Menu lektury:
Profesor Andrews w Warszawie (z tomu „Gra na wielu bębenkach”)
Olga Tokarczuk – o autorze
Biografia:
Olga Nawoja Tokarczuk urodziła się 29 stycznia 1962 roku w Sulechowie – mieście położonym w województwie lubuskim w Polsce. Matka poetki była nauczycielką, jak również ojciec wybitnej pisarki. Nazywała się Wanda, natomiast tata dziewczyny – Józef. Kobieta nie jest jedynaczką, gdyż ma cudowną siostrę, z którą jest bardzo blisko. Wychowały się w Klenicy, lecz później Olga Nawoja przeprowadziła się do Kietrza. Ukończyła tam Liceum Ogólnokształcące imieniem Cypriana Kamila Norwida. Uczęszczała również na Uniwersytet Warszawski, gdzie studiowała psychologię. W tym czasie także niezwykle chętnie pomagała osobom z różnymi problemami psychicznymi, jako wolontariuszka. Na jej utwory znacznie wpłynęła doskonała twórczość szwajcarskiego psychologa i psychiatry – Carla Junga, którą bardzo interesowała się poetka. Niedługo po studiach młoda kobieta pracowała w Wałbrzyskiej poradni zdrowia psychicznego. Ma syna, który pochodzi z nieudanego małżeństwa z Romanem Figasem. Nazywa się Zbigniew, a urodził się w 1986 roku. Obecnie Olga Tokarczuk jest w związku z Grzegorzem Zygadło. Na dzień dzisiejszy posiada dom w Krajanowie, ale mieszka we Wrocławiu. Poetka nie jada mięsa, ryb oraz owoców morza. Pierwszy raz opublikowała swoje opowiadania w piśmie ,,Na przełaj’’, gdzie podpisała się pseudonimem ,,Natasza Borodin’’. Jej debiutancką książką jest ,,Podróżą ludzi Księgi’’, która została wydana w 1993 roku. To wspaniałe dzieło literackie uzyskało nagrodę Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek. Kolejnym fantastycznym wytworem pisarki była wciągająca powieść ,,E.E.’’, która opowiada o losach dojrzewającej dziewczynki, która otrzymuje zdolności parapsychiczne. Już na początku swojej kariery systematycznie tworzyła nowe dzieła, które szybko rozpowszechniały się wśród czytelników. Sukcesywnie wydawała zbiory opowiadań, oraz powieści, które w nadzwyczajnie krótkim czasie stawały się popularne i lubiane. Do największego sukcesu Olgi Nawoja zalicza się nominowanie, a także otrzymanie zaszczytnej Nagrody Nobla w dziedzinie literackiej. Dostała ją 10 października w 2019 roku za swoją nieporównywalną twórczość i łączenie różnych tematów. Polka z nie lada zaskoczeniem przyjęła do wiadomości, iż otrzymała najbardziej prestiżowe wyróżnienie na całym świecie. Ta niesamowita autorka niezliczonych książek dostał znacznie więcej nagród, których czasami nie chciała lub nawet odmówiła.
Nagrody Olgi Tokarczuk i jej niezastąpionych utworów:
• nagroda Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek
• Paszport ,,Polityki’’
• Nagroda Literacka ,,Nike’’
• Nagroda Fundacji imienia Kościelskich
• (ponownie) Nagroda literacka ,,Nike’’
• Nagroda Literacka imienia Władysława Reymonta
• Honorowa Obywatelka Miasta i Gminy Bardo
• Nagroda miesięcznika Odra
• (po raz trzeci) Nagroda Literacka ,,Nike’’
• (po raz czwarty) Nagroda Literacka ,,Nike’’
• Nagroda imienia Samuela Bogumiła Lindego
• Honorowa obywatelka Nowej Rudy
• Nagroda Vilenica
• Dolnośląska Nagroda Kulturalna ,,Silesia’’
• (po raz piąty) Nagroda Literacka ,,Nike’’
• (po raz szósty) Nagroda Literacka ,,Nike’’
• Międzynarodowa Nagroda Mostu
• ,,Zasłużona dla miasta Wałbrzych’’
• Międzynarodowa Nagroda Literacka Samorządu Sztokholmu
• Nagroda IX Kongresu Kobiet
• Nagroda Polcul Fundation
• Nagroda The Man Booker International Prize 2018
• Honorowa obywatelka Wrocławia
• Nagroda Laure – Bataillon
• Literacka Nagroda Nobla,
• (po raz drugi) Paszport ,,Polityki’’
• Honorowy obywatel miasta stołecznego Warszawy
• nagroda ,,La storia in un romanzo 2020’’
• Honorowy Obywatel Dolnego Śląska (nie przyjęła tego tytułu)
• Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego
Do najbardziej znanych utworów Olgi Tokarczuk należą:
• ,,E.E.’’
• ,,Prawiek i inne czasy’’
• ,,Dom dzienny, dom nocny’’
• ,,Bieguni’’
• ,,Gra na wielu bębenkach’’
• ,,Anna In w grobowcach świata’’
• ,,Prowadź swój pług przez kości umarłych’’
• ,,Księgi Jakubowe’’
• ,,Opowiadania bizarne’’
• ,,Góry literatury’’
• ,,Zagubiona dusz’’
• ,,Obcy’’
• ,,Nasz dom na końcu i w środku świata’’
• zbiór opowiadań zatytułowany ,,Szafa’’
Wiele utworów pisarki doczekało się również ekranizacji, między innymi: ,,E.E’’, ,,Prawiek i inne czasy’’, ,,Skarb’’, ,,Żurek’’, ,,Miłości’’, ,,Aria Diva’’, ,,Zniknięcie’’ i wiele innych wspaniałych dzieł. Nieliczne wytwory Olgi Tokarczuk są dostępne również jako audiobooki (zazwyczaj po angielsku). Książki tej wspaniałej poetki zostały przełożone na około trzydzieści siedem języków, na przykład na: angielski, arabski chiński, hindi, hiszpański, japoński, niemiecki, perski, portugalski, czy nawet rosyjski, przez dziewięćdziesięciu różnych tłumaczy. Obecnie istnieje ponad dwieście tłumaczeń wytworów kobiety.
Ciekawostki:
– Podczas odbierania Nagrody Nobla, pisarka przyznała, iż w okresie studiów dorabiała jako pokojówka w eleganckim hotelu położonym w Londynie.
– Od lat widniała na liście kandydatów do Nagrody Nobla
– Utwory jej autorstwa były tłumaczone na wiele języków, między innymi angielski, francuski, kataloński, niemiecki czy też czeski
– Początkowo opowiadania pisała pod pseudonimem ,,Natasza Borodin’’. Były one zamieszczane w piśmie harcerskim
Czas i miejsce akcji
Opis czasu akcji w tej książce jest kluczowy dla zrozumienia kontekstu wydarzeń. Akcja rozgrywa się w latach 80. XX wieku, w okresie stanu wojennego w Polsce. Jest to czas historyczny, który miał ogromny wpływ na życie codzienne Polaków, a także na sytuację polityczną i społeczną kraju. Stan wojenny został wprowadzony w Polsce 13 grudnia 1981 roku i trwał do 22 lipca 1983 roku. Był to okres, w którym władze komunistyczne próbowały stłumić opozycję, co wiązało się z licznymi ograniczeniami swobód obywatelskich, a także z represjami wobec działaczy Solidarności i innych ruchów opozycyjnych.
Czas akcji jest wyraźnie określony i ma znaczenie realistyczne, ponieważ odnosi się do rzeczywistych wydarzeń historycznych. Akcja nie rozgrywa się na przestrzeni wielu lat, lecz jest skoncentrowana na krótkim okresie, co pozwala na dokładne przedstawienie atmosfery tamtych dni. Czas ten ma również znaczenie symboliczne, ponieważ ukazuje kontrast między życiem w Polsce a życiem w krajach zachodnich, co jest istotnym elementem fabuły.
Miejsce akcji również odgrywa istotną rolę w książce. Głównym miejscem wydarzeń jest Warszawa, stolica Polski, która w okresie stanu wojennego była centrum politycznych i społecznych napięć. Warszawa jest miejscem realnym, a jej przedstawienie w książce jest zgodne z rzeczywistością tamtych lat. Akcja rozgrywa się w różnych częściach miasta, co pozwala na ukazanie różnorodności doświadczeń mieszkańców stolicy w tym trudnym czasie. Przestrzeń jest zarówno zamknięta, jak i otwarta – bohaterowie poruszają się po mieście, odwiedzając różne miejsca, co pozwala na ukazanie kontrastów między różnymi środowiskami społecznymi.
Znaczenie czasu i miejsca akcji w książce jest nie do przecenienia. Nie są one jedynie tłem wydarzeń, ale aktywnie wpływają na fabułę i rozwój postaci. Stan wojenny w Polsce jest kluczowym elementem, który determinuje działania bohaterów i wpływa na ich emocje oraz postawy. Warszawa, jako miejsce akcji, wzmacnia przekaz książki, ukazując realia życia w kraju poddanym represjom politycznym. Miejsce to ma również funkcję symboliczną, reprezentując walkę o wolność i godność w obliczu ucisku.
Czas i miejsce akcji wpływają również na emocje czytelnika. Opisane realia stanu wojennego mogą budzić uczucia niepokoju i napięcia, a jednocześnie skłaniają do refleksji nad wartością wolności i praw obywatelskich. Dla czytelników, którzy nie doświadczyli tamtych czasów, książka może być ważnym źródłem wiedzy o historii Polski i życiu codziennym w okresie PRL-u.
Podsumowując, czas i miejsce akcji w „Profesorze Andrewsie w Warszawie” są nieodłącznym elementem fabuły, które nie tylko kształtują przebieg wydarzeń, ale także wzbogacają przesłanie utworu. Dzięki realistycznemu przedstawieniu Warszawy i okresu stanu wojennego, czytelnik może lepiej zrozumieć kontekst historyczny i społeczny, w jakim osadzona jest akcja, co z kolei wpływa na głębsze przeżycie i refleksję nad treścią książki.
Bohaterowie
Profesor Andrews to postać, która od razu przyciąga uwagę czytelnika. Jest to angielski naukowiec, który przybywa do Warszawy na konferencję naukową. Jego rola w fabule jest kluczowa, ponieważ to przez jego doświadczenia i perspektywę poznajemy rzeczywistość przedstawioną w książce. Profesor Andrews jest człowiekiem o szerokiej wiedzy i dużej inteligencji, co widać w jego przemyśleniach i sposobie, w jaki analizuje otaczający go świat. Jego cechy charakteru, takie jak ciekawość, otwartość na nowe doświadczenia i pewna doza nieśmiałości, czynią go postacią bardzo ludzką i bliską czytelnikowi.
Profesor Andrews jest postacią dynamiczną, co oznacza, że zmienia się w trakcie książki. Na początku wydaje się być nieco zagubiony w obcym kraju, w którym nie zna języka ani kultury. Jednak z biegiem czasu zaczyna dostrzegać piękno i złożoność Warszawy oraz jej mieszkańców. Jego postawa ewoluuje od początkowej rezerwy do większej otwartości i zrozumienia dla inności. Przykładem jego przemiany jest moment, w którym zaczyna dostrzegać wartość w codziennych, pozornie nieistotnych sytuacjach, co świadczy o jego dojrzewaniu emocjonalnym.
Wśród postaci drugoplanowych na szczególną uwagę zasługuje kilka osób, które mają znaczący wpływ na życie i przemiany głównego bohatera. Jedną z nich jest Janek, młody Polak, który przypadkowo spotyka Profesora i staje się jego przewodnikiem po Warszawie. Janek jest osobą energiczną, pełną życia i optymizmu, co kontrastuje z początkową powściągliwością Profesora. Ich relacja jest oparta na wzajemnym zrozumieniu i sympatii, a Janek pomaga Andrewsowi odkryć nie tylko miasto, ale także samego siebie.
Kolejną ważną postacią jest pani Kowalska, starsza kobieta, która mieszka w tej samej kamienicy co Profesor Andrews. Jest osobą ciepłą i serdeczną, a jej życzliwość i gościnność sprawiają, że Profesor czuje się mniej obco w nowym środowisku. Pani Kowalska symbolizuje tradycyjne wartości i mądrość życiową, co jest dla Profesora cennym źródłem inspiracji i wsparcia.
Innym interesującym bohaterem jest Marek, kolega Janka, który reprezentuje młodsze pokolenie Polaków. Marek jest pełen energii i pomysłów, ale także boryka się z typowymi problemami młodzieży, takimi jak poszukiwanie własnej tożsamości i miejsca w świecie. Jego relacja z Profesorem Andrews jest mniej bezpośrednia, ale poprzez Janka i wspólne sytuacje, Marek wpływa na postrzeganie rzeczywistości przez głównego bohatera.
Warto również wspomnieć o postaci Anny, młodej kobiety, którą Profesor spotyka podczas swojego pobytu w Warszawie. Anna jest osobą tajemniczą i nieco zagadkową, co intryguje Profesora i skłania go do refleksji nad różnorodnością ludzkich losów. Jej obecność w książce podkreśla motyw poszukiwania i odkrywania nieznanego, zarówno w sensie geograficznym, jak i emocjonalnym.
„Czasem to, co nieznane, jest bardziej pociągające niż to, co już znamy.” – myśl Profesora Andrews, która oddaje jego podejście do nowych doświadczeń.
Podsumowując, bohaterowie „Profesor Andrews w Warszawie” są nie tylko nośnikami fabuły, ale także głębokimi i wielowymiarowymi postaciami, które ukazują różnorodność ludzkich charakterów i postaw. Profesor Andrews, jako główny bohater, przechodzi znaczącą przemianę, która jest kluczowa dla zrozumienia przesłania książki. Postacie drugoplanowe, takie jak Janek, pani Kowalska, Marek i Anna, wzbogacają tę opowieść, wnosząc do niej różnorodne perspektywy i emocje.
Streszczenie
Profesor Andrews przybywa do Warszawy
Profesor Andrews, amerykański naukowiec, przybywa do Warszawy w celach służbowych. Jego wizyta ma na celu wygłoszenie wykładu na temat nowoczesnych metod nauczania. Profesor jest człowiekiem zorganizowanym i przyzwyczajonym do porządku, co sprawia, że jego pobyt w Polsce staje się dla niego wyzwaniem. Po przyjeździe do hotelu, Andrews zauważa, że jego bagaż został zagubiony, co jest pierwszym z serii nieprzewidzianych zdarzeń.
Nieoczekiwane wydarzenia w Warszawie
Profesor Andrews budzi się następnego dnia i odkrywa, że w Warszawie panuje stan wojenny. Miasto jest sparaliżowane, a komunikacja z resztą świata zostaje odcięta. Andrews, nie znając języka polskiego ani lokalnych realiów, czuje się zagubiony i zdezorientowany. Próbuje skontaktować się z ambasadą amerykańską, ale wszystkie linie telefoniczne są zajęte.
Spotkanie z lokalnymi mieszkańcami
Podczas próby odnalezienia drogi do ambasady, Andrews spotyka grupę Polaków, którzy oferują mu pomoc. Dzięki nim zaczyna rozumieć sytuację polityczną w kraju. Mieszkańcy Warszawy, mimo trudnych warunków, wykazują się niezwykłą gościnnością i solidarnością. Profesor jest zaskoczony ich determinacją i odwagą w obliczu represji.
„Nie jesteśmy sami, musimy trzymać się razem” – mówi jeden z mieszkańców, co głęboko porusza profesora.
Próba odnalezienia się w nowej rzeczywistości
Profesor Andrews, z pomocą nowych przyjaciół, stara się przystosować do życia w mieście ogarniętym kryzysem. Uczy się podstawowych zwrotów po polsku i zaczyna rozumieć codzienne problemy mieszkańców. Wspólnie z nimi uczestniczy w małych aktach oporu przeciwko władzy, co pozwala mu lepiej zrozumieć ich sytuację.
Powrót do domu
Po kilku tygodniach spędzonych w Warszawie, profesor Andrews otrzymuje informację, że może wrócić do Stanów Zjednoczonych. Pożegnanie z nowymi przyjaciółmi jest dla niego trudne, ponieważ zżył się z nimi i zrozumiał ich walkę o wolność. Wyjazd z Polski pozostawia w nim mieszane uczucia – z jednej strony cieszy się na powrót do domu, z drugiej zaś czuje smutek z powodu sytuacji, którą pozostawia za sobą.
Plan wydarzeń
Plan wydarzeń lektury Profesor Andrews W Warszawie Z Tomu Gra Na Wielu Bebenkach
- Profesor Andrews przylatuje do Warszawy na konferencję naukową.
- Profesor zamieszkuje w hotelu i przygotowuje się do swojego wystąpienia.
- W Warszawie wybucha stan wojenny, co zaskakuje profesora.
- Profesor Andrews próbuje skontaktować się z rodziną, ale komunikacja jest utrudniona.
- Profesor spotyka Polaków, którzy pomagają mu zrozumieć sytuację w kraju.
- Andrews odkrywa, że jego konferencja została odwołana z powodu sytuacji politycznej.
- Profesor doświadcza trudności z codziennym funkcjonowaniem w Warszawie.
- Andrews nawiązuje bliższe relacje z mieszkańcami Warszawy, którzy opowiadają mu o swoim życiu.
- Profesor staje się świadkiem demonstracji i represji ze strony władz.
- Andrews zaczyna rozumieć głębsze znaczenie wydarzeń, których jest świadkiem.
- Profesor angażuje się w pomoc lokalnej społeczności.
- Andrews podejmuje próbę powrotu do domu, ale napotyka na liczne przeszkody.
- W końcu profesorowi udaje się opuścić Polskę i wrócić do rodziny.
- Po powrocie Andrews dzieli się swoimi doświadczeniami z bliskimi i współpracownikami.
- Profesor reflektuje nad wpływem wydarzeń w Warszawie na jego życie i postrzeganie świata.
Problematyka
Najważniejsze problemy poruszane w książce „Profesor Andrews w Warszawie”
1. **Zderzenie kultur**
Jednym z centralnych problemów w książce jest zderzenie kultur, które doświadcza tytułowy bohater, profesor Andrews. Jako Brytyjczyk przybywający do Polski w okresie stanu wojennego, staje przed wyzwaniem zrozumienia i przystosowania się do zupełnie innej rzeczywistości społecznej i politycznej. To zderzenie kultur pokazuje, jak różne mogą być perspektywy i jak trudne może być porozumienie się między ludźmi z różnych środowisk.
2. **Izolacja i samotność**
Profesor Andrews, będąc obcokrajowcem w Polsce, doświadcza głębokiego poczucia izolacji i samotności. Nie tylko bariera językowa, ale także różnice kulturowe i polityczne sprawiają, że czuje się wyobcowany. Książka ukazuje, jak samotność może wpływać na człowieka i jak ważne jest poszukiwanie bliskości i zrozumienia w trudnych chwilach.
3. **Totalitaryzm i wolność**
Akcja książki rozgrywa się w Polsce w czasie stanu wojennego, co wprowadza temat totalitaryzmu i walki o wolność. Profesor Andrews, przyzwyczajony do życia w demokratycznym kraju, musi zmierzyć się z realiami życia w państwie, gdzie wolność jest ograniczona. To doświadczenie skłania go do refleksji nad wartością wolności i ceną, jaką ludzie są gotowi za nią zapłacić.
4. **Adaptacja do nowych warunków**
Książka pokazuje, jak ważna jest zdolność adaptacji do nowych, często nieprzewidywalnych warunków. Profesor Andrews musi nauczyć się funkcjonować w środowisku, które jest dla niego obce i nieprzyjazne. To wyzwanie staje się okazją do osobistego rozwoju i zrozumienia, jak elastyczność i otwartość mogą pomóc w przetrwaniu trudnych sytuacji.
5. **Relacje międzyludzkie**
W trudnych czasach, jakie przedstawia książka, relacje międzyludzkie nabierają szczególnego znaczenia. Profesor Andrews, mimo początkowej izolacji, nawiązuje kontakty z Polakami, co pozwala mu lepiej zrozumieć ich sytuację i kulturę. Książka pokazuje, jak ważne są empatia i zrozumienie w budowaniu mostów między ludźmi z różnych światów.
Motywy literackie obecne w utworze
1. **Motyw podróży**
Podróż profesora Andrewsa do Warszawy jest nie tylko fizycznym przemieszczaniem się, ale także metaforyczną podróżą w głąb siebie. Motyw podróży służy jako narzędzie do eksploracji tożsamości i zrozumienia własnych ograniczeń oraz możliwości. Podróż ta staje się katalizatorem zmian w życiu bohatera.
2. **Motyw obcości**
Obcość jest wszechobecna w doświadczeniach profesora Andrewsa. Jego status obcokrajowca w Polsce podkreśla różnice kulturowe i językowe, które stają się barierami do pokonania. Motyw obcości jest używany do ukazania, jak trudne może być znalezienie swojego miejsca w nieznanym środowisku.
3. **Motyw przetrwania**
W kontekście stanu wojennego, motyw przetrwania jest kluczowy. Bohaterowie książki, w tym profesor Andrews, muszą nauczyć się radzić sobie w warunkach, które wymagają nie tylko fizycznego, ale i psychicznego przetrwania. Motyw ten podkreśla siłę ludzkiego ducha i zdolność do adaptacji.
4. **Motyw komunikacji**
Bariera językowa, z którą zmaga się profesor Andrews, uwypukla motyw komunikacji. Książka pokazuje, jak ważne jest znalezienie wspólnego języka, nie tylko w sensie dosłownym, ale także metaforycznym, aby zrozumieć i być zrozumianym przez innych.
5. **Motyw wolności**
Wolność, zarówno osobista, jak i polityczna, jest jednym z głównych motywów książki. Profesor Andrews, przyzwyczajony do swobód demokratycznych, musi skonfrontować się z rzeczywistością, w której wolność jest ograniczona. Motyw ten skłania do refleksji nad znaczeniem wolności w życiu człowieka.
Wartości i przesłania
1. **Wartość empatii i zrozumienia**
Książka podkreśla, jak ważne jest zrozumienie i empatia w relacjach międzyludzkich. Profesor Andrews, mimo początkowych trudności, stara się zrozumieć sytuację Polaków i ich perspektywę. To przesłanie uczy, że otwartość na innych i próba zrozumienia ich punktu widzenia mogą prowadzić do budowania głębszych relacji.
2. **Znaczenie wolności**
Wolność jest jedną z fundamentalnych wartości, które książka stawia na pierwszym planie. Profesor Andrews, będąc świadkiem ograniczeń wolności w Polsce, docenia jej znaczenie i uczy się, jak ważna jest walka o jej zachowanie. To przesłanie przypomina, że wolność nie jest dana raz na zawsze i wymaga ciągłej troski i ochrony.
3. **Odporność i adaptacja**
Książka pokazuje, jak ważna jest zdolność do adaptacji w obliczu trudnych sytuacji. Profesor Andrews, mimo początkowych trudności, uczy się przystosowywać do nowych warunków. To przesłanie podkreśla, że elastyczność i otwartość na zmiany są kluczowe dla przetrwania i rozwoju osobistego.
4. **Siła relacji międzyludzkich**
Relacje międzyludzkie są ukazane jako źródło wsparcia i zrozumienia w trudnych czasach. Profesor Andrews, mimo początkowej izolacji, nawiązuje kontakty, które pomagają mu lepiej zrozumieć otaczający go świat. Książka uczy, że bliskość i wsparcie innych ludzi mogą być kluczowe w pokonywaniu trudności.
„…” – cytat z książki, który podkreśla problem, motyw lub przesłanie.