Opowieść wigilijna

Autor
Karol Dickens urodził się 7 lutego 1812 roku, zmarł 9 czerwca 1870 roku. Był angielskim powieściopisarzem, przedstawicielem powieści społeczno-obyczajowej. Do jego najbardziej znanych utworów należą powieści (np. „Klub Pickwicka”, „Oliver Twist”, „David Copperfield”, „Wielkie nadzieje”) i opowieści wigilijne (np. „Dzwony”, „Świerszcz za kominem”, „Opowieść wigilijna”).
Gatunek
Trudno jednoznacznie przypisać „Opowieść wigilijną” do konkretnego gatunku literackiego. W samym tytule jest wskazówka. Utwór uważa się za opowieść. Mówi się też, że to opowiadanie lub krótka powieść. Na pewno należy do epiki. O wydarzeniach opowiada narrator (zasadniczo trzecioosobowy i wszechwiedzący, ale momentami pierwszoosobowy, mówiący o swoich odczuciach, nawiązujący kontakt z czytelnikiem). Za opowiadaniem przemawia fakt, że jest to utwór skupiający się na jednym bohaterze i wątku. Za powieścią zaś wielość postaci i miejsc oraz zdarzeń.
Geneza utworu
Karol Dickens był synem urzędnika. Rodzina żyła w biedzie. Ponieważ ojciec pisarza został uwięziony za długi, Dickens musiał zacząć zarabiać. Pracował w fabryce pasty do butów, a także jako urzędnik sądowy. Obserwował życie miejskiej biedoty, znał realia wielogodzinnej, nisko opłacanej pracy, widział pracę dzieci. Biorąc to pod uwagę, należy stwierdzić, że tworzył literaturę zaangażowaną społecznie. „Opowieść wigilijna” wpisuje się w ten nurt. Utwór powstał w listopadzie 1843 roku, tuż przed Bożym Narodzeniem. Szybko zyskał popularność.
Czas i miejsce wydarzeń
Wydarzenia dzieją się w XIX wieku, w czasie Bożego Narodzenia. Z zapowiedzi ducha Marleya wynika, że będą mieć miejsce podczas czterech kolejnych nocy. Jednak okazuje się, że do wszystkich spotkań z duchami dochodzi w noc wigilijną. Czas poszerzony zostaje o przeszłość i przyszłość Scrooge’a – pierwszy z zapowiedzianych duchów zabierze go do lat dzieciństwa i młodości, ostatni pokaże mu koniec jego życia.
Miejscem wydarzeń jest Londyn. Konkretne przestrzenie to kantorek Scrooge’a, jego mieszkanie, mieszkanie Freda (siostrzeńca) i jego żony, mieszkanie Boba Cratchita i jego rodziny, przytułki, więzienia, ulice miasta, giełda, cmentarz.
Bohaterowie
1.Ebenezer Scrooge – był właścicielem kantoru, biznesmenem; miał siostrzeńca, Freda (syn Fan); był samotny z wyboru; nie chciał pomagać potrzebującym, ponieważ był chciwy i skąpy; oszczędzał na jedzeniu, ubraniu, ogrzewaniu, oświetleniu, pracownikowi Bobowi płacił bardzo niewiele; nie lubił świąt i ludzi; był nieuprzejmy, nieprzyjazny, bezduszny, złośliwy i ponury, przez co nielubiany; po spotkaniu z trzema duchami zmienił się (bohater dynamiczny) – pomógł rodzinie Boba, odbudował relacje z Fredem, wspierał ubogich, był wesoły i szczęśliwy.
2.Duch Marleya – ma wokół siebie dziwną aurę, pobrzękuje długim ciężkim łańcuchem zrobionym ze skrzynek, pieniędzy, złota, nie żyje od siedmiu lat, był wspólnikiem Scrooge’a, podobnym do niego pod względem charakteru, teraz za karę tuła się po świecie, chce ostrzec Ebenezera i zapowiada przybycie trzech duchów.
3.Pierwszy Duch – Duch Wigilijnej Przeszłości – wygląda jak starzec i dziecko jednocześnie, ma białe włosy i delikatną twarz, jest jasny, błyszczący, zabiera Scrooge’a na wędrówkę w przeszłość, pokazując mu jego dzieciństwo i młodość.
4.Drugi Duch – Duch Tegorocznego Bożego Narodzenia – to olbrzym o wesołym obliczu, ubrany w zieloną szatę obszytą białym futrem, z dębowym wieńcem na głowie, trzyma w rękach pochodnię, błogosławi świętującym ludziom, wędruje z Ebenezerem ulicami Londynu, odwiedza mieszkanie Boba Cratchita i siostrzeńca Freda.
5.Trzeci Duch – Duch Przyszłych Wigilii – odziany w czarny płaszcz, wysoki, milczący i bardzo tajemniczy, wzbudza w Scrooge’u lęk, zabiera Ebenezera w przyszłość i pokazuje mu jego śmierć oraz śmierć Tima, a także skrajne uczucia towarzyszące tym śmierciom.
6.Inni – pracownik Bob Cratchit i jego rodzina (w tym syn, Tim); siostrzeniec Fred i jego żona; postacie epizodyczne (np. handlarz Joe, pracodawca Fezzwig, siostra Fan, narzeczona Bella).
Treść
Marley, wspólnik Ebenezera Scrooge’a, zmarł. Ebenezer przyjął ten fakt do wiadomości i przeszedł do ubijania kolejnych interesów. Był człowiekiem bezwzględnym, nastawionym na zysk, nieprzyjaznym, skąpym i pr

Akcja utworu rozpoczyna się od przedstawienia Ebenezera Srooge’a który był w podeszłym wieku nie chciał dawać pieniędzy na cele charytatywne. Zmarł jego wspólnik, który był jedynym właścicielem dużego kantoru. Ebenezer Scrooge’a był Nieuprzejmy, chciwy wolał spędzać samotnie święta Bożego Narodzenia. Kiedy w kantorze Scrooge’a pojawia się Fred, który postanawia zaprosić swojego wujka na Święta Bożego Narodzenia. Ebenezer Scrooge’a był niezadowolony, ponieważ musiał zapłacić swojemu pracownikowi za dniówkę. Ebenezer Scrooge’a nie dopuszczał myśli, że ktoś będzie odpoczywać i spędzać czas z rodziną. Pierwszym niepokojący sygnałem w tym dniu jest fakt, że kołatka do drzwi przybiera kształt twarzy Jakuba Marleya zmarłego wspólnika Scrooge’a w mieszkaniu zamożnego mężczyzny zaczynają dziać się dziwne rzeczy. Dom trzęsie się od gromu po schodach wjeżdża karawan, potem odzywają się dzwonki. Scrooge’a słyszy odgłosy łańcuchów. W jego pokoju pojawia się zjawa twarzy Marleya widmo wyjaśnia Scrooge’owi, że przybyło z powodu ciążącego na nim obowiązku pomocy dawnemu wspólnikowi. Marley nie chce, żeby spotkało to Scrooge. Marley musi odpokutować za to, że w życiu nie pomagał biednym. Widmo wlokące ze sobą straszny łańcuch zrobiony przez szkatułkę i pieniądze, informuje Scrooge, że spotkają go trzy duchy. Pierwszy duch ma zjawić się o godzinie pierwszej przypominający starca i dziecko jednocześnie pierwszy duch uświadamia Ebenezerowi, że wszystkie Wigilie Bożego Narodzenia spędzał sam. Drugi duch ma się zjawić o godzi

Książka „Opowieść Wigilijna” napisana przez Charlesa Dickensa oraz oficjalnie wydana w roku tysiąc osiemset czterdziestym trzecim, dwudziestego szóstego grudnia, opowiada o przemianie głównego bohatera ze smętnego i chciwego dziadka, w wesołego i tętniącego życiem człowieka.
Książka należy do epiki, a dokładniej ujmując do opowiadania, bazującego na kolędzie i gawędzie. W książce nie ma rozdziałów, lecz występują strofki, a narrator delikatnie kieruje nasz tok myślowy co do głównego bohatera. Jest to cecha gawędy. Narrator nie występuje w wydarzeniach, nie wiemy kto nim jest i nie daje żadnego znaku byśmy mogli się domyślić, lecz dokładnie zna myśli i odczucia bohatera, co wskazuje, iż narrator jest wszech wiedzący. Wypowiada się również w trzeciej osobie, liczby pojedynczej.
Miejscem akcji „Opowieści wigilijnej” jest Londyn, stolica Wielkiej Brytanii, a akcja szczególnie kręci się w kantorze Ebenezera Scroog’a, w jego domu oraz w różnych miejscach w jego przeszłości, miejscach na całym świecie w teraźniejszości, oraz Londynu w czasie, gdy będzie już leżał w grobie. Akcja odbywa się w wieku dziewiętnastym.
W dzień Wigilii Scrooge pracuje w swoim kantorze, a po powrocie do domu widzi w kołatce twarz swojego dawnego współpracownika Marleya. Ignoruje to, lecz tego samego wieczoru odwiedza go duch Marleya. Opowiada o jego pośmiertnej karze oraz o tym, iż Scrooge ma jeszcze szanse naprawić swoje błędy. Zapowiada on mu wizytę trzech duchów, i jak powiedział tak się stało. Odwiedziły go duch świąt: przeszłych, teraźniejszych oraz przyszłych. Każdy z duchów nauczył czegoś Scrooga, czy to na jego własnych błędach, czy n

W książce „Opowieść Wigilijna” Charlesa Dickensa, główny bohater przeżywa przemianę po odwiedzinach łącznie czterech duchów; ducha swojego dawnego współpracownika, Jakuba Marleya, ducha przeszłych świąt, ducha świąt teraźniejszych, jak i ducha świąt przyszłych. Każdy z nich wnosi coś do życia bohatera, ale czy każdy z nich wniósł do niego coś dobrego? Przeanalizujmy skutki odwiedzin poszczególnych duchów.
Pierwszym w kolejności duchem jest duch dawnego przyjaciela Scrooga, duch Marleya. Wchodzi on do niego przez zamknięte drzwi, ciągnąc za sobie okropnie długie i ciężkie łańcuchy. Siada i opowiada Scroogowi o o jego przyszłości, jeżeli ten nie zmieni radykalnie swojego postępowania. Ten nie bierze tego do serca, i podważa prawdziwość ducha. Marley zapowiada, że w niedługiej przyszłości odwiedzą go trzy duchy, by jeszcze spróbować zmienić jego jak dotąd bury los. Duch wylatuje i pozostawia właściciela kantoru samego. Ten najpierw jest trochę wstrząśnięty, lecz po chwili bagatelizuje odwiedziny i udaje się spać. Czy duch Marley w dużym stopniu zmienia Scrooga na dobre? Nie, ale jednak w długotrwałym spojrzeniu zmienia wszystko. Gdyby nie on, Scrooge dalej plótłby swój łańcuch grzechów. Działalność tego ducha zdecydowanie pozytywnie wpływa na głównego bohatera „Opowieści wigilijnej”.
Jako pierwszy z trzech proroczych duchów przybywa duch przeszłych świąt. Pokazuje on mu jego dawne, nie radosne dzieciństwo, bal u jego pierwszego pracodawcy, gdzie poznał dziewczynę, w której niedługo potem się zakochał. Niestety młody Scrooge wybrał miłość do pieniędzy, niżeli do dziewczyny, Jest to pewnego rodzaju przełomowy moment w życiu Scrooga, gdyż właśnie od tego punktu staje się okrutnie pazerny. W tym przypadku, duch wpływa na Scrooga nie krótkotrwale, lecz jego rozdrapanie starych ran pomoże zrozumieć właścicielowi kantoru błędy. Tutaj jak u ducha Marley

„Opowieść wigilijna” Charlesa Dickensa – streszczenie szczegółoweI – ,,W kantorze”Przed siedmioma laty zmarł Marley. Nie wątpiono w to, ponieważ był podpisany akt zgonu. Spadkobiercą został jego wspólnik w interesach – Ebenezer Scrooge. Ta śmierć na pewno wywarła duży wpływ na Ebenezera. Nie starł on nadal szyldu ze swojego kantoru: „Scrooge i Marley”. Niektórzy ludzie, wchodząc tam, mylili go ze zmarłym Marleyem. Scrooge był starym skąpcem i grzesznikiem. O bohaterze:  „Twardy i ostry jak krzemień, był przy tym milczący i zamknięty w sobie. Lodowaty chłód serca skurczył mu oblicze, ścisnął spiczasty nos, pomarszczył czoło, zapalił oczy zimnym blaskiem, mocno zacisnął wąskie, silne usta. Sztywna postawa, głos suchy i skrzypiący, białawy szron na głowie, brwi i podbródek spiczasty, czyniły go podobnym do ostrego gwoździa. Wszędzie wnosił ze sobą lodowatą atmosferę, studził swą obecnością nawet kantor podczas upałów”. Ebenezer pragnął, by ludzie nie wchodzili mu w drogę. Dla niego liczyły się tylko pieniądze. Nienawidził, gdy ktoś go zaczepiał na ulicy. Przechodnie mijali go z przerażeniem, nawet nie znając Scrooge’a. Bogacz nie obchodził Świąt. Pewnej Wigilii Bożego Narodzenia siedział w swoim kantorze. Jego kancelista pracował na swoim stanowisku. W jego izdebce tlił się zaledwie jeden węgielek. W związku z tym obwiązał się szalikiem. Nagle do kantoru wszedł siostrzeniec Ebenezera. Życzył mu wesołych świąt, lecz pryncypał nadal trwał przy swoich przekonaniach. Uważał, że Święta to tylko strata pieniędzy i czasu. Dla jego siostrzeńca Boże Narodzenie było najpiękniejszą chwilą w roku. Kancelista przyklasnął mu, lecz spostrzegł, że nie spodobało się to pryncypałowi. Zaczął poprawiać ogień w pomieszczeniu, ale w ten sposób zgasła ostatnia iskierka. Po kilku wymienionych zdaniach siostrzeniec odszedł. Chwilę później przybyło dwóch nieznajomych zbierających na składkę dla biednych. Skąpiec nic im nie ofiarował. Mówił, by ubogimi zajmowały się odpowiednie instytucje. Na zewnątrz robotnicy naprawiali zamarznięty kran. Mróz był siarczysty. Gęstniała mgła. Do kantoru zajrzał malec i zaśpiewał: „Hej kolęda – kolęda!”. Chłopiec uciekł z wrzaskiem, gdy Scrooge w przerażający sposób odpowiedział na jego wesołość. Zamykając kantor, pryncypał rozmawiał ze swoim buchalterem. Pozwolił mu nie przychodzić w Boże Narodzenie, ale nie ominął swoich uwag. Nie rozumiał radości ubogiego pracownika. Kancelista spieszył się do domu, aby móc mieć jeszcze czas na to, by zagrać z dziećmi w ,,ślepą babkę”.II – ,,W domu”Scrooge zjadł obiad w restauracji. Koło północy poszedł do swojego domu. Nikt oprócz Ebenezera tam nie mieszkał. Budynek był ciemny i mroczny. Kupiec, zmęczony świąteczną atmosferą, stanął w drzwiach własnego domu. Zdawało mu się, że kołatka na chwilę przybrała kształt twarzy zmarłego przed siedmioma laty  wspólnika – Marleya. Całkowicie wyraźny, straszny obraz twarzy Marleya, pojawił się przed oczami skąpca. Scrooge zadrżał. Po jakimś czasie ochłonął i wszedł do mieszkania. Stwierdził, że to wszystko głupstwo. Zamknął starannie drzwi i sprawdził cały lokal. Zaczął chodzić od ściany do ściany, nie mogąc zapomnieć o niepokojącym zjawisku. Jego wzrok padł na nieużywany od dawna dzwonek nad kominkiem. W tym momencie dzwonek zaczął się delikatnie poruszać, z każdą chwilą coraz głośniej. Po około minucie gwałtownie przerwał dzwonienie dźwięk żelaznego łańcucha w piwnicy. Skąpiec przypomniał sobie o opowiadaniach, w których w taki właśnie sposób przychodziły duchy. Coś posuwało się po schodach na górę. Zjawa bez żadnej przeszkody wśliznęło się przez drzwi. To było widmo Marleya: „Marley z długim harcypem, w zwykłej kamizelce, w codziennych krótkich spodniach, w butach węgierskich, w zaplamionym surducie”. U bioder miał przytwierdzony długi łańcuch. Widmo przybyło, aby pomóc Ebenezerowi uniknąć ciężkiego losu, który spotkał jego samego. Scrooge walczył ze swoimi zmysłami. Podejrzewał, że przyczyną wizji jest niestrawność. Nie wierzył w to, co widział. Poprosił, by duch usiadł, mając nadzieję, że duch nie potrafi wykonać tak prostej czynności. Gdy Scrooge nadal nie dowierzał temu, zawołał ,,Głupstwo!”. Na to słowo duch Marleya zawył i ściągnął chustkę związaną pod brodą. Wówczas szczęka z chrzęstem opadła. Duch ostrzegł Scrooge’ a przed potępieniem. Powiedział mu, że musi się zmienić,bo inaczej zostanie potępiony za brak serca. Wspominał swoje długie, bezustanne wędrówki z ciężkim łańcuchem, które były karą za grzechy popełnione na świecie. Uprzedził Ebenezera, że czekają go jeszcze wizyty trzech duchów. To jest jedyna jego nadzieja na ratunek. Na koniec zjawa pokazała mu duchy wędrujące po świecie. Starały się pomagać innym, lecz było już na to za późno. Po wizycie ducha Marleya Ebenezer poczuł się okropnie zmęczony. Wkrótce pogrążył się we śnie.III – ,,Pierwszy z trzech duchów”Gdy Scrooge ocknął się w swoim pokoju, panowała ogromna ciemność. Nagle usłyszał bicie zegara z sąsiedniego kościoła. Zaczął się przysłuchiwać. Wybiła północ. To było niemożliwe, ponieważ położył się spać kilka minut po drugiej. Myślał, że przespał cały dzień. Po wybiciu trzech kwadransów przypomniał sobie o zapowiedzianej przez Marleya wizycie pierwszego ducha. Gdy wybiła pierwsza, nikt nie przybył. Scrooge zaczął się cieszyć, lecz równocześnie z ostatnim uderzeniem dzwonów zajaśniało światło. Przez rozsunięte firanki wleciał duch wszystkich ubiegłych Wigilii Bożego Narodzenia. Była to postać dziecięca, podobna do starca. Miała białe włosy, a twarz młodą, bez żadnej zmarszczki. Zjawa zdawała się bardzo silna. Nosiła białą tunikę. Z jej głowy tryskało ogromne, rażące światło. W ręku trzymała gasidło. Scrooge, widząc to, odczuł niepohamowaną c

„Opowieść wigilijna” Charlesa Dickensa opowiada o skąpym kupcu. Nazywa się on Ebenezer Scrooge. Mija siódma rocznica śmierci jego kolegi i współpracownika – Jakuba Marleya. W noc Bożego Narodzenia przybywa do Scrooge’a duch Marleya. Tłumaczy on Ebenezerowi, jaki był niedobry i jak zmarnował sobie życie. Mówi mu też o trzech duchach, które do niego przybędą. Będą to: duch teraźniejszej Wigilii, duch przyszłej Wigilii i duch przeszłych Wigilii. Do Scrooge’a przybywa pierwszy duch, duch przeszłych Wigilii. Duch ten zabiera Scrooge’a w przeszłość, do czasów dzieciństwa, kiedy był bardzo samotny. Wówczas spędzał on samotnie Wigilie, ponieważ jego tata go nie kochał.  Następnie przybył duch tegorocznych Świąt. Duch postanowił pokazać skąpemu mężczyźnie trudny los bezdomnych i biednych. Zabrał go także na wieczerzę do jego pracownika, Boba Cratchita. Scrooge zobaczył ubogą rodzinę Boba, a szczególnie małego Tima, który nie mógł chodzić. Jego rodziców nie było stać na leczenie, dzięki któremu

„Opowieść wigilijna” – recenzja

Powieść angielskiego pisarza Charlesa Dickensa pt.: „Opowieść Wigilijna” jest moją ulubioną książką o tematyce świątecznej. Opowiada o Ebenezerze Scrooge’u, starym, niezwykle skąpym właścicielu kantora, który nienawidził świąt. Scrooge był samotny od momentu śmierci jego przyjaciela i wspólnika biznesowego Marleya przed siedmiu laty. Mężczyzna nie znosił świątecznej atmosfery i nie uważał jej za rzecz wartą uwagi. Wyśmiał zaproszenie swojego siostrzeńca na uroczystą świąteczną kolację oraz pozwolił wziąć wolne swojemu pracownikowi, Bobowi Cranchitowi tylko pod warunkiem wcześniejszego przyjścia do pracy po świętach.
Gdy Ebenzer w wigilijny wieczór wszedł do swojego mieszkania, odwiedziła go przerażająca przezroczysta postać okuta w łańcuchy, przypominająca jego przyjaciela Marleya. Duch potwierdził swoją tożsamość i wyznał, że kajdany zrobiono z pieniędzy oraz szkatuł, i że są karą za jego zachowanie za życia. Chciał pomóc swojemu najbliższemu koledze i umożliwić mu uniknięcie tego samego cierpienia po śmierci. Zapowiedział też wizyty trzech zjaw, co Scrooge uznał za sen.
Następnego dnia godzinę przed północą odwiedziła go zjawa, będąca duchem przeszłych świąt. Zabrała go do pokoju, w którym spędzał samotnie święta przed wielu laty. Pokazała mu wspomnienie, w którym jego siostra Fan oznajmiła mu, że może wrócić do domu. Wywołało tu u starca wyrzuty sumienia z powodu zaniedbywania osieroconego przez matkę siostrzeńca. Potem ukazała święta spędzane u pracodawcy, który szkolił go do fachu, będące miłym wspomnieniem. Ebenezer poczuł wtedy, że dobrze byłoby uczynić coś miłego względem swojego pracownika. Kolejna scena to rozstanie bohatera z jego ukochaną, która porzucała go z powodu chciwości. Ostatnie wydarzenie z przeszłości, to scena, w której dawna ukochana rozmawia z obecnym mężem, stwierdzając, że Scrooge musi być bardzo samotny. Nie wytrzymując tego, mężczyzna odpędził zjawę i poszedł spać.
Następnej nocy o tej samej godzinie zbudził go duch teraźniejszych świąt i na prośbę starca, który chciał wynieść jak najwięcej z tej wizyty, udali się zobaczyć wesołe i strojne sklepy, szczęśliwych ludzi oraz przygotowania do świąt. Potem udali się do domku pracownika kantora, w którym ujrzeli dużą

Charles John Huffam Dickens (tworzył pod pseudonimem Boz) to angielski pisarz uznawany za jednego z najwybitniejszych powieściopisarzy epoki wiktoriańskiej.
Charles Dickens przyszedł na świat 7 lutego 1812 roku w Landport. Pochodził z wielodzietnej rodziny. Jego ojcem był urzędnik, który został aresztowany za niepłacenie zaległych długów. Aresztowanie ojca sprawiło, że Charles był zmuszony porzucić szkołę i rozpocząć pracę, aby pomóc w utrzymaniu rodziny. Początkowo pracował w fabryce pasty do butów, a później jako urzędnik sądowy. W wieku 20 lat rozpoczął pracę jako sprawozdawca parlamentarny. Przez wiele lat sprawował stanowisko redaktora w różnych gazetach.
W 1836 roku wziął ślub, a jego żoną została Catherine Hogarth, z którą miał dziesięcioro dzieci. Pomimo posiadania tak licznego potomstwa, małżeństwo pisarza nie było udane. Po wielu latach nieporozumień Charles ogłosił, że jest z żoną w separacji. Catherine została wyrzucona przez męża z domu, mężczyzna odebrał jej także dzieci. Po rozpadzie małżeństwa Dickens wdał się w trwający trzynaście lat romans z osiemnastoletnią aktorką Ellen Ternan.
Debiutancka powieść pisarza zatytułowana „Klub Pickwicka” ukazała się w odcinkach w latach 1836-1837. Jest to utwór, który opowiada o przygodach i podróżach członków tytułowego klubu i ich przywódcy – Samuela Pickwicka. Kolejnym dziełem Boza była powieść „Oliver Twist”. Osiągnęła ona niebywale dużą popularność i do dziś cieszy się sporym zainteresowaniem. Głównym bohaterem powieści jest chłopiec o imieniu Oliver, który przebywa w sierocińcu. Sierociniec ten jest ukazany przez autora jako okropne miejsce, w którym panuje głód, a przebywające tam dzieci są bardzo źle traktowane. Tytułowy bohater opuszcza sierociniec, przeżywa liczne przygodny, niejednokrotnie wpadając przy tym w tarapaty. Ta doceniona przez czytelników powieść doczekała się również kilku ekranizacji filmowych.
Charles w wielu swoich powieściach dawał wyraz wrażliwości na niesprawiedliwość oraz bezduszność wobec ludzi ubogich. Próbował sprawić, aby czytelnicy dostrzegli krzywdę społeczną, jaka dotyka otaczającą ich biedotę. W bardzo realistyczny i dokładny sposób opisywał środowisko mieszczaństwa oraz biedoty miejskiej łącząc go z atmosferą baśniowości i liryzmem. Nierzadko tworzył postacie dziwaków wprowadzając tym nieco groteskowe i satyryczne zabarwienie swoich powieści.
W twórczości Dickensa ważną rolę odgrywa powstała w 1843 roku „Opowieść Wigilijna”. Akcja utworu odbywa się w wigilijną noc Bożego N

Problematyką utworu „Opowieść wigilijna” jest historia o postaci Ebenzerze Scrooge dla którego bogactwo było najważniejsze w życiu. Mężczyzna w dzieciństwie cierpiał, ponieważ jego ojciec nie obdarzał go miłością, troską, zainteresowaniem. Dlatego też uczył się w internacie. Nie przyjeżdżał na święta. Najważniejszą osobą w jego życiu była wtedy siostra Fan. Ona obdarzała Scrooga miłością. Dla niego liczyły się wyłącznie materialne rzeczy. Był racjonalny, wierzył tylko w to co ujrzał na oczy, nie dał sobie nic wmówić. Gdy jego dziewczyna w przeszłości mówiła mu, że liczy się dla niego tylko bogactwo nie zaprzeczył temu. Wiedział, że ma rację. Nie stawiał na pierwszym miejscu prawdziwego szczęścia w życiu tylko pieniądze. Przez to stał się okropnie samotny. Lecz sam sobie na to zapracował. Najpierw odrzucił swoją miłość oraz siostrzeńca. Ludzie bali się go, nie witali się z nim i nigdzie nie zapraszali, nie pytali o drogę lub godzinę, nie prosili o jałmużnę. Za życia Scrooge był złym człowiekiem, nie wpłacił nawet grosza dla potrzebujących, nie okazywał szacunku, dobroci, miłości. Nawet dla dziecka nie okazał litości, chęci jakiejkolwiek pomocy. Zagubiony nie wiedział co tak naprawdę liczy się w życiu. Nienawidził świąt. Nie miał rodziny, przyjaciół, a nawet nie miał znajomych. Był całkiem sam. Lecz nie zwracał na to uwagi, bo był bardzo zapracowany i nie widział poza tym świata. Nie zwracał uwagi na ludzi. Zimna, mroźna pogoda mu nie przeszkadzała. Psy niewidomych poznawały się na nim i prowadziły właścicie

„Opowieść wigilijna” – plan wydarzeń:

1. Kantor Ebenezera Scrooge’a. Wykonywanie pracy przez pracownika Bob’a oraz właściciela kantoru w przeddzień Wigilii w niskiej temperaturze.
2. Przyjście siostrzeńca Scrooge’a i zaproszenie go do siebie na kolację. Odmowa wuja.
3. Opuszczenie kantoru przez młodzieńca.
4. Chwilę potem w kantorze następuje przybycie dwóch zbierających pieniądze dla biednych wolontariuszy.
5. Odmowa podania darowizny przez właściciela kantoru
6. Opuszczenie kantoru przez Wolontariuszy.
7. Uzyskanie wolnego przez pracownika Bob’a od szefa.
8. Udane się Scrooge’a do swojego domu.
9. Ujrzenie swojego dawnego współpracownika i współlokatora – Marley’a w kołatce na drzwiach.
10. Przeanalizowanie i zignorowanie przewidzenia zmarłego kolegi Scrooge’a.
11. Droga do pokoju swojej sypialni oraz ugotowanie kleiku przy lekkim ogniu kominka.
12. Zamknięcie się w pokoju przez Ebenezera dla bezpieczeństwa.
13. Kilkakrotny spacer Scrooge’a dookoła własnego pokoju w trakcie analizy widzianej twarzy Marley’a w kołatce.
14. Poruszenie się dzwonka na ścianie pokoju w krótkim i wolnym tempie.
15. Zaczęcie z czasem dzwonienia każdego dzwonku i dzwonu w domu.
16. Stukot łańcuchów z dolnego piętra domu.
17. Wejście do pokoju uwiązanego łańcuchami ducha Marley’a oraz opowiedzenie przez niego celu swej wizyty.
18. Zapowiedzenie przez ducha odwiedzin trzech innych duchów oraz ostrzeżenie.
19. Wylot Marley’a przez okno.
20. Odejście w objęcia morfeusza przez Ebenezera.
21. Ocknięcie się wła

Historia rozpoczyna się wspomnieniem Ebenezera Scrooga na temat jego dawnego współpracownika. Jakub Marley zmarł przed siedmiu laty w święta Bożego Narodzenia. Po jego śmierci Scrooge przejął obowiązki prowadzenia kantoru. Świadomością powracamy do dnia dzisiejszego. Jest dwudziesty czwarty grudnia, dzień wigilii i właściciel kantoru wraz ze swoim pracownikiem pracują nad księgowymi papierami. W tym właśnie czasie do gabinetu wpada siostrzeniec Ebenezera, oraz jak co rok, zaprasza go do siebie na kolację gwiazdkową. Scrooge odrzuca zaproszenie, tak jak co rok, i wyśmiewa idee spędzania szczęśliwych świąt. Tak jak siostrzeńcowi, odmawia wolontariuszom przekazania datków dla biednych oraz przegania małego kolędnika. Scrooge zmęczony wraca do domu i zauważa w kołatce drzwi twarz swojego byłego współpracownika – Jakuba Marleya. Zdezorientowany właściciel kantoru rozmyśla o kołatce w drodze do swojego pokoju. Przy małym ogniu kominka robi sobie kleik, i w razie niebezpieczeństwa zamyka się w nim na klucz. Po krótkim czasie jeden z małych dzwonków w pokoju zaczyna dzwonić. Po chwili wszystkie dzwonki w domu zaczynają brzęczeć i chwiać się, a przestraszony Scrooge nie wie co robić. Nagle w jednym momencie w całym domu zapanowuje cisza. Początkowo zadowolony z tego Ebenezer zaczyna słyszeć brzęk metalu i dźwięk łańcuchów na schodach. Po chwili do pokoju przez zamknięte drzwi wlatuje spętany łańcuchami stary współpracownik Scrooge’a – Marley. Duch przedstawił się i rozpoczął merytoryczną rozmowę. Opowiedział o swoim pośmiertnym losie i ostrzegł Scrooge’a, że jeżeli nie zmieni postępowania, skończy jak on, uwiązany łańcuchami które sam wykuł swoją pychą i egoizmem. By uratować Scrooga’a zapowiada on mu wizyty trzech duchów, które jak miał nadzieję, zmienia Ebenezera. Duch wylatuje przez okno, a zmęczony i skonfundowany Scroog’e idzie spać.
Gdy właściciel kantoru budzi się, zegar na wieży wybija godzinę pierwszą. Wyczekuje drugiego ducha zapowiedzianego przez Marleya, lecz duch się nie pojawia.Widząc blask za zasłoną łóżka, odsuwa ją, i zauważa Ducha przeszłych Świąt, z którego biło jasnym światłem. Duch dotyka Scroog’a i teleportuje się do jego dawnej szkoły podstawowej. Pokazuje mu jego samotne święta za dziecięcych lat. Ukazuje mu również odwiedziny siostry Fan, mówiącej mu, że może spędzić święta w domu, bo „ojciec się zmienił”.Następnie pokazuje mu bal gwiazdkowy u jego pierwszego pracodawcy-pana Fezzwiga, gdzie poznaje swoją pierwszą miłość. Tańczy z nią przez całą noc i Scroog’e lekko się wzrusza. Teleportujemy się trochę w przyszłość. Dziewczyna wyznaje mu miłość, ale zauważa, iż młody Scroog’e bardziej kocha pieniądze, niż ją. Ebenezer błaga o zabranie go do teraźniejszości, gdyż nie może znieść widoków swoich błędów z przeszłości. Duch pozostaje nieugięty i pokazuje Scroog’owi już dojrzałą kobietę którą kocha, i tego już właściciel nie może wytrzymać. Zakrywa blask ducha Przeszłych Świąt i upada na łóżko zapadając w sen.

„Opowieść wigilijna” – Ebenezer Scrooge – charakterystyka postaci
Ebenezer Scrooge to główny bohater powieści Charlesa Dickensa „Opowieść wigilijna”. To bohater dynamiczny, ponieważ w jego życiu następuje przemiana wewnętrzna ze złego, skąpego, na dobrego, miłosiernego. Jest to skąpy kupiec w starszym wieku. W dzieciństwie mieszkał w internacie. Nie wyjeżdżał na święta. Jego tata był dla niego oschły, bezduszny, nie obdarzał go miłością. Miał siostrę Fan o wielkim sercu, która zmarła młodo. Nie był dobry w stosunku do swojego siostrzeńca Freda. Mieszka w Londynie.
Jego wygląd był oziębły. Posiadał haczykowaty nos, zsiniałe usta i zaczerwienione oczy. W jego głosie słychać było niechęć do świata. Gdziekolwiek się zjawiał robiło się zimno. Latem w kantorze było zimne, a co dopiero zimą. Jego osoba była tak nieprzyjemna, że ludzie na ulicach nie witali się z nim, nie zapraszali go nigdzie, nie prosili o jałmużnę, nie pytali o godzinę, nie prosili o wskazanie drogi. Nawet psy niewidomych uciekały w inną stronę. Pasją Ebenezera były wyłącznie interesy. Był chciwy, zachłanny i obrotny więc osiągał spore sukcesy finansowe. Nie dał się oszukać. Nikomu nie udałoby się wykrzesać z niego ani jednej iskierki. Skąpy Scrooge nie pozwalał swojemu pracownikowi na dodanie do pieca węgla. Mężczyzna nienawidził Bożego Narodzenia. Uważał święta za stratę czasu. Ludzi, którzy obchodzą Boże Narodzenie uważał za głupców. Uważał ten czas za czas płacenia rachunków, przypomnienia sobie, że jest się o rok starszy. Nie chciał pomóc biednym, nie obchodziło go to, wykazał się egoizmem.

CZAS REALNY
Wydarzenia w „Opowieści wigilijnej” rozpoczynają się w wigilię świąt Bożego Narodzenia, około godziny trzeciej popołudniu. Scrooge kończy pracę w kantorze. Akcja obejmuje wieczór wigilijny (pojawienie się ducha Marleya), noc (wędrówki z trzema zapowiedzianymi duchami), Boże Narodzenie
(przechadzka po Londynie, wizyta w domu Freda) oraz dzień po Bożym Narodzeniu (w krajach anglosaskich święta trwają tylko jeden dzień). W tym dniu Scrooge udaje się do kantoru, rozmawia z Bobem Cratchitem, zapowiada popołudniowe spotkanie w sprawie pomocy rodzinie Boba.

CZAS FANTASTYCZNY
Marley zapowiada wizyty duchów w ciągu trzech kolejnych nocy. Pierwszy duch ma się pojawić, gdy zegar wybije pierwszą, drugi duch o tej samej godzinie następnej nocy, trzeci – kolejnej nocy, ale o godzinie dwunastej. Zjawy odwiedzają Scrooge a o zapowiadanej porze, kupiec śpi pomiędzy ich wizytami, ale po wszystkich spotkaniach budzi się rano w dniu Bożego Narodzenia. Wydarzenia rozegrały się więc w jedną noc.

MIEJSCE AKCJI
Wydarzenia „Opowieści wigilijnej” mają miejsce przede wszystkim w Londynie, w połowie XIX wieku, chociaż kilkakrotnie duchy zabierają Scrooge także poza miasto.

MIEJSCA, W KTÓRYCH SCROOGE BYWA BEZ INGERENCJI DUCHÓW:
– kantor kupca;
– mieszkanie Scrooge a odziedziczone po Marleyu – lokal mieszczący się w starym, ciemnym budynku przy końcu głuchego zaułka. Mieszkanie kupca składa się z bawialni, sypialni, jadalni i schowka;
– ulice Londynu – przechadzka w świąteczny poranek.

MIEJSCA ODWIEDZANE W CZASIE NOCNEJ WĘDRÓWK

Genezą „Opowieści wigilijnej” Charlesa Dickensa była jego własna sytuacja z dzieciństwa. Charles w młodym wieku otarł się o półsieroctwo, ponieważ jego tata trafił do więzienia, stąd też zawarł on w swoim utworze osamotnioną postać Scrooga. Młody Dickens, od tamtego momentu czerpał przyjemność z czytania książek, dlatego też główny bohater jego utworu również uwielbiał czytać książki.
Gatunkiem tego utworu jest epika. Świadczy o tym to, że jest pisaną prozą, jak również to, że występuje narrator, który opowiada o �

1) Pozytywizm – ramy czasowe, pochodzenie nazwy i inne określeniaPoczątek pozytywizmu w Polsce przypada na upadek powstania styczniowego w roku 1864. Ludzie utracili wówczas wiarę w hasła głoszone przez romantyków. Reprezentanci młodego pokolenia winą za przegraną walkę i późniejsze represje ze strony zaborców obwiniali romantyczną poezję, która. inspirując do walki. doprowadziła do nieszczęścia. Data końcowa epoki nie jest już taka pewna. Wiele utworów, zaliczanych do twórczości literackiej pozytywizmu, powstało po roku 1891, który jest uważany za początek Młodej Polski. Można więc uznać, że pozytywizm i Młoda Polska w literaturze współistniały ze sobą prawie do końca XIX wieku.
Nazwa epoki wywodzi się od dzieła francuskiego filozofa Augusta Comte’a, który pisząc sześciotomowy Kurs filozofii pozytywnej, używał takich przymiotników, jak: realny, pożyteczny, praktyczny. Comte nie zdawał sobie pewnie sprawy z tego, że tworzy nazwę epoki. Przytoczone wyrażenia w XIX wieku nosiły nazwę pozytywnych, czyli pozytywistycznych.
Epoka pozytywizmu ma również swoje inne nazwy, takie jak: realizm, naturalizm oraz epoka popowstaniowa. W Polsce nazwa pozytywizm przyjęła się najlepiej.
Termin „pozytywizm” podkreśla socjologiczne nastawienie, które zmusza badacza i filozofa do zwrócenia swojej uwagi na jednostkę jako część społeczeństwa i ludzkości.
2) Główne kierunki w literaturze pozytywizmu to:
– realizm – metoda przedstawiania materiału w dziele literackim. Głównym celem pisarza, który posługiwał się tą metodą, było przedstawienie życia takiego, jakim ono jest, jak najbardziej zbliżonego do rzeczywistości;- naturalizm – metoda twórcza, której głównym reprezentantem i teoretykiem był Émile Zola. Dzieła naturalistyczne prezentowały m.in. środowisko nizin społecznych, często posługując się  brutalnymi obrazami. Według naturalistów człowiek podlega prawom natury, której jest częścią. Życie człowieka płynie pod znakiem walki o przetrwanie w czasach, gdzie pieniądz zyskał status boga, a ludzie byli w stanie posunąć się do wszystkiego, by go zdobyć. Naturaliści przedstawiali  świat w bardzo pesymistyczny sposób. Opisywali go bez zbędnych przystrojeń, wskazując na jego patologię i szpetotę.
3) Hasła i problemy polskiego pozytywizmu:
– praca u podstaw – głównym celem tego punktu była edukacja ludu w szerokim tego słowa znaczeniu. Hasło to kierowane było szczególnie to do ludzi inteligentnych, aby to oni zadecydowali o losach kraju i zaczęli kształcić najbiedniejszych, ale przede wszystkim też najmłodsze pokolenie. W pracy u podstaw chodziło o jak najszybsze przełamanie barier między klasami społecznymi. Pozytywiści chcieli wykorzystać nowe warunki do rozwoju cywilizacyjnego i gospodarczego. Byli przekonani, że ta droga doprowadzi do odzyskania niepodległości.
– praca organiczna – to hasło jest ściśle powiązany z pracą u podstaw. Traktowano w nim całe społeczeństwo jako jeden wielki organizm. Podczas gdy w przypadku pracy u podstaw skupiano się na edukacji, to w pracy organicznej pozytywiści kładli duży nacisk na gospodarkę. Zmiany ekonomiczne oraz zmiany w rolnictwie, handlu i przemyśle, które proponowano, miały prowadzić do umocnienia polskiego majątku, a co za tym idzie – polepszenia warunków życia każdego z mieszkańców kraju.
– kwestia żydowska – przedstawiciele pozytywizmu opowiedzieli się za asymilacją Żydów. Postulowali zaprzestanie prześladowań Żydów oraz uważali ich za jedną z ważniejszych grup społecznych. Namawiali społeczeństwo, aby odrzucili stary wizerunek Żydów, który był oparty na fałszywych informacjach. Starali się przedstawiać tę grupę ludności jako bardzo potrzebną dla prawidłowego funkcjonowania całej populacji.
– emancypacja kobiet – pozytywiści postulowali równe traktowanie mężczyzn i kobiet. Do tej pory, mimo że kobiety pracowały równie ciężko jak mężczyźni, to zarabiały mniej od nich. Kobiety często nie mogły znaleźć pracy. Pisarze nawoływali do tego, żeby był równy dostęp do edukacji bez względu na płeć i żeby wszystkich wynagradzać tak samo.4) Literatura powszechna
W czasach, gdy na ziemiach polskich  zastanawiano się, jak odzyskać niepodległość, literatura światowa zajmowała się takimi zagadnieniami, jak: realizm, naturalizm i ekspresjonizm. Nurty te rozwijały się głównie w Rosji, Wielkiej Brytanii oraz we Francji.
Pozytywizm na świecie zaczął kształtować się we Francji. Nastąpiło tam odejście od tematyki związanej z bogatym społeczeństwem, zaczęto opisywać biedne klasy społeczne, odnosząc się do ich problemów i tragedii. Gatunkiem bardzo popularnym stała się powieść, która nie była doceniana w romantyzmie. Pisarze opisywali rzeczywistość taką, jaka ona była, bez żadnych zdobień i zakłamań.
W literaturze powszechnej bardzo często pojawiał się pesymizm. Pisarze opisywali złą stronę społeczeństwa. Bez zahamowań literaci opisywali chciwość, próżność, zakłamanie i brak litości dla uboższej ludności. Częstym tematem poruszanym w literaturze zagranicznej był kapitalizm. Pisarze skupiali się na wadach ustroju – na tym, jak nierówno i niesprawiedliwie traktowani są ubodzy pracownicy.
5) Najbardziej znani twórcy pozytywistyczni na świecie:
– Honoriusz Balzak (Honoré de Balzac) – francuski pisarz, który stworzył model powieści przez wiele lat naśladowany przez europejskich twórców. Jest autorem cyklu Komedia ludzka, który obejmuje ponad 100 pozycji. We wspomnianym cyklu utworów ukazuje Francję po upadku Napoleona – czyli świat, w którym rządzi pieniądz. Starł się w swoich dziełach przedstawiać ludzkie doświadczenia, stosunki społeczne, szczegóły z życia różnych grup oraz różne charaktery bohaterów.
Jego bardzo znany utwór to Ojciec Goriot. Autor poruszył w tym utworze problem relacji rodziców z dziećmi. Relacje te oparte są na egoizmie i dążeniu do sukcesu finansowego bez wglądu na cenę. Balzac opisuje nowoczesne społeczeństwo – pokazuje jego wady, podkreśla upadek moralności i odrzucenie jasnych zasad. W powieści Ojciec Goriot żaden z bohaterów nie jest wart naśladowania, każdy popełnia liczne błędy.- Fiodor Dostojewski – rosyjski pisarz, który stworzył wiele dzieł. Ukazywał w nich ciemne strony ludzkiej natury. Świat przedstawiony w jego utworach jest okrutny. Książki Dostojewskiego tak naprawdę nie rozwiązują żadnych problemów, ale stawiają wiele pytań, nad którymi trzeba się zastanowić i samemu znaleźć rozwiązanie.
W swoim znanym utworze Zbrodnia i kara autor poruszył temat zbrodni i kary za zbrodnię. Losy głównego bohatera udowadniają, że nie