Mendel Gdański - Charakterystyka bohaterów

Charakterystyka Mendla

Mendel Gdański to tytułowy bohater noweli Marii Konopnickiej pt.: „Mendel Gdański”. Jest przedstawiony przez autorkę jako człowiek podeszłego wieku. Mężczyzna liczący sobie już sześćdziesiąt siedem wiosen pracuje w zawodzie introligatora od pół wieku. W izdebce aktualnie przez niego zajmowanej mieszka od dwudziestu siedmiu lat. Towarzystwa dotrzymuje mu jego wnuczek – mizerny i chudziutki Kubuś, który został osierocony po śmierci najmłodszej córki Mendla Liji. Z nazw ulic, które pojawiły się w utworze, możemy się domyślać, iż akcja rozgrywa się w Warszawie.
O tym, że wiek zaznaczył się już na postaci Żyda, dowodzą wielokrotnie powtarzane kwestie, dotyczące siwych włosów na głowie oraz brody. Oczy również nie odbiegają kolorystycznie od obramowania twarzy, zachowując szarawą barwę. Postawa Gdańskiego niewątpliwie podkreśla jego wiek. Przygarbione plecy nie dają się już wyprostować, a łatwiej wydaje się schylić niżej ku ziemi. Coraz częściej odczuwa duszności, które prawdopodobnie potęgowane są intensywnie paloną w stresujących sytuacjach fajką. Oliwą do ognia może okazać się również wątpliwej jakości tytoń, lecz starzec lubiąc jego smak oraz gęsty dym, jaki produkuje, zdaje się nie przejmować skutkami ubocznymi.
Nie można pominąć faktu, który dotyczy dymu fajkowego i odnosi się równocześnie do sentymentalnej natury Mendla. To właśnie w mętnym powietrzu widuje swoją rodzinę i przeszłość. Szczególnie często wspomina swoją córkę, pomrukując z żalem przy tej czynności. Jest on niewątpliwie mądrym i obeznanym w świecie człowiekiem. Doskonale zna okolicę, w której mieszka i jest w stanie przewidzieć, co może się wydarzyć. Wszyscy zdają się szanować poczciwego starca, który na takowy szacunek niezaprzeczalnie zasługuje. Między innymi ze względu na ciężką pracę, którą wykonuje z dbałością, o każdy detal. Troskliwy zajmuje się swoim wnuczkiem Kubusiem. Zauważa, że młodzik jest mizerny i pragnąc lepiej go odżywić, nie skąpi mu dokładek obiadu. Czeka na niego, aby zasiąść razem do popołudniowego posiłku, pozostawiając jedzenie na żelaznym piecyku. A i po spożyciu dania nie pozostawia chłopca samego i choć ten uczy się w pokoju, a Żyd zajmuje się wykonywaniem swojej pracy, zerka na niego, a czasami nawet przechodząc, muska po głowie okazując swoją miłość.
Nie należy zapominać o najważniejszej i najcenniejszej cesze, którą posiada tytułowy bohater, a jest nią duma. Odnosi się ona do pochodzenia mężczyzny i braku wstydu, który może pojawiać się u niektórych właśnie z tego powodu. Dokładnie tego chce nauczyć Kubusia. Pragnie, aby chłopiec wyrósł na mądrego człowieka, który nie będzie bał się przyznać do swojej wiary. A wspominając o niej, jest ona wielce pielęgnowana przez staruszka. Przekazuje on tradycję swojemu następcy, co szabat odmawiając modlitwę, która zdaje się mieć miejsce na samym dnie serca. Pobożność uzyskała nawet uznanie proboszcza, który oto jednym skinieniem głowy zakończył głupie wyśmiewki na temat Gdańskich.
Niestety wystarczył jeden występek, który zarysował miłość starca do miejsca, w którym się urodził i wychowywał. Napaść na Żydów otworzyła jego oczy i upewniła, że pomimo jego starań i ciężkiej pracy ludzie go otaczający zawsze będą zwracać uwagę na jego wyznanie i to, że jest obcy. Nie pomyślą oni o tym, że wielu z nich mniej przyczyniło się dla dobra ojczyzny, ale to nie jest istotne w ich mniemaniu. To właśnie ten występek będzie ciążył i uwierał jak
kamyczek w bucie, nie pozwalając miłować miasta tak dziecięcym i prawdziwym uczuciem.
Podsumowując, postać Mendla jest ona niewątpliwie godna naśladowania nie tylko ze względu na czystą uczynność i dobroć jego duszy, ale również dumę do swojego pochodzenia. Jest to bardzo ważne zwłaszcza w dzisiejszym świecie, aby nie umarły tradycje i kultura poszczególnych rejonów zlewając się w jednakową postawę i wygląd całego świata.