Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!
Wystąpił błąd, spróbuj ponownie :(
Udało się! :) Na Twojej skrzynce mailowej znajduje się kod do aktywacji konta
";
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Plan wydarzeń
I Księgi pierwsze
1. Ukazanie praw i nakazów Bożych.
2. Obowiązki rodziców wobec swoich dzieci.
3. Nauka a omijanie pewnych rzeczy przez młodych ludzi.
4. Sposób zachowania się młodych ludzi za granicą.
5. Kierunek postępowania nowego pokolenia.
6. Co powinni przywieść ze sobą młodzi ludzie z obcych krajów.
7. Zajęcia warte wyboru i te unikane.
II Księgi wtóre
1. Odpowiednia żona dla poczciwego człowieka.
2. Powinności człowieka poczciwego względem ojczyzny.
3. Spo
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
sób na zachowanie swojej cnoty przez człowieka poczciwego piastującego urząd publiczny.
4. Metoda napomnienia władcy, nie dość cnotliwego.
5. Obowiązki poczciwego szlachcica.
6. Droga grzechów winnych ominięcia.
7. Przyjaciel dla człowieka poczciwego .
8. Dobrodziejstwa czynione przez człowieka poczciwego.
9. Czas wolny.
III Księgi trzecie
1. Kierunek obrania na starość.
2. Łaski Boże.
3. Na starość człowieka poczciwego.
4. Przygotowanie i nie lękanie się śmierci.
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Geneza utworu i gatunek
„Żywot człowieka poczciwego” Mikołaja Reja to dzieło, które powstało w renesansie. Była to epoka, która czerpała ze wzorców starożytnych, z kultury greckiej i rzymskiej. Ideał średniowiecznego rycerza tracił na znaczeniu, a w zamian pojawił się wzór ziemianina, który odpowiadał obowiązującym zadaniom szlachty. Albowiem w XVI wieku w Europie Zachodniej znacznie wzrósł popyt na zboże, którego dostarczała polska szlachta, dzięki dostępowi do Morza Bałtyckiego i rozwojowi rolnictwa. Zatem doszło do przekształcenia rycerza w gospodarnego szlachcica. Warto zwrócić uwagę, że literatura miała uczyć, bawić, być pomocną dla ówczesnych ludzi, ponieważ podejmowała tematy bliskie codziennego życia. Autor napisał utwór w języku polskim, stosując język potoczny, zrozumiały
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
dla społeczeństwa w odróżnieniu od wcześniejszej stosowanej łaciny. Dzieło wydano w 1568 roku pod koniec życia Mikołaja Reja. Jest to w pewnym sensie pożegnanie się ze światem i podsumowanie twórczości mężczyzny. „Żywot człowieka poczciwego” jest pierwszą częścią utworu „Źwierciadło albo Kształt, w którym każdy stan snadnie się może swym sprawom jako we źwierciadle przypatrzyć”, które składa się z siedmiu zupełnie odmiennych dzieł umieszczonych w trzech częściach.
Gatunek literacki:
Epicki utwór należy do renesansowego gatunku literackiego – speculum. Przedstawia postać człowieka w codziennym życiu, pokazuje i propaguje wzór osobowy, niesie naukę i wskazuje rady, napomnienia, ukazując życie człowieka od narodzin aż do śmierci.
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Opracowanie
„Żywot człowiek poczciwego” to utwór Reja, w którym autor wskazuje, w jaki sposób należy żyć, co może zapewnić prawdziwe szczęście. Zdaniem, autora jest to spokojne życie na wsi. Utwór składa się z trzech ksiąg, które są podzielone na rozdziały. W pierwszej księdze został opisany kres życia od momentu narodzin do wieku średniego. W drugiej księdze autor skupia się na kwestiach związanych z wiekiem średnim. Ostatnia część został poświęcona ostatniemu okresowi ludzkiego życia. W najwcześniejszym okresie ważna jest przede wszystkim edukacja. Młody człowiek musi zdobyć podstawy teoretyczne do tego, by w dorosłym życiu mógł jak najlepiej wypełniać swoje obowiązki. Ważnym etapem edukacji jest możliwość podróżowania. Podczas podróży jednostka zdobywa wiedzę o świece. Po powrocie do gospodarstwa szlachcić powinien znaleźć sobie zonę. jest to ważne, ponieważ z będzie się ona zajmowała domem, będzie dbała o czystość, opiekowała się dziećmi wychowywała je. Gospodarna kobieta dba o to, aby dom był przytulny i zasobny. W dojrzałym wieku człowiek powinien dbać o gospodarstwo, uprawiać ziemię, powiększać swoje zasoby. Duże znaczenie ma także służba dla kraju. Rej zwraca uwagę na to, w jaki sposób należy wypełniać swoje obowiązku posła lub senatora. Służba dla kraju jest według Reja ogromnie ważne. Ostatni etap to wiek dojrzały, kiedy należy przygotować się do śmierci. Jest to łatwe pod warunkiem, że dobrze wykonywało się swoje doczesne obowiązki.
Duże znaczenie Rej przywiązuje do pracy. Podkreśla, że tylko człowiek pracowity, może być szczęśliwy. Szlachcic ma dużo obowiązków związanych z gospodarowaniem i trudno mu znaleźć wolny czas. Kiedy jednak już je wypełni może cieszyć się spotkaniami z przyjaciółmi, polowaniami i innymi rozrywkami.
Autor przedstawia życie człowiek poczciwego, czyli takiego, który dobrze wypełnia swoje obowiązki wobec kraju i najbliższych. „Żywot człowieka poczciwego” stanowi dowód zainteresowania człowiekiem i ludzkimi sprawami. rej jest przekonany, że człowiek znajduje się w
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
w centrum Bożego Wszechświata. Został on obdarzony licznymi dobrodziejstwami i musi umiejętnie z nich korzystać. Do jego obowiązków należy również poznawanie piękność ziemi. Wskazuje na największą wartość, jakim jest ludzkie życie.
Autor pisze w sposób żywy, obrazowy, przywiązuje dużą wagę do szczegółów. Rej jest jednocześnie moralistą i realistą. W swoim utworze przekazuje, jak należy żyć, jak powinno się gospodarować. Posługuje się językiem potocznym, który był zrozumiały dla szlachty. Autor podkreśla znaczenie przyrody, która według niego jest dobra i służy człowiekowi. Analizując życie szlachcica autor uwzględnia cztery pory roku. Zwraca uwagę na to, że przyroda rodzi się i umiera. Pisze, że człowiek żyje zgodnie z porami dnia, jego egzystencją rządzą Księżyc i Słońce. Istotny wpływ na ludzkie Życie ma także pogoda. Kiedy rodzi się wiosna przyroda budzi się do życia, ptaki zakładają gniazda, zwierzęta się rozmnażają. W życiu człowieka, zdaniem Reja, istotne znaczenie ma praca. Praca szlachcica, jego służby ma istotny wpływ na całe gospodarstwo. Świadczy także o tym, że człowiek jest w stanie dobrze wypełniać swoje obowiązki i służyć ojczyźnie. Szlachcic powinien być pracowity, zaradny, obowiązkowy. Powinien w jak najlepszym stopniu wypełniać swoje obowiązki, a pracę łączyć umiejętnie z odpoczynkiem. Dobrze wykonywane obowiązki przyczyniają się do uszlachetnienia jednostki. Rej dostrzega także ciężki los chłopów i apeluje o ich dobre traktowanie.
„Żywot człowieka poczciwego” to utwór, który pokazuje wzór szlachcica. Jest to człowiek, który zawsze wie, jak się zachować, który jest wzorem postępowania dla innych. Jest także wzorem podobnym do średniowiecznych wzorców osobowych. Ukazany przez Reja świat jest światem optymistycznym, przyjaznym człowiekowi. Musi on jednak umiejętnie korzystać z tego, co oferuje życie. Jest to jeden z pierwszych utworów, które uczą, jak należy żyć, w jaki sposób powinno się gospodarować, a także jakie obowiązki wiążą się z poszczególnymi etapami życia.
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Problematyka
„Żywot człowieka poczciwego” Mikołaja Reja to prawdopodobnie jedno z ciekawszych dzieł w epoce renesansu. Utwór powstał w 1568 roku jako fragment większej całości. Utwór jest częścią „Zwierciadła” – zbioru różnorodnych tekstów adresowanych do szlachty. W założeniu autora miało być rodzajem encyklopedii.
„Zwierciadło” to gatunek literatury parenetycznej (nieposiadającej negatywnych cech), szczególnie popularny w XVI w. Mieścił utwory przedstawiające wzory postępowania godne naśladowania. Oczywiście były one dostosowane do poszczególnych grup społecznych czy sprawowanych funkcji.
Dzieło składa się z trzech ksiąg:
pierwsza dotyczy spraw wychowawczych,
druga wieku dojrzałego – obowiązków szlachcica, rozrywek i zabaw w poszczególnych porach roku,
trzecia omawia starość i towarzyszącą jej wizję pożegnania się ze światem.
Mikołaj Rej w swoim utworze przedstawia wzorzec szlachcica – ziemianina. Jest to dobry gospodarz, osoba kierująca się uczciwością i zasadami. Podporządkowuje swoje życie prawom natury. Szlachcic – ziemianin jest panem rodziny. Jego najważniejsze cechy to sprawiedliwość, odpowiedzialność, honor oraz pracowitość. Musi zdobyć wykształcenie i dopilnować, aby jego dzieci podążyły tą samą drogą. Jego głównym obowiązkiem jest zarządzanie własnym gospodarstwem oraz należycie wypełniać obowiązki obywatelskie (np. udział w życiu publicznym). Jest oszczędny, ale nie skąpy. Żyje skromnie i nie zazdrości innym.
Pisarz w utworze „Żywot człowieka poczciwego” często wykorzystuje li
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
iczbę 4. Otaczający go świat ma cztery kierunki, cztery pory roku oraz cztery żywioły. Przytacza również cztery płyny w człowieku oraz typy ludzi: sangwinik (krew), flegmatyk (flegma), choleryk (żółć) i melancholik (żółć czarna). W ten sam sposób wyróżnia cztery etapy ludzkiej egzystencji: dzieciństwo, młodość, wiek dojrzały, starość.
Problematyka utworu porusza:
motyw pracy – praca w gospodarstwie ma być nie tylko obowiązkiem gospodarza, lecz także ma kształtować charakter, ucząc cnót, jak zaradność, wytrwałość i cierpliwość. Mikołaj Rej wyraża duży szacunek do pracy oraz fascynują go zajęcia na wsi. Opisuje działania podejmowane w określone pory roku: jesienią zbiór owoców, zimą polowania, wiosną prace w ogrodzie i rybołówstwo. Podporządkowuje swoje życie do rytmu natury (człowiek a natura) Zwraca szlachcie również uwagę na pracę chłopów, których nie należy przeciążać obowiązkami.
Wieś jako Arkadia – Rej przekonuje, że postępując według zasad zawartych w „Żywocie człowieka poczciwego”, człowiek jest w stanie doświadczyć pełni szczęścia. Wychwala życie na wsi i korzyści z tego płynące. Rej nie nakazuje zatracać się w życiu na wsi, wręcz odwrotnie. Słusznie powtarza, że dla odmiany od pracy powinno się wziąć udział w zabawach. Jego poglądy opierają się głównie na filozofii stoickiej, ale nie zabrania niczego.
Żywot człowieka poczciwego daje wiele rad i wskazówek, ale zarazem jest dziełem o wydźwięku filozoficznym. Przekazuje ważne wartości, ale również przedstawia typowe życie codzienne na wsi.
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Najważniejsze informacje
Tytuł: „Żywot człowieka poczciwego”Autor: Mikołaj RejCo warto wiedzieć? O jakich wartościach mowa jest w utworze?- pareneza – pouczenie; zbiór zasad, jakimi powinien kierować się gospodarz i mąż;
– pochwała życia rodzinnego i wiejskiego;
– przedstawiane zasady oparte są na radości wynikającej z wykonywania codziennych obowiązków;
– cnota – nadrzędna wartość w życiu człowieka;
– wszelkie wykonywane czynności powinny być zgodne z wytycznymi zawartymi w Biblii;
– dzięki pomocy Boga człowiek nie ulega pokusom;
– moralizatorski charakter utworu;
– przykłady zachowania zawarte w tekście mają poparcie w Biblii i historii;
– bezimienny bohater – może utożsamiać się z nim każdy chcący żyć poczciwie człowiek;
– adresatem są wszyscy ci, którzy szukają sensu w życiu;
– istotny jest szacunek do wolności i niezależności;
– życie poczciwe powiązane jest z zachowaniem umiaru w każdym jego aspekcie;
– ważną rolę pełnią także umiejętności towarzyskie – pomagają w nawiązywaniu znajomości;
– autor zachęca do poświęcania czasu na nau
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
ki pożyteczne, z których wynikają przydatne w życiu umiejętności;
– tekst ukazuje też, jak ważna jest rola chłopów, których należy szanować, mimo tego, że stanowią najniższą warstwę społeczną;
– nawołanie do czytania Biblii;
– szczegółowe opisy przyrody, pór roku oraz czynności, jakie należy wówczas wykonywać;
– utwór może być traktowany jako osobiste wyznanie autora u kresu jego dni (testament);
– realistyczny sposób omówienia życia ziemiańskiego.Dzieła, w których napotykamy podobną tematykę:- Władysław Stanisław Reymont „Chłopi”;
– Adam Mickiewicz „Pan Tadeusz”;
– Eliza Orzeszkowa „Nad Niemnem”;
– Stefan Żeromski „Przedwiośnie”.PodsumowanieRej w swoim utworze prezentuje postawy, jakimi powinien wykazywać się szlachcic-ziemianin. Wszelkie wnioski, jakie przekazuje czytelnikowi, są zakorzenione w jego osobistych przeżyciach. Nie są to ogólnikowe porady, lecz konkretne wskazówki poparte mocnymi argumentami. Autor odwołuje się również do motywu domu rodzinnego. Według niego jest to miejsce przepełnione radością. Z ochotą powraca wspomnieniami do dziecinnych lat.