Solaris - Najważniejsze informacje

Powieść ,,Solaris” Stanisława Lema to historia nieudanego kontaktu istoty ludzkiej z nieznanymi mu światami. Autor umieścił akcję książki w kosmosie, ale problem kontaktu z nieznanymi cywilizacjami był od zawsze, np. gdy biali kolonizatorzy spotykali plemiona indiańskie.

Nieznaną istotą jest ocean na planecie Solaris. Wykazuje on cechy organizmu żywego, który wchodzi w relacje z pracownikami stacji kosmicznej. Ludzie chcą nawiązać kontakt z istotą, ale bezskutecznie. Wiele razy padają słowa, które wskazują, że naukowcy ze stacji nie wiedzą, z czym mają do czynienia – czy ocean jest nowotworem, formacją prebiologiczną czy wielką inteligencją.

Główny bohater, psycholog Kevin, stara się zrozumieć co dzieje się na stacji wiszącej tuż nad Solarisem. To bardzo obciążające zadanie, bo wśród pracowników doszło do samobójstwa, a wielu z nich widzi zjawy i słyszy ich głosy. Z biegiem czasu ocean oddziałuje również na Kevina. Przy jego boku pojawia się kobieta o imieniu Harey, która umarła wiele lat wcześniej. Wygląda więc na to, że ocean potrafi zajrzeć do ludzkich umysłów i znaleźć w nich najgłębsze tajemnice i wspomnienia. Kevin zakochuje się w zjawie i nie pozwala jej odejść ze stacji, chociaż wie, że to nierealna postać.

Stanisław Lem wielokrotnie podkreślał, że człowiek ma marne szanse w starciu z innymi istotami. Jego zdaniem ludzie są zbyt słabi emocjonalnie i zbyt skłóceni, aby porozumieć się z obcymi. Faktycznie, Kevin i współpracujący z nim naukowcy nie porozumieli się z oceanem na Solarisie. Jeden z bohaterów powieści mówi, że ludzie wyruszają w kosmos przygotowani na wszystko. Ma na myśli samotność, męczeństwo i śmierć. Myślą o sobie, że są wspaniali. Tymczasem w rzeczywistości nie chcą zdobywać kosmosu, tylko rozszerzyć Ziemię do jego granic. Oznacza to, że nie jesteśmy gotowi na nawiązanie relacji z innymi cywilizacjami, tylko chcemy uczynić je takie, jakimi my jesteśmy.

,,Solaris” to powieść z 1961 roku. Lem z pewnością wyprzedził czas i sześćdziesiąt lat temu zadał pytania o znaczenie człowieka we wszechświecie, na które do dziś nie ma odpowiedzi.