Państwo - Problematyka

Platon w swym dziele filozoficznym pisze o sprawiedliwym człowieku oraz o idealnym państwie. Przed tym wybitnym mędrcem nikt nie podjął się próby opisania projektu państwa idealnego; utopii. Platon podaje receptę na naprawę państwa, widząc ratunek w filozofii, a nie w demokracji.1) Sprawiedliwość i inne cnoty. Polityka i etykaFilozof wskazuje, że sprawiedliwości powinniśmy szukać w nas samych, jest to nasza wewnętrzna dyspozycja.Platon pisze, że człowiek sprawiedliwy nie musi spisywać umów, wie bowiem, że wewnętrzne poczucie sprawiedliwości nie pozwoli mu sprzeniewierzyć się umowom.Filozof pisze o paidei, czyli o szkole, która miała uczyć cnót. Właśnie w szkołach kształtowała się przyszłość dziecka, kreowały jego dalsze losy.Człowiek powinien być cnotliwy w wizji filozofa, a politycy powinni dążyć do dobra.Filozof wiąże etykę z polityką. W jego myśli ważną rolę odgrywa wewnętrzna harmonia. Dusza u Platona jest jak zaprzęg, a woźnica który powozi końmi, jest utożsamiany z rozumem. Obraz duszy stanowi wzór dla wizji państwa.W wizji myśliciela państwo sprawiedliwe winno dążyć do dobra, piękna oraz prawdy.W państwie Platona spełnione są cztery kategorie cnót: umiar, męstwo, sprawiedliwość oraz mądrość.W jaki sposób Platon patrzy na państwo? Filozof podkreśla, że ciało, tak jak państwo, powinno dążyć do harmonii i osiągać ją.Sprawowanie rządów nie może wiązać się z prywatą czy nepotyzmem, natomiast ma być poświęceniem się dla dobra wyższego, czyli państwa.Platon podkreśla, że państwo, które jest budowane na innych zasadach niż te, które on wskazał, nie może być uznane za dobre.2) Człowiek w społeczeństwieCzłowiek nie jest samotną wyspą, dlatego też musi żyć w społeczeństwie.Platon widzi w swym państwie wytwórców, wojowników oraz rządzących. Na samym dole drabiny społecznej są wytwórcy. W jaki sposób Platon segreguje poszczególne grupy? O przynależności do konkretnej grupy decyduje jakość duszy. Wojownicy powinni zostać pozbawieni własności. Wytwórca powinien cechować się umiarem. Strażnicy w idealnym państwie powinni być mężni. Władca państwa ma być mądry. Państwo, w którym wszystkie te warunki zostały spełnione, może zostać uznane za sprawiedliwe.Społeczność według myśliciela ma służyć państwu. Państwo powinno być celem nadrzędnym.3) Idealny władcaW wizji Platona państwem powinien władać filozof. W świetle tego, co pisał Platon, jednym z najdoskonalszych władców był cesarz Marek Aureliusz. Władca-filozof pełni funkcję pasterza, który prowadzi państwo we właściwym kierunku i który ma na celu dobro obywateli.Władca-filozof musi być służebny wobec wiedzy. Polityk musi służyć społeczności.4) Ocena różnych systemów rządówPlaton bał się timokracji, czyli rządów ludzi dążących do zaszczytów, ponadto negatywnie wypowiadał się o demokracji – z tej przyczyny, że rządzą demagodzy.Demokracja ateńska była tępiona przez Platona, gdyż pamiętał on, w jaki sposób potraktowany został wielki mistrz – Sokrates.Ponadto filozof krytykował oligarchię oraz tyranię.Platon a ArystotelesArystoteles miał inne poglądy na państwo niż jego mistrz, co wypowiedział klarownie: „Amicus Plato, sed magis amica veritas”.