Ogniem i mieczem

Recenzja „Ogniem i mieczem”

Powieść „Ogniem i mieczem” jest pierwszą częścią trylogii Henryka Sienkiewicza, która została zekranizowana w 1999 roku przez wybitnego, polskiego reżysera Jerzego Hoffmana. Akcja powieści rozgrywa się w latach 1648 -1651, w okresie powstania Chmielnickiego który był atamanem na Ukrainie. W powieści przeplata się wątek walk polsko-kozackich. Główne postacie to Jan Skrzetuski i jego ukochana Helena Kurcewiczówna, którzy pochodzą z dwóch odmiennych rodów szlacheckich. Drugoplanowe postacie to wierni kompani, jak i przyjaciele Skrzetuskiego, czyli: Michał Wołodyjowski o przydomku „mały rycerz”, który dzięki niezwykłej zręczności włada szablą, oraz był uważany za pierwszą szablę Rzeczpospolitej. Ich dobrym druhem był Jan Onufry Zagłoba – przebiegły i pełny poczucia humoru rycerz w średnim wieku. W tej grupie przyjaciół nie można ominąć tragicznej postaci jaką był Longinus Podbipięta, który był obdarzony ogromną siłą, a jednocześnie naiwnością dobrego dziecka. Nie można również ominąć Rzędziana – wiernego i przebiegłego sługi Skrzetuskiego, jak i jego śmiertelnego wroga Bohuna – bojara kozackiego, beznadziejnie zakochanego w lubej Skrzetuskiego, Helenie Kurcewiczównej. Dwie również ważne postacie to Bohdan Chmielnicki – przywódca powstania Kozaków, oraz książę Jeremi Wiśniowiecki, któremu służą czołowe postacie.

Powieść rozpoczyna się ucieczką Chmielnickiego na Sicz, gdzie organizuje powstanie Kozaków połączonych z ordą Tatarów, pokonując część wojsk koronnych nad Żółtymi Wodami i pod Korsuniem. Bunt ten próbuje stłumić Jeremi Wiśniowiecki, u którego służą Skrzetuski, Wołodyjowski i Podbipięta. Poprzez nieobecność Skrzetuskiego, Bohun uprowadza Helenę. W tym czasie wojska Wiśniowieckiego, nie mogąc liczyć na pomoc innych magnatów, chcących ugody z kozakami, uciekają na wieść o przybyciu Tatarów. Ukrywają się fortyfikując się w twierdzy Zbaraż, gdzie oblegani są przez Chmielnickiego i Chana Islama III Greja. Kilkunastotysięczna szlachta mimo wielkiej determinacji i odwagi, nie mając szans wobec ogromnej pot

STRESZCZENIE
Książka „Ogniem i mieczem” autorstwa Henryka Sienkiewicza rozpoczyna się na Dzikich Polach.
Opisany jest rok 1648.
Pewnego razu Jan Skrzetuski, wracając z Krymu, przypadkowo ratuje życie kozackiego pułkownika napadniętego na stepie. Okazał się nim sam Bohdan Chmielnicki, który jest właśnie wodzem kozaków i przygotowuje ich do powstania przeciw Rzeczpospolitej.
(Jan Skrzetuski jest namiestnikiem księcia Jeremiego Wiśniowieckiego)
Chmielnicki początkowo przedstawia się jako Zenobi Abdank. Później jednak ukazania swoje prawdziwe nazwisko.
Następnie bohaterowie rozstają się, można by powiedzieć, że Skrzetuski puszcza wolno swojego dłużnika.
Niedługo potem namiestnik Jan dowiedział się, że za schwytanie Chmielnickiego została wyznaczona nagroda.
Później w karczmie bohater spotyka i poznaje dwóch ludzi – Zagłobę i Podbipiętę. Jak nie wkrótce okazuje, osoby te to przyszli przyjaciele Jana, z którymi będzie walczył u swego boku. Może też zawsze na nich liczyć i uzyskuje od nich pomoc nawet niejednokrotnie.

Skrzetuski w drodze do księcia, idąc przez Łubień, przypadkowo poznaje również Helenę Kurcewiczównę.
Bohater zakochuje się w dziewczynie, oczywiście ze wzajemnością. W końcu oświadcza się jej. Musiał jednak „walczyć o nią” i wymusić na jej rodzinie zgodę na ożenek.
Niestety nie wszystko nie może wygląd zbyt kolorowo. Występuje tutaj wątek miłosny: Skrzetuski musi walczyć z dawnym wrogiem Bohunem o Helenę. Kiedyś jej ręka była oddana właśnie jemu.

Dalej w książce „Ogniem i mieczem” ukazane jest, jak namiestnik oddaje ukochaną Helenę pod opiekę rodziny. Sam w tym czasie wyjeżdża do Siczy. Chce się tam zorientować, jakie zamiaru mają Kozacy.
Jednak podczas drogi dostaje się do niewoli.
Tutaj dawny dłużnik – Chmielnicki, odgrywa dużą rolę. Ten ratuje życie Skrzetuskiemu, gdyż mógł w ten sposób odwdzięczyć się swojemu wybawcy.
Bohdan jednak wciąż chce dalej pomagać Polakowi. Liczy też, że ten pójdzie z nim na układ i nie ujawni kozackich sekretów. Namiestnik Jan, dzielny mężczyzna jednakże nie przystaje na to.
Dalej jest w niewoli.
W tym czasie dochodzi również do klęsk Polaków odniesionych pod Żółtymi Wodami i Korsuniem.
Na szczęście w końcu Chmielnicki uwalnia naszego bohatera. Dał mu nawet do pomocy i ochrony niewielki, ale jednak tatarski oddział.

Po tych wydarzeniach Skrzetuski wyrusza w drogę powrotną do swojej ukochanej. Niestety tego, co zobaczył na miejscu nikt nie mógł się spodziewać.
Jan zastał tylko zgliszcza. Nie było Heleny.
A wszystko to stało się przez Bohuna. Dokona

„Ogniem i mieczem” Henryk Sienkiewicz – Czas i miejsce akcji
We wszystkich częściach cyklu Sienkiewicz bardzo precyzyjnie określa czas wydarzeń. W każdym tomie Trylogii akcja rozgrywa się w dwuletnich odcinkach. W „Ogniem i mieczem” są to lata 1648 – 1649. Akcja rozpoczyna się w styczniu 1648r. W połowie marca z poselstwem do Chmielewskiego jedzie jedzie Skrzetuski. Bitwa pod Żółtymi Wodami rozegrała się 5-7 maja. Do spalonych przez Bohuna Rozłogów Skrzetuski dociera w czerwcu. Latem Helena z Zagłobą uciekają. Bitwa pod Konstantynowem została stoczona w lipcu. We wrześniu wyruszyli Skrzetuski, Wołodyjowski, Podbipięta i Zagłoba z podjazdem ku Jampolowi. Jesienią odbywa się elekcja. Pod koniec listopada Zagłoba z Wołodyjowskim udali się ponownie do Zbaraża, a Skrzetuski, korzystając z zimowej przerwy w działaniach wojennych, na poszukiwanie Heleny. W Prejasławiu Skrzetuski wraz z komisarzami był w lutym. Pod koniec marca przybył do Zbaraża Kozak z wieściami od Skrzetuskiego, szukaj

Bohaterowie powieści „Ogniem i mieczem” Henryka Sienkiewicza
Jan Skrzetuski – był najpierw namiestnik, a potem porucznik chorągwi husarskiej. Jest dobrze zbudowanym, silnym dowódcą. Odznacza się odwagą, patriotyzmem i odpowiedzialnością. Jest wierny swojej ojczyźnie i kiedy jest ona w potrzebie to on nie waha się, żeby jej pomóc. Chyba jednymi z najważniejszych zalet Skrzetuskiego są bohaterstwo oraz poświęcenie się dla innych i swojej ojczyzny. Był chodzącym przykładem patriotyzmu. Mógłby oddać za ojczyznę nawet swoje życie. Bez chwili namysłu rusza na pomoc oblężonemu Zbarażowi. Kiedy widzi doszczętnie zniszczone miasto, decyduje się dalej walczyć. Jest doskonałym żołnierzem i dowódcą, który zawsze wszystkie siły podporządkowuje walce.
Jerzy Bohun – to podpułkownik i kozacki przywódca pełniący funkcje wojskowe a zarazem polityczne. Jest szczerze zakochany w Helenie, lecz ona nie odwzajemnia jego uczuć. Uważa, że jest za bardzo nachalny i okrutny. Bohun jest odważny i bardzo porywczy. Jest zakochany na zabój w Helenie, więc jest gotów poświęcić dla nie całą swoją sławę, na którą tyle pracował. Jest osobą bardzo cenioną wśród Kozaków. Ludzie śpiewają o nim różne pieśni, ponieważ uważają, że jest niepokonany i nie boi się śmierci. Jest bohaterem negatywnym ze względu na jego charakter. Wyróżniał się niepohamowaną radością i gniewem.
Helena Kurcewiczówna – to córka Wasyla. Została sierotą, więc została oddana w opiekę wujence Kurcewiczowej. Był bardzo piękną i uroczą panną. Jednak miała

H e n r y k S i e n k i e w i c z – O g n i e m i m i e c z e m

Plan wydarzeń:

1.) Jan Skrzetuski ratuje życie Bohdanowi Chmielnickiemu
2.) Starcie z Danielem Czaplińskim
3.) Pierwsze spotkanie Podbipiety i Zagłoby
4.) Przejazd do Łubniów
5.) Spotkanie Heleny
6.) Wizyta w Rozłogach
7.) Wyznanie swojej miłości Helenie Kurcewiczównej
8.) Rozmowa Jana z opiekunką Heleny
9.) Pierwsze oznaki nadchodzącej wojny i niepokoje na Ukrainie
10.) Jan Skrzetuski zostaje posłem na Sicz.
11.) Drugie spotkanie z ukochaną Heleną
12.) Bitwa z Tatarami na Chortycy
13.) Chmielnicki bierze Skrzetuskiego do niewoli
14.) Wojna
15.) Klęski Rzeczpospolitej i narada kozacka
16.) Uwolnienie Skrzetuskiego
17.) Wyprawa Kozaków
18.) Bohdun napada na Rozłogi
19.) Zagłoba ratuje Helenę i z nią ucieka
20.) Książę Jerema przygotowuję się do wojny
21.) Jan Skrzetuski przybywa i widzi spalone Rozłogi
22.) Znalezienie Skrzetuskiego pełnego rozpaczy na Rozłogach
23.) Skrzetuski w Łubniach
24.) Książę przeprawia się przez lasy
25.) Potyczka pod Machnówką
26.) Zagłoba spotyka Skrzetuskiego i powiadamia go o tym, że uratowaną Helenę pozostaw

„Ogniem i mieczem” to powieść historyczna, która należy do trylogii wybitnego polskiego pisarza, laureata literackiej Nagrody Nobla Henryka Sienkiewicza.Cała książka została podzielona na dwa tomy.Tom pierwszyRozdział pierwszyPrzed rokiem 1647 ludzie wiedzieli, że będzie on niezwykły, inny, niż pozostałe. Te przypuszczenia wynikały z przepowiedni wielu wróżbitów i wiedźm. Jednakże, kiedy nastał ten rok, wszyscy byli bardzo zdziwieni, ze względu na to, że na Dzikich Polach nie działo się nic nadzwyczajnego, odbiegającego od normy. Ludzie pozostawali w niepewności, ponieważ przepowiednie, przede wszystkim, przewidywały niebezpieczeństwo i zagrożenie. Pewnego dnia, podczas podróży, nieznany nikomu jeździec został napadnięty i zatrzymany na terenie nad Omelniczkiem. Jakiś czas później, na tych terenach zaczęło pojawiać się więcej podobnych osób. Wówczas wybuchła wojna. Był to początek spełniania przepowiedni dotyczących nowego roku. Kiedy doszło do zakończenia walk, jeden z żołnierzy rozpalił ogień. Wszyscy zajęli się budzeniem leżącego obok mężczyzny. Gdy ten się ocknął, dowódca wytłumaczył mu, co zaszło. Zbity z tropu żołnierz rozejrzał się wokół siebie. Gdy zrozumiał, że jest to prawda i znajduje się na pobojowisku, podał swoje imię i nazwisko. Był to Zenobi Abdank. Abdank poinformował wszystkich, że to byli słudzy jego sąsiada. Następnie dowiadujemy się, że dowódca żołnierzy, którzy ocalili życie Zenobiego to Jan Skrzetuski.Wszyscy wspólnie spożywali wieczerzę. Podczas rozmów przy jedzeniu, dowiadujemy się, że Skrzetuski wracał z misji poselskiej od chana. Skrzetuski żywo opowiadał o swoim zadaniu, aż w pewnym momencie przerwali mu jeźdźcy kozaccy. Jak się okazało, byli to ludzie Abdanka. Mężczyźni z ogromnym szacunkiem odnosili się do swojego wodza. Bardzo to zdziwiło Skrzetuskiego, który pierwszy raz w życiu widział kogoś tak szanowanego przez Kozaków. Jan zaczął rozmyślać na ten temat, aż nagle Zenobi podarował Polakowi pierścień z relikwiarzem. Mężczyzna opowiada, że otrzymał ten pierścień za młodu, kiedy był w niewoli muzułmańskiej od wracającego z Ziemi Świętej pątnika. Informuje Skrzetuskiego, że w biżuterii znajduje się proch z grobu Chrystusa i podarunek ma go strzec przed złymi przygodami, a także niebezpieczeństwem, które zbliża się przez Dzikie Pola. Po tym monologu, bohater wyjawił Skrzetuskiemu swoją tajemnicę. Okazało się, że nie był to Zenobi Abdank, a tak naprawdę Bohdan Zenobi Chmielnicki.Rozdział drugiNastępnego dnia Jan Skrzetuski dostał się do Czehryna, w którym wraz z chorążym Zaćwilichowskim, który oprócz tego, że był byłym komisarzem Rzeczypospolitej, a także dobrym żołnierzem, był jego zaufanym, wiernym przyjacielem. Poszedł do karczmy Wołocha Dopuła. W karczmie wszystkie rozmowy toczyły się wokół jednego tematu- ucieczki Chmielnickiego. Zdezorientowany bohater dowiedział się, że mężczyzna, któremu pomógł zeszłego wieczoru pokłócił się z niejakim Czaplińskim, który był podstarościm czehryńskim, a także zaufanym sługą młodego chorążego Koniecpolskiego. Po tej kłótni, Chmielnicki wykradł królewskie listy staremu pułkownikowi Barabaszowi i uciekł z nimi. Chwilę później, wydano rozkaz schwytania uciekiniera. Zaskoczony bohater, po usłyszeniu tych pogłosek, opowiedział wydarzenia ostatniej nocy swojemu przyjacielowi. Podczas gdy Skrzetuski streszczał historię, do karczmy wszedł owy okradziony Czapliński i przerwał opowieść Jana ogłoszeniem, że schwyta Bohdana i wymierzy sprawiedliwość własnoręcznie. Kiedy dowiedział się o tym, że Skrzetuski udzielił pomocy uciekinierowi, bardzo się rozzłościł i nie mógł się z nerwów wysłowić. Już wyciągał szablę, jednakże Jan go uprzedził, schwytał mężczyznę, podszedł z nim do drzwi, zadał mu cios i wyrzucił za drzwi. Po tym przerywniku, zajął swoje miejsce obok Zaćwilichowskiego. To zajście wzbudziło emocje wśród osób przebywających w karczmie. Zdecydowanie przeważał podziw dla czynów młodego mężczyzny i aprobata zebranych. Chwilę później, do bohatera dosiedli się nieznajomi: otyły Zagłoba z bielem na oku i pan Longinus Podbipięta, który był wysokim mężczyzną z ogromnym mieczem. Tego miecza nikomu, poza jego właścicielem, nie udało się podnieść. Podobnie było w przypadku próby Skrzetuskiego. Minął jakiś czas i do biesiadników dołączył pułkownik Barabasz. Całe towarzystwo razem ucztowało, piło i się bawiło. Po powrocie z karczmy do kwatery Zaćwilichowskiego, Barabasz zdradził, dlaczego ukradzione przez Chmielnickiego dokumenty są tak istotne. Okazało się, że wkrótce rozpęta się rebelia kozaka.Rozdział trzeciKilka dni po wydarzeniach w karczmie i rozmowie z Barabaszem, Skrzetuski kierował się z orszakiem i Podbipiętą, i posłem hospodara wołoskiego Rozwanem Ursu oraz jego ludźmi w stronę Łubniów, wedle rozkazu Barabasza. Podczas podróży, pan Longinus zwierzył się ze swoich marzeń, że chce wojny z Tatarami, gdyż dawno temu złożył śluby, które wojna umożliwiłaby mu spełnić. Bohater opowiedział historię swojego przodka- Stowejki, który w czasie bitwy pod Grunwaldem, ściął trzy głowy krzyżackie za jednym razem. Stąd wzięła się nazwa herbu Podbipiętów, brzmiąca Zerwikaptur. Kiedy bohaterowie dotarli nad Kahamliku, wysłuchując opowieści pana Longinusa, uwagę wszystkich zwróciło stado żurawi, które się gwałtownie zerwało, robiąc przy tym mnóstwo hałasu. Rozwan wypuścił za ptakami swojego sokoła Raroga i udał się w pogoń. Wraz z nim wybrali się Skrzetuski i Podbipięta. Raróg przez chwilę kręcił się nad stadem żurawi, jednakże nie atakował, po czym, kiedy zdawało się, że już upoluje jakiegoś ptaka, ten pofrunął w dal i zniknął z pola widzenia mężczyzn. Ci jednak postanowili rzucić się za nim w pogoń. Po jakimś czasie dotarli oni do obcego im gościńca, na środku którego stały dwie kobiety przy kolasce ze złamaną osią. Na ramieniu młodszej przysiadł sokół. Jan podszedł do kobiety, aby odebrać ptaka, jednak w momencie, w którym mężczyzną próbował go zdjąć, zwierzę się zatrzymało i zaczęło przyciągać do siebie dłonie młodych. W tym samym czasie, druga kobieta poprosiła resztę rycerzy o pomoc. Przedstawiła się jako wdowa po Konstantym Kurcewiczu. Aktualnie była w podróży wraz z córką kniazia Wasyla Kurcewicza, Heleną, do Rozłogów, gdzie mężczyźni zostali przez nią zaproszeni w ramach podziękowania za pomoc z naprawą wozu. Po drodze, zauroczony dziewczyną Jan, ofiarował jej dozgonną służbę. Podróżnicy napotkali na swojej drodze grupę innych podróżujących, składającą się z synów kniahini, wśród której znalazł się młody przystojny Kozak- Bohun. Kiedy zorientował się o uczuciu, jakie Skrzetuski żywił do Heleny, zaczął mu bardzo dokuczać z tego powodu. Opamiętał się dopiero po upomnieniu od Kurcewiczowej. Kobieta przedstawiła Kozaka jako młodego, przystojnego, zdolnego i odważnego pułkownika, aby załagodzić złe wrażenie, jakie Bohun wywarł na nowo spotkanych rycerzach.Rozdział czwartyW tym rozdziale czytelnicy poznają ogólną historię rodziny Kurcewiczów. Wasyl Kurcewicz przez długi czas służył u księcia Michała Wiśniowieckiego, za co został nagrodzony m.in. wsią Rozłogi. Po zakończeniu służby poślubił miłość swojego życia. Po jakimś czasie doczekał się córki Heleny. Aczkolwiek dotknęła go ogromna krzywda, gdyż podczas porodu Heleny, zmarła jej matka, wybranka Kurcewicza. Wdowiec sprowadził sobie do pomocy swojego ubogiego brata Konstantego wraz z rodziną. Życie Wasyla z każdą chwilą zdawało się zmieniać na gorsze. Podczas wojny w 1634 roku pod Smoleńskiem ktoś przechwycił list do Szehina. List był opieczętowany znakiem herbu Kurcewiczów. Opinia publiczna uznała to za zdradę. Po tym wydarzeniu, Wasyl opuścił ojczyznę, zostawiając córkę i brata z rodziną, a sam udał się za granicę. Ślad po nim zaginął w Niemczech. Po kilku latach sytuacja się wyjaśniła, jakiś złodziej zapieczętował kopertę znalezionym sygnetem. Wasylowi przywrócono dawną chwałę i zapomniano o sytuacji, jednak nigdy nie powrócił on do domu. Rozłogami zarządzał Konstanty. Kiedy mężczyzna odszedł, jego obowiązki musiała wypełniać jego żona, o której pochodzeniu niczego się nie dowiadujemy. Ze względu na to, że bała się księcia, żyła wraz z rodziną bardzo skromnie. Bohaterowie dojeżdżając do dostatku Kurcewiczów, ujrzeli bardzo zaniedbane budynki, jednakże kiedy weszli do środka, bardzo się zdziwili, ponieważ ujrzeli mnóstwo cennych zdobyczy z wojen. Kniahini nakazała Bohunowi zachowywać się w sposób godny i kiedy kobieta opuściła na moment zebranych, starał się wykonać jej polecenie. Rozmawiał z Janem. W pewnym momencie do izby wszedł obłąkany, najstarszy syn gospodyni- Wasyl. W tym momencie Helena zaczęła pięknie, łagodnie śpiewać i mężczyzna się uspokajał. Skrzetuski coraz bardziej zakochiwał się w dziewczynie. Podczas gdy zdarzyła się kolejna okazja rozmowy, ponownie wyznał jej miłość. Po zapewnieniach Heleny, że jest to odwzajemnione uczucie, Jana ogarnęła błoga radość. Pierwszą osobą, której się z tego zwierzył był pan Longinus. Skrzetuski spotkał starego sługę Heleny- Tatara Czechłego, który przyniósł od niej posłanie. Mężczyzna nie mógł nie wykorzystać takiej okazji i wypytał go o ukochaną. Tatar wyznał, że dziewczyna ma wyjść za Bohuna ze względu na jego majątek, jednak ona go nienawidzi od momentu, w którym młodzieniec zabił przy niej człowieka. Nazajutrz Skrzetuski poprosił kniahinię o rękę Heleny, jednakże spotkał się z wielkim sprzeciwem. Na szczęście, sprytny młody był na to przygotowany i zagroził kobiecie, że doniesie księciu o odebraniu dziewczynie praw do zarządzania Rozłogami. Po tych słowach, kobieta obiecała Janowi Helenę. Oboje doszli do porozumienia, że bohater nie weźmie młodej od razu ze sobą, ponieważ wywołałoby to niepotrzebny gniew Bohuna. Ustalili, że kobieta za jakiś czas odwiedzi Łubnie wraz z dziewczyną i tam odda ją Skrzetuskiemu.Rozdział piątyKiedy Skrzetuski powrócił do Łubniów, nie zastał tam księcia Wiśniowieckiego. W oczekiwaniu na jego powrót, spotkał się z dawnymi znajomymi, m.in. z Wołodyjowskim. Znajomi opowiadali historie z pól bitewnych oraz swoje historie miłosne. Rozmowy dotyczyły Skrzetuskiego, ale także Podbipięty, którego nadludzkiej sile nie mógł się nadziwić niejeden żołnierz. Longinus postanowił wstąpić do książęcego wojska. W końcu nadszedł czas powrotu księcia Jeremiego. Jego dworzanie każdego wieczoru urządzali uczty i bale. Podczas tych zabaw Skrzetuski coraz bardziej tęsknił za ukochaną. Był tak zafascynowany Heleną, że przestał nawet zwracać uwagę na pannę Anusię Borzobohatą- najpiękniejszą dwórkę księżnej Gryzeldy. Nie umknęło to uwadze dziewczyny i postanowiła sama zbadać przyczynę nagłej straty zainteresowania jej osobą. Nie chodziło tutaj o jakieś uczucia, które żywiła ona do Skrzetuskiego, tylko po prostu była bardzo rozpieszczona i chciała być najlepsza. To, że Jan nie zwracał na nią uwagi dotknęło ją do tego stopnia, że była gotowa za wszelką cenę rozkochać go w sobie, byleby zyskać jego uwagę. Obiektem jej zainteresowań wkrótce stał się pan Longinus, który nie mógł się oprzeć jej wdziękom. Jednak ślubował dołączenie do wojska książęcego i aby tę obietnicę wypełnić, często chodził do spowiedzi oraz starał się zwracać uwagę na każdą wzmiankę o nadchodzącej wojnie. Skrzetuski nie mógł wytrzymać z tęsknoty, więc wysłał do Rozłogów swojego pachołka Rzędziana z listem. Po powrocie posłańca, Skrzetuski zasypał go mnóstwem pytań o stan ukochanej i jej traktowanie przez ciotkę i Bohuna. Rzędzian wręczył mu czterostronicowy list od Heleny i zdał dokładną relację z tego, czego się dowiedział. Uspokoił tym Jana, który w zamian ofiarował mu wielką zapłatę.Rozdział szóstyNa Ukrainie zaczęto odczuwać nastrój wojny, grozy i niepokoju. Nawet książę Wiśniowiecki zaczął wyczuwać nadciągający konflikt. W tym celu polecił swoim zaufanym ludziom zebranie informacji o wrogach. Panu Bychowcowi nakazał wybrać się na Sicz. Poinformowany o tym Skrzetuski niezwłocznie wybrał się do księcia błagać o przydzielenie mu tego zadania. Wiśniowiecki zgodził się na to, a zadowolony Jan planował w drodze wstąpić do Rozłogów w celu odwiedzenia Heleny. Bohater wraz z Rzędzianem i czterdziestoma semenami z kozackiej książęcej chorągwi wyruszyli w drogę wieczorem, tego samego dnia.Rozdział siódmyPodróż zajęła mnóstwo czasu. Mężczyźni dotarli do Rozłogów dopiero w drugiej połowie marca. Widok Jana bardzo zniesmaczył kniahinię, która otwarcie pokazywała, że nie przepada za młodzieńcem, jednak kiedy ten powtórzył swoją obietnicę o pozostawieniu jej wsi, natychmiast się rozchmurzyła. Powitanie zakochanych było bardzo radosne i emocjonalne. Młodzi przepowiadali sobie przyszłość z kukania kukułki, że urodzi im się dwunastu synów i spędzą razem ponad pięćdziesiąt lat. Wieczorem Skrzetuski wyjechał z misją książęcą w kierunku Siczy.Rozdział ósmyW Czehrynie, który był po drodze, Jan przekazał Zaćwilichowskiemu listy napisane własnoręcznie przez księcia, a także spotkał się z Barabaszem, który dostał od Chmielnickiego list z pogróżkami. Podczas pobytu w Czehrynie, Skrzetuski dowiedział się, że tutaj także wszyscy bali się nadchodzącej wojny i panował wszechobecny niepokój. Ludzie ostrzegali bohatera, aby zaprzestał podróży na Sicz, jednak on się nie poddał. Jedynie skorzystał z rady Barabasza i wybrał przebycie drogi łodzią. Zanim wypłynął na Dniepr, mężczyzna spotkał ucztujących Zagłobę i Bohuna. Zagłoba poinformował go, że pił z Kozakami, aby przeciągnąć ich na stronę Polski, a Bohunowi, który był ich dowódcą, obiecał przyjęcie go do swego rodzinnego herbu. Umożliwiłoby to Bohunowi poślubienie jakiejś szlachcianki, którą darzył ogromnym uczuciem. Kiedy Skrzetuski odpływał, pożegnał się z Zagłobą i Zaćwichilowskim. Podczas rejsu cały czas rozmyślał o ukochanej i Bohunie, który z niewiadomych przyczyn przebywał w Czehrynie. Z tych wszystkich emocji, które towarzyszyły rozmyślaniu, bohater usnął.Rozdział dziewiątyPodróżni płynęli Dnieprem i zachwycali się krajobrazami. Po kilu dniach podróży, dotarli do Kudaku. Była wtedy noc i mężczyzn nie wpuszczono do środka fortecy. Następnego dnia, komendant Grodzicki poprosił o wejście posła książęcego. Skrzetuski przekazał wówczas listy od księcia Jeremiego. Grodzicki powiedział Janowi o zbliżającej się wojnie i niebezpieczeństwie, oraz o małej ilości posiadanego prochu, co uniemożliwiało długą obronę. Na pożegnanie, komisarz ofiarował Skrzetuskiemu kilka czajek, czyli lekkich łódek. Tylko w nich mógł podjąć dalszą żeglugę i wykonać zadanie od księcia, z którego nie chciał zrezygnować. Niechęć rezygnacji wynikała z troski o Helenę, ponieważ wiedział, że nie zdąży jej obronić przed Kozakami, którzy dotrą do Rozłogów przed nim. Wysłał do dziewczyny Rzędziana, który miał je wysłać niezwłocznie do Łubniów, a sam rano ruszył w dalszą podróż.Rozdział dziesiątyMężczyźni pokonywali rzekę bezproblemowo. Gdy ujrzeli największy Nienasytc, musieli przeciągnąć łodzie lądem, gdyż ten wodospad najprawdopodobniej udało się pokonać tylko Bohunowi. Pierwszą noc spędzili oni na wyspie Chortyca. Obudzili się, ponieważ zbliżał się nieznajomy, który zaczął wypytywać o ich dane. Po otrzymaniu informacji o poselstwie od księcia do atamana, Kozacy zaatakowali. Bohaterowie zostaliby związani, gdyby nie szybka reakcja Skrzetuskiego, który jako pierwszy zadał śmiertelny cios, po którym rozpętała się bitwa. Rano do Kozaków dołączyło kilkuset Tatarów. Dysproporcja była ogromna. Skrzetuski był ranny- strzała z łuku wbiła mu się w lewe ramię. Do tego zginęli jego ludzie.Rozdział jedenastyW tym czasie na przedmieściach Hassan Basza w Siczy Anton Tatarczuk i Fyłyp Zachar rozmawiali o listach, które znaleźli przy Janie. Obawiali się oni zdemaskowania. Podczas ich rozmowy rozbrzmiał dzwon, który był znakiem do rozpoczęcia narady kozackiej starszyzny. Pijani Kozacy wybrali już swoich przedstawicieli. Spóźniali się tylko Chmielnicki i Tuhaj-bej. Po ich przybyciu, rozpoczęła się narada. Chmielnicki opowiedział, że przechwycone listy były adresowane do Barabasza, atamana koszowego i Tatarczuka. Atamana koszowego uniewinniono, a dwóch pozostałych Chmielnicki nazwał zdrajcami i tak też ich zaczęto traktować. W pewnym momencie weszli pijani Kozacy, porwali Tatarczuka i młodego Barabasza, po czym rozerwali ich ciała na strzępy. Barabasz, w odróżnieniu do Tatarczuka, zaczął się bronić. Finalnie, Kozacy zamordowali brutalnie obu. Następnie rozpoczęło się przesłuchanie Skrzetuskiego. Chmielnicki i Tuhaj-bej rozpoznali rycerza, który uchronił ich kiedyś przed śmiercią. Wzbudziło to szacunek zebranych względem Polaka. Kiedy pijani Kozacy wpadli, aby jego także zamordować, sprytny Chmielnicki poinformował zebranych, że jest to jego jeniec i nie mogą mu nic zrobić. Rozzłościło to Tuhaj-beja. Jego furię przerwało pojawienie się posłańca z listem od hetmana Potockiego do Chmielnickiego, w którym nadawca poinformował o wybuchu wojny- wysłał on swojego syna i wojsko przeciwko Kozakom. W tym momencie hetman zaporoski objął całkowitą władzę wojskową.Rozdział dwunastySkrzetuski, Chmielnicki i Tuhaj-bej spędzili noc u koszowego. Uzgodnili oni wykup Lacha za 2000 talarów, które wzrosły do 4000. Po tym wszystkim, kiedy całe towarzystwo rozeszło się do swoich domów, hetman zaporoski i poseł książęcy zostali sami i mogli szczerze porozmawiać. Skrzetuski mógł odjechać wolno, pod warunkiem, że nikomu nie powie o tym, co widział na Siczy. Nie przystał on na ten warunek i wyrzucił Chmielnickiemu, że sprzedał interesy Rzeczypospolitej dla własnych korzyści. Chmielnicki tłumaczył się dążeniem do uniezależnienia się Kozaków od Polaków, ale Jan był nieugięty. Rozmowę zakończył sen, w który zapadł pijany Chmielnicki.Rozdział trzynastyNazajutrz wojska tatarskie i kozackie wyruszyły w kierunku Kudaku. Mieli oni znaczną przewagę liczebną nad przeciwnikami. Chmielnicki i Tuhaj-bej bezproblemowo pokonali wrogie wojska. Następnie, skierowali się na Żółte Wody. Przez ten cały czas na jednym z wozów Chmielnickiego więziony był ranny Skrzetuski.Rozdział czternastyPodczas upijania się dowódców Tatarów i Kozaków z okazji wygranej, o oblężeniu Kudaku dowiedzieli się Barabasz i Krzeczowski. Stało się tak za sprawą wystrzału z dział. Podróżował z nimi i ich wojskiem, regiment niemieckiej piechoty pod dowództwem pułkownika Flika. Każdy z nich miał inny plan pokonania wroga: Krzeczowski liczył na to, że następnego dnia uda się pokonać nieprzyjaciela, który był osłabiony dzisiejszymi walkami, Flik z kolei chciał wykorzystać element zaskoczenia i zaatakować w tym momencie. Oboje dołączyli do Barabasza, który podpłynął do obozu wroga. Nad ranem, zostali wezwani przez Chmielnickiego na rozmowę. Zaproponował on Krzeczowskiemu rozmowę na osobności, podczas której przekonał go do przejścia na swoją stronę. Po powrocie, próbował bezskutecznie przekonać do tego Barabasza i Flika. Kiedy spotkał się z odmową, Niemca zabił, a Barabasza oddał na śmierć Kozakom.Rozdział piętnastyPodczas gdy Skrzetuski był w niewoli u Chmielnickiego, dowiedział się od Zachara o zdradzie Krzeszowskiego i jej następstwach. Jan coraz bardziej zaczął się martwić o wybrankę serca, ale w duchu wierzył w to, że jest już bezpieczna w Łubniach pod opieką księcia Wiśniowieckiego. Kozacy zmierzali w kierunku Żółtych Wód. Po drodze napotkali wojsko dowodzone przez Stefana Potockiego, któremu towarzyszył doświadczony pułkownik Stefan Czarnecki. Szóstego maja wybuchła bitwa, którą Skrzetuski tylko oglądał. Ogromne wrażenie wywarła na niego husaria, która pomimo znacznej przewagi wroga, dzielnie walczyła. Bitwę zakończył deszcz. Chmielnicki postanowił wykupić Kozaków z obozu polskiego i w ten sposób zwiększyć liczebność swoich oddziałów. W poniedziałek wdrożył swój plan w życie. W rezultacie obóz Polaków został zdobyty, Stefan Potocki zmarł w wyniku odniesionych podczas walki obrażeń, a Jan Skrzetuski stracił wiarę. Jedynie ciepłe słowa pocieszenia Czarneckiego pomogły mu wierzyć w to, że jeszcze nie wszystko stracone. Chmielnicki wyruszył wraz z wojskiem podbijać kolejne oddziały. Kiedy zdobył Czehryn i Czerkasy, zaatakował Korsuń. Ta miejscowość tak szybko się nie poddała i wojska Chmielnickiego odniosły obrażenia, jednak w końcu udało im się wygrać.Rozdział szesnastyDzięki licznym zwycięstwom, Chmielnicki przekonywał kolejnych Kozaków z wojska polskiego, żeby dołączyli do niego i walczyli po jego stronie. Z biegiem czasu normalne stały się brutalne mordy, czy branie w jasyr. Powoli wizja przyszłości zaczęła przerażać Chmielnickiego, który nie miał żadnego planu, co zrobić dalej. Do tej pory chciał tylko zebrać liczne wojsko i podbić Rzeczpospolitą, jednak nie dopuszczał nigdy myśli, że ten kraj tak łatwo uda mu się zdobyć. Po długich namysłach, postanowił zostać na Ukrainie i nadal zbierać ludzi. Wcześniej wypuścił Jana z niewoli i dał mu kilkadziesiąt Tatarów do ochrony. Wolny Polak nie zastanawiał się długo i od razu popędził w kierunku Rozłogów. Bał się tego, co tam zastanie. Po drodze spotkał dwóch nagich mężczyzn, którzy powiedzieli, że zostali napadnięci i obrabowani, podobnie, jak reszta mieszkańców Rozłogów. Na tę wieść Skrzetuski popędził w stronę wsi. Po dotarciu na miejsce, zastał zgliszcza. Załamał się, bo był przekonany, że Helena nie przeżyła tego najazdu. Zaczął rozmyślać, jednak przerwało mu pojawienie się Bechowca i jego towarzyszy, którzy chcieli go powitać. Nic na niego nie działało. Dopiero wieści od księcia Muchowieckiego sprawiły, że zareagował- rzucił się na ziemię i zaczął szlochać.Rozdział siedemnastyKiedy Rzędzian przyjechał do Czehryna, pojmał go Bohun. Hetman rozkazał mu sprawdzać wszystkich, którzy przekraczają granice miasta. Kiedy przeczytał list od Skrzetuskiego, uderzył posłańca i zostawił go w towarzystwie Zagłoby. Ten zostawił rannego, a sam pobiegł za mężczyzną, który chciał napaść na Rozłogi. Kiedy przekroczyli oni bramę dworu, Bohun rozkazał bezzwłocznie ją zamknąć.Rozdział osiemnastyKiedy kniahini zobaczyła Bohuna, bardzo się zdziwiła. Kozak opowiadał o zwycięstwach, o wojnie i w końcu zapytał o dziewczynę. Był to pretekst do podjęcia tematu małżeństwa. Ciotka Heleny i jej synowie powtórzyli obietnicę małżeństwa. W tym momencie wściekły Bohun rzucił listy Skrzetuskiego, z których wyczytał o tym, że ciotka dziewczyny obiecała ją Janowi. Rozpoczęła się bitwa. Kniahini i jej synowie zginęli, a sam Bohun został ranny. Na szczęście Zagłoba trzeźwo myślał i przekonał Helenę do ucieczki. Udało im się to, ponieważ staruszek namówił Bohuna do upicia się alkoholem.Rozdział dziewiętnastyPodczas podróży, Zagłoba opowiedział Helenie o tym, co działo się w ostatnim czasie. Po drodze spotkali Pleśniewskiego, który poinformował ich o zdradzie Krzeczowskiego i buncie w Czehrynie. Zagłoba nie wiedział dokąd powinien się udać. Bohaterowie skierowali się w głąb stepu, gdzie planowali przemyśleć plan działania.Rozdział dwudziestyHelena i Zagłoba zasnęli na koniach. Obudziło ich szczekanie psów. Dojechali do osady czabanów, jednak zostali tam chłodno przyjęci, więc udali się na nocleg nad Kahamlik. Podczas drogi, konie uciekinierów zostały poranione przez stado wilków. Z tego względu, musieli oni kontynuować swoją podróż pieszo. Po spotkaniu dziada i niemowlęcia wyrostka, zabrali im ubrania i w dalszą drogę wyruszyli przebrani. Żeby zmniejszyć szanse na zdemaskowanie, Zagłoba ściął szablą długi warkocz Heleny. Było to ogromne poświ

Książka rozpoczyna się obawami przed nadchodzącym rokiem i wróżbami nadchodzącego zła. Jan Skrzetuski podczas podróży ratuje przed śmiercią pewnego mężczyznę, który przedstawia mu się jako Zenobi Abdank. Na wspólnej kolacji, okazuje się, że Abdank jest bardzo szanowany przez Kozaków. Na koniec tajemniczy bohater wyjawia, że tak naprawdę nazywa się Bohdan Zenobi Chmielnicki. Następnego dnia Jan w Czehrynie spotkał się z dawnym przyjacielem- Zaćwichilowskim, z którym udał się do karczmy. Dowiedział się tam o ucieczce Chmielnickiego, który ukradł ważne listy i nie jest już tam mile widziany. Później do Skrzetuski dosiedli się dwaj mężczyźni: Zagłoba i pan Longinus Podbipięta. Po jakimś czasie dołączył do nich pułkownik Barabasz, który zdradził bohaterom, że skradzione dokumenty są takie ważne, ponieważ rozpęta się przez nie rebelia kozacka. Kilka dni później, Skrzetuski wyruszył w podróż z innymi ludźmi. W jej czasie pan Longinus powiedział, że marzy, aby kiedyś ściąć trzy głowy za jednym razem. Nagle bohaterowie ujrzeli stado żurawi, za którymi Rozwan wypuścił swojego sokoła Raroga. Ptak odleciał daleko, a mężczyźni rzucili się w pogoń za nim. Zwierzę przysiadło na ramieniu pięknej, młodej dziewczyny- Heleny, która podróżowała ze swoją ciotką, ale aktualnie zepsuł im się wóz. Skrzetuski podszedł do dziewczyny po ptaka i zakochał się w niej, a pozostali pomogli ciotce dziewczyny. W nagrodę zostali zaproszeni do Rozłogów. Ciotka Heleny przedstawiła się jako wdowa po Konstantym Kurcewiczu, a dziewczynę jako córkę kniazia Wasyla Kurcewicza. Po drodze spotkali grupę ludzi, w tym młodego Kozaka- Bohuna, który postanowił im towarzyszyć. Przez cały czas dogadywał Janowi. Rozłogi należały do ojca Heleny, jednak kiedy został on oskarżony o zdradę, wyjechał za granicę i słuch po nim zaginął, dlatego wsią zajmował się jego brat Po jego śmierci, władzę objęła jego żona. Skrzetuski dowiedział się od byłego sługi Heleny, że jest ona obiecana Bohunowi. Poszedł prosi o rękę dziewczyny jej ciotkę. Kiedy spotkał się z odmową, zagroził, że doniesie na nią i kobieta straci Rozłogi, dlatego zgodziła się za jakiś czas przyjechać z młodą do Łubiów. Po powrocie do domu, Skrzetuski bardzo tęsknił, więc wysłał do Rozłogów swojego pachołka- Rzędziana, który wrócił z listem od Heleny. Rycerza ogarnęła radość. Książę Wiśniowiecki zaczął odczuwać nastrój grozy, więc chciał posłać swojego człowieka na Sicz. Kiedy Skrzetuski się o tym dowiedział, prosił o przydzielenie mu tego zadania, ponieważ chciał po drodze odwiedzić ukochaną. Dostał zgodę. Kiedy Jan dotarł do Rozłogów, kniahini nie kryła niezadowolenia, jednak młody obiecał pozostawić jej wieś, więc się rozchmurzyła. Kochankowie zaczęli wróżyć, że będą mieli mnóstwo dzieci i przeżyją ze sobą wiele lat. W Czehrynie Jan dał Zaćwilichowskiemu listy od księcia i spotkał się z Barabaszem. Ludzie odradzali młodemu podróż na Sicz, jednak się nie poddał. Przed wyjazdem spotkał Zagłobę z Bohunem, który poinformował, że przyjmie młodego do swojego rodu, aby umożliwić mu ślub z szlachcianką. Po długim rejsie po Dnieprze, bohaterowie dotarli do Kudaku. Jan przekazał listy od księcia Grodzickiemu, który powiedział młodemu, że zbliża się wojna. Na pożegnanie komisarz podarował podróżnikom kilka czajek. Skrzetuski wysłał Rzędziana do Heleny i kazał jej pojechać do Łubniów, gdzie będzie bezpieczna. Podczas jednej z nocy, podróżni zostali zaatakowani przez Kozaków, jednak bronili się dzielnie, dzięki refleksowi Jana. Rano do atakujących dołączyli Tatarzy. Jan stracił swoich ludzi, a sam został ranny- strzała wbiła mu się w lewe ramię. W Siczy odbywało się zebranie starszyzny. Dwóch ludzi zostało uznanych za zdrajców. Kozacy dosłownie rozerwali ich na strzępy. Chmielnicki uchronił Skrzetuskiego przed podobną śmiercią, mówią, że jest on jego jeńcem. Chmielnicki dostał list od Potockiego, z którego dowiedział się, że rozpoczęła się wojna. Hetman zaporoski wykupił Jana, po czym chciał go puścić wolno, pod warunkiem, że Polak nie powie nikomu, co widział, jednak ten na to nie przystał. Nazajutrz Kozacy ruszyli na wojnę, a w jednym z wozów wieźli Chmielnickiego. Barabasz, Krzeczowski i niemiecki pułkownik Flik chcieli zaatakować Kozaków, jednak tego nie zrobili. Chmielnicki wezwał do siebie Krzeczowskiego i przeciągnął go na swoją stronę. Zabił on Niemca, a Barabasza oddał w ręce Kozaków. Kiedy Skrzetuski się o tym dowiedział, coraz bardziej zaczął martwić się o Helenę. Wojska Chmielnickiego zaczęły odnosić kolejne zwycięstwa i podbijać wioski. Zaczęły się one znacznie powiększać. Kozak wypuścił Chmielnickiego, kiedy nie miał dalszego planu działania. Młody popędził do Rozłogów. Kiedy tam dotarł, zastał zgliszcza i się załamał. W Czehrynie Bohun pojmał Rzędziana i przeczytał list Jana.

Sienkiewicz napisał „Ogniem i mieczem” w dość specyficzny sposób. Mianowicie, skupiał się głównie na wygranych, wyolbrzymiał je, a przegrane, które były dosyć poważne, bagatelizował i sprowadzał do drobnych porażek. Okiem pisarza, Polacy byli zdolni przejść przez wszystko, byli nieugiętymi bohaterami, których nie zrażała żadna porażka. Kiedy Sienkiewicz opisywał klęskę w bitwie pod Żółtymi Wodami, skupiał się na odwadze i bohaterstwie rodaków. Nie zwracał uwagi na popełniane przez nich błędy, na złą taktykę, czy brak przygotowania. Porażki usprawiedliwiał większą liczebnością wojsk wroga. Z kolei zwycięstwa Polaków, nawet w jakichś błahych potyczkach, są bardzo wyolbrzymiane. Autor nie bez powodu zastosował taki zabieg. „Ogniem i mieczem” jest powieścią stworzoną „ku pokrzepieniu serc”. Z tego względu Sienkiewicz musiał podkreślić heroizm i wielkość swoich rodaków, a także skupić się na słabych momentach wroga. Jeśliby zrobił na odwrót- nie wywyższał Polaków, a opisywał wielkość przeciwników, jego ówcześni czytelnicy mogliby uznać, że nie ma sensu walczyć, ponieważ na start nasz naród jest skazany na porażkę. Należy dodać, że Kozacy są pokazywani jako źli, okropni, butni buntownicy, którzy bez większej przyczyny atakują nieskazitelny, niewinny naród Polski. Przeciwnicy są bezwzględnymi mordercami bez skrupułów. Atakują i mordują każdego, kto stanie im na drodze. Do tego, nie mają problemów z napadnięciem, splądrowaniem, czy nawet zrównaniem z ziemią jakiejś wioski, czy grodu. Bardzo szybko zmieniają zdanie- w moment potrafią okrzyknąć kogoś zd

AUTOR:
Henryk Sienkiewicz (1846-1916) – Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz to polski pisarz licznych powieści i nowel. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za całokształt twórczości, w roku 1905. Jeden z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX wieku.

TYTUŁ:
„Ogniem i mieczem”

RODZAJ I GATUNEK LITERACKI:
Epka →powieść historyczna

DATA PUBLIKACJI:
Pierwotnie powieść była wydawana w odcinkach w dzienniku pod tytułem „Słowo”, w latach 1883-1884, następnie w dzienniku pod tytułem „Czas”. Pierwsze wydanie książkowe zostało opublikowane w roku 1884, w Warszawie. Miało jednak inne zakończenie niż wersja drukowana w czasopismach.

CZAS I MIEJSCE AKCJI:
Czas akcji powieści jest wyraźnie określony, są to lata 1647-1649. Wydarzenia obejmują początki powstania Chmielnickiego (lata 1648-1654). Miejsc akcji jest sporo, wydarzenia rozgrywają się na wschodnich ziemiach Rzeczypospolitej, na Ukrainie, Zaporożu, Zadnieprzu i Dzikich Polach. Bohaterowie przemierzają liczne miasta, krainy historyczne oraz miejsca bitwy, na przykład Żółte Wody i Korsuń. Również Warszawa i jej okolice są tłem dla wydarzeń.

PROBLEMATYKA:
Główne motywy powieści to wojna i miłość. Tłem dla wydarzeń jest powstanie Chmielnickie. Bohaterowie wielokrotnie stają przez trudnymi wyborami pomiędzy ojczyzną a własnym życiem i szczęściem. Autor ukazuje różne postawy ludzi w obliczu wydarzeń wojennych – jedni pragną buntu i rewolucji, inni pokoju bez rozlewu krwi. W utworze przewijają się motywy honoru, patriotyzmu, lojalności i poświęcenia dla idei. Widnieje wyraźny podział na „dobre” i „złe” charaktery postaci.

BOHATEROWIE:
▪ Jan Skrzetuski – główny bohater powieści. Namiestnik awansowany później na porucznika, chorągwi pancernej J.O. Księcia Jeremiego Wiśniowieckiego. Zawsze stawiał dobro ojczyzny ponad własne, postać idealizowana. Patriotyzm i miłość dla wybranki były dla niego największymi wartościami.
▪ Helena Kurcewiczówna – ukochana Jana Skrzetus

Kolejnym utworem Henryka Sienkiewicza, który opisuję jest: „Ogniem i mieczem”. Autor jest znany z wielu powieści. Na przykład: „W pustyni i w puszczy” bądź „Pan Wołodyjowski” mimo to dzisiaj będę opisywać dzieło pod tytułem: „Ogniem i mieczem”, które stało się lekturą obowiązkową w szkole, jednak mimo to, czytelnicy nie niepokoją się, ponieważ sądzą, iż jest to interesująca lektura. Gatunek nie jest taki oczywisty a niżeli by się wydawało, ponieważ jest bardzo rozbudowany.

Przedstawiam najważniejsze informacje dotyczące utworu Henryka Sienkiewicza pod tytułem ” Ogniem i mieczem „:
Tytuł: Ogniem i mieczem
Tytuł oryginału: Ogniem i mieczem
Język oryginału: Polski
Autor: Henryk Sienkiewicz
Rok opublikowania: 1884 (tysiąc osiemset osiemdziesiąty czwarty)
Rodzaj literacki: epika
Gatunek literacki: powieść historyczna
Czas akcji: 1648–1651, okres powstania chmielnickiego
Miejsce akcji:wschodnie ziemie Rzeczypospolitej, Ukraina, Zaporoże, Zadnieprz, Dzikie Pola.
Najważniejsi bohaterowie:
Onufry Zagłoba – Polski szlachcic, warchoł, pijak
Longinus Podbipięta – Polski szlachcic
Michał Wołodyjowski – Polski szlachcic, wierny żołnierz w służbie Rzeczpospolitej
Jan Skrzetuski – główny bohater książki
Helena Kurcewiczówna
Streszczenie:
Jest 1648 rok. Bohdan Chmielnicki (wódz kozacki), szykuję powstanie kozaków na Rzeczypospolitej. Zaufany rycerz króla Kazimierza ratuję życie wodzowi kozaków napadniętego na stepie. Chmielnicki na początku przedstawia się jako Zenobi Abdank, a po chwili mówi kim naprawdę jest. Po jakimś czasie dowiaduję się, że za złapanie Bohdana jest nagroda, o której wcześniej nie słyszał, bo wrócił z Krymu, w któr

Bohaterowie – „Ogniem i mieczem” Henryka Sienkiewicza.
Jan Skrzetuski
– W pierwotnym zamyśle autora był postacią historyczną, jednak do dokumentów, którymi Sienkiewicz się posługiwał, wkradł się błąd; Mikołaj Jan Skrzetuski (który autentycznie doniósł królowi o sytuacji w Zbarażu) zamienił się w Jana Skrzetuskiego i postać fikcyjną.

– Ideał chrześcijanina i rycerza. Służba Ojczyźnie jest dla niego obowiązkiem, a jej służba i honor są wartościami cenniejszymi niż życie.

– Porucznik, namiestnik sił księcia Jeremiego Wiśniowieckiego, jego ulubieniec i stronnik.

– Dumny, uczciwy, głęboko religijny, gotów pogodzić się ze swym losem w imię wiary.

Bohun
– Uznawany za postać fikcyjną; wzorowany na Jurko Bohunie, Kozaku, bliskim współpracowniku Chmielnickiego.

– Pułkownik kozacki, uwielbiany przez Kozaków (śpiewają o nim pieśni i opowiadano historie o jego wyczynach, w większości wymyślonych przez opowiadającego).

– Człowiek o niepewnej przeszłości i pochodzeniu, tajemnicy tej pilnie strzeże.
– Gwałtowny, dziki, zły i mściwy, w porywie złości morduje opiekunów Heleny.
– Zakochany w Helenie, czci ją niczym jakieś bóstwo, cierpliwie czeka aż odwzajemni jego uczucie. Do końca życia jest jej wierny, odbudowuje Rozłogi i spędza w nich ostatnie lata życia.
Helena Kurcewiczówna
– Pochodzi ze starego rodu Kurcewiczów, zostaje osierocona. Jej matka umiera przy porodzie, ojciec, książę Wasyl (stronnik Michała Wiśniowieckiego, ojca Jeremiego), oskarżony niesłusznie o zdradę ratuje się ucieczką z kraju, pozostawiając majątek i k