Potop

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Potop, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Henryk Sienkiewicz – o autorze, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Pozytywizm – o epoce, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Geneza i kontekst historyczny, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Geneza i kontekst historyczny

„Potop” Henryka Sienkiewicza powstawał w latach 1884-1886. W tym czasie ukazywał się w odcinkach w warszawskim „Słowie”, krakowskim „Czasie” oraz „Dzienniku Poznańskim”. Autor podróżował do różnych sanatoriów europejskich wraz z żoną, ponieważ szukał pomocy w walce z jej chorobą-gruźlicą. Zabierał ze sobą rękopisy i podczas podróży tworzył dzieło. Książka ukazała się w 1886 roku w Warszawie. Sienkiewicz jest autorem cyklu trzech powieści, który nazwano „Trylogią”. „Potop” to druga część składająca się z trzech tomów, ich rozdziały nie są zatytułowane. Pozostałe utwory to „Ogniem i mieczem” i „Pan Wołodyjowski”. Sienkiewicz interesował się historią i literaturą XVII wieku. Do stworzenia dzieła przyczyniły się także jego patriotyczne tradycje rod

W tej chwili widzisz 50% opracowania
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Wyjaśnienie tytułu, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Czas i miejsce akcji, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Czas i miejsce akcji

Henryk Sienkiewicz pisał trylogię celem wlania otuchy w polskie serca. Całość trylogii osadzona jest w XVIII w. 'Potop’ dotyczy zmagań między stroną polską oraz Szwedami. Była to agresja Szwedów na osłabioną I Rzeczpospolitą, która to znalazła się w marazmie. Szwedzi weszli do Polski, ażeby dopomóc Rosjanom. Henryk Sienkiewicz skupia się na polskich triumfach, niezwykle ważną rolę u Sienkiewicza odgrywa opór postawiony przez Polaków na Jasnej Górze tzn. w Częstochowie. Był to niezwykle trudny czas o mało nie zakończony rozbiorem Polski na mocy traktatu w Radnot. Starcia ze Szwedami toczyliśmy w latach 1655-1660.W tym czasie doszło do niefortunnych wydarzeń vide ucieczka króla Jana Kazimierza na Śląsk. Pomimo faktu, iż w 1660 roku uporaliśmy się ze Szwedami to jednak państwo niezwykle ucierpiało. Henryk Sienkiewicz wielokrotnie był atakowany, iż wydarzenia mające miejsce w XVII w.w 'Trylogii’ opisuje tak a nie inaczej, jednak pisał w konkretnym celu, dlatego m.in. czynom ojca Augustyna Kordeckiego przypisuje takiego znaczenia, do tego stopnia je mitologizuje, że wręcz odrealnia. Pamiętać należy, że Henryk Sienkiewicz był patriotą, chciał w naród tchnąć optymizm, ażeby Polacy byli dumni, że tuta

W tej chwili widzisz 50% opracowania
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Bohaterowie, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Bohaterowie

W Potopie autorstwa Henryka Sienkiewicza wyróżnić możemy wielu bohaterów. Nic dziwnego, gdyż sam autor uważany jest za mistrza w tworzeniu postaci. Ludzie przez niego wykreowani posiadają w sobie cechy awanturniczej miłości, tudzież romansu i rysy charakterystyczne dla przedstawiciela epoki oraz danej warstwy społecznej. Warto już na początku zwrócić uwagę, iż w książce „Potop” bohaterowie połączeni są w pewien sposób takim samym losem.
Do bohaterów głównych zaliczają się:
– Andrzej Kmicic – jest on młodym, przystojnym i zawadiackim mężczyzną. Przede wszystkim był żołnierzem, jednak był również romantyczny – przykładem może być kulig, na który zabrał swoją narzeczoną. Podczas trwania akcji utworu przechodzi on wewnętrzną przemianę. Ze szlacheckiego zabójcy stał się szlachetnym oraz honorowym patriotą. Nawet gotowy był poświęcić się (swoje życie) dla ojczyzny.

– Aleksandra Billewiczówna – jest wnuczką Herakliusza Billewicza. Zgodnie z testamentem, ma wyjść za Andrzeja Kmicica. To niezwykle piękna i młoda kobieta. Zakochała się w mężczyźnie od pierwszego wejrzenia, jednak nie straciła dla niego totalnie głowy, na co wskazuje fakt, iż potrafiła odprawić jego kompanów, a jemu samemu powiedzieć wprost, co myśli ówczesnym trybie życia narzeczonego. Stanowczo odrzuca uczucia zalecającego się do niej Bogusława Radziwiłła.

– Janusz Radziwiłł – był księciem. W utworze jest postacią niezwykle bogatą, bardzo wywyższającą się oraz dumną. Warto podkreślić, iż jest zdrajcą. Popiera Szwedów, gdyż wierzy, że Karol Gustaw w podziękowaniu ofiaruje mu panowanie w Rzeczypospolitej. Jest on symbolem najgorszych jakie tylko mogą być, władz sarmackich.

– Bogusław Radziwiłł – też jest księciem oraz stryjecznym bratem Janusza. Bardzo ceni sobie modę francuską i angielską. Uwielbia uczty, jak i wygodne życie

– Jerzy Michał Wołodyjowski – był on fechmistrzem. Cechowała go odwaga, dobre serce oraz honor

– Jan

W tej chwili widzisz 50% opracowania
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Streszczenie, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Streszczenie

„Potop” – streszczenie
„Potop” to powieść historyczna napisana przez Henryka Sienkiewicza. Główny wątek to jak sam tytuł wskazuje wydarzenia związane z tzw. potopem szwedzkim. Był to najazd Szwedów na Rzeczpospolitą pod koniec XVII wieku.
Akcja powieści rozpoczyna się w styczniu 1665 roku w Wodoktach, gdzie mieszka Aleksandra Billewiczówna. Przybywa tam Andrzej Kmicic, któremu to właśnie na żonę zostaje wyznaczona Oleńka. Dzieje się tak, gdyż Herakliusz Billewicz – dziadek dziewczyny, przeznaczył ją na mocy testamentu synowi swojego przyjaciela – właśnie Andrzejowi. Mężczyzna przypada do gustu Oleńce, tak samo jak szlachcicowi zaczyna coraz bardziej podobać się wyznaczona do zamążpójścia panienka. Kmicic ma również nierozłączną ze sobą kompanię – jego koledzy jednak słyną z hulaszczego podejścia do życia, nieobce są im też często dokonywane bijatyki. Ten aspekt nie podoba się Aleksandrze, dlatego wypędza ze swojego dworku przyjaciół Kmicica.
Pewnego dnia okoliczni – Butrymowie, napadają na kolegów Andrzeja i wszystkich po kolei zabijają. Kmicic to bardzo mściwy człowiek, z tego powodu postanawia w akcie zemsty spalić wieś Butrymów – Wołmontowicze, Po dokonanym czynie musi uciekać i po drodze chroni się w domu u Oleńki. Dziewczyna ukrywa go przed szukającą szlachtą, ale gdy zagrożenie mija, oznajmia, że nie chce znać Kmicica za to co zrobił. Mężczyzna wraca do Wodoktów po kilku tygodniach, by porwać Billewiczównę. Szlachta laudańska, dowodzona przez Michała Wołodyjowskiego odbija kobietę, a po wygranym przez Wołodyjowskiego pojedynku, młodzieniec postanawia oświadczyć się Oleńce. Ta niestety wyjawia mu, że mimo wszystko kocha nadal Kmicica. Wołodyjowski okazuje się szlachetnym młodzieńcem i chcąc poradzić coś Andrzejowi oznajmia, że swoje dawne winy można zmazać służbą dla ojczyzny, tym bardziej, że zbliża się wojna ze Szwecją, ponieważ Karol Gustaw skierował już w stronę Polski swoje oddziały.
W Wielkopolsce pod Ujściem zbiera się pospolite ruszenie. Nie kończy się dobrze – Polacy poddają się królowi Szwecji i podpisują akt kapitulacji. Przytoczona tutaj sytuacja jest zresztą jednym z historycznych wydarzeń, gdyż w 1655 roku rzeczywiście nasz naród nie wyszedł z bitwy zwycięsko. Następnie akcja utworu przenosi się na Litwę, do zamku księcia Janusza Radziwiłła w Kiejdanach, gdzie zbierają się jedni ze sławniejszych w Rzeczypospolitej rycerzy, tj.: Jan Onufry Zagłoba, Jan Skrzetuski, a także Andrzej Kmicic i Michał Wołodyjowski, by walczyć z nieprzyjacielem. Podczas jednej z uczt Andrzej spotyka też swoją ukochaną i wie, że została jeszcze nadzieja, że Aleksandra zechce go z powrotem, jeśli tylko wykaże się w służeniu ojczyźnie. Pewnego wieczoru w Kiejdanach trwają rozmowy o wojnie. Kilka godzin później wybija północ i to wtedy ku ogólnemu zaskoczeniu wszystkich zebranych, odczytany zostaje dokument, w którym jest napisane, że pod protekcję szwedzkiego króla zostaje oddana Litwa. Na sali wybucha wielkie zamieszanie. Wszyscy, oprócz Kmicica wymawiają posłuszeństwo Radziwiłłowi. On jeden nie może tego zrobić, ponieważ wcześniej przyrzekł księciu wierność, nie spodziewając się u niego wrogich zamiarów. Oleńka nie ma pojęcia o tym fakcie, ale zdrada narodu wydaje się jej jednoznaczna i obiecuje sobie od tego momentu, że już nigdy nie wybaczy rycerzowi. Nieposłuszni szlachcice zostają aresztowani, i tylko dzięki prośbie Kmicica nie zostają rozstrzelani, ale mają być przewiezieni do Birż, a potem oddani Szwedom. Podczas podróży z Kiejdan do Birż, naiwny Roch Kowalski, czyli dowódca dragonów daje się nabrać na podstęp Zagłoby wmawiającemu mu, że jest jego dalekim krewnym. Tym sposobem uwalniają się z rąk oprawców i wyruszają do walki z wrogiem.
Tymczasem w Pilwiszkach, gdzie przebywa Kmicic, Bogusław Radziwiłł wyjawia prawdziwe motywy działań Ra

W tej chwili widzisz 50% opracowania
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Plan wydarzeń, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Plan wydarzeń

„Potop” – Henryk Sienkiewicz – Plan wydarzeń

Tom I

1. Przyjazd Kmicica do Wodoktów.
2. Poznanie Andrzeja i Oleńki.
3. Powrót głównego bohatera do Lubicza.
4. Nocna zabawa Kmicica z kompanami.
5. Zbuntowanie się mieszczan w Upicie.
6. Odkrycie prawdy o Andrzeju przez Oleńkę.
7. Walka Butrymów z kolegami Kmicica.
8. Podróż Kmicica na Wołomontowicze.
9. Śmierć przyjaciół Kmicica.
10. Porwanie Oleńki.
11. Pojedynek Wołodyjowskiego i Kmicica.
12. Pogodzenie się walczących.
13. Wkroczenie wojsk szwedzkich do Polski.
14. Zebranie szlachty pod Ujściem.
15. Kapitulacja wojsk polskich.
16. Podróż Skrzetuskich i Zagłoby do księcia Radziwiłła.
17. Podróż Wołodyjowskiego i jego rycerzy do Kiejdan.
18. Oblężenie stolicy przez Szwedów.
19. Bal u księcia Radziwiłła.
20. Złożenie przysięgi na wierność Radziwiłłowi przez Kmicica.
21. Przeczytanie dokumentu o poddaniu Litwy.
22. Uznanie Andrzeja za zdrajcę.
23. Bunt żołnierzy.
24. Aresztowanie buntowników.
25. Wysłanie Zagłoby do Birż.
26. Stracie w Klewanach ze Szwedami.
27. Uwolnienie jeńców wojennych.
28. Początek wojny domowej na Litwie.
29. Przyjazd Kmicica

W tej chwili widzisz 50% opracowania
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Problematyka, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Problematyka

„Potop” to jedna z najbardziej znanych powieści okresu pozytywizmu. Początkowo ukazywała się w odcinkach czasopiśmie „Słowo”. Stanowi drugą część „Trylogii”, powstała ku pokrzepieniu serc. Tytuł utwory wiąże się z wydarzeniami historycznymi, które miały miejsce w 1655 roku. Był to najazd Szwedów na Polskę. Jedna z nich kierowała się ze strony Pomorza Szczecińskiego, druga z Inflant. Jest to więc powieść historyczna, zawiera jednak także elementy romansu. Wydarzenia rozgrywają się w latach 1655 – 1657 roku, miejsce wydarzeń to obszar całego państwa od Wielkopolski po Litwę oraz południe: Małopolska oraz Śląsk. Głównym bohaterem utworu jest Andrzej Kmicic, młody, przystojny szlachcic, który lubi się dobrze bawić. Ma skłonności do bitki i wypitki. Jest dobrym żołnierzem, lubi kobiety. W trakcie trwania powieści przeżywa wiele przygód. Zakochuje się, jednak nie dane mu spędzić szczęśliwego życia z ukochaną. Działanie za pomocą siły nie przynosi mu uznania w oczach panny. Oleńka nie chce związać się z kimś, kto nie szanuje kobiet, nie liczy się z żadnymi wartościami. Kmicic ma jednak także o wiele poważniejsze problemy – zostaje oskarżony o zdradę, co zmusza go odbycia trudnej drogi mającej na celu odzyskanie straconego zaufania. Przybiera nazwisko Babinicz i walczy z wrogami państwa. Dokonuje wiele bohaterskich czynów. W ciągu walk towarzyszy mu nie tylko myśl o przywróceniu honoru, ale także o ukochanej Oleńce. Wreszcie, po wielu perypetiach udaje mu się odzyskać stracony honor i serce panny. Dziewczyna wybacza

W tej chwili widzisz 50% opracowania
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Rodzaj i gatunek, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Romantyzm Andrzeja Kmicica, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Motywy, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Sprawdź pozostałe wypracowania:

Język polski:

Geografia: