Żona modna

Ignacy Błażej Franciszek Krasicki herbu Rogala urodził się 3 lutego 1735 roku w Dubiecku nad Sanem i zmarł 14 marca 1801 roku w Berlinie.
To jeden z głównych przedstawicieli polskiego oświecenia, nazywany często „księciem poetów polskich”, członek Sejmu Wielkiego.
Posługiwał się pseudonimem X. B. W. – Xiążę Biskup Warmiński.
Był twórcą pierwszej polskiej powieści pt. „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki”, która w nowatorski sposób łączyła w sobie elementy powieści utopijnej, przygodowej czy obyczajowej.
Urodził się w zubożałej rodzinie szlacheckiej należącej do magnaterii. Był najstarszym z synów Jana Krasickiego, kasztelana chełmskiego zasiadającego w senacie Rzeczypospolitej i stolniczanki Anny Strzechowskiej.
Zadebiutował dosyć późno, bo dopiero w wieku 40 lat, strofą „Hymn do miłości Ojczyzny” stanowiącą fragment IX poematu heroikomicznego „Myszeida”,która stała się przez pewien czas hymnem narodowym.
Przedstawił ów fragment podczas tzw. obiadów czwartkowych wydawanych przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
To przedstawiciel klasycznego nurtu poezji, gdyż najczęściej wybierał takie starożytne gatunki, jak bajka, satyra, poemat heroikomiczny czy wreszcie tzw. dialogi zmarłych.
W swej twórczości często korzystał z dialogu, który umiejętnie wplatał w dłuższe czy krótsze wypowiedzi.
W 1751 roku za namową rodziców wstąpił do seminarium duchownego w Warszawie, a osiem lat później po otrzymanych święceniach kapłańskich wyjechał do Rzymu na dalsze studia.
Wrócił po dwóch latach i objął w Polsce stanowisko sekretarza prymasa Polski Władysława Łubieńskiego.
Wkrótce został kapelanem królewskim, a niedługo po tym Stanisław August Poniatowski odznaczył go Orderem Orła Białego.
W roku 1765, wspólnie z Franciszkiem Bohomolcem i za pełną aprobatą władcy, założył czasopismo „Monitor”, które wydawano, aż do roku 1785. Jako duchowny wydawał również czasopismo „Co tydzień” w latach 1798-1799. Z Franciszkiem Bohomolcem angażował się wspólnie w przygotowanie repertuału dla nowopowstałego teatru publicznego.
Pracował również jako tłumacz przekładając „Les causes celebres et interessantes” F. G. Pitavala, którego to tłumaczenia nie zdołał ukończyć.
W swojej twórczości wysławiał panowanie króla Poniatowskiego (jak np. w satyrze „Do króla”), jednak nigdy nie propagował jego programu politycznego.
Pomimo swojego mocnego zaangażowania w oświeceniową literaturę, Ignacy Krasicki zawsze szanował swoją wiarę, wbrew zarzutom stawianym mu po publikacji „Monachomachii&#

Oświecenie jest potoczne nazywane wiekiem rozumu, wiekiem filozofów. Za lata jego trwania na świecie uznaje się okres od około 1680 do około 1789 roku, czyli od końca siedemnastego do końca osiemnastego wieku.
W Polsce natomiast wyróżnia się trzy jej etapy:
fazę wczesną, która trwała w latach 1740 – 1764 (było to przed elekcją Stanisława Augusta)fazę dojrzałą, która trwała w latach 1764 – 1795 (były to czasy stanisławowskie)fazę schyłkową, która trwała w latach 1795 – 1822 (od pierwszego rozbioru Polski aż po wydanie ballad i romansów napisanych przez Adama Mickiewicza)

Trzeba jednak pamiętać, że tak jak przy każdej epoce, daty są jedynie umowne. Data rozpoczęcia (w Europie) związana jest z końcem francuskiego klasycyzmu oraz początkiem tak zwanego „kryzysu świadomości europejskiej”. Było to pewnego rodzaju mostem, który połączył wczesną nowożytność z oświeceniem. Za koniec przyjmuje się wybuch rewolucji francuskiej.
Nazwa we wszystkich językach używanych w Europie odnosi się do świateł lub światła. Słowo to rozumiano jako siłę, która rozpraszała zabobony (wiara w istnienie ciągu przyczynowo – skutkowego między zdarzeniami) oraz mrok. Jest to też jedna z głównych przenośni w tym okresie. Wyraz ten został po raz pierwszy użyty w Niemczech. Chciano w ten sposób pokazać, iż po ciemności i zacofania, czas na coś nowego, co rozjaśni noc baroku. Głównym założeniem tej epoki był powrót myśli do świata materialnego, tego, który nas otacza. Zaprzestano masowego pisania o duchach, jak i życiu po śmierci. Nastąpiła rewolucja w ludzkim myśleniu. Głęboko wierzono w ogromną moc i siłę wiedzy i nauki. Uważano rozum za coś, co trzeba wykorzystać we wszelkiego rodzaju badaniach oraz udoskonaleniach świata. Powstał krytycyzm dotyczący instytucji państwowych, jak również kościelnych, walka o prawa człowieka – żebyśmy mogli swobodnie wyrażać własne poglądy, wiarę i uczucia, oczywiście bez obrażania kogokolwiek w miejscu publicznym.
W okresie tym możemy bez problemu dostrzec wiele przeciwieństw. Rozwijały się miasta, nastąpił przyrost ludności, a z drugiej strony wielu nie miało co jeść, umierało, porzucało swoje dzieci. Dokonywano wielkich odkryć, które zapisały się w kartach naszej historii, a jednocześnie miejsce miały również liczne okrucieństwa. Z jednego punktu widzenia był progres, a z drugiego regres powodowany również katastrofami naturalnymi, takimi jak powodzie, szybko rozprzestrzeniające się pożary oraz wiele innych. Warto również wspomnieć o zarazach, które dziesiątkowały ówczesne społeczeństwo, gdyż nie było jeszcze tak rozwiniętej medycyny ani wykwalifikowanych lekarzy z dostępem do wysokiej jakości sprzętu. Ogromne dysproporcje były widoczne również w ludziach. Bogata szlachta, której niczego nie brakowało, wręcz opływała w luksusy (wystawne bale, drogie, egzotyczne jedzenie było u nich na porządku dziennym) i tylko pomnażała swój i tak już pokaźny majątek oraz tak zwana biedota, która nie miała schronienia na noc, ani środków do życia, żeby przetrwać – ich życie cały czas było na krawędzi. Szczególnie wyraźnie widać to w sztuce – arystokracja wyprawiająca dostojne uczty z tańcami, ubrania, przyozdobione licznymi koronki i fryzury ułożone w wymyślne loki.
Główne elementy światopoglądowe:
Krytycyzm – odnosił się w głównej mierze do tradycyjnych instytucji społecznych, jak również politycznych, między innymi do Kościoła i form religijnego życia oraz do ustaleń nauki. Głosił obowiązkowość dociekania swych racji z uznaniem nowych faktów, które mogłyby wpłynąć na dotychczasowe przekonania. Nakazywał, aby kontrolować prawdziwość powszechnie uznawanych sformułowań i twierdzeń.Utylitaryzm – wierzono, że dążenie do osiągnięcia szczęścia nie może spowodować, iż będziemy to robić z wykluczeniem innych, gdyż szczęcie jednostki jest ściśle powiązane z dobrem i z nastrojem ogółu. Ma być to osiągnięte poprzez pracę, która zaprowadzi nas do postępu.Optymizm poznawczy – była to wiara w możliwości odkrywania praw rządzących światem i społeczeństwem, jak i możliwość przekształcania społecznych stosunków. To właśnie z tego wynikała potrzeba kształcenia się.

Wzorce osobowe, które istniały w oświeceniu:
– człowiek oświecony – jest to osoba myśląca racjonalnie, encyklopedysta oraz tak zwany wolnomyśliciel (był on wrogiem zabobonów i ciemności). Wierzył w wielką potęgę rozumu. Cechowała go również wiara w równość, wolność i braterstwo.

– człowiek sentymentalny – miał on kierować się sercem, które miało wyznaczać drogę. Osoba ta była skłonna do płaczu, czuła, wrażliwa, lubiła sielskość i prostotę, szczera, religijna, dobra i współczująca.

– człowiek ogładzony – miał być obyty w manierach, towarzyski, mieć wszechstronne wykształcenie. Dodatkowo miał być towarzyski, elegancki i uprzejmy, ale również błyskotliwy i dowcipny, obeznany ze sztuką przeprowadzania konwersacji. Stały bywalec na salonach, które w tamtym okresie były formą życia towarzyskiego.

– człowiek rewolucyjnego czynu – był to republikanin, dążył do reform, wróg absolutyzmu, bardzo oddany postępowi społecznemu.

Ważne pojęcia, które warto zapamiętać:1. Racjonalizm – słowo pochodzi od łacińskiego ratio – w tłumaczeniu oznaczającego rozum. Jest to poszukiwanie prawdy o otaczającym nas świecie. Wiara w niesamowitą siłę, ideę, która może pomóc w znalezieniu odpowiedzi na nurtujące nas pytania. Pogląd ten pochodzi od filozofa imieniem Kartezjusz i jego słynnego „myślę, więc jestem”empiryzm – ogólne przekonanie, iż najlepsza metoda poznawania prawdy i badania świata wiedzie poprzez własne doświadczenia i odkrycia, które odbywać się miały przy pomocy zmysłowych bodźców. Jest to totalne przeciwieństwo filozoficznego racjonalizmu, który twierdził, że podstawą poznania są idee, a bodźce mają pozycję drugorzędną

2. Humanizm – jest to umiejscawianie człowieka w centrum. Jego prawo do wolności, prawo do szczęścia oraz wyrażanie własnych poglądów są najważniejsze (popularne również w epoce renesansu).3. Ateizm – pogląd odrzucający istnienie w Boga. W XVII wieku był postrzegany jako rodzaj

„Żona modna”  Ignacego Krasickiego – geneza utworu i gatunek
1. Gatunek:

Utwór Ignacego Krasickiego pt. ,,Żona modna” jest satyrą.
Satyra – gatunek literacki lub publicystyczny łączący w sobie cechy epiki, liryki i dramatu. Wywodzi się ze starożytności.
Satyra ośmiesza, piętnuje ukazywane w niej zjawiska, obyczaje, politykę, naganne zachowania grup społecznych. Prezentuje świat poprzez komiczne wyolbrzymienie, ale nie proponuje żadnych pozytywnych rozwiązań. Satyra zawiera dużo ironii*.* Ironia – zamierzona niezgodność pomiędzy dosłownym sensem wypowiedzi a intencją mówiącego, np. wypowiedziana w trakcie ulewy uwaga: ,,Jaka piękna p

Czas i miejsce akcji – „Żona modna” Ignacy Krasicki

Akcja satyry pod tytułem „Żona modna”, napisanej przez Ignacego Krasickiego, toczy się w bliżej nieokreślonym miejscu i czasie. Możemy przypuszczać, że jest to epoka oświecenia, a dokładniej są to czasy stanisławowskie, ponieważ wtedy panowała moda na przejmowanie, szczególnie francuskiej, obcej kultury, co jest głównym wątkiem utworu. Osoby fascynujące się tym trendem starały się urządzać mieszkania w stylu francuskim, jadać wyszukane potrawy obcej kuchni oraz nauczyć się mówić po francusku, co podnosiło ich pozycję w towarzystwie i świadczyło o obyciu. Dzieło jest swego rodzaju dialogiem, w którym szlachcic ziemianin – Pan Piotr – opowiada streszcza swojemu rozmówcy swoje życie po ślubie z bogatą szlachcianką, ślepo zapatrzoną w obcą kulturę. Akcja tej historii toczy się na przestrzeni na pewno nie mniejszej niż czterech tygodni. Świadczą o tym te słowa Piotra:
„W dwa tygodnie już domu i poznać nie można,
[…]
<< To się wróćmy do miasta>>. Zezwoliłem, jedziem:
Już od k

W satyrze „Żona modna” Ignacego Krasickiego można wyróżnić dwóch głównych bohaterów: Piotra i jego żonę, którzy są swoimi przeciwieństwami.
Piotr – to główny bohater utworu, szlachcic, ziemianin, który mieszka na wsi. Jest człowiekiem skromnym, prostym i cierpliwym. Opowiada on swojemu przyjacielowi swoje doświadczenia związane z ożenkiem z pewną kobietą. Żałuje małżeństwa z młodą szlachcianką. Na początku był nią nawet zauroczony, nazwał ją piękną, grzeczną i rozumną, lecz zepsutą przez wychowanie w mieście. Gdy ją poznaje lepiej, musi znosić jej kaprysy i zachcianki, pomimo że nie rozumie jej odmiennego trybu życia i dość rozrzutnej postawy, gdyż wstyd mu odwołać ślub, chciałby także jej cztery wioski, które graniczą z jego posiadłością, zastawione w posagu. W pewnym sensie nawet cierpi przez swoją żonę i jej zachowanie. Na początku widzimy jak Piotr próbuje się jej przypodobać, jednak z czasem zrozumiał, że nie chce tak żyć. Wielkim ciosem dla niego był remont jego domu, podczas którego uciekł, a gdy wrócił, zastał go całkowicie odmienionego, co doprowadziło go nawet do płaczu. Wydarzeniem natomiast, które najbardziej dotknęło bohatera, był pożar stodoły wywołany przez sztuczne ognie, podczas którego wszyscy się bawili na balu jego żony, zamiast pomóc mu gasić ogień. Po tym incydencie wyjechał z żoną do miasta.
Żona Piotra – to tytułowa żona modna, młoda szlachcianka. Jest rozrzutna, kapryśna, lekkomyślna, wybredna. Zafascynowana modą zagraniczną, głównie francuską. Wyszła za mąż za Piotra, którego uznał

Utwór „Żona modna” Ignacego Krasickiego został opublikowany 1 września 1779 roku. Owo dzieło należy do zbioru satyr. Autor opowiada o młodym mężczyźnie, który użala się nad swoim losem po poślubieniu rozkapryszonej szlachcianki z miasta.
W chwili, gdy przyjaciel pana młodego składa mu gratulacje z okazji jego wesela oraz winszuje mu poślubienia tak przepięknej żony, ten zaczyna ze łzami w oczach tłumaczyć koledze, iż żałuje tego, że nie ożenił się z prostą panną ze wsi, tylko z miastową bogaczką, której tak naprawdę wcale nie kocha. Mówi, jak to nie przynoszą mu żadnej pociechy ani jej uroda, ani te cztery wioski, które po małżeństwie wniosła do ich posagu. Jednak gdyby nie to, że była bogatą szlachcianką, to by jej nie poślubił, a porzuciłby ją. Przed weselem kobieta postawiła wiele warunków, których Piotr miał przestrzegać m.in., że podczas zimy oraz choroby będzie wracała do miasta, w którym będzie mieszkała ze swoją wynajętą francuską opiekunką, będzie posiadała własny powóz oraz komfortowy dom na wsi, a najważniejszym z warunków było to, że jeżeli nie będzie zadowolona ze swojego małżeństwa będzie miała możliwość zażądania rozwodu, a jej małżonek nie będzie mógł wyrazić sprzeciwu. Żona po ślubie zażądała, aby do posiadłości swojego małżonka pojechać angielską, bardzo modną i ekskluzywną karetą na resorach, którą Piotr musiał od razu zakupić, aby dogodzić kobiecie. W tę podróż zabrała wiele rzeczy: pudła, skrzynki, klatki z ptaszkami oraz swoje psy. Zaiste jak można się domyślić, zabrała tyle rzeczy, że dla jej męża ledwie co starczyło miejsca w powozie. Po przyjeździe do posiadłości, bardzo źle odnosiła się do personelu, dlatego służący im Franciszek miał łzy w oczach i było mu bardzo przykro z tego powodu jak go potraktowała. Niezbyt grzecznie zachowała się w stosunku do księdza, nie podobał się jej wygląd dworku oraz skrytykowała ogród znajdujący się na ich posesji. Praktycznie od razu zabrała się za remontowanie wnętrz i za ustawianie wszystkiego tak, aby to jej się podobało oraz żeby było zgodne z jak najnowszą modą. Oczywiście nie zwracając uwagi na zdanie innych. W celu umeblowania domu sprowadzała z Warszawy różne bardzo kosztowne meble, drogocenne zastawy stołowe, piękne rzeźby, wielkie lustra oraz przeróżne obrazy. Kobieta po ślubie stała się bardzo kłótliwa i jeszcze bardziej samolubna niż była wcześniej, nic się jej nie podobało. Nie podobali się jej nadzwyczaj prości służący, dlatego postanowiła zatrudnić cudzoziemską służbę, w którą miała się składać z kucharza

1.Spotkanie Pana Piotra z jego bliskim przyjacielem.
2.Gratulacje przyjaciela w kwestii nowego małżeństwa.
3.Zawahanie się Piotra i słowa „Bóg zapłać.”
4.Skonfundowanie przyjaciela i dopytywanie się o żonę oraz o samą relację.
5.Lekkie zawiedzenie, i przyznanie się Piotra do obecnej małżeńskiej „Goryczy”.
6.Pocieszenie przyjaciela, i zachęta do utrzymania małżeństwa.
7.Wymienienie zalet żony: piękna, zaradna, grzeczna i rozumna.
8.Wspomnienie również o korzyściach materialnych w postaci czterech pobliskich wiosek.
9.Postawienie przez Piotra tezy o zepsutych ludziach z miasta, oraz przyznanie się do błędu podczas wybierania małżonki.
10.Powiedzenie o głównym powodzie zawarcia tego małżeństwa: duże korzyści materialne.
11.Wyliczenie wymysłów Filis na intercyzie.
12.Śmiech obu panów.
13.Filis domaga się resorów.
14.Słabość Filis i przedłużenie odjazdu.
15.Podjazd karety i pakowanie wielu przedmiotów:
a)Piesek
b)Skrzynki i woreczki
c)Pudełka od perfum, cennych rzeczy, nakryć głowy czy tabaki.

Kontynuuj czytanie w naszej aplikacji Panda Genius:)

Bezpłatnie. Na komputerze albo na telefonie.

Kontynuuj w przeglądarce Kontynuuj w aplikacji Kontynuuj w aplikacji Zaloguj/zarejestruj się, oglądaj lekcje wideo i przeczytaj pozostałe 50% opracowania