Rodzinna Europa - Problematyka

„Rodzinna Europa” stanowi zbiór esejów, które opierają się na ogół na wspomnieniach autora. Każdy z nich dotyczy innego etapu życia Miłosza bądź też poświęcony jest konkretnemu zjawisku historycznemu.
Czytelnik ma okazję poznać dzieje poety, który postanowił osiedlić się we Francji. We wspomnieniach odwołuje się do okresu, kiedy mieszkał na Litwie. Pisze również o rewolucji bolszewickiej, której był świadkiem. Sporo miejsca poświęcił autor na to, by wyjaśnić różnice zachodzące pomiędzy Polakami i Rosjanami. Nie omija tematu II wojny światowej podkreślają to, jak wielki wpływ miała na dzieje mieszkańców Europy. Z utworu wyłania się także Miłosz, nie jako poeta czy artysta, ale jako zwykły człowiek, który przeżywał lepsze i gorsze momenty. Według Miłosza dzięki odmiennym doświadczeniom historycznym Polacy patrzą na świat w inny sposób niż mieszkańcy Zachody. Zwraca uwagę, że polska mentalność i kultura polityczna powstawały się na styku kultur Wschodu i Zachodu. W związku z tym, cudzoziemcu, którzy chcą zrozumieć polską politykę, napotykają na wiele trudności. Partyjne podziały są mało wyraźne, tworzą się na zasadzie duchowego pokrewieństwa jednostek, a nie na zbieżności programów. O różnicach pomiędzy kulturą polską a europejską dowiedział się podczas pobytu we Francji. Doświadczenia sprawiły, że odczuwał pogardę w stosunku do haseł francuskiej lewicy, kpił z mieszczańskiego stylu życia. W podobny sposób postrzega Amerykanów. Uważa, że są oni dotknięcie zanikiem poczucia historii. Twierdził też, że konsekwencją sukcesu materialnego Amerykanów jest umysłowa stagnacja. Miłosz twierdził także, że amerykańska cywilizacja jest odwrotnością Natury. Będąc świadkiem ruchu hipisowskiego oraz konfliktu międzypokoleniowego w Stanach Zjednoczonych Miłosz zastanawia się nad kwestią amerykańskiego społeczeństwa i tożsamości, która narodziła się w efekcie masowej kultury i nihilistycznej filozofii.
W „Rodzinnej Europie” Miłosz przedstawia Europę jako swoją ojczyznę, która jest wewnętrznie skłócona, problematyczna i utracona. Porusza także kwestię żydowską, a dokładnie żydowskiej mniejszości mieszkającej w Wilnie. Przypomina epizod, kiedy jako małych chłopiec został przyłapany przez nauczyciela na zamiarze strzelania z procy do Żydów. Po latach twierdzi, że żaden z żydowskich kolegów nie był jego przeciwnikiem.
Jeden z rozdziałów został poświęcony Rosji, która jest według niego, wyjątkowym krajem. Miłosz twierdzi, że Polacy mają obsesję na temat tego państwa. Twierdzi, że Rosja jest przez jego rodaków postrzegana jako państwo znajdujące się na zewnątrz, niejako poza orbitą świata. Określenie to wywodzi się z czasów, kiedy Rosja była jedynie protegą, nie oferowała natomiast niczego interesującego poza nią. Nie ocenia jej jednak wyłącznie negatywnie. twierdzi, że Rosja oferuje ogromne przestrzenie, co wiąże się z jej kluczową pozycją na mapie Europy. Miłosz dostrzega także, że Rosja i Europa Wschodnia są sobie o wiele bliższe niż Europa Wschodnia i Zachodnia.
„Rodzinna Europa” to ciekawy zbiór spostrzeżeń na temat współczesnego świata, a przede wszystkim Europy.