Helena”. Nikt takowego nie posiadał, lecz Herkules domyśla się, że Hrabina Andrenyi podająca się za Elenę, zmieniła imię na paszporcie, maskując to plamą tłuszczu. Rozmazała także imię na walizce. Jednak prawowitą właścicielką chusteczki okazuje się hrabina Dragomiroff, wyznająca, iż rosyjskie „N”, pierwsza litera imienia, w cyrylicy wygląda jak angielskie „H”. Następnie dowiadujemy się, iż hrabina jest ciotką małej Armstrongówny. Detektyw zaczyna rozumieć rolę każdego z pasażerów:
-panna Debenham okazuje się dawną guwernantką w domu Armstrongów.
-Włoch był kiedyś szoferem Armstrongów, gdzie żył w przyjaznych stosunkach z ich córką.
-Odkrywamy również, że niemiecka pokojówka to dawna kucharka Armstrongów.

Tym sposobem każdy z pasażerów jest w jakiś sposób związay z rodziną, któąa dotknęła okropna tragedia. Detektyw decyduje się pokazać zebranym pasażerom dwa rozwiązania. Pierwsze zakłada, iż do pociągu wkradł się zabójca, a później z niego uciekł. To skomplikowane rozwiązanie miało zostać zaplanowane przez osoby spiskujące przeciw Ratchetowi. Gdy dowiedzieli się o tym, że pojedzie w podróż Orient Expresem, uknuli zasadzkę. Każdy z nich zadał jeden cios nożem. Plan powstawał, gdy jechali poprzednim kursem. W planie pojawiło się jednak parę sprzecznych: Amerykanka zmieniła numer przedziału na nie parzysty, więc rygiel był w niemożliwej do opisanej przez nich pozycji, ponadto na pokładzie pociągu pojawił się światowej sławy detektyw.
Drugie rozwiązanie, to bliższe prawdy, zakłada, że obecni w pociągu postanowili dokonać zemsty na Casetim, który uniknął poniesienia konsekwencji swej okropnej zbrodni. Amerykanka przyznaje się do stworzenia planu, biorąc całą winę na siebie. Jednak detektyw i Bouc litują się nad pokrzywdzonymi,, mówiąc, że policji przekażą pierwsze rozwiązanie misternie zaplanowane przez „ławę przysięgłych”, która wydała swój wyrok na Casstei’ego za zbrodnie, którą popełnił.

Streszczenie krótkie

Herkules Poirot, sławny, brytyjski detektyw wraca do Londynu po rozwiązaniu kryminalnej zagadki w Azji. Wsiada w pociąg i udaje się do hotelu Tokalin. Tam w recepcji kupuje bilet do Londynu Simplon Expressem. Spotyka swojego przyjaciela, mousier Bouc’a, z którym spędzi większość swojej podróży. Razem siadają do obiadu i obserwują inne osoby znajdujące się w sali. Nagle podbiega recepcjonista, i powiadamia Herkulesa o braku miejsc w wagonach sypialnianych, co zdarza się bardzo rzadko. Na szczęście, jeden z pasażerów nie pojawił się na odprawie, i Poirot mógł zająć jego miejsce. Wszedł do przedziału z lekko zdziwionym Anglikiem i przygotował się do podróży. Podczas pory lunchu rozprawiał ze swoim przyjacielem o ludziach w pociągu, pan Bouc wspomniał o dużej różnorodności pasażerów. Gdy większość pasażerów opuściła wagon restauracyjny, jeden z pasażerów, Ratchet, chciał nająć Poirota jako detektywa. Ten odmówił, lecz niesmak po spotkaniu pozostał. Gdy pociąg dotarł do Belgradu, Herkules poszedł chwilę się przewietrzyć, a po powrocie wytłumaczył współlokatorowi, czemu jeszcze nie wysiada, po jego pytaniu o koniec podróży. Po udaniu się na spoczynek. Po kilku godzinach obudził go krzyk, a chwilę później kobieta w kimono obiła się o jego przedział. Gdy finalnie zasnął, była za dwadzieścia trzy pierwsza. Rano okazało się, że Ratcheta zamordowano, a Herkules, po namowie przyjaciela, przyjmuje sprawę i zaczyna przesłuchiwać pasażerów.
Pasażerowie przesłuchiwani są w następującej kolejności:
-Konduktor Wagon Lit,
-Sekretarz zamordowanego, Pierr Michela,
-Kamerdyner ratcheta, Edward Henry Masterman,
-Gadatliwea Amerykanka, Pani Hubbard,
-Pokojówka, Greta Ohlsson,
-Rosyjska księżna, dama Dragmiroff,
-Małżeństwo hrabiów Andrenyi,
-Pułkownik Arbuthnot, wracający z Indii,
-Cyrus Betham Hardman, komiwojażer,
-Gadatliwy Włocha, Antoni Foscarelli,
-Mary Debenham,
-oraz niemiecka pokojówka, Hildegarda Shimt.
Już pod koniec zeznań do wagonu restauracyjnego (zmienionego w salę przesłuchań) wpada Amerykanka, krzycząc, iż znalazła nóż w swojej kosmetyczce. Nie są to jedyne znaleziska tego dnia. Pułkownik posiada wyciory do fajki z miejsca zbrodni, mundur konduktorski schowany został w bagażu niemieckiej pokojówki a tajemnicze, szkarłatne kimono u Herkulesa w walizce. W tej chwili detektyw rozsiada się i podsumowuje wszystko, co wie, jak i próbuje odnaleźć rozwiązanie tej okropnie zawiłej zagadki.
Najpierw przyjrzał się chusteczce z literą „H”. Domyślił się, że chusteczka należy do hrabiny Heleny, podającej się przez cały czas za Elenę. Kobieta zmieniła swoje imię w paszporcie, po tym jak usłyszała o chuście z miejsca zbrodni. Jednak to Hrabina Dragomiroff okazuje się właścicielką chusty. Powoli Poirot odkrywa, iż każdy w pociągu ma związek z rodziną Armstrongów, której córeczkę zabił Casseti, występujący pod imieniem Ratchet. Ludzie pokrzywdzeni sami chcą wymierzyć sprawiedliwość mężczyźnie, lecz Poirot odkrywa ich plan. Na koniec przedstawia im dwa rozwiązania: rozwiązanie prawdziwe, i te, które odkrył. Decyduje się jednak opowiedzieć policji o misternie zaplanowanej wersji wydarzeń, i daruje ludziom popełnienie przez nich zabójstwa.

Bohaterowie

Herkules Poirot: Detektyw prowadzący sprawę zabójstwa w pociągu. Ma belgijskie pochodzenie, lecz obecnie żyje i pracuje w Londynie jako prywatny detektyw. Jest dosyć niski, ma śmiesznie jajowatą głowę, a sam ma lekką obsesję na punkcie symetrii, jak i porządku. Gardzi tradycyjnymi sposobami prowadzenia śledztwa i swoje osobiste dedukcje opiera na psychologii. Jest bardzo bogaty, posiada bliskie kontakty z rodziną rządzącą.
Pan Bouc: Jest właścicielem spółki, do której należy pociąg, w którym odbywa się morderstwo. Jest on również przyjacielem Poirota oraz pomaga mu w rozwiązywaniu zagadki, a przynajmniej się stara.
Doktor Constantine: grecki doktor, który przyłączył się do pociągu podczas przejeżdżania przez Grecję. To on zbadał ciało ofiary i właśnie dzięki jego dedukcjom Poirot mógł kierować podejrzenia w dobrym kierunku. Był obecny przy przesłuchaniach innych pasażerów i dodawał swoje osobiste odczucia co do niektórych zeznań, czy tropów.
Pierre Michele: Konduktor pociągu. Był ojcem sprzątającej kobiety z domu Armstrongów, która popełniła samobójstwo pod presją podejrzeń o jej winę w porwaniu córki pary, u której pracowała. Wziął udział w konspiracji, mającej na celu samoistne wymierzenie na Cassetim wyroku, na który zasłużył – śmierć.
Pani Hubbar: Bardzo gadatliwa Amerykanka, wracająca od swojej córki do domu. Po zeznaniach okazała się babcią porwanego dziecka Armstrongów. Była komunikatywna, lecz byłą również lekko irytująca.
Hektor MacQueen: sekretarz Cassetiego, podawał, że nie zna jego prawdziwego nazwiska. Jego ojciec prowadził sądowe rozprawy dotyczące porwania małej córki Armstronga i sam postanowił wziąć udział w morderstwie.
Edward Masterman: lokaj i kamerdyner Ratcheta, podawał, że nie znał prawdziwego nazwiska swojego pracodawcy. Podczas wojny był szczerym współpracownikiem i przyjacielem pana Armstronga. Z tegoż to powodu pragnie zemsty za cierpienia swego przyjaciela.
Mary Debenham: Pracuje jako guwernantka. Jest brytyjskiego pochodzenia i jest dość młoda. Do pociągu wsiada w Belgradzie i jedzie pod pozorem wakacji w Anglii. Pracowała u Armstrongów jako prywatna sekretarka pani Armstrong oraz guwernantka zabitej przez Cassetiego dziewczynki.
Pułkownik Robert Arbuthnot: brytyjski żołnierz, wracający z misji w Indiach. Był on przyjacielem rodziny Armstrongów, a głównie pana Armstronga. Z chęci zemsty, podobnie jak pan Masterman, zdecydował się dołączyć do grupy mającej na celu zamordowanie mordercy.
Księżna Natalia Dragomiroff: Przyjaciółka rodziny Armstrongów. Okropnie brzydka, ale mimo wszystko budząca respekt oraz szacunek, a może nawet strach. Była bardzo inteligentna.
Hildegarda Shmit: pokojówka księżny Natalii Dragomiroff.
Hrabiostwo Andrenyi: Hrabina Andrenyi i Helena, jest w rzeczywistości siostrą małej dziewczynki Armstrongów. Była ona niestety zbyt słaba, by zabić człowieka, więc wyręczył ją jej mąż, węgierski hrabia.
Greata Ohlsson: szwedzka misjonarka, wracająca do swojego domu po wakacjach. Dawna pielęgniarka domu Armstrongów.
Antonio Foscarelli: dawny kierowca Armstrongów. Bardzo kochał małą dziewczynkę, a jej śmierć strasznie nim wstrząsnęła, więc bez trudu zgodził się wziąć udział w morderstwie mordercy.
Cyrus Hardman: detektyw z nowojorskiej agencji detektywistycznej.
Casseti: AKA Ratchet, dowodził grupą, która uprowadziła, a następnie zamordowała małą dziewczynkę Armstrong.

Streszczenie

Herkules Poirot- światowej sławy detektyw wraca z Azji, po kolejnym rozwiązaniu zagadki kryminalnej. Jeszcze przed odjazdem do hotelu, w którym kupi bilety na pociąg bezpośredni, rozmawia z dwoma wojskowymi, lecz po chwili konduktor zapowiada odjazd. Poirot wsiada do pociągu i udaje się do Haydapassar, do hotelu Tokatlian. W pociągu znajduje się mało osób. Prócz niego, młoda Angielka i angielski Pułkownik. Już w hotelu, podczas kupowania biletu do Londynu w recepcji, podszedł do niego jego dobry przyjaciel, Bouc. On też udaje się tym samym pociągiem w podróż. Razem już udają się na obiad, lecz w trakcie obserwacji zebranych na obiedzie, wpada recepcjonista, ze smutkiem powiadamiając Poirota o braku miejsc w pociągu. Na szczęście detektywa, jeden z pasażerów, Anglik, nie pojawił się na odprawę, i Poirot może pojechać na jego miejscu. Zadowoleni przyjaciele udają się do pociągu. Zajmują swoje miejsca i akcja kontynuuje chwilę potem, podczas lunchu. Razem rozprawiają o polityce i ludziach. Bouc trafnie stwierdza, że różnorodność pasażerów jest zaskakująca. Znienacka do Poirota podchodzi Ratchet, jeden z pasażerów i oferuje mu pracę jako jego ochroniarz. Ten odmawia i pozostaje sam z nietypową sytuacją. Pociąg dojeżdża do Belgradu, a pani Hubbar zagaduje Poirota, i opowiada mu o swoich złych uczuciach do Ratcheta, rozmowa szybko się kończy, a on udaje się do swojego przedziału. Trochę czyta , a następnie zasypia. Nagle Poirota budzi krzyk. Po chwili również zrozumiał, iż pociąg stanął, najprawdopodobniej zasypany śniegiem w górach, o czym mu kiedyś mówiono. Konduktor podbiegł do przedziału Ratcheta , lecz ten odpowiedział mu, że wszystko jest okej. Jakaś kobieta uderzyła o jego przedział, lecz po jakimś czasie udało mu się wreszcie zasnąć. Jednak przed zaśnięciem sprawdza godzinę. Za dwadzieścia trzy pierwsza. Już o świcie wszyscy pasażerowie poruszeni rozmawiali o utknięciu w zaspach. Gdyby zła było mało, konduktor powiadomił trzęsącym się głosem, iż jeden z pasażerów umarł. Był to Ratchet. Łącznie otrzymał dwanaście ran kutych, jednych poważnych, a innych o małej szkodliwości. Po rozejrzeniu się po miejscu zbrodni i znalezieniu: Chustki z literą „H” , kartki o małej dziewczynce Armstrong i popiołu po fajce, doktor z Grecji, dokonujący oględzin, oraz Poirot starali się wpaść na jakiś trop. Powiązali zamordowanego z porywaczem małej dziewczynki ze Stanów, Cassetim. Gdy rodzice zapłacili okup, wróciło do nich tylko zmasakrowane ciało dziewczynki,a sprzątaczka którą obarczano winą za porwanie, co w dalszym śledztwie zostało wykluczone, popełniła samobójstwo. Poirot przyjmuje prowadzenie sprawy i w niedługim czasie rozpoczynają zbieranie zeznań od podejrzanych wagonów sypialnianych, bo tylko osoby z tych wagonów, o tak późnej porze, mogły dotrzeć do celu morderstwa.
Podejrzani zeznają po kolei dodając do sprawy coraz więcej zawiłości:
-Konduktor Wagonu Lit: mówi, że sekretarz Cassetiego i jego lokaj odwiedzili go po kolacji. W nocy widział przebiegającą kobietę w szlafroku, i odwiedził przedziały Poirota i Amerykanki.
-Sekretarz Ratcheta ( Nie znał prawdziwego imienia ofiary): Ojciec sekretarza wydał wyrok na Casettim, wie kojarzył jego postać. Wieczorem odwiedził pracodawcę, potem rozmawiał z Pułkownikiem do drugiej, a późną nocą widział kobietę w szlafroku.
-Lokaj Ratcheta (mówi, że nie znał prawdziwego imienia pracodawcy): wieczorem odwiedza tylko szefa, a następnie próbuje zasnąć, gdyż dokuczają mu bóle. Złożył Alibi dla Włocha.
-Pani Hubbar, zeznaje, iż w jej przedziale pojawił się mężczyzna, a ta po tym jak pokojówka sprawdziła jej pokój, chwilę potem zasnęła.
-Szwedka opowiada o tym jak przez przypadek weszła do przedziału Cassetiego, a następnie znalazła konduktorski guzik. Po wezwaniu wszystkich konduktorów okazuje się, że każdy z nich posiada cały ich komplet.
-Hrabina Dragomiroff opowiada o masażu który zrobiła je pokojówka, a następnie zasnęła. Jej rodzina utrzymywała dobre stosunki z rodziną Armstrongów.
-Hrabiostwo Andrenyi spędziło noc razem, a paszport Hrabiny posiada tłusta plamkę na pierwszej literze imienia.
-Pułkownik Arbuhtnot opowiada o rozmowie z MacQueen’em. Mówi, że Casseti zasłużył na śmierć, lecz lepiej by było, gdyby wyrok wydał sąd.
-Pan Hardman okazuje się być tajemniczym agentem z Nowo Yorskiej agencji. Miał chronić Ratcheta( gdyż pod takim nazwiskiem był mu znany) przed niskim mężczyzną, o kobiecym głosie.
-Włoch po prostu położył się spać, a alibi zapewnia mu lokaj Ratcheta.
-Panna Debenham przed położeniem, widziała kobietę w szlafroku.
-Hildegarda Shmit mówi, że widziała niskiego mężczyznę jak wracała od swojej pracodawczyni do przedziału.
Nagle wbiega Amerykanka, krzycząc, że znalazła nóż w kosmetyczce. Nóż rzeczywiście tam jest, a podczas rewizji bagażu detektyw znajduje mundur konduktora bez guzika oraz szkarłatny szlafrok w swojej własnej walizce. Siada i zaczyna łączyć fakty ze sobą.
Herkules Poirot powoli zaczyna łączyć wszystkie fakty. Najpierw domyśla się, iż Hrabina Andrenyi ma w rzeczywistości na imię Helena i jest siostrą małej, porwanej niegdyś dziewczynki. Poirot po kolei odkrywa każdą prawdziwą tożsamość podejrzanych. Każdy z nich był powiązany z rodzina Armstrongów i każdy chciał pomścić małą dziewczynkę. Zebrali się i obmyślili szczegółowy plan. Sami stworzyli ławę przysięgłych i wykonali swój wyrok. Poirot podaje im dwa wyjścia: albo on przyzna się do wersji wymyślonej, albo powie prawdę. Stwierdza, iż policji skłamie, i opowie misternie ułożony plan, przez samozbudowaną sądową ławę przysięgłych.

Rozprawka

Końcówka książki Agaty Christie „Morderstwo w Orient Expresie” może być dla wielu zaskakująca. Dziś przyjrzymy się, czy detektyw Herkules Poirot, pan Bouc i grecki doktor postąpili słusznie. Sprawdźmy to i rozważmy.
Najpierw przypomnijmy sobie, kim była osoba zamordowana. Był nim Casseti, występujący pod fałszywym nazwiskiem Ratchet. Był on szefem szajki porywaczy, która uprowadziła dziecko pary Armstrongów i po opłaceniu okupu oddała tylko martwe ciało dziewczynki. Po tej sprawie zmienił tożsamość i rozpoczął podróże po świecie w celu uniemożliwienia znalezienia jego persony. Sąd nie skazał oskarżonego na żadną poważną karę, więc znajomi pokrzywdzonych, lecz i ci którzy, przez tą sprawę ucierpieli, (trzeba pamiętać, że podczas procesu powiesiła się jedna z pomocnic domowych) stwierdzili, że sami wydadzą wyrok. Zebrali dwanaście osób, od bliskiej rodziny, po rodzinę zabitej sprzątaczki, i stworzyli ławę przysięgłych, jak w prawdziwym sądzie, skazując Cassetiego na śmierć.
Lecz czy zabicie człowieka, automatycznie zezwala na zabicie mordującego? Jest to trudne pytanie, i nie odpowiem na nie jednoznacznie. Zamordowanie małej, bezbronnej dziewczynki, to morderstwo z zimną krwią, a skazanie szefa morderców na tak niską karę jest śmieszne. Jednakże, czy kara śmierci wydana przez pośrednio poszkodowanych też jest dobra? Tak też pewnie pomyślał detektyw widząc zrozpaczonych ludzi, którzy chcieli wyrównać sobie z Cassetim rachunki. Cały misternie ułożony plan, każdy dopracowany szczegół. Ćwiczenia i długi czas oczekiwania na idealna okazję. Myślę, że to właśnie to zmiękczyło serce Poirota. Niestety nie zmiękczyło mojego.
Z drugiej strony nadal mamy człowieka którego uśpiono i zadano dwanaście ciosów nożem. Każdy w pociągu był winny. Czy Casseti powinien otrzymać o wiele większe konsekwencje prawne, na przykład w postaci dużego odszkodowania dla Armstrongów i dożywocie? Tak. Ale ludzie żadnym prawem nie powinni odbierać sobie nawzajem życia, nawet w takim przypadku. Zabicie drugiego człowieka, to nie rozwiązanie. To chaotyczna chęć zemsty lub samoistne wymierzenie kary. Gdyby ludzie kierowali się starą zasadą „Oko za oko, ząb za ząb” wszyscy byśmy się już pozabijali. Pociąganie prawnych konsekwencji jest zdecydowanie lepszym pomysłem, niż wymierzanie sprawiedliwości własną, często źle do uderzenia ułożoną, ręką. Prawo wymierzane przez każdego samego w swoim zakresie jest bez sensu i rozsiewa nieporządek. Dopóki jeszcze system prawny w danym obszarze działa sprawiedliwie (ważne słowo, gdyż niesprawiedliwe sądy, nie działają tak, jakim było ich założenie) powinno się z niego korzystać.
Podsumowując, moja opinia w tym temacie jest jednoznaczna. Puszczenie mimo uszu morderstwa, w które zamieszane jest dwanaście osób, jest naprawdę nieodpowiednie i nierozsądne, można by wręcz rzec naiwne. Mam nadzieję, że podczas kolejnych książek Agaty Christie znajdę zakończenie, które bardziej przypadnie mi do gustu, lub przynajmniej wpasuje się trochę w mój system wartości.

Plan wydarzeń

1. Rozmowa Poirota z wojskowymi o rozwiązanej zagadce.
2. Odjazd pociągu do Haydapassar. Podróż Poirota wraz z dwoma innymi pasażerami – angielskim Pułkownikiem i Angielką.
3. Przyjazd pociągu do celu.
4. Kupno biletu do Londynu w recepcji i spotkanie z dobrym przyjacielem o nazwisku Bouc.
5. Wspólny obiad i wiadomość o zajętych miejscach w pociągu.
6. Brak pojawienia się jednego z pasażerów na odprawie i odstąpienie wolnego miejsca Poirotowi.
7. Pora lunchu kolejnego dnia i rozmowy.
8. Podejście Ratchetta – jednego z pasażerów – do Poirota i nietypowa prośba do detektywa o zapewnienie mu ochrony.
9. Odmowa Poirota i opuszczenie przez niego wagonu restauracyjnego.
10. Przerwa w podróży – zatrzymanie się pociągu w Belgradzie
11. Rozmowa Poirota z MacQueenem, a chwilę potem z panią Hubbard.
12. Powrót detektywa do przedziału i  zaśnięcie.
13. Obudzenie się Poirota z powodu usłyszanego krzyku i zobaczenie kobiety w szkarłatnym kimonie.
14. Ponowne zaśnięcie.
15. Poranna gwara wywołana utknięciem pociągu w zaspach.
16. Wiadomość o śmierci jednego z pasażerów – Ratchetta.
17. Obejrzenie miejsca zbrodni.
18. Rozpoczęcie przesłuchań.
19. Przesłuchiwani:
a) konduktor Wagon Lit,b) Hector MacQueen,c) lokaj zmarłego,d) pani Carolina Hubbard,e) Greta Ohlsson,f) rosyjska księżniczka Natalia Dragomiroff,g) hrabiostwo Andrenyi,h) pułkownik Robert Arbuthnot,i) Cyrus Hardman,j) Włoch Antonio Foscarelli,k) panna Mary Debenham,l) Hildegarda Schmidt.
20. Analizowanie zeznań przez Poirota wraz z greckim doktorem oraz panem Bouc.
21. Hipotezy o dwóch zabójcach.
22. Znalezienie przez Amerykankę w jej własnej kosmetyczce zakrwawionego noża.
23. Obejrzenie narzędzia zbrodni.
24. Rewizja bagaży osobistych i znalezienie:
a) lekko wilgotnej wizytówki w walizce hrabiny Andrenyi,b) wyciorów Pułkownika na miejscu zbrodni,c) stroju konduktora u Hildegardy Schmidt,d) tajemniczego, szkarłatnego kimona w walizce samego Herkulesa Poirota.
25. Podsumowanie zeznań i znalezionych przedmiotów.
26. Powiązanie tajemniczej chusteczki z literą „H” z Eleną Andrenyi.27. Połączenie skojarzeniami wszystkich pasażerów z tragedią rodziny Armstrongów.
28. Przedstawienie dwóch możliwych rozwiązań – rzekomy sprawca zbrodni lub wina wszystkich pasażerów przedziału.
29. Decyzja Poirota o zachowaniu tajemnicy i o powiadomieniu policji o rzekomo zbiegłym sprawcy zbrodni.

Charakterystyka bohaterów

W kryminale Agaty Christie przewija się wiele postaci i wiele motywów. Każda z tych osób należała do innej warstwy społecznej. Warto byłoby przeanalizować spotkanych tam ludzi.
Oczywiście pierwszym bohaterem, o którym wspomnę jest sam Herkules Poirot. Jest on Belgijskim detektywem, lecz w trakcie trwania fabuły wracał z Azji. Jest dość niski i ma śmiesznie jajowatą głowę. Jest za to przebiegły, błyska intelektem oraz o niecodziennym, można by nazwać „rozgałęzionym” sposobie myślenia. W utworze towarzyszy nam przez cały czas i to on rozwiązuje kryminalną zagadkę Orient Expressu. W rozwiązaniu zagadki pomógł mu jego przyjaciel, mounsier Bouc, oraz lekarz, który wsiadł do pociągu w Grecji, doktor Constantine. Jeszcze zanim przejdziemy do opisywania osób w kręgu podejrzanych, wspomnę o kilku bohaterach czysto epizodycznych:
-wojskowi z pierwszego rozdziału, z którymi rozmawiał detektyw,
-konduktorzy w pociągu,
-recepcjonista z hotelu Tokatlian.
Przechodząc do kolejnych postaci, mamy samego zamordowanego, Cassetiego, przedstawiającego się pod fałszywym imieniem Ratchet. Był on przywódcą grupy, która uprowadziła małą córkę państwa Armstrongów, a po przyjęciu okupu, oddali im tylko ciało dziewczynki. Sprawa była naprawdę głośna, więc Casseti zaczął po prostu podróżować po różnych zakątkach świata, by pozostać nieodkrytym. Do jego zamordowania, mordercy zadali aż dwanaście cisów nożem, a w kręgu podejrzanych osób pojawiły się osoby z wagonów pierwszej i drugiej klasy:
-Hektor MacQueen, który był osobistym sekretarzem zamordowanego i służył mu jako tłumacz podczas ogólnoświatowych wypraw, a w rzeczywistości był przyjacielem rodziny Armstrongów.
-Kamerdyner Ratcheta, Edward Henry Masterman
-Pani Hubbar, bardzo gadatliwa Amerykanka, która nieustannie opowiada o tym, co jej córka myśli, czy jakie ma zdanie na różne tematy. W rzeczywistości jest babcią zamordowanej dziewczynki.
-Szwedka, skromna pokojówka, Greta Ohlsson, dawna domowa pielęgniarka z domu Armstrongów.
-Rosyjska księżna, przyjaciółka rodziny Armstrongów, księżna Dragomiroff.
-Małżeństwo Hrabiów Andrenyi. Dla małej Armstrongówny Helena była jej siostrą, oraz jej mąż, węgierski hrabia.
-Pułkownik Arbuthnot, bliski przyjaciel ojca zamordowanej, pana Armstronga.
-Cyrus Betham Hardman, tajny nowojorski detektyw.
-Antoni Froscarelli, prywatny kierowca Armstrongów.
-Mary Debenham, guwernantka, kiedyś pracująca z dziećmi Armstrongów.
-Hildegarda Shmit, niemiecka pokojówka, która kiedyś usługiwała rodzinie Armstrongów.
W książce występuje też wiele innych postaci, wspomnianych tylko w rozmowach. Będzie to na przykład państwo Armstrongów, czy jedna z pokojówek, która popełniła samobójstwo, gdyż policja i ludzie osądzali ją o uprowadzenie dziecka, lecz ta po dalszym rozpatrzeniu sprawy pozostała oczyszczona pośmiertnie z wszelkich zarzutów. Jak widać, to głównie zróżnicowane postacie pozwoliły Poirotowi dociec prawdy. Ludzie z różnych warstw społecznych, kulturalnych czy etnicznych, w tak osobliwej porze roku mogłyby, i pewnie wzbudziłyby zakłopotanie u wielu policjantów, zajmujących się tą sprawą.

Opracowanie

Książka „Morderstwo w Orient Expresie”, napisana przez Agatę Christie i wydana w roku tysiąc dziewięćset trzydziestym czwartym, pierwszego stycznia, opowiada o historii morderstwa pewnego przywódcy gangu, występującego pod fałszywym nazwiskiem, który kiedyś porwał dwuletnią dziewczynkę, lecz przyjaciele i rodzina postanowili się na nim zemścić.
Książka należy do epiki, lecz sama w sobie jest opowiadaniem kryminalnym, czyli opowiadaniem o wątku morderstwa, o nieznanym zabójcy. Jest ona podzielona na trzy części:
część wprowadzającą, część rozwinięcia oraz część rozwiązywania i szukania odpowiedzi.
Tytuł też nie nawiązuje do wielkiej filozofii. „Morderstwo w Orient Expresie”, pochodzi od morderstwa popełnionego w pociągu który kursował od Azji do Europy, potocznie nazywanym Orient Expresem.
W pierwszej części Poirot, londyński detektyw, wraca z Azji do swojego domu w Londynie. Jedzie to hotelu oraz kupuje tam bilet do swojego docelowego miejsc podróży. Pomimo problemów z miejscem, udaje się mu odjechać. W pociągu Ratchet, jeden z pasażerów, chce wynająć go jako ochronę. Ten odmawia i wychodzi. Podczas nocy Poirota budzi krzyk, jakaś kobieta uderza o jego przedział i ponownie zasypia. Rano okazuje się, że pociąg stanął, a w pociągu popełniono morderstwo. Poirot przyjmuje sprawę. W drugiej części przesłuchuje wszystkich podejrzanych i przeprowadza rewizję bagaży. Znajdują nóż mordercy i wiele innych rzeczy, pozornie nieważnych, lecz powiązanych z miejscem zbrodni. Poirot na końcu siada i rozmyśla. Powoli odkrywa rolę każdego pasażera w życiu rodziny Armstrongów, której córkę porwał zamordowany. Zwołuje wszystkich i mówi, że posiada dwa rozwiązania. Jedno jest misternie zaplanowanym planem przez poszkodowanych, a drugi to prawdziwa wersja. Oficjalnie decyduje się powiedzieć policji o misternym planie.
Plan wydarzeń:
1.Podróż do hotelu.
2.Kupno biletu.
3.Odjazd.
4.Dziwna propozycja od Ratcheta.
5.Krzyk.
6.Informacja o morderstwie.
7.Przesłuchania i rewizja bagaży.
8.Rozmyślanie.
9.Powiązanie faktów oraz odkrycie ról każdego z podejrzanych.
10.Dwa rozwiązania.
11.Decyzja, o opowiedzeniu o wymyślonym planie tajemniczego mordercy.
Książka opowiada o jakże ciekawym morderstwie. Porusza problemy społeczne i przypatruje im się na podłożu psychologicznym. Symboliczna, sądowa ława przysięgłych, złożona z dwunastu osób wymierza swoją własną sprawiedliwość, której nikt inny nie wydał. Jak wiele książek Agaty Christie, porusza tematy psychologii czy tematy sprawiedliwości, oraz perspektywy z jakiej nań patrzymy.
Agata Christie, autorka kilkudziesięciu kryminałów, w tym wielu bestsellerów, takich jak „A.B.C”, „Karaibska tajemnica” czy „Morderstwo w Orient Expresie”, znakomita pisarka. Żyła w latach tysiąc osiemset dziewięćdziesiątych do tysiąc dziewięćset siedemdziesiątego szóstego. Napisała wiele kryminałów, a poza pisaniem miała jeszcze jedna pasję, podróżowanie. Podczas pracy w aptece, podczas drugiej wojny światowej, poznała wiele trucizn, dlatego co jakiś czas używała ich w swoich książkach, używając profesjonalnych nazw.

Problematyka

Patrząc na tytuł „chłopskim rozumem” można domyślić się, na czym będzie skupiała się problematyka książki „Morderstwo w Orient Expresie” Agaty Christie. Oczywiście, kołuje ona dookoła morderstwa Ratcheta, kryminalisty, który uprowadził dziecko Armstrongów, a potem zamordował i oddał im jej ciało. Jednak sposób, w jaki do tego morderstwa dochodzi, jego okoliczności oraz idea są naprawdę ciekawe.
Najpierw przyjrzymy się, w jaki sposób Ratchet został zamordowany. Według opinii greckiego doktora, który znalazł się w expresie wraz z przyłączeniem wagonu z Aten, mężczyzna zmarł w wyniku trzech ran kłutych, jednakże na ciele zamordowanego znajdowało się jeszcze dziewięć innych. Jedne były „jedynie draśnięciami”, a niektóre przebiły nawet tkankę mięśniową pozostawiając po sobie duże rany. Okno w przedziale było otwarte (prawdopodobnie w celu zdezorientowania organów śledczych) a na miejscu zbrodni odnaleziono startą zapałkę, jak i chusteczkę do nosa z wyhaftowaną literą „H”. Herkulesowi Poirotowi udaje się dzięki kilku poszlakom i własnej dedukcji dociec, kto zabił Ratcheta.
Okoliczności morderstwa tego człowieka są naprawdę zagadkowe. Wagon, w którym doszło do morderstwa, na czas nocy zabójstwa został zamknięty, i jedynie ktoś, kto w wagonie się znajdował, mógł być zabójcą. Co do pasażerów pociągu, byli oni tak zróżnicowani, jak przed I i II wojną światową. Znajdowali się tam przedstawiciele wysokich warstw społecznych i zawodowych (Jak Księżna Natalia Dragomiroff, wysoka arystokratka, czy małżeństwo Hrabiny Andrenyi oraz węgierskiego Hrabiego Andrenyi), poprzez klasę średnią (Pułkownika Roberta Arbuthnot’a, Cyrusa Hardmana, Antonii Foscarelli), aż po osoby z klas najniższych (Greta Ohlsson, Hildegarda Shmit, Edward Masterman). Wszyscy w wagonie sypialnianym, wraz z Mousier Bouc i herkulesem Poirostem. Jeden z morderców musi być wśród nich. Ale kto? (Spojler do książki) Okazuje się, że wszyscy, prócz przyjaciela detektywa! Każda z tych osób w wagonie decyduje się zamordować i zadać cios nożem w Ratcheta, gdyż każdy ma powiązania z rodziną Armstrongów.
Ale co nimi kierowało? Oczywiście główną siłą napędową całego misternego przedsięwzięcia była zemsta. (Znowu duży spojler) Sąd nałożył bardzo lekką karę po procesie dotyczącym córki państwa Armstrongów, która została zamordowana i zwrócona w worku. Oburzeni przyjaciele, krewni, jak i bliscy pracownicy w domu Armstrongów poprzysięgli zemstę. Zebrali się w dwanaście osób, tyle, ile liczy ława przysięgłych, by trzymać się „zasad” wydawania wyroku. Przez wiele miesięcy obmyślali plan morderstwa Ratcheta, aż w końcu udało im się wszystko dopracować (Nawet w drodze do końca drogi Orient Expresu przećwiczyli całą inscenizację i sytuację po morderstwie). Jednak zabrakło ludzi, by zająć każde miejsce w wagonie, więc wykupiono je na nieistniejącego człowieka. Na nieszczęście planujących, dzięki kontaktom u kierowników pociągu, detektyw Poirot dostał się do pociągu na miejsce pasażera, który się „spóźniał”. Tak o to cały plan zaczynał się psuć, jednak nie tracono wiary. Jednakże intelekt i dedukcja Poirota przerosła wszystkich, i jak domino po dominie Herkules odkrywał rolę każdego w tym wyniosłym przedstawieniu.
Jak widać, zemsta potrafi być destrukcyjna.

Czas i miejsce akcji

Agatha Christie jest autorką „Morderstwa w Orient Expressie”. Akcja rozgrywa się w luksusowym pociągu na trasie Paryż- Stambuł. Pociąg ten kursował na odcinku Stambuł- Paryż i z powrotem ale uważny czytelnik będzie wiedział że autorka, Agatha Christie zabiera nas w podróż z Turcji do Francji a nie na odwrót. Pojawia się postać Mary Debenham, która dosiada się do pociągu w Bagdadzie i rusza w podróż do Europy, również Caroline Hubbard wyrusza z Bagdadu, gdzie pracuje w charakterze nauczycielki, podobnie węgierski hrabia Rudolf Andrenyi jest wspomniany jako jadący do Francji. Wiemy że podróżujący wracają z Stambułu do Paryża a nie odwrotnie gdyż czytelnik otrzymuje informację iż Hercules Poirot rozwiązał w Azji pewną zawiłą sprawę kryminalną. Historycznie rzecz biorąc, pociąg ten zaczął kursować na tej linii w 1883r. do rozpoczęcia I Wojny Światowej w 1914r., oraz w przedziałach czasowych 1919- 1939, 1945- 1977. W późniejszym okresie trasa expressu była skracana do Bukaresztu zaś następnie na Węgry do Budapesztu oraz do Austrii do Wiednia. Pisarka datuje czas akcji na zimę roku 1934, a więc drugi okres działalności Orient Expressu. Wiemy ponadto że pociąg wpadł w zaspę śnieżną w okolicy Bałkanów. Wiemy z całą pewnością iż pociąg dojeżdża do Belgradu, gdzie pani Hubbar zagaduje Poirota. Ciekawostkę może stanowić fakt iż pisarka napisała tę książkę przebywając w hotelu w Stambule. Czas akcji to 1934r., a więc ten sam czas kiedy to pisarka wydała napisane przez siebie dzieło. Trzeba jednak pamiętać że chociaż dzieło zostało wydane w formie książkowej przez Collins Crime Club z datą 1 stycznia 1934r., to jednak wcześniej było drukowane w odcinkach w okresie od 1 lipca do 30 września 1933r. na łamach czasopisma Saturday Evening Post. Warto również wskazać iż w kryminale znalazły się odniesienia do wydarzeń które miały odzwierciedlenie w realnym życiu m.in. do sprawy porwania dziecka Charlesa Lindbergha, casus „ Lindbergh kidnapping”. Dziecko zostało porwane 1 marca 1932r., porwanie stało się sensacją narodową, sprawa zakończyła się wyrokiem kary śmierci na Bruno Richarda Hauptmanna, który dokonał żywota na krześle elektrycznym choć nigdy nie udowodniono Mu winy. Co do czasu akcji, pisarka wskazała iż jedna z Jej kolejnych książek „Morderstwo w Mezopotamii”, czasowo lokuje się bezpośrednio przed akcją „Morderstwa w Orient Expressie”.

Geneza utworu i gatunek

Geneza utworu – „Morderstwo w Orient Expressie” Agathy Christie

Powieść „Morderstwo w Orient Expressie” została napisana przez Agathę Christie, która wówczas przebywała w hotelu Pera Palace w Stambule. Począkowo była drukowana w gazecie „Saturday Evening Post” w odcinkach (w okresie od 1 lipca do 30 września 1933 roku). Następnie, 1 stycznia 1934 roku, po raz pierwszy ukazała się w nakładzie książkowym przez wydawnictwo Collins Crime Club. Po sukcesie na Wyspach Brytyjskich, książkę prędko przetłumaczono na wiele języków. Obecnie, na całym świecie uważa się ją za klasykę kryminału oraz jedną z najlepszych pozycji literackich autorki.

Gatunek

„Morderstwo w Orient Expressie” jest powieścią detektywistyczną, czyli pododmianą powieści kryminalnej. Wskazuje na to fakt, że prócz motywu zbrodni i śledztwa, opisuje ona działania detektywa – w tym przypadku Herkulesa Poirota, który jest również jej głównym bohaterem. Ważnym elementem książki są liczne poszlaki, które może zauważyć jedynie uważny i wnikliwy czytelnik. Z tego powodu, obserwując poczynania postaci, sami możemy prowadzić własne poszukiwania mordercy. Jednak zakończenie powieści detektywistycznej często bywa nieprzewidywalne… Niewątpliwie tak też jest w lekturze Agathy Christie. Mimo wielu nagromadzonych w treści dowodów, zazwyczaj autor zaskakuje nas. Często okazuje się, że istotne stają się kwestie, które początkowo zdawały się być nieważne dla fabuły. To właśnie wyjątkowość kryminałów! Dzięki takim zabiegom, czytelnik wręcz nie może oderwać się od powieści, gdyż tak bardzo chce poznać rozwiązanie sprawy.

Najważniejsze informacje

„Morderstwo w Orient Expressie” Agathy Christie – najważniejsze informacje

Gatunek
„Morderstwo w Orient Expressie” to powieść detektywistyczna. Wskazuje na to motyw śledztwa oraz obecność detektywa, czyli głównego bohatera.

Autor
Autorką książki jest brytyjska pisarka powieści kryminalnych i obyczajowych Agatha Christie.

Temat
Tematem powieści jest śledztwo prowadzone przez słynnego detektywa Herkulesa Poirota. Dotyczy ono zabójstwa dokonanego na pokładzie pociągu jadącego przez Europę. Gdy pojazd zatrzymuje się w zaspie, wszyscy pasażerowie stają się podejrzani.

Problematyka
Powieść przede wszystkim opiera się na śledztwie i problemie zabójstwa. Jednak dotyczy ona także motywu wymiaru sprawiedliwości, która ostatecznie dosięga zamordowanego. Udowadnia, że nie ma winy bez kary i trzeba zapłacić za swoje grzechy.

Fabuła
Herkules Poirot wraca do Europy. Przypadkowo trafia na pokład Orient Expressu. Podczas podróży pociągiem ginie jednen z pasażerów – milioner Ratchett. W powodu zatrzymania się pojazdu w zaspie, wszyscy podróżni są podejrzani. Detektyw rozpoczyna śledztwo i prowadzi przesłuchania. Wkrótce odkrywa prawdziwą tożsamość ofiary oraz rodzaj zabójstwa. Okazuje się, że ten czyn był wcześniej szczegółowo zaplanowany.

Bohaterowie
Główny bohater
Herkules Poirot – słynny detektyw, który przypadkowo znajduje się na pokładzie Orient Expressu i prowadzi tam swoje śledztwo

Samuel Ratchett (Cassetti) – milioner, ofiara zabójcy
Doktor Constantine – Grek, doktor
Pan Bouc – właściciel pociągu
Pierre Michele – konduktor
Edward Masterman – kamerdyner milionera – PODEJRZANY
Hector MacQueen – sekretarz milionera – PODEJRZANY
Mary Bebenham – Brytyjka, guwernantka w Bagdadzie – PODEJRZANA
Caroline Hubbard, Amerykanka, nauczycielka w Bagdadzie – PODEJRZANA
Robert Arbuthnot – oficer armii brytyjskiej – PODEJRZANY
Księżna Natalia Dragomiroff – rosyjska księżna – PODEJRZANA
Hildegarda Schmidt- Niemka, pokojówka księżnej – PODEJRZANA
Hrabia Rudolf Andrenyi – węgierski dyplomata – PODEJRZANY
Hrabina Helena Andrenyi – żona hrabiego – PODEJRZANA
Greta Ohlsson – Szwedka, misjonarka – PODEJRZANA
Antonio Foscarelli – Włoch, biznesmen – PODEJRZANY
Cyrus Hardman, – nowojorski detektyw – PODEJRZANY