Inny świat

Gustaw Grudziński, a w zasadzie to Gustaw Herling-Grudzinski, to polski pisarz, syn Doroty z Bryczkowskich i Jakuba Herlinga vel Grudzińskiego. Miał troje starszego rodzeństwa: brata Maurycego i dwie siostry – Łucję i Eugenię. Gustaw był najmłodszym dzieckiem w rodzinie.
Urodził się 20. maja 1919 na ziemii kieleckiej. Pochodzi ze spolonizowanej, ale żydowskiej rodziny, jednak nigdy tego nie eksponował. Choć do Judaizmu i żydowskości miał ogromny szacunek, bliższa jego sercu była polskość, polska literatura, kultura a także historia.
Choć przez wiele lat mieszkał w Kielcach, gdzie uczył się między innymi w Gimnazjum im. M. Reja (obecnie jest to I LO im. S. Żeromskiego w Kielcach), szczególnie związany był także z Suchedniowem – w którym jego rodzina posiadała dom oraz duży młyn, a w późniejszym czasie także mały tartak. Chętnie wspominał o Suchedniowie później, w swoich dziełach.
Gdy miał trzynaście lat został półsierotą, kiedy po walce z panującym tyfusem zmarła jego mama.
Swoją polskość pokazał stanowczo, po raz kolejny, gdy wbrew woli ojca zdecydował się na studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Studiował zaledwie dwa lata, ponieważ naukę przerwał mu wybuch II Wojny Światowej.
W październiku 1939 roku rozpoczął działalność konspiracyjną, wraz z kolegami współtworząc PLAN – Polską Ludową Akcję Niepodleglościową.

Po niedługim czasie wyjechał do Lwowa, a nastepnie do Grodna, gdzie przez pewien czas pracował w teatrzyku kukiełkowym.
Nie mieszkał tam jednak zbyt długo, bo już w marcu 1940, przy pomocy wynajętych przemytników, postanowił dostać się na Litwę. Niestety, nie udało mu się to. Zaraz po opuszczenia miasta został aresztowany, bo przemytnicy okazali się być pod wpływem NKWD. W tamtejszym więzieniu został skazany na karę pięciu lat pobytu w obozach. Po krótkich pobytach w więzieniach w Witebsku, Leningradzie i Wołogdzie, trafił do łagru w Jercewie. Po niespełna dwóch latach, po dramatycznej głodówce, wyegzekwował na władzach obozu  zwolnienie z niego, na mocy układu Sikorski-Majski.
Jeśli przeczytamy jego książkę „Inny świat”, znajdziemy tam opis wstrząsającej obozowej rzeczywistości, która dla nas, ludzi którzy nie doznali takich cierpień, jest wręcz niewyobrażalna.
Po wyjściu z obozu, już 12 marca wstąpił do armii generała Andersa, w miejscowosci Ługowoje, gdzie służył na stanowisku radiotelegrafisty w II dewizjonie, a także walczył pod Monte Cassino, za co w późniejszym czasie odznaczono go Orderem Virtutti Militari.
Po wojnie Gustaw wyemigrował na zachód Europy razem ze swoją żoną Krystyną, gdzie działał wraz z „Radiem Wolna Europa” i udzielał się w

„Inny Świat. Zapiski sowieckie.” Gustawa Herlinga- Grudzińskiego powstał jako skutek upodlenia, wyniszczenia, zaznanego strachu, lęku, niegodności przez pisarza. Grudziński doznał terroru fizycznego jak też psychicznego. Pisarz doznał piekła na ziemi, jakim był sowiecki łagier. Wymowne jest, iż książka, początkowo ukazała się na Zachodzie Europy, pod roboczym tytułem „Martwi za życia”. Tytuł bezpośrednio nawiązuje do innej książki, mianowicie autorstwa Fiodora Dostojewskiego, która zatytułowana jest „Zapiski z martwego domu”. Grudziński zaczerpnął nie tylko tytuł, lecz także motto do utworu, który stworzył. „Zapiski z martwego domu” zwane również „Wspomnieniami z domu umarłych” dostała się w ręce Gustawa, kiedy ten przebywał w obozie. Otrzymał tę książkę od Natalii Lwownej, którą opisał w swym dziele. 
„Inny

Akcja „Innego Świata” obejmuje okres 5 lat, rozpoczyna się pod koniec lata 1940 r., natomiast kończy w czerwcu 1945 r. Zasadniczy czas trwania utworu liczy 2 lata, kiedy to Gustaw przebywa w obozie w Jercewie, jednym z tysięcy takich miejsc przymusowej, katorżniczej pracy na obszarze Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Grudziński wskazuje czytelnikowi iż tak naprawdę historia związana z katorgą nie zaczęła się wczoraj, czego przykładem jest odwołanie do książki Fiodora Dostojewskiego pt. ” Wspomnienia z domu umarłych”. W książce „Inny Świat” znajdują się odwołania do dat historycznych vide paktu Sikorski- Majski, z 30 VII 1941 r. Pojawia się data 19 I 1942 r., kiedy to Gustaw został zwolniony z łagru w Jercewie.  W fabule pojawiają się odwołania do lat 30. XX w., do losów bohaterów, którzy w czasie późniejszym znaleźli się w tym piekle na ziemi, jakim był sowiecki łagr. Poza obszarem Archangielska, gdzie znajduje się łagr, w powieści pojawiają się takie miasta jak Witebsk, leżący na obszarze Białoruskiej SRR, gdzie Gustaw c

Gustaw Herling- Grudziński zabiera swego Czytelnika do rzeczywistości „innego, odrębnego świata, do niczego niepodobnego”, do realiów sowieckiego łagru, prowadzi nas do „białych obozów koncentracyjnych”. Więźniowie Jercewa, dzieleni byli na tzw. pierwszy, drugi oraz trzeci kocioł. Najsłabsi otrzymywali minimalne racje żywnościowe, de facto głodowe. Najlepiej pracujący dostawali więcej pożywienia, jednakże i tak głodowali. Więźniowie, którzy pragnęli dostać więcej pożywienia byli w sytuacji, iż musieli oszukiwać, przypisywać sobie pracę innych więźniów. Najlepiej w łagrze odnajdywali się tzw. urkowie, którzy byli wielokrotnymi recydywistami, byli to ludzie spaczeni, wykolejeni moralnie, którzy zatracili wszelkie cechy człowiecze vide Kowal. Urków bali się wszyscy, również strażnicy, szczególnie narażone na ich niecne działania były Kobiety, które niejednokrotnie stawały się ofiarami gwałtów z ich strony. Na obszarze obozu mamy tzw. kurzych ślepców, byli to ludzie, którzy tracili wzrok wskutek braku potrzebnych dla prawidłowego działania witamin oraz tłuszczów. Ludzie ci nie mogli skutecznie i efektywnie wykonywać pracy, przez co też byli przydzieleni do najgorszego kotła. Pozbawieni jedzenia umierali z głodu, ginęli jako ludzie głęboko niepełnosprawni. Z żadnej strony nie mieli prawa liczyć na pomoc, gdyż każdy przedkładał walkę o własny jednostkowy byt ponad pomoc innym. Kurzy ślepcy wielokrotnie stykali się z pogardą. W analogiczny sposób traktowano rezydentów tzw. trupiarni oraz szaleńców głodowych. Szaleńcy głodowi wskute

Akcja powieści “Innego świata” Gustawa Herlinga- Grudzińskiego rozpoczyna się w ostatnich dniach lata 1940r., zaś kończy w czerwcu 1945r. Pisarz, ideowy socjalista opisuje swoje przeżycia, które przeżył od momentu kiedy został zatrzymany na granicy sowiecko- litewskiej, pod absurdalnymi zarzutami iż Jego nazwisko a dokładniej jego pierwszy człon przypomina nazwisko pewnego niemieckiego lotnika oraz za buty. Gustaw Herling- Grudziński przenosi nas w “Innym świecie” do sowieckiego lagru, jest to świat gdzie panowały odmienne reguły i zwyczaje. Pamiętajmy że w latach 30. XX w. pomimo holodomoru, czystek lat 30. XX w. Stalin cieszył się uznaniem opinii światowej, w 1939r. oraz w 1942r. Został wyróżniony przez “The New York Times” jako człowiek roku, w świecie pogrążonym po krachu na giełdzie Wall Street w 1929r. ZSRR jest odbierany jako wspaniały kraj. Gustaw Herling- Grudziński na własnej skórze przekonuje się czym tak naprawdę jest “raj Stalina”. Początkowo Grudziński przetrzymywany jest w trzech więzieniach, na terenie Witebska, Leningradu oraz Wołogdy. Państwo “ojczyzny robotników i chłopów” nie potrafi zagospodarować młodych ludzi, wielu z nich zostaje tzw. “bezprizornymi”, dziećmi ulicy które ulegają wykolejeniu oraz degrengoladzie, które z czasem zasilą szeregi “urków”. Pisarz opisuje tzw. “biełoruczków”, inaczej więźniów politycznych którzy nie są darzeni szacunkiem a wręcz nienawiścią. Wiadomości które docierają do pisarza nie są pomyślne, Rzesza zdobywa Paryż, świat pogrąża się w totalitaryzmie, zaś narrator otrzymuje pięć lat więzienia w obozie pracy, jednym z setek tworzących sieć Archipelagu Gułag. Pisarz styka się z całkowitym brakiem poszanowania ludzkiego zdrowia oraz życia, ludzie są jedynie trybikami w wielkiej machinie, są potrzebni dopóty dopóki są zdolni do pracy, kiedy przestają być do niej zdolni są kierowani do trupiarni, świat w którym znajdzie się pisarz jest miejscem gdzie każdy myśli jedynie o tym by samemu przetrwać, nie patrzy na innych, na “kurzych ślepców”, z czasem jednak w tym świecie ulega demoralizacji, utracie człowieczeństwa, traci wszelką nadzieję. Świat który opisuje Grudziński jest miejscem gdzie nie istnieje pojęcie miłości, jest ona uznawana za słabość na którą nie można sobie pozwolić. Pisarz przedstawia historię obozu w Jercewie, opisuje brak świadomości historycznej obywateli ZSRR, uważających że za Lenina mieli raj na ziemi, który zabrał im Stalin niczym Prometeusz który ukradł z Olimpu ogień. Pisarz pokazuje świat w którym praca zamiast służyć resocjalizacji jest narzędziem przy pomocy którego niszczy się człowieka, jednostkę. Część więźniów jest do tego stopnia zdemoralizowana iż obawiają się ich sami strażnicy więzienni, Świat w którym znalazł się pisarz jest miejscem gdzie dokonuje się gwałtów na Kobietach. W świecie tym poza lazaretem całkowicie nie dba się o higienę, w lazarecie pisarz poznaje Tamarę która ofiarowuje Mu trzy książki. Grudziński ma szczęście, dostaje przydział pracy jako tragarz, dzięki temu rysuje się przed Nim perspektywa że przeżyje. Gdyby trafił do wyrębu lasów szansa na przetrwanie byłaby o wiele mniejsza, przeżyłby pół roku, dostał kurzej ślepoty. Na tle innych obozów archangielskich, kargopolskich Jercewo rysuje się jako ten w którym istnieje szansa przeżycia. Pisarz drobiazgowo opisuje rozkład pracy więźnia, naświetla jakie uczucia towarzyszą tym wieźniom którym przedłużono pobyt w obozie. Ważne jest by się nie nastawiać bo niespełnione nadzieje mogą kierować do podcięcia sobie żył Centrala w Moskwie decydowała o życiu i śmierci osadzonych, dygnitarze nie musieli się w żaden sposób tłumaczyć dlaczego wyrok uległ wydłużeniu, Stalin był niczym cesarz który może zadecydować o życiu i śmierci lagierników, życie ludzkie dla Niego nie ma najmniejszej wartości. Więźniowie nie mieli szansy wyrobić normy, ażeby przetrwać musieli przekupić tzw. “dziesiętnika”. Grudziński widzi przykłady idealist�

„INNY ŚWIAT” – ZAPISKI SOWIECKIE – WSPOMNIENIA AUTORSTWA GUSTAWA HERLINGA-GRUDZIŃSKIEGO – PLAN WYDARZEŃ

1. Przebywanie w więzieniu witebskim głównego bohatera, narratora – Gustawa.

2. Przetransportowanie więźniów do Leningradu.

3. Obraz życia, jakie panuje w celi 37.

4. Przybycie do Jarcewa.

5. Opis historii obozu.

6. Obecność Gustawa w szpitalu.

7. Przydzielenie do brygady tragarzy.

8. Oddanie historii Marusi i Kawala.

9. Działalność w obozie.

10. Historia Gorcewa.

11. Dzieje tak zwanego „zabójcy Stalina”.

12. Zapoznanie się Gustawa z trzema Niemcami.

13. Historia Michaiła Kostylewa.

14. Opisanie przeszłości Fiodorownej.

15. Dzień wolny.

16. Charakterystyka dziejów Pamfiłowa oraz pojednanie ojca z synem.

17. Losy Rusta po próbie ucieczki z obozu.

18. Opowieść o córce polskiego oficera.

19. Historia Borysa oraz Olgi Lazarowiczów.

20. Obawa przed śmiercią.

21. Seans filmowy.

22. Znajomość Natalii Lwownej z Gustawem.

23. Czytanie „Zapisków z martwego domu” przez Gustawa.

„Inny Świat” Gustawa Herlinga- Grudzińskiego w zasadniczej mierze dotyczy moralności człowieka. Człowiek nauczony zasad współżycia społecznego w obozie w Jercewie, będącym jednym z wielu tego typu obozów które tworzą wspólnie Archipelag Gułag zdaje sobie sprawę iż umiejętności oraz zdolności które posiadł są bezużyteczne, że jeśli chce przeżyć jest zmuszony dopasować się do zasad i reguł panujących w innym świecie, które są całkowicie różne od tego z czym miał do czynienia przed łagrem. Gustaw Herling- Grudziński opisuje jako najgorsze fakt że zachowania ludzkie których się będzie dopuszczał w łagrze będą zupełnie odmienne od tego co sobie wyobrażał, myślał że będzie pomagał „kurzym ślepcom” a znajdując się już na miejscu uświadomi sobie że w celu uratowania własnego życia nie będzie zważał na takie kwestie jak pomoc bliźniemu. Sowiecki łagier będzie stanowił pole bitwy gdzie większość będzie walczyła o przeżycie a tylko pojedyncze jednostki podejmą walkę o zachowanie swojego człowieczeństwa. Pisarz wskazuje na fakt iż ludzie żyjący w głodzie, w strachu, którzy doznają bólu rezygnują ze swoich przekonań moralnych, wartości którymi dotychczas kierowali się w życiu jak na przykład szlachetność przestają mieć znaczenie, ludzie ci rezygnują z wszelkich przejawów subtelności, miłości, dobra. Pisarz wskazuje iż łagier to miejsce gdzie nie ma już miłości, pokazuje to na przykładzie Kowala który pozwala by kobietę która Go kocha, która chce ocalić resztkę człowieczeństwa w tym wykolejonym już człowieku pozwala zgwałcić. Pisarz wskazuje na piękne przejawy człowieczeństwa, że nawet na dnie piekła jakim był sowiecki łagier możliwe są historie takie jak ta tycząca się syna marnotrawnego i miłosiern