Winnetou

Problematyka

Karol May napisał powieść „Winnetou” w 1893 roku. W czasach powstawania utworu (koniec XIX wieku) miało miejsce wiele ważnych wydarzeń historycznych między innymi wojna secesyjna, budowa kolei transkontynentalnej, wojna domowa w Meksyku i wypieranie Indian przez białych. Już wtedy było widać, że Indianie wkrótce zostaną zmuszeni do zamieszkania w miastach i prowadzenia stylu życia takiego samego jak biali. Wszystkie te wydarzenia są przedstawione w powieści, a w szczególności to ostanie – stosunek białych do Indian.
Czerwonoskórzy stanowili rdzenną ludność obu Ameryk, dzieląc się na narody (np. Apacze) i poszczególne szczepy (np. Apacze Mescalero). Wiele z nich miało wysoko rozwiniętą kulturę, własne tradycje i wierzenia, pomimo prowadzenia trybu życia znacznie różniącego się od europejskiego. Kiedy biali dotarli do obu Ameryk zaczęli barbarzyńsko niszczyć kulturę Indian, pomimo tego, że być może to oni mieli wtedy kulturę na niższym poziomie (gdy pewien polski duchowny będący na misji w roku 1914 w Afryce pośród kanibali powszechnie uważanych za barbarzyńców i próbował im wytłumaczyć o co toczy się wojna w Europie, ci byli zaskoczeni, jak można być takim barbarzyńcą i mordować nie dlatego aby zjeść przeciwnika lecz tylko po to żeby zabić), zaczęli mordować i masowo wysiedlać, przepijać i przymusowo nawracać na chrześcijaństwo. Przywieźli również nieznane dotąd choroby, od których zaczęły wymierać całe osady. Uważano, że Indianin nie posiada żadnych praw, większość wysiedlano do rezerwatów, opornych zabijano, a rezerwaty jednak cały czas pomniejszano przez co zaczęły wybuchać krwawo tłumione powstania (np. Dakotów w Minnesocie), przez co większość Indian wybito a kultura indiańska została niemalże całkowicie zniszczona i zapomniana.
Autor zwraca uwagę na wiele niszczących zachowań „ludzi cywilizowanych”, nieodłącznie wiążących się z Indianami. Uważają całą Amerykę, za swoją własność, wycinają drzewa aby mieć miejsce na pola uprawne i drewno na budynki, urządzają polowania „dla zabawy”. Okradają czerwonoskórych, oszukują w handlu, wykorzystują ich nieznajomość praw białych. Nawracają Indian siłą na chrześcijaństwo uważając je jako jedyną prawdziwą religię, choć sami nie stosują się do jej nakazów i zakazów. Uważają, że życie czerwonoskórego jest warte mniej, niż życie białego – Rattler chce zastrzelić Winnetou, za spoliczkowanie go za zniewagę, troje westmanów, towarzyszy Santera nie widzą nic złego w zabiciu Inczu-czuny i Nszo-czi, oraz kradzieży ich mienia.

Czas i miejsce akcji

Winnetou to tytułowy bohater powieści Karola Maya pod tytułem „Winnetou”. Książka opowiada historię jednego z indiańskich wojowników z plemienia Apaczów oraz jego przyjaciela – Old Shatterhanda. Czas akcjiAkcja powieści dzieje się w drugiej połowie dziewiętnastego wieku. Wtedy to kończy się okres, kiedy między osadnikami, którzy przybywali i osiedlali się na ziemiach Indian, a właśnie właścicielami tych ziem, czyli różnymi plemionami Indian (chodzi m.in. plemiona Apaczów, Kiowa, Siuksów czy Komanczów), rozgrywały się ciągłe potyczki. Miejsce akcjiJak już można się domyślać, akcja dzieję się na wciąż podbijanych przez „białych” Europejczyków ziem na Dzikim Zachodzie. Europejczycy liczyli na to, że znajdą na tym terenie złoto. Indianie z kolei byli zmuszeni do walki w obronie swoich ziem.W powieści tło historyczne jest jedynie tłem i nie można przyjąć, że wszystkie wydarzenia, które są w niej opisane, będą wydarzeniami historycznymi.

Bohaterowie

„Winnetou” to powieść autorstwa niemieckiego pisarza Karola Maya.

W powieści występują następujące postacie:

1.) W i n n e t o u – tytułowy i jeden z głównych bohaterów – młody czerwonoskóry Indianin, po śmierci ojca Inczu-czuny zostaje wodzem swojego plemienia Apaczów. Bardzo szlachetny i honorowy. Uznaje Old Shatterhanda za brata i przyjaciela, zawiera z niem braterstwo krwi. jest świetnym strzelcem i tropicielem, swoimi umiejętnościami dzieli się z Old Shatterhandem. Posługuję się dwururką, która wcześniej należała do jego ojca. Był wykształcony, umiał czytać i pisać, a także dzięki naukom „Białego Ojca” doskonale posługiwał się językiem angielskim. Umiera przez strzał w płuca, kiedy ratuje białych ludzi z rąk Siuksów. Przy śmierci wyznaje, że stał się chrześcijaninem. Niestety nie można wypełnić jego testamentu, ponieważ jeden z jego wrogów – Santer – niszczy ten dokument. Jego imię nie pochodzi z żadnego języka indiańskiego.

2.) O l d S h a t t e r h a n d – drugi główny bohater – do Ameryki przybywa jako niedoświadczony mężczyzna, szuka pracy, pracuje m.in. jako nauczyciel w St. Louis, aż w końcu wyrusza na „prawdziwy” Dziki Zachód, aby pomóc przy budowie torów kolejowych gdzie spotyka plemiona Indian, dzięki temu, że ratuje Winnetou z rąk innego plemienia oraz daruje życie jego ojcu Inczu-czunie unika śmierci i staje się ich „bratem”. Szybko uczy się od Winnetou wszystkich najpotrzebniejszych umiejętności tropienia, odczytywania śladów czy polowania. Byłby w stanie poświęcić za przyjaciela swoje życie.

3.) Kleki-Petra – Niemiec przyjęty do plemienia Apaczów i nazywany tam „Białym Ojcem”.

4.) Inczu-czuna – znakomity wódz plemienia Apaczów, ojciec Winnetou, ginie powracając ze skrytki ze złotem.

5.) Nszo-Czi – siostra Winnetou i córka Inczu-czuny, zakochała się z wzajemnością w Old Shatterhandzie, ginie razem z ojcem, kiedy wracają ze skrytki ze złotem.

W powieści mamy także wymienione inne plemiona Indiańskie, między innymi Siuksów, Komańczów czy plemię Kiowa.

Charakterystyka bohaterów

„Winnetou” to jedna z najbardziej znanych powieści niemieckiego pisarza Karola Maya.
Głównymi bohaterami tej powieści są dwaj przyjaciele: czerwonoskóry Winnetou i biały Old Shatterhand. Ponadto występują także postaci poboczne, które bohaterowie spotykają na swojej drodze.
Opis bohaterów:
1) Winnetou – Indianin, syn wodza Apaczów, który po śmierci ojca Inczu-czuny sam zostaje wodzem swojego plemienia. Jest wyśmienitym strzelcem (strzela z dwururki, która należała wcześniej do jego ojca), świetnym tropicielem i dobrym wodzem. Dba o swoją siostrę i całe plemię. Jest odważnym, szlachetnym i honorowym wojownikiem. Uważa Old Shaterrhanda za swojego brata i byłby gotów oddać za niego życie. Kiedy umiera, wyznaje, że uwierzył w Mesjasza i stał się chrześcijaninem. Niestety nie można wykonać jego testamentu, ponieważ jego wróg zabiera i niszczy dokument.
2) Old Shatterhand – przybywa do Ameryki jako greenhorn, czyli niedoświadczony Europejczyk w poszukiwaniu pracy. Podejmuje ją w wielu miejscach, między innymi jako nauczyciel u zamożnego gospodarza. Wreszcie trafia na „prawdziwy Dziki Zachód” i pomaga przy budowaniu torów dla „ognistego konia”, czyli kolei. Tam przez pewien splot wydarzeń spotyka Winnetou i ma być skrócony o głowę, jednak udaje mu się uniknąć śmierci dzięki temu, że ratuje nowo poznanego Winnetou z rąk innego plemienia, a później po wygranym pojedynku daruje życie jego ojcu Inczu – czunie. Szybko zaprzyjaźnia się z Indianinem, od którego uczy się wszystkich potrzebnych umiejętności potrzebnych do przeżycia w najcięższych warunkach. Zakochuję się z wzajemnością w siostrze swojego przyjaciela, Nszo-Czi.
3) Inczu-Czuna – bardzo dobry wódz Apaczów, umiera podczas powrotu ze skrytki ze złotem, także doskonały wojownik.
4) Kleki-Petra – inny, starszy „biały”, pochodzenia niemieckiego, przyjęty do plemienia. To dzięki niemu plemię Apaczów potrafi czytać i pisać oraz doskonale posługiwać się językiem angielskim.
5) Nszo-Czi – młodsza siostra Winnetou i córka Inczu-czuny, umiera razem z ojcem, kiedy wracają ze skrytki ze złotem.

Geneza utworu i gatunek

Książka, którą postaram się zaraz opisać ze szczególnym uwzględnieniem genezy i gatunku nosi tytuł: „Winnetou”. Jej autorem jest Karol May. Wyżej wymieniony utwór jest bardzo lubiany przez czytelników, ponieważ nie jest pisany trudnym językiem. Książka jest bardzo fascynująca.
Jej gatunek to powieść przygodowa. Młodzi czytelnicy uwielbiają książki przygodowe, ponieważ mogą razem z bohaterami przeżywać rozmaite przygody. Kolejnym gatunkiem dzięki, któremu możemy dookreślić rodzaj dzieła jest Western.
Na podstawie dzieła pod tytułem: „Winnetou” Karola May’a powstało wiele ciekawych adaptacji filmowych, a nawet seriali.
Winnetou to wódz Apaczów. Miał wiernego mu przyjaciela, z którym zawarł braterstwo krwi. Osobiście polecam zapoznanie się z tą lekturą, ponieważ jest niewiarygodnie wspaniała.

Opracowanie

Winnetou to powieść przygodowa napisana przez Karola Maya – niemieckiego pisarza. Całość zawiera się w trzech tomach. Po raz pierwszy została opublikowana w roku tysiąc osiemset dziewięćdziesiątym trzecim.

Powieść opowiada przygody młodego wodza Apaczów Indianina Winnetou i jego białego brata – Old Shatterhanda.

Czas akcji: druga połowa dziewiętnastego wieku

Miejsce akcji: Dziki Zachód

Główni bohaterowi:
1.) Winnetou – młody wódz Apaczów, którym został po śmierci jego ojca Inczu-czuny. Zaprzyjaźnia się z Old Shatterhandem i uczy go sztuki tropienia i walki. Jest bardzo honorowy i szlachetny. Jego bronią jest dwururka, którą odziedziczył po ojcu. Potrafi rozmawiać w języku angielskim dzięki innemu białemu, który jest w ich plemieniu. Bardzo kocha swoją siostrę Nszo-Czi. Umiera z rąk Siuksów ratując białych ludzi, a tuż przy śmierci wyznaje, że uważa się za chrześcijanina.

2.) Old Shatterhand – biały, ”greenhorn”, przybył na Nowy Kontynent w poszukiwaniu pracy i początkowo pracuję między innymi jako nauczyciel w St. Louis. W końcu trafia na budowę kolei. Tam poznaje Winnetou i dalszym biegiem wypadków trafia do nich do niewoli jednak ratując życie Winnetou i darując życie jego ojcu Inczu-czunie zostaje przyjęty do plemienia i staje się ich bratem. Bardzo szanuje swojego indiańskiego przyjaciela i jest gotów skoczyć za nim w ogień. Dodatkowo kocha również siostrę tytułowego bohatera – Nszo-Czi. Po śmierci przyjaciela nie może wypełnić jego woli, ponieważ jeden z ich wrogów niszczy dokument testamentu próbując dobrać się do złota Indian.

W powieści występują także postacie bardziej poboczne, w tym np. wodza Inczu-Czune, Kleki-Petre, Nszo-Czi czy inne plemiona indiańskie.

W powieści spotkamy takie motywy jak:
1.) zdobycie Nowego Kontynentu i konsekwencje z tym związane
2.) Przyjaźń
3.) Żądza władzy i gorączka złota
4.) Podział na dobro i zło
5.) Walki między plemionami i walki o teren
6.) Chrześcijaństwo

Na podstawie powieści Maya zostało wyprodukowanych ok. siedemnastu westernów.

Streszczenie szczegółowe

Bohater powieści jest młodym człowiekiem narodowości niemieckiej, który przyjeżdża do Stanów Zjednoczonych w celu zarobkowym. Pracuje w St. Louis jako nauczyciel domowy. Jego marzenie to zostanie westmanem. Poznaje pana Harry’ego, który umożliwia mu wyjazd do pracy przy powstającej linii kolejowej. Grupie geometrów towarzyszą westmani, których zadaniem jest zapewnienie obrony przed Indiami. Jeden z nich Sam Hawkens, bierze w opiekę bohatera i uczy go umiejętności westmana. Okazuje się również, że tylko bohater naprawdę pracuję. Pozostali geometrzy głównie piją i wszczynają awantury. Wykazują się lenistwem. Najgorszy z nich jest Rattler. Stara się ciągle dokuczać narratorowi. Często rozpoczyna awantury oraz bywa złośliwy.W przerwach od pracy główny bohater pod przewodnictwem Sama poluje na bizony i łapie dzikie mustangi. Za każdym razem radzi sobie lepiej niż jego przywódca. Wychodzi bez szwanku z różnych walk. Zdarza się, że ratuje życie Sama.Pewnego dnia w obozie zjawiają się dwaj wodzowie Apaczów, Inczu-czuna i jego syn Winnetou, z żądaniem, aby biali opuścili należące do nich ziemie. Towarzyszy im biały, zwany Kleki-petrą, ich przyjaciel i nauczyciel. Do negocjacji przyłącza się nietrzeźwy Rattler. Początkowo kłóci się jedynie z narratorem. Przedstawia się jako zabójca niedźwiedzia, więc chce zabrać jego mięso i skórę. Winnetou pobudza jego wściekłość, stając po stronie bohatera. Wywiązuje się awantura, w wyniku której Rattler strzela do Winnetou, ale trafia Kleki-petrę, który zasłania własnym ciałem młodego Indianina. Winnetou i Inczu-czuna odjeżdżają z ciałem zmarłego. Sytuacja niepokoi Sama Hawkensa, który wie, że Apacze wrócą ze swoimi wojownikami, by pomścić śmierć Kleki-petry. Obawia się o życie wszystkich w obozie. Śledząc razem z bohaterem Apaczów, natyka się na ich wrogów, Kiowów pod wodzą Tangui. Postanawia wykorzystać Kiowów do obrony przed Apaczami. Dochodzi do walki, w wyniku której Inczu-czuna i Winnetou zostają pojmani, ale bohater ich uwalnia. Potem atakują Apacze i wszyscy biali dostają się do niewoli. Główny bohater, który wtedy już zaczyna być nazywany Old Shatterhandem, walczy o swoje życie z Inczu-czuną i wygrywa. Udowadnia także, że ocalił życie wodzów. W efekcie zostaje przyjęty do plemienia i zawiera braterstwo krwi z Winnetou. Zakochuje się w nim siostra Winnetou, Nszo-czci, a Tangua staje się jego śmiertelnym wrogiem, ponieważ w wyniku pojedynku oba jego kolana zostają przebite kulą.Jakiś czas później Old Shatterhand, Winnetou, Inczu-czuna i Nszo-czi wyjeżdżają do miast białych. Muszą wziąć ze sobą złoto, dlatego Indianie udają się po nie na górę Nugget-tsil. Spotykają tam bandytów pod wodzą Santera, który zabija Inczu-czunę i Nszo-czi. Winnetou zostaje ocalony przez Old Shatterhanda i przysięga zemstę. Old Shatterhand, Winnetou i biali westmani ruszają tropem mordercy. Okazuję się, że Santer sprzymierzył się z Kiowami, którym udaję się pojmać Sama; wkrótce musi jednak uciekać z ich wioski, a Winnetou wyrusza wraz z nim. Old Shatterhand porywa syna Tangui, Pidę, i wymienia go za Sama. Potem wszyscy razem odjeżdżają z obozu Kiowów.Old Shatterhand traci pieniądze w katastrofie morskiej i udaje się do Nowego Jorku szukać pracy. Zostaje detektywem i ma pojmać oszusta Gibsona, który uprowadził syna bogatego bankiera Ohlerta. Ślady prowadzą do Nowego Orleanu. Tam w piwiarni poznaje westmana Old Deatha,któremu proponuje pomoc. Nie ujawnia swojego nazwiska i jest brany za greenhorna (nowicjusza). Wyruszają parowcem do La Grange i nocują w domu Langego. Tej samej nocy walczą z członkami Ku-Kux-Klanu. Udaje im się uwięzić wszystkich, ośmieszyć przed społecznością i wygnać z Teksasu. Jadą dalej z ojcem i synem Langami oraz Samem. Na prerii spotykają żołnierzy z Fortu Inge i dowiadują się, że Apacze i Komancze są na wojennej ścieżce, a rokowania pokojowe zakończyły się zabiciem dwóch wodzów Apaczów i zranieniem jednego. Okazuje się, że w forcie przebywa Gibson. Jeźdźcy odnajdują ślady wskazujące na to, że rannym Apaczem zaopiekował się Winnetou. Zatrzymują się na należącym do przyjaciela Old Deatha ranczu zwanym Estancia derl Cabellero. Dowiadują się, że przebywali tu Gibson z Ohlertem.W pogoni za Gibsonem jeźdźcy wjeżdżają z oddziałem Komaczów do Meksyku, na skraj pustyni Mapini. Docierają do obozowiska Komanczów w jarze i wypalają fajkę pokoju. Nie jest tu bezpiecznie, lecz Komancze nie słuchają przestróg Old Deatha. Wkrótce atakują Apacze. Old Shatterhand dostrzega Winnetou i nie kryje swojej sympatii do Apaczów, wyjawia też Old Deathowi swoje imię. Winnetou chce dać Komanczom szansę na ocalenie i zgadza się na rozmowy, ale ci odmawiają i tej samej nocy giną. Po ataku jeźdźcy wraz z Winnetou i Apaczami ruszają w pogoń za Gibsonem.Kolejnego dnia znajdują w rzece zakopanego po szyję człowieka. Zrobili to Czimarrowie z bandytami. Uciekli i wzięli zakładnika, który ma im wskazać złotodajną bonanzę. Tej nocy Old Death opowiada Old Shatterhandowi historię swojego życia, w którym liczył się hazard, pieniądze i opium. Przyznaje się też do zrujnowania brata, którego od dawna poszukuje. Rankiem wyruszają tropem Czimarrów i docierają wieczorem do bonanzy. Tam Old Death omyłkowo zostaje zastrzelony. Wkrótce powraca z pościgu jego brat. Zrozpaczony słucha opowieści o zmarłym. Okazuje się, że westman zostawił mu plan bonanzy i przekazy bankowe. Ohlert, uwolniony od Gibsona, który zginął z rąk robotników, zostaje oddany pod opiekę lekarza i powraca do ojca. Old Shatterhand jedzie z Hartonem do bonanzy. Wkrótce sprzedaje udziały i rusza za Winnetou. Gdy go nie zastaje, opuszcza Amerykę na pół roku. Udaje się na Saharę. Po powrocie wyrusza na poszukiwanie Winnetou.Na roponośnych terenach spotyka dwóch jeźdźców – starszego, aroganckiego nafciarza Forstera, i szesnastoletniego Metysa, Harry’ego. Forster chce odkupić jego konia, a gdy ten nie zgadza się, zabiera go siłą. Brak sprzeciwu sprawia, że Harry traktuje Old Shatterhanda z pogardą. Wieczorem westman przybywa pod dom Forstera, aby odebrać konia. Czuje silny zapach ropy. Wkrótce dochodzi do wybuchu i ogromnego pożaru. W ostatniej chwili łapie chłopca i wskazuje na konia. Zamiast podziękowań za uratowanie życia, spotykają go oskarżenia o tchórzostwo i podpalenie szybu. Mijają kolejne dni, Old Shatterhand spotyka Winnetou. Zmierzając do siedziby westmana Old Firehanda. Natrafiają na trop prowadzący do szlaku kolejowego. Banda Siuksów pod wodzą białego Paranoha chce uszkodzić szyny i ograbić podróżnych. Przyjaciele jadą naprzeciw pociągu i ostrzegają konduktora, razem z Old Firehandem ratują pasażerów i pokonują Indian. Paranoh zostaje pchnięty nożem, a Old Firehand jest lekko ranny. Jadą do ukrytej „warowni” westmana. Old Shatterhand poznaje historię jedynej miłości Winnetou – do Indianki Ribanny, i dowiaduje się, że Harry jest synem Old Firehanda i Ribanny. Paranoh zaś to bandyta – Tim Finnetey, zabójca Ribanny. Podczas zwiadów Old Shatterhand bierze go w niewolę. Ma zginąć przy grobie Ribanny, ale zostaje odbity, a wejście do „warowni” jest zablokowane. Wkrótce na dno doliny opuszczają się Indianie z Paranohem. Old Firehand upada postrzelony przez Paranoha, Harry zostaje ranny. Gdy sytuacja staje się beznadziejna, pojawiają się żołnierze z fontu i przeganiają Ponków. Old Firehand żyje, ale jest ciężko ranny.Po trzech miesiącach ranny westman postanawia wyjechać do starszego syna. Zamierza sprzedać wszystkie skóry. W okolicy przebywa handlarz. Old Shatterhand i Winnetou jadą do warownii. Mają jednak podejrzenia względem handlarza i jego pomocników. Pomimo ostrożności zostają pojmani przez Santera. Chce on wykraść skóry, ale nie zna położenia „warowni”. Groźby nic nie zmieniają, więc bandyta ze wspólnikiem prowadzi grę. Zostaje ona jednak przejrzana. Uwolnieni Winnetou i Old Shatterhand powracają do warowni i muszą się rozdzielić – westman zostaje z Old Firehandem, którego zdrowia zaczęło się pogarszać, a Winnetou udaje się w pogoń za Santerem.Old Shatterhand spotyka westmana Sans-ear na koniu, z którym wymienia się nazwiskami. Poszukuje on zabójcy swoich najbliższych. Jest nim Fred Morgan. Zaczynają wspólną wędrówkę, podczas której odkrywają zwłoki dróżnika. Ślady prowadzą do koni Ogellallajów, którzy wraz z białymi planują napad na pociąg. Bohaterowie jadą zatrzymać pociąg, lecz wiedzą, że obrona będzie trudna, ponieważ konduktor nie ma doświadczenia. Old Shatterhand przegania konie Indian. Wyjmuje papiery i sakiewki. Udaje się ocalić pasażerów i przegnać bandytów.Następnego dnia wyruszają śladami Morgana na pustynię. Bandyci napadają na podróżników. Jeźdźcy piją krew kojotów i nabierają sił. Spotykają się z Bobem, Bernardem Marshallem, Wiliamsem. Opuszczają puszczę i jadą na prerię. Trop pojedynczego jeźdźca prowadzi do kryjówki bandytów, a jednym z nich jest syn Morgana, Patrick. Pod nieobecność bandytów towarzysze zakradają się, zabierając żywność i amunicję, a pozostałe rzeczy palą.Jadą śladami Morganów; dołącza do nich Winnetou. Późnym popołudniem docierają do doliny. Nocą przybywają bandyci i wpadają w pułapkę. Sądzi ich Winnetou – Morganowie zostają skazani na śmierć. Jeźdźcy zmierzają do Kalifornii, gdyż Bernard chce odszukać brata. W liście od niego odnajduje wskazówki, które kierują ich na tereny Szoszonów. Po dotarciu do doliny Bernard odnajduje ciało brata. Allan został zastrzelony przez Morganów. Wieczorem Morganowie zostają porwani. Udaje im się uwolnić, ale giną w trakcie ucieczki. Winnetou z towarzyszami dociera do osady Helldorf. Rankiem udają się w dalszą drogę. Old Shatterhand kieruje przygotowaniami do obrony. Atak bandytów następuje o północy. Ranny zostaje Samuel Haller. Winnetou wyjawia, że przeczuwa śmierć od kuli. Prosi, aby przyjaciel został wykonawcą jego testamentu. Daje mu też wskazówki co do pochówku. Winnetou zostaje zastrzelony. Śmiertelną kulę wystrzelił wódz Koi-tse. Walka zostaje zakończona. Osadnicy śpiewają mu „Ave Maria” i Apacz, uznawszy się za chrześcijanina, umiera. Jego ciało zostaje złożone nad rzeką Metsur. Osadnicy we wskazanym przez Winnetou miejscu odnajdują złoto i kamienie szlachetne i zakładają nowe Helldorf.Old Shatterhand jedzie po testament Winnetou. Chce też poinformować Apaczów o śmierci ich wodza. Gdy odkopuje testament, pojawiają się komplikacje – Kiowowie. Old Shatterhand poddaje się i czeka go męczeńska śmierć. Testament należy teraz do Pidy. Chce go zdobyć Santer. Jedno Pióro proponuje mu ślub z jego córką, co według prawa ocali mu życie. Ten jednak odmawia, ucieka i tropi z Pidą Santera. Docierają do ciemnej wody. Nagle słychać głos z góry. Był to Santer, który krzyczał, że zapalił ląd. Drze na strzępy testament. Po wielkim huku dobywającym się z rozpadającej się skały, wpada razem z nią do jeziora. Old Shatterhand, po wejściu na drzewo, zupełnie jak w proroczym śnie, widzi, że złoto leży wraz z Santerem w jeziorze.

Streszczenie

Streszczenie I, II tomu.
Bohater powieści to młody Niemiec, który przyjechał do Stanów Zjednoczonych w celu zarobkowym. Poznaje pana Harry’ego, który umożliwia mu wyjazd do pracy przy powstającej linii kolejowej. Grupie geometrów towarzyszą westmani, których zadaniem jest zapewnienie obrony przed Indiami. Jeden z nich Sam Hawkens, bierze w opiekę bohatera i uczy go umiejętności westmana. Okazuje się również, że tylko bohater naprawdę pracuję. Pozostali geometrzy głównie piją i wszczynają awantury. Wykazują się lenistwem. Najgorszy z nich jest Rattler. Stara się ciągle dokuczać narratorowi. Często rozpoczyna awantury oraz bywa złośliwy.
W przerwach od pracy główny bohater pod przewodnictwem Sama poluje na bizony i łapie dzikie mustangi. Za każdym razem radzi sobie lepiej niż jego przywódca. Wychodzi bez szwanku z różnych walk. Zdarza się, że ratuje życie Sama.
Pewnego dnia w obozie zjawiają się dwaj wodzowie Apaczów, Inczu-czuna i jego syn Winnetou, z żądaniem, aby biali opuścili należące do nich ziemie. Towarzyszy im biały, zwany Kleki-petrą, ich przyjaciel i nauczyciel. Do negocjacji przyłącza się nietrzeźwy Rattler. Początkowo kłóci się jedynie z narratorem. Przedstawia się jako zabójca niedźwiedzia, więc chce zabrać jego mięso i skórę. Winnetou pobudza jego wściekłość, stając po stronie bohatera. Wywiązuje się awantura, w wyniku której Rattler strzela do Winnetou, ale trafia Kleki-petrę, który zasłania własnym ciałem młodego Indianina.
Winnetou i Inczu-czuna odjeżdżają z ciałem zmarłego. Sytuacja niepokoi Sama Hawkensa, który wie, że Apacze wrócą ze swoimi wojownikami, by pomścić śmierć Kleki-petry. Obawia się o życie wszystkich w obozie.
Śledząc razem z bohaterem Apaczów, natyka się na ich wrogów, Kiowów pod wodzą Tangui. Postanawia wykorzystać Kiowów do obrony przed Apaczami. Dochodzi do walki, w wyniku której Inczu-czuna i Winnetou zostają pojmani, ale bohater ich uwalnia. Potem atakują Apacze i wszyscy biali dostają się do niewoli.
Główny bohater, który wtedy już zaczyna być nazywany Old Shatterhandem, walczy o swoje życie z Inczu-czuną i wygrywa. Udowadnia także, że ocalił życie wodzów.
W efekcie zostaje przyjęty do plemienia i zawiera braterstwo krwi z Winnetou. Zakochuje się w nim siostra Winnetou, Nszo-czci, a Tangua staje się jego śmiertelnym wrogiem, ponieważ w wyniku pojedynku oba jego kolana zostają przebite kulą.
Jakiś czas później Old Shatterhand, Winnetou, Inczu-czuna i Nszo-czi wyjeżdżają do miast białych. Muszą wziąć ze sobą złoto, dlatego Indianie udają się po nie na górę Nugget-tsil. Spotykają tam bandytów pod wodzą Santera, który zabija Inczu-czunę i Nszo-czi. Winnetou zostaje ocalony przez Old Shatterhanda i przysięga zemstę.
Old Shatterhand, Winnetou i biali westmani ruszają tropem mordercy. Okazuję się, że Santer sprzymierzył się z Kiowami, którym udaję się pojmać Sama; wkrótce musi jednak uciekać z ich wioski, a Winnetou wyrusza wraz z nim. Old Shatterhand porywa syna Tangui, Pidę, i wymienia go za Sama. Potem wszyscy razem odjeżdżają z obozu Kiowów.
Old Shatterhand traci pieniądze w katastrofie morskiej i udaje się do Nowego Jorku szukać pracy. Zostaje detektywem i ma pojmać oszusta Gibsona, który uprowadził syna bogatego bankiera Ohlerta. Ślady prowadzą do Nowego Orleanu. Tam w piwiarni poznaje westmana Old Deatha, któremu proponuje pomoc. Nie ujawnia swojego nazwiska i jest brany za greenhorna (nowicjusza).
Wyruszają parowcem do La Grange i nocują w domu Langego. Tej samej nocy walczą z członkami Ku-Kux-Klanu. Udaje im się uwięzić wszystkich, ośmieszyć przed społecznością i wygnać z Teksasu. Jadą dalej z ojcem i synem Langami oraz Samem. Na prerii spotykają żołnierzy z Fortu Inge i dowiadują się, że Apacze i Komancze są na wojennej ścieżce, a rokowania pokojowe zakończyły się zabiciem dwóch wodzów Apaczów i zranieniem jednego.
Okazuje się, że w forcie przebywa Gibson. Jeźdźcy odnajdują ślady wskazujące na to, że rannym Apaczem zaopiekował się Winnetou. Zatrzymują się na należącym do przyjaciela Old Deatha ranczu zwanym Estancia derl Cabellero. Dowiadują się, że przebywali tu Gibson z Ohlertem.
W pogoni za Gibsonem jeźdźcy wjeżdżają z oddziałem Komaczów do Meksyku, na skraj pustyni Mapini. Docierają do obozowiska Komanczów w jarze i wypalają fajkę pokoju. Nie jest tu bezpiecznie, lecz Komancze nie słuchają przestróg Old Deatha. Wkrótce atakują Apacze. Old Shatterhand dostrzega Winnetou i nie kryje swojej sympatii do Apaczów, wyjawia też Old Deathowi swoje imię. Winnetou chce dać Komanczom szansę na ocalenie i zgadza się na rozmowy, ale ci odmawiają i tej samej nocy giną. Po ataku jeźdźcy wraz z Winnetou i Apaczami ruszają w pogoń za Gibsonem.
Kolejnego dnia znajdują w rzece zakopanego po szyję człowieka. Zrobili to Czimarrowie z bandytami. Uciekli i wzięli zakładnika, który ma im wskazać złotodajną bonanzę. Tej nocy Old Death opowiada Old Shatterhandowi historię swojego życia, w którym liczył się hazard, pieniądze i opium. Przyznaje się też do zrujnowania brata, którego od dawna poszukuje.
Rankiem wyruszają tropem Czimarrów i docierają wieczorem do bonanzy. Tam Old Death omyłkowo zostaje zastrzelony. Wkrótce powraca z pościgu jego brat. Zrozpaczony słucha opowieści o zmarłym. Okazuje się, że westman zostawił mu plan bonanzy i przekazy bankowe. Ohlert, uwolniony od Gibsona, który zginął z rąk robotników, zostaje oddany pod opiekę lekarza i powraca do ojca.
Old Shatterhand jedzie z Hartonem do bonanzy. Wkrótce sprzedaje udziały i rusza za Winnetou. Gdy go nie zastaje, opuszcza Amerykę na pół roku. Udaje się na Saharę. Po powrocie wyrusza na poszukiwanie Winnetou.
Na roponośnych terenach spotyka dwóch jeźdźców – starszego, aroganckiego nafciarza Forstera, i szesnastoletniego Metysa, Harry’ego. Forster chce odkupić jego konia, a gdy ten nie zgadza się, zabiera go siłą. Brak sprzeciwu sprawia, że Harry traktuje Old Shatterhanda z pogardą. Wieczorem westman przybywa pod dom Forstera, aby odebrać konia. Czuje silny zapach ropy. Wkrótce dochodzi do wybuchu i ogromnego pożaru. W ostatniej chwili łapie chłopca i wskazuje na konia. Zamiast podziękowań za uratowanie życia, spotykają go oskarżenia o tchórzostwo i podpalenie szybu.
Mijają kolejne dni, Old Shatterhand spotyka Winnetou. Zmierzając do siedziby westmana Old Firehanda. Natrafiają na trop prowadzący do szlaku kolejowego. Banda Siuksów pod wodzą białego Paranoha chce uszkodzić szyny i ograbić podróżnych. Przyjaciele jadą naprzeciw pociągu i ostrzegają konduktora, razem z Old Firehandem ratują pasażerów i pokonują Indian. Paranoh zostaje pchnięty nożem, a Old Firehand jest lekko ranny. Jadą do ukrytej „warowni” westmana.
Old Shatterhand poznaje historię jedynej miłości Winnetou – do Indianki Ribanny, i dowiaduje się, że Harry jest synem Old Firehanda i Ribanny. Paranoh zaś to bandyta – Tim Finnetey, zabójca Ribanny. Podczas zwiadów Old Shatterhand bierze go w niewolę. Ma zginąć przy grobie Ribanny, ale zostaje odbity, a wejście do „warowni” jest zablokowane.
Wkrótce na dno doliny opuszczają się Indianie z Paranohem. Old Firehand upada postrzelony przez Paranoha, Harry zostaje ranny. Gdy sytuacja staje się beznadziejna, pojawiają się żołnierze z fontu i przeganiają Ponków. Old Firehand żyje, ale jest ciężko ranny.
Po trzech miesiącach ranny westman postanawia wyjechać do starszego syna. Zamierza sprzedać wszystkie skóry. W okolicy przebywa handlarz. Old Shatterhand i Winnetou jadą do warownii. Mają jednak podejrzenia względem handlarza i jego pomocników. Pomimo ostrożności zostają pojmani przez Santera. Chce on wykraść skóry, ale nie zna położenia „warowni”. Groźby nic nie zmieniają, więc bandyta ze wspólnikiem prowadzi grę. Zostaje ona jednak przejrzana. Uwolnieni Winnetou i Old Shatterhand powracają do warowni i muszą się rozdzielić – westman zostaje z Old Firehandem, którego zdrowia zaczęło się pogarszać, a Winnetou udaje się w pogoń za Santerem.