Msza za miasto Arras - Geneza utworu i gatunek

„Msza za miasto Arras” to powieść historyczna pióra Andrzeja Szczypiorskiego. Dokładniej rzecz ujmując, jest to fikcja historyczna. Z jednej strony Szczypiorski pisze, że tworząc swe dzieło, posłużył się prawdziwą historią, jednak sposób, w który ją przedstawił, nieco się różni od zapisów historycznych dotyczących minionych zdarzeń.Szczypiorski, podejmując historię rodem ze średniowiecza, odwołuje się do bliższych sobie wydarzeń, a konkretnie do tego, że Władysław Gomułka (towarzysz „Wiesław”) pod pretekstem wybuchu wojny sześciodniowej w Izraelu postanowił uporać się z opozycją w ramach Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.Andrzej Szczypiorski wspominał w jednej z rozmów, że chodziło mu o opisanie roli jednostki funkcjonującej w danej społeczności, chciał przedstawić wady oraz zalety społeczeństwa, podjął też próbę refleksji nad grzechem, wiarą oraz zaufaniem do Boga, siły jednomyślności. Szczypiorski napisał „Mszę…” niedługo po tzw. wydarzeniach Marca 1968 r., kiedy to czołowi polscy naukowcy, literaci, ludzie światli – na czele z Leszkiem Kołakowskim oraz Henrykiem Brusem – stracili zatrudnienie na uczelniach wyższych, często otrzymując wilczy bilet, po czym dostali się do Wiednia, a stamtąd często do Izraela. Za granicą „Msza…” spotkała się z szerokim oddźwiękiem, była niezwykle ceniona, co nie zdarza się często w przypadku książek pisanych przez polskich autorów, zwłaszcza tamtego okresu, kiedy Polska była jednym z „demoludów”. Pisarz potrafił doskonale uchwycić temat, widać, że gdzieś w nim tkwiły prawdy, które chciał przedstawić szerszemu gronu odbiorców. Z pewnością ta sztuka mu się udała a „Msza…” jest po dziś dzień popularna i wystawiana na deskach teatrów.