Don Kichot

Streszczenie szczegółowe

„Don Kichot z La Manchy” jest powieścią autorstwa Miguela de Cervantesa, często uważaną za pierwszą powieść nowożytną. Warto wspomnieć, że oryginalny tytuł powieści brzmiał „El ingenioso hidalgo Don Quixote de La Mancha” czyli w tłumaczeniu na język polski „Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy”. Pierwsza część dzieła została wydana w roku 1605, druga zaś 10 lat później. Miejsce akcji utworu nie jest precyzyjnie określone, są co do tego pewne podejrzenia, ale jedyne co można stwierdzić na pewno to to, że akcja działa się w rejonie La Mancha. Ponadto utwór jest dziełem komicznym, a przygody błędnego rycerza, który jest głównym bohaterem powieści od początku mają na celu rozbawić czytelnika, w nawiązaniu do treści książki powstało nawet znane przysłowie „walczyć z wiatrakami”. Utwór napisany jest na zasadzie kroniki, której treść powstawała wraz z odnajdywaniem kolejnych źródeł historycznych dotyczących przygód Don Kichota. Nie znane są dokładne lata, w których powstawał utwór, z jego wstępu wynika jedynie, że Miguel de Cervantes napisał dzieło podczas pobytu w więzieniu, przebywał tam jednak kilkukrotnie, więc nie wiadomo kiedy dokładnie utwór był pisany, lecz według niektórych źródeł został on ukończony rok przed datą wydania. Utwór posiada także cechy satyry, ponieważ na swój nieoczywisty sposób wyśmiewa pozornie idealnych rycerzy oraz literatury, która opowiada o ich „wielkich czynach”. Krótko mówiąc powieść uznawana jest za parodię średniowiecznego eposu rycerskiego. Autor utworu Miguel de Cervantes był hiszpańskim pisarzem tworzącym w epoce renesansu, a „Don Kichot z La Manchy” to bez wątpienia najbardziej znane dzieło tego twórcy, próbował on początkowo swoich sił jako dramatopisarz, ponieważ wówczas dramaty były w modzie, lecz nie osiągnął on przez to sukcesu, a jego dramaty zostały przyjęte przez grono odbiorców bez entuzjazmu. Do dziś zachowane zostały jedynie dwa dramaty Miguela de Cervantesa, są to „Życie w Algierze” oraz „Numancja”. Dopiero po wydaniu „Don Kichota z La Manchy” autor stał się sławny co pozwoliło mu napisać kilka innych utworów, lecz, żaden nie osiągnął choćby podobnej sławy, co utwór przeze mnie omawiany.

W pewnej wiosce w La Manchy mieszka szlachcic, który zwariował na skutek czytania romansów. Człowiek ten ma około 50 lat, a przez swoje wariactwo przepuścił wszystkie swoje pieniądze przez co cierpi głód i niedostatek. W swym wariactwie człowiek ten postanawia zostać rycerzem, aby tak się stało do swego hełmu dorabia przyłbicę z tektury oraz bierze swoją starą i zdecydowanie wysłużoną już kopię. Za damę swego serca uważa Dulcyneę z Toboso, która jest wieśniaczką. Swemu koniowi nadaje imię Rosynant, a siebie jako rycerza nazywa Don Kichotem z La Manchy. Rozpoczyna się drugi rozdział utworu Cervantesa, Don Kichot postanawia przeżyć pierwszą swoją przygodę w tym celu udaje się on do karczmy, aby tam zjeść i przenocować. Karczmę uważa on za zamek, a jej gospodarza za władcę. Mówi także, że dwie pracujące tam „panie lekkich obyczajów” to szlachetne damy, te wyśmiewają go, ale on zdaje się tym nie przejmować, ponieważ jest szczęśliwy, że może znajdować się na zamku jak prawdziwy rycerz. Korzystając z okazji przebywania „na zamku” Don Kichot prosi gospodarza, aby ten pasował go na rycerza, ten wiedząc, że mężczyzna to szaleniec dla spokoju się zgadza, gospodarz uważa także, że to dokonała okazja, aby okraść mężczyznę, ten jednak nie ma nic przy sobie, karczmarz mówi Don Kichotowi, że rycerz powinien mieć przy sobie pieniądze. Zdenerwowany bohater utworu atakuje ludzi w karczmie, którzy przy pojeniu koni ruszyli leżącą zbroje Don Kichota. Na skutek ataku na gości karczmarz wyrzuca z gospody naszego bohatera, ten dziękuję mu za pasowanie na rycerza i rusza w dalszą drogę. Don Kichot rusza w powrotną drogę do domu, by tam zmienić ubranie i wziąć ze sobą pieniądze. Zanim tam jednak dociera widzi farmera, który bije robotnika, parobka. Don Kichot staję w obronie chłopaka i zwracając się do farmera jak do rycerza prosi, by zapłacił chłopakowi. Farmer mówi, że zapłaci, lecz gdy tylko Don Kichot odjeżdża to mężczyzna jeszcze bardziej bije chłopaka. Następnie Don Kichot popada w tarapaty, ponieważ napotkanym handlarzom każe przyznać, że wieśniaczką, która uważa on za dame jest najpiękniejsza na świecie. Handlarze wyśmiewają go, a ten denerwuje się, że śmieją się z damy jego serca, chce więc ich zaatakować, lecz robi to nieumiejętnie i spada z konia. Handlarze biją Don Kichota, znajduję go robotnik, który następnie odprowadza błędnego rycerza do domu. W domu Don Kichota znajdują się kapłan i golibroda, którzy przeszukują książki mężczyzny. Okazuje się, że siostrzenica Don Kichota wiedząc w jakim ten jest w stanie rozkazała natychmiast spalić wszystkie książki o tematyce dotyczącej rycerzy. Kapłan proponuje wypędzić z Don Kichota złe duchy przy pomocy wody święconej. Kapłan nie niszczy tylko kilku książek, tym książkę Miguela Cervantesa, chcę także zachować poezję, lecz zabrania mu tego siostrzenica Don Kichota. Siostrzenica wiedząc, że wuj zwariował mówi mu, że jego książki zabrał zły czarodziej na smoku. Don Kichot uznaje, że czarodziej to jego wróg, a następnie rusza ku następnym przygodom. Tym razem bohater nie wyrusza jednak sam, ponieważ zabiera do towarzystwa służącego Sancho Pansę, który ma być jego giermkiem, aby Sancho wybrał się wraz z Don Kichotem ten obiecuje mu, że odda mu wyspę. W rozdziale ósmym przedstawiona jest chyba najbardziej komediowa scena jak do tej pory. Don Kichot walczy z wiatrakami, ponieważ uznaje, że służą one złemu czarodziejowi. Rycerz spada z konia w wyniku walki z jednym z wiatraków i zostaje potłuczony. Nie przejmuje się jednak swoimi siniakami, ponieważ twierdzi, że rycerzowi nie wypada narzekać na ból. Następnego dnia Don Kichot w towarzystwie giermka widzą wóz którym jedzie dama i dwóch mnichów. Rycerz uznaję, że mnisi porwali kobietę. Don Kichot rzuca się więc do ataku, mnisi uciekają. Don Kichot prosi kobietę, aby powiedziała damie jego serca o tym co dla niej zrobił. W rozdziale dziewiątym według autora powieści kończy się materiał historyczny, na którym oparta jest książka, a dalsza opowieść oparta jest już na innym źródle. Według dalszych źródeł Don Kichot został przez mnichów pobity, a przed śmiercią uratowała go przypadkowo przyjeżdżająca kobieta, która obiecała opowiedzieć o sytuacji Dulcynei. Giermek Don Kichota obawia się, że będą mieli oni kłopoty przez pobicie mnichów, rycerz jednak uspokaja go twierdząc, że nie można ich skazać, ponieważ jest on rycerzem i walczył w czyjejś obronie. Don Kichot opowiada swemu towarzyszowi o eliksirze, który rzekomo leczy wszelkie zranienia. Służący uważa, że posiadania takiego napoju, byłoby świetnym źródłem zarobku, Don Kichot się z tym nie zgadza. Rycerz widząc uszkodzenie swojego hełmu przysięga, że zemści się na mnichach. Mężczyźni spędzają noc pod drzewem, co nie podoba się giermkowi. W kolejnym rozdziale Don Kichot z towarzyszem spędzają noc w towarzystwie napotkanych pasterzy, opatrują oni ranę rycerza. Don Kichot opowiada o tym jak kiedyś kobiety były bezpieczne, uważa, że jego zadaniem jest współcześnie zapewnić im takie bezpieczeństwo. Jeden z pasterzy imieniem Peter opowiada o mężczyźnie noszącym imię Chryzostom, który zmarł z miłości do niejakiej Marceli. Marcela według odpowiedzi pasterza, w którą ciągle wtrąca się Don Kichot to kobieta piękna, która jest sierotą i trudni się pasterstwem, dziewczyna zdecydowała, że nigdy nie chce ona wychodzić za mąż. Pasterze chcą, aby Don Kichot udał się w ich towarzystwie na pogrzeb Chryzostoma, rycerz zgadza się. W drodze na pogrzeb Don Kichot rozmawia z podróżnikiem imieniem Vivaldo, który to pyta go o to po co ten nosi zbroję, podczas gdy nic się złego nie dzieję. Don Kichot mówi rozmówcy, że jako rycerz musi on nosić zbroję, ponieważ taki jest jego obowiązek. Vivaldo uważa, że rycerze są w pewnym sensie są podobni do mnichów. Don Kichot nie zgadza się z tym promowaniem, uważa on, że mnisi modlą się o wolę boską, a rycerze biorą czynny udział w jej wypełnieniu. Błędny rycerz opowiada napotkanemu podróżnikowi o damie swego serca i uczuciach jakie do niej żywi. Wkrótce rozpoczyna się pogrzeb Chryzostoma, na pogrzebie pożegnalną mowę wygłasza Ambrosio, przyjaciel zmarłego. Zmarły prosił, by po śmierci spalić jego poezję, Vivaldo jednak prosi, by tego nie robić, ponieważ uważa, że jest to piękna poezja. Vivaldo odczytuje także jeden z wierszy, który odpowiada o tym jak piękna jest Marcela. Chryzostom prosi, aby pośmiertnie mógł doświadczyć spotkania z greckimi mitologicznymi bohaterami. Wkrótce pojawia się Marcela, która mówi o tym, że nigdy nie zdecydowała się poślubić żadnego mężczyzny, ponieważ chciała poświęcić się Bogu. Marcela odchodzi, a za nią chcę udać się kilku mężczyzn, Don Kichot zakazuje im jednak iść z nią i grozi śmiercią każdemu kto zechce ją zaczepiać. W piętnastym rozdziale główny bohater wraz z służącym zatrzymują się, by zjeść obiad, w tym czasie koń Don Kichota zaczepia klacz stojąca nieopodal. Właściciele klaczy widząc to biją konia błędnego rycerza. Don Kichot staję w obronie swego zwierzaka, przegrywa jednak walkę, giermek zabiera rycerza na swoim osiołku do gospody, Don Kichot znów sądzi, że gospoda to zamek. Rannego opatrują żona oraz córka karczmarza, który sądzi, że rycerz się przewrócił, ponieważ tak powiedział mu Sancho. W nocy dochodzi do bójki, ponieważ Don Kichot myśli, że córka karczmarza go podrywa, co mu się podoba. W nocy zaś łóżka myli pokojówka, która umówiona była z przewoźnikiem, zamiast tego kładzie się obok błędnego rycerza, ten myśli, że jest to córka gospodarza, zaczyna się więc do niej zalecać. W wyniku tych zdarzeń wybucha bójka, która uspokaja się dopiero, gdy część jej uczestników bierze Don Kichota za martwego. Don Kichot opowiada Sancho jak wybuchła bójka, jednak delikatnie rzecz ujmując rozmija się z prawdą, ponieważ w historii pojawiają się olbrzym i księżniczka. Sancho nie wierzy mu, Don Kichot obiecuje mu lek na jego rany, aby dać mu ten lek samodzielnie miesza składniki oraz wypija miksturę, wypija go również giermek. Błędny rycerz wymiotuje oraz traci na chwilę przytomność, zaś Sancho ma niestrawność. Don Kichot po przebudzeniu przekonuje służącego, że najwyraźniej eliksir działa tylko na rycerzy. Gospodarz karczmy domaga się opłaty za nocleg, Don Kichot mówi, że „błędny rycerz nigdy nie płaci”, zaś jego towarzysz również odmawia zapłaty. Słysząc odmowę zapłaty na Sancho rzucają się przebywający w gospodzie, giermkowi udaje się jednak wyrwać. Właściciel karczmy jako zapłatę za nocleg zabiera zawartość siodła Sancho. Po wyjściu z gospody bohater książki widzi kłąb kurzu, który uważa za walczące armie, Sancho próbuje przekonać towarzysza, że są to jedynie stada owiec, ten jednak nie dowierza i w walce „z żołnierzami” morduje siedem owiec. Widzący to pasterze są wściekli i odrzucają Don Kichota kamieniami ten znów wypija eliksir i wymiotuje na giermka, który szukając jakiejś ścierki zauważa brak swoich rzeczy. Sancho jest zmęczony ciągłym przygodami i nie chce już podróżować, Don Kichot nakazuje jednak pojechać wraz z nim do gospody, by tam spędzić noc. Na swojej drodze bohaterowie spotykają księży, nie jest to jednak jak się nietrudno domyślić przyjaźń na lata, ponieważ Don Kichot atakuje jednego z księży. Po kilku następnych przygodach błędny rycerz wraz z towarzyszem trafiają do lasu Sierra Morena, tam poznają nowych ludzi i przeżywają kolejne przygody. Don Kichot pragnie powiedzieć Dulcynei o jswoich uczuciach dlatego przekonany przez niego Sancho rusza na jego koniu, aby dostarczyć kobiecie list miłosny od rycerza. W tym czasie Don Kichot „pakuje się” w kolejne kłopoty uznaje on bowiem miskę jednego z napotkanych ludzi za legendarny hełm. W rozdziale 27 dochodzi do spotkania golibrody i kapłana z Sancho Pansą. Przybrany giermek opowiada spotkanym o przygodach jakie wraz z Don Kichotem przeżyli, wspólnie udają się do błędnego rycerza, by namówić go do powrotu do domu. Sancho nie dostarcza miłosnego listu do Dulcynei, a rycerza oszukuje mówiąc, że dziewczyna nie miała czasu, by od razu go przeczytać. Na swojej drodze Sancho, golibroda i kapłan spotykają kobietę imieniem Dorotha, pod koniec utworu ma ona pomóc mężczyzną w doprowadzeniu bohatera utworu do domu. Don Kichot wraz z towarzyszem przeżywają jeszcze wiele przygód podczas, których główny bohater przez swoje szaleństwo popadał w kolejne tarapaty, rycerz jeszcze wielokrotnie zostaje pobity czy okradziony. Niestety podczas przygód stan zdrowotny i psychiczny głównego bohatera pogarsza się. Pierwsza część powieści kończy się więc na zwabieniu Don Kichota do domu o czym opowiada około 10 ostatnich rozdziałów książki. Udaje się to podstępem dzięki planowi kapłana i golibrody oraz pomocy Sancho oraz damy. Dama udaje, że jest księżniczką w opałach dzięki temu udaje się zachęcić Don Kichota, aby wrócił do domu Na sam koniec Cervantes pisze jeszcze, że bardzo chciał pisać dalej o przygodach błędnego rycerza, ale niestety nie udało mu się znaleźć wystarczająco dużo źródeł. Druga część dzieła, która ukazała się 10 lat po pierwszej była dedykowana hrabiemu de Lemos i opowiadała dalszą historię Don Kichota, w opowieści tej Sancho Pansa miał już na przykład obiecaną własną wyspę we władaniu.

Dzieło Cervantesa stało się bardzo popularne przede wszystkim dzięki mistrzowskiej komedii jaka z niego płynie oraz tego, że może być interpretowany na różne sposoby, ponieważ główny bohater nie jest tylko postacią mającą wzbudzić śmiech, ale również współczucie ze względu na swoje zwariowanie, które spowodowane jest starością i być może ma również zaplecze chorobowe. Ponadto „Don Kichot z La Manchy” doczekał się swoich adaptacji teatralnych m.in w Teatrze Wielkim w Łodzi i Teatrze Lalka. Poza dokładnymi adaptacjami książki istnieje również wiele dzieł oraz spektakli inspirowanych tematyką oryginalnego dzieła dotyczące np. tego jak mogłaby wyglądać współcześnie historia Don Kichota. Na podstawie utworu powstawały również filmy i one również często nie wiele miały wspólnego z rzeczywistą treścią utworu, a tylko były w nieznacznym stopniu nim zainspirowane lub po prostu reżyserzy chcieli, aby były one kojarzone z dziełem Cervantesa jako gwarancja dobrej komedii. Można wymienić sporo takich filmów m.in. „Człowiek, który zabił Don Kichota” z roku 2018 wyreżyserowany przez Terrego Gilliama, ” Don Kichote” z 1957 roku w reżyserii Grigorija Koziencewa, także musical z roku 1972 pt.” Człowiek z La Manchy”, który do tej pory wystawiany jest na deskach różnych teatrów na całym świecie, w Polsce można go zobaczyć np. w Teatrze Muzycznym w Łodzi. Ciekawym przykładem adaptacji filmowej opartej na treści powieści Miguela de Cervantesa jest z pewnością film animowany z roku 2007, wyreżyserowany przez Jose Pozo, film rzuca zupełnie inne światło na dzieło Cervantesa, ponieważ w filmie głównym bohaterem jest osiołek Sancho Pansy, który opowiada o doświadczonych przygodach z subiektywnego punktu widzenia.

Najważniejsze informacje

„Don Kichot z La Manchy”, a właściwie „El ingenioso hidalgo don Quijote de La Mancha”, czyli „Przemyślny szlachcic Don Kichote z La Manchy” to powieść autorstwa Miguela de Cervantesa. Jest to bez wątpienia najbardziej znane i najwybitniejsze dzieło tego hiszpańskiego autora. Powieść składa się z dwóch części, pierwsza została wydana w roku 1605, zaś druga dziesięć lat później. Pierwsza część często uważana jest jednocześnie za pierwszą powieść nowożytną. Utwór jest dziełem komediowym, humorystycznym, posiada również cechy satyryczne, ponieważ na swój sposób wyśmiewa starożytny etos rycerski. Jest to właściwie parodia średniowiecznego eposu rycerskiego. Głównym bohaterem jest tytułowy Don Kichot, ma on około 50 lat i jak można się domyślić niemałe problemy psychiczne. Don Kichot w swym szaleństwie uznaje siebie za rycerza i postanawia wyruszyć w drogę pełną przygód. W tym celu bierze ze sobą stary miecz, do hełmu dorabia kartonową przyłbicę i wyrusza na swym wychudzonym, zabiedzonym koniu. Wraz z głównym bohaterem wyrusza Sancho Pansa, jest to służący, którego Don Kichot uznał za swego giermka. Sancho zgadza się na podróż, ponieważ zostaje skuszony przez błędnego rycerza (Don Kichota) dobrociami materialnymi jakie ma otrzymać po podróży. Mężczyzn spotyka wiele przygód podczas, których spotykają niezliczoną liczbę ludzi. Przygodny, które przeżywają bohaterowie są niezwykle zabawne np. Gdy Don Kichot trafia do karczmy uznaje karczmarza za króla, karczmę za zamek, a przebywające tam „panie lekkich obyczajów” za damy dworu. Przez swoje szalone postępowanie główny bohater nie raz pakuje się w niemałe kłopoty. Warto wspomnieć, że w treści tego dzieła występują postaci fantastyczne, są jednak one tylko wytworem wyobraźni Don Kichota i zawsze pod ich zmyślonymi postaciami kryją się prawdziwi ludzie lub przedmioty uważane przez głównego bohatera, za coś zupełnie innego jak np. Smoki czy czarodzieje. Powieść stała się tak popularna z pewnością ze względu na swą wszechstronność, bowiem bohater powieści nie tylko budzi śmiech i radość, jest to także obiekt refleksji i żalu, ponieważ jest on absolutnie oderwany od rzeczywistości.

Plan wydarzeń

„Don Kichot” – Miguel De Cervantes Saavedra – Plan wydarzeń

1. Czytanie ksiąg rycerskich.
2. Postanowienie o zostaniu rycerzem.
3. Wyruszenie na pierwszą wyprawę.
4. Dotarcie do zajazdu i pasowanie na rycerza.
5. Bójka z grupą handlarzy.
6. Wybranie przez księdza i balwierza ksiąg do spalenia.
7. Znalezienie giermka przez Don Kichota.
8. Podróż na drugą wyprawę.
9. Walka rycerza z wiatrakami.
10. Napaść na karetę i dwóch braci od św. Benedykta.
11. Bójka z Biskajczykiem.
12. Spędzenie nocy z koziarzami.
13. Pogrzeb Chryzostoma.
14. Propozycja dla Marceli.
15. Uratowanie rumaka Don Kichota.
16. Poznanie córki karczmarza.
17. Nocna bójka z udziałem Don Kichota.
18. Warzenie mikstury.
19. Pobicie giermka.
20. Atak Don Kichota na duchownego.
21. Uwolnienie więźniów.
22. Utrata osiołka Sancho Pansy.
23. Odnalezienie woreczka z rzeczami.
24. Opowiedzenie historii Kardenia przez koziarza.
25. Spotkanie Don Kichota i Kardenii.
26. Pisanie listu do Damy.
27. Podstęp Cyrulika i proboszcza.
28. Opowieść pięknej Doroty.
29. Odprawienie pokuty przez Don Kichota.
30. Postój rycerza i giermka w zajeździe.
31. Walka Don Kichota z bukłakami czerwonego wina.
32. Wywód rycerza.
33. Poznanie historii Zoraidy.
34. Poznanie historii Don Luisa i Klary.
35. Opowieść pasterza.
36. Napaść Don Kichota na pokutników.
37. Rozmowa księdza i cyrulika o chorobie rycerza.
38. Rozmowa Don Kichota z bakałarzem i Teresą.
39. Ustanowienie pensji dla giermka.
40. Kolejna wyprawa Don Kichota.
41. Spotkanie Dulcynei.
42. Spotkanie grupy wędrowców.
43. Walka Rycerza Smętnego Oblicza z Rycerzem Zwierciadeł.
44. Walka Don Kichota z lwami.
45. Zejście do jaskini Monteriniosa.
46. Spotkanie kuglarza.
47. Zaproszenie rycerza do zamku księcia.
48. Opowieść Dolority.
49. Objęcie władzy na wyspie przez Sancho Pansę.
50. Zakochanie Altisidory w Don Kichocie.
51. Wyprawa do Barcelony.
52. Walka Rycerza Lwów i Rycerza Bladego Miesiąca.
53. Powrót Don Kichota do domu.
54. Spisanie testamentu.
55. Śmierć Don Kichota przy zdrowych zmysłach.

Rozprawka

Czy bycie realistą jest lepsze od bycia marzycielem?

Na początku trzeba wytłumaczyć pojęcie realisty oraz marzyciela. Słowo „Realista” wywodzi się od słowa „Realizm”, określa ono człowieka, który kieruje się postawą życiową polegającą na trzeźwej oraz bezstronnej ocenie sytuacji. Realista prawidłowo ocenia dane sytuacje, znajdując dobre rozwiązania.
Marzyciel jest jego zupełnym przeciwieństwem. Jest to osoba uciekająca od realiów do swojej wyobraźni, często postrzegając świat inaczej, niż rzeczywiście jest. Osoba ta także chce zmienić świat w sposób, który często jest niemożliwy. Nie raz jego postrzeganie świata jest wyśmiewane, a osoby wokół unikają rad od takich osób, gdyż wydają się nieracjonalne.
Muszę tutaj zaznaczyć, że mimo wielkiego kontrastu tych dwóch typów postrzegania świata dużo osób łączy w sobie te dwa typy. Większość osób potrafi podzielić swoje postrzeganie na świat realny oraz ich marzenia, wyobraźnię.
Jednak w tej rozprawce chciałabym przyjrzeć się skrajnym marzycielom oraz realistom.

Idealnym przykładem skrajnego marzyciela jest, jak sam się zwie, starszy człowiek, Don Kichot z La Manchy. Jest on głównym, a zarazem tytułowym bohaterem książki pod tytułem „Don Kichot” autorstwa Miguel de Cervantes. Don Kichot to pięćdziesięcioletni szlachcic, który stracił cały swój majątek, po tym, jak oszalał na punkcie romansów rycerskich. Cierpiąc na głód oraz biedę postanawia wsławić się poprzez bohaterskie czyny. Jego brak postrzegania świata w realny sposób sprawia, że zostaje wyśmiany przez innych. Przykłady jego wielkiej wyobraźni oraz nierzeczywistego postrzegania świata widzimy już w pierwszych rozdziałach. Można tu przytoczyć to, jak zamiast karczmy, widzi wielki zamek, a barmana nazywa władcą wcześniej wspomnianej budowli. Prosi go, aby pasował go na rycerza, co ten robi, aby Don Kichot dał mu spokój. Były szlachcic nazywa prostytutki szlachetnymi damami, co kończy się wyśmianiem go. W późniejszej części jesteśmy świadkami walki mężczyzny z wiatrakami. Twierdzi, że to olbrzymy, które są na służbie u wielkiego czarodzieja. Kończy się to obrażeniami, które ten lekceważy. Tłumaczy, że rycerz nie patrzy na obrażenia czy też głód.

Każde wyobrażenie bohatera było jedynie krytykowane. Ludzie go wyśmiewali, drwili z niego a co najgorsze, były szlachcic nawet tego nie rozumiał. Sądził, że wszyscy wychwalają jego rycerskie czyny, przez co staje się kimś, o kim marzył, żeby być. To tylko potwierdza, że ludzie wolą realistów, ponieważ myślą trzeźwo a marzycielami się gardzi. Uważają ich za szaleńców, mimo że ci po prostu postrzegają świat inaczej.

Marzycielami najczęściej są artyści. Mają różne wizje, postrzegania świata czy też sztuki. Malarze oczami wyobraźni widzą obraz, który tworzą. Wyobrażają sobie linie, które malują pędzlami oraz wszystkie kolory użyte do danej pracy. Pisarze natomiast muszą wymyślić taki świat, który zaciekawi większą ilość osób. Nie raz godziny spędzają, marząc, aby wszystko wyszło idealnie i się sprzedawało. Mogłoby się wydawać, że ludzie ich podziwiają, jednak nie zawsze tak jest. Często artyści są źle postrzegani. Niektórzy twierdzą, że ich wymysły są spowodowane brakiem życia prywatnego. Nie wiedząc czemu, wyobrażenie artysty jest bardzo wyśmiewające. Wyobrażenie człowieka jako osoby wielce wrażliwej oraz skupionej jedynie na własnych uczuciach, która żyje we własnym świecie. Mało kto patrzy na nich jak na zwykłych ludzi z talentem. W wyższych warstwach społecznych osoby chcące poświęcić się sztuce są tępione i na przymus zmieniane.

Świat polityczny również ceni sobie szczególnie realistów. Muszą trzeźwo myśleć, aby dobrze zarządzać wyznaczonymi profesjami. Każdy dokument musi być dobrze rozpatrzony, co marzycielom przyszłoby z większym trudem. Osoby z wielką wyobraźnią również są kimś potrzebnym jednak gdy za bardzo oddają się marzeniom, przysłaniają im one prawdziwy świat, w którym wszystko nie jest tak wesołe i kolorowe jak przedstawia im wyobraźnia. Życie nie raz jest okrutne i wystawia nas na wielkie próby. Realista będzie szukał racjonalnych rozwiązań, a marzyciel postara się przekręcić wielki problem na błahostkę.

Podsumowując wszystkie argumenty, można stwierdzić, że realiści są bardziej pożądani niż marzyciele jednak czy to oznacza, że bycie realistą jest lepsze od bycia marzycielem? Niekoniecznie. Jest to zależne od punktu widzenia oraz tego, jak skrajni jesteśmy w tych dwóch pojęciach. Pewne jest jednak to, że bycie skrajnym realistom jest lepsze od skrajnego marzycielstwa.

Recenzja książki

“Don Kichot z La Manchy” to jedno z najbardziej znanych dzieł literatury hiszpańskiej. To najbardziej rozpoznawalne dzieło renesansowego autora Miguela de Cervantesa wywarło ogromny wpływ na całą późniejszą twórczość pisarzy europejskich. Jej treść jest źródłem pojęć z zakresu literaturoznawstwa, takich jak “donkiszoteria”, a także związków frazeologicznych używanych w codziennym życiu, takich jak “walka z wiatrakami”, co jest wyrażeniem oznaczające bezsensowną i góry skazaną na porażkę walkę. Ukazuje to, jak ważną pozycją w literaturze okazał się “Don Kichot z La Manchy”.

Książka opowiada o losach hiszpańskiego szlachcica don Kichota, z zamiłowaniem czytającego romanse rycerskie. Ta literatura, bazująca na schematach i przepełniona stereotypowymi postaciami rycerzy, ich giermków i dam serca, doprowadza Don Kichota do szaleństwa i wywołuje w nim pragnienie, by przeżyć swoje życie tak, jak to przedstawiają autorzy tych opiewających żywoty rycerzy dzieł. Wciela więc w życie ich postawy i przygody ‒ przekonuje wieśniaka o imieniu Sancho Pansa, by został jego wiernym giermkiem, który towarzyszy mu w późniejszych podróżach. Ślubuje też wierność i obronę honoru damie swego serca, Dulcynei, która w rzeczywistości jest tylko prostą wieśniaczką. W trakcie swoich podróży Don Kichot napotyka bierze udział w wielu przygodach, które spotykają go przede wszystkim z powodu jego szaleństwa i oderwania od rzeczywistości. Po każdej z nich przyziemny Sancho Pansa zmuszony jest leczyć jego obrażenia. Ostatecznie błędny rycerz, za namową przyjaciół, wraca w rodzinne strony.

“Don Kichot z La Manchy” to niezwykle interesująca pozycja podejmująca temat życia rycerskiego. Z jednej strony, bazuje ona na schematach stosowanych powszechnie w czasach autora w literaturze opiewającej czyny rycerzy. Wszystko dzieje się według ustalonej kolejności: rycerzy ze swoim wiernym giermkiem wyrusza na wyprawę w poszukiwaniu przygód, zdobywa damę swego serca i walczy o jej honor, przeżywa przygody, w czasie których wykazuje się honorem, odwagą i walecznością. Jednak Miguel de Cervantes, pomimo zastosowania tych popularnych wówczas schematów, posługuje się przesadą i satyrą, by je wyśmiać. Jest to więc parodia romansu rycerskiego. Bohaterowie są zdecydowanie przerysowani, a ich zachowania i wypowiedzi cechuje humor. Charakterystyczny dla parodiowania gatunku patos został po mistrzowsku przekuty w elementy groteski i doskonale uwydatnia niedorzeczność niektórych powszechnie przedstawianych w romansach rycerskich wątków.

Książka ta, chociaż jest wspaniale wykreowaną parodią, niesie również własne wartości i porusza głębsze problemy. Gdyby jedynym celem książki było krytykowanie i wyśmiewanie opowieści rycerskich, powieść nie cieszyłaby się takim uznaniem i nie byłaby tak chętnie czytana nawet współcześnie. W “Don Kichocie z La Manchy” odnaleźć można także poważne refleksje nad życiem ludzkim: miejscem marzycieli i idealistów w codziennym, odbiegającym od literackiego przedstawienia świecie i ich bezskuteczna walka z prozą życia. Don Kichot to postać, którą wielu czytelników uznałoby jedynie za komiczną i niedorzeczną, a jednak to właśnie on staje przed uniwersalnym wyzwaniem skonfrontowania własnych wyobrażeń z brutalną rzeczywistością i pomimo szaleństwa staje się wzorem idealisty poświęcającego wszystko dla obranego przez siebie celu, nawet gdy jest z góry skazany na porażkę. To właśnie kreacja tego bohatera wydaje się najciekawsza, właśnie ze względu na jego wielowymiarowość i rozpaczliwe pragnienie wyrwania się z przyziemności, przy jednoczesnym komizmie cechującym wszystkie jego działania.

Równie ważnym i wartościowym aspektem powieści jest ukazanie ówczesnego społeczeństwa i warunków życia ludzi. Pomimo oczywistej przesady w niektórych ich działaniach lub rozmowach, autor postarał się także, aby postacie były realistyczne. Dzięki temu współcześni odbiorcy mogą się przekonać o szczegółach z codziennego życia nie tylko bogaczy, ale przede wszystkim prostego ludu, poznać ich sposób mówienia, wiernie ukazany za pomocą stylizacji na kartach książki, zainteresowania, opowiadane przez nich historie miłosne i stosunek do wyższych klas. Jest to niewątpliwie warta podkreślenia zaleta, która czyni powieść nie tylko zabawną i skłaniającą do refleksji, ale także uzmysławiając czytelnikowi realia życia tamtej epoki.

Wszystkie poruszone aspekty powieści, a także to, że pomimo upływu kilku wieków jej język jest nadal zrozumiały i stosunkowo łatwy w odbiorze dla współczesnego czytelnika, sprawiają, że “Don Kichot z La Manchy” to książka ponadczasowa, dostarczająca nie tylko wspaniałej rozrywki ze względu na obecny w niej komizm, ale także odzwierciedlająca rzeczywistość czasów Cervantesa. Jednocześnie można w niej odnaleźć uniwersalne rozważania o życiu ludzkim i świecie, co czyni ją idealną lekturą dla czytelnika każdej epoki. Jest to więc moim zdaniem bardzo wartościowa pozycja na liście lektur i obowiązkowa książka dla osób zainteresowanych tamtymi czasami, marzycieli lub po prostu kogoś oczekującego od dzieła dawki humoru.

Problematyka

„Don Kichot” Miguela de Cervantesa jest ważną powieścią, pierwszą nowożytną, powstałą w Hiszpanii w XVII w. Jest to powieść pisana w baroku, który przynosi wraz ze sobą rozczarowanie renesansem. Barok powracał poniekąd do idei średniowiecza. Idea rycerskości była anachronizmem, don Kichot uosabia sobą postać człowieka, który nie zwrócił uwagi, iż czas upływa. Jest to opowieść o drodze, o przeżytej podróży. Bohaterowie zostali zestawieni przy pomocy kontrastów vide don Kichot i giermek Sancho Pansa. Jest to książka o marzeniach, o dążeniu do ich realizacji. Jest to opowieść o odwadze, o walce w imieniu słabszych. Don Kichot dla wielu jest zjawiskiem, mówiąc ostrzej dziwadłem, które żadną miarą nie przystaje do czasów współczesnych. Jest to powieść o degradacji wartości, to co kiedyś było ważne, istotne, dziś uległo dewaluacji. Jest to opowieść o marzeniach, postawie buntu, kontestacji zastanej rzeczywistości, idealizmie, samotności, gdyż don Kichot jest wyobcowany, Sancho Pansa idzie za Nim dla celów materialnych. Jest to książka o próbie poprawy świata, niektórzy widzą tu postawy stoickie. Don Kichot jest spełniony, został wyznaczony na rycerza. Jest to opowieść o pewnym złudzeniu, o krytyce literatury, która nie nadaje się do czytania. Wszyscy widzą, iż książki które don Kichot czytał zrobiły Mu krzywdę na umyśle. Don Kichot jest postacią tragiczną, co widać podczas walki z wiatrakami, jest pogrążony w swoich fantasmagoriach. Dulcynea jest zwykłą chłopką, żadną księżniczką. Jest to opowieść o schizofrenii, o chorym człowieku, który żyje we własnym świecie. Don Kichot nie rezygnuje ze swoich pragnień oraz marzeń. Otoczenie chce, ażeby don Kichot przegrał, umiera świadomy, wraca do świata żywych, wie, że źle ocenił swoją rzeczywistość. Jest to też książka o rozsądku, który uosabia Sancho Pansa, który musi zadbać o swój byt jak też o swoich bliskich. Jest to opowieść o przeciwieństwach, które się przyciągają. Cervantes pragnął pokazać, że świat nie jest jednoznaczny, każdy widzi to co chce zobaczyć, zaś w najbliższych latach tuż po napisaniu „Don Kichota” wielu będzie w ten sposób pisać. Pisarz wskazuje, iż sami powinniśmy zadecydować jak to nasze życie powinno wyglądać, nie powinniśmy pozwalać niczego sobie dyktować. Na świecie są różne poglądy, natomiast bez szalonych ludzi nie byłaby możliwa ewolucja, rozwój świata. Don Kichot pokazuje, że warto próbować, warto iść za swoim wewnętrznym głosem, nie poddaje się, walczy, stara się. Don Kichot walczy o prawo do równego traktowania, gdy staje w obronie bitego parobka. Ma prawo do interwencji, wielu z nas zachowałoby się w sposób tożsamy, identyczny. Don Kichot walczy o sprawiedliwość, o równe podejście do każdego człowieka, o tym jest ta książka. Jest to książka o idealizmie, o walce o sprawę, o honorowości, sensie działań, miłości. Autor wskazuje na upór, zaś Jego bohater ma w sercu tęsknotę za lepszym światem. Bohater dopasowuje świat do własnej wizji, wskażmy, iż nikomu krzywdy nie robi. Don Kichot jest o walce z samym sobą, don Kichot na końcu tę walkę z własnym szaleństwem wygrywa. Warto przeczytać książkę dla języka, którym została napisana, dla ciekawych postaci. Na koniec winniśmy zapytać siebie samych czy mamy coś w sobie z postaci don Kichota, a jeśli tak to co to jest, jaka cecha? 

Opracowanie

„Przemyślny szlachcic Don Kichot z Manchy” to najbardziej znany utwór Miguela Cervantesa de Saavedra. Jest uważany za jedną z pierwszych powieści nowożytnych, jest też parodią średniowiecznego eposu rycerskiego, zawiera także elementy satyry. Nie ma dokładnych informacji na temat tego, kiedy powstał utwór, można jednak przypuścić, że pomysł na jego napisanie zrodził się, kiedy autor przebywał w więzieniu. Cervantes pracował jako poborca królewski i został oskarżony o nadużycia.
Akcja utworu toczy się na przełomie XVI/XVII wieku w La Manchy, w Hiszpanii. Najważniejsi bohaterowie to Don Kichot, który jest szlachcicem, i który pod wpływem przeczytanych książek postanawia zostać błędnym rycerzem. Sancho Pansa to służący głównego bohatera, który wykazuje o wiele więcej rozsądku od swojego pana. Dulcynea z Toboso – to wybranka głównego bohatera, która uważa za damę swojego serca. W utworze pojawiają się także inni bohaterowie, między innymi przyjaciele głównego bohatera, którzy próbują „leczyć go” z szaleństwa.
Szczególnie interesującą postacią jest główny bohater. Jest on postacią komiczną i czasami także tragiczną. Był przeciętnym szlachcicem, który pewnego dnia całkowicie zmienia swoje życie. Pod wpływem literatury pragnie stać się innym człowiekiem. Chce walczyć z otaczającym go złem, marzy mu się, iż uda mu się naprawić świat. Jest marzycielem, niespokojnym duchem o wrażliwej naturze. Don Kichot jest postrzegany przez innych jako szaleniec, jako człowiek śmieszny, a nawet tragikomiczny. Krytykują jego ideały, wyśmiewają się z jego pojęcia honoru. Mimo tego, mimo przeciwieństw losu Don Kichot nigdy nie zrezygnował z drogi, która obrał. Uważał, że do końca musi zostać wierny swojej damie i musi złożyć dla niej ofiarę ze swego męstwa. Dla niej podjął walkę z olbrzymami, które istniały wyłącznie w jego wyobraźni. Nie zrażał się licznymi porażkami. Co ciekawe, jego postać stała się wzorem rycerza: człowieka dobrego, wiernego swoim ideałom, walecznego, konsekwentnego.
Jego giermek to jego przeciwieństwo. Kontrast zachodzący między nimi można interpretować jako różnice między poezją a prozą. Don Kichot to bohater, którego zachowanie jest podobne do zachowania wielkich reformatorów, którzy mają śmiałe idee, jednak nie potrafią zaprowadzić żadnych znaczących zmian. Jest postacią szlachetną, jest też idealistą. Sancho Pansa to człowiek twardo stąpający po ziemi, który realnie ocenia rzeczywistość. Jest dobrym człowiekiem, wiernym swojemu panu.
Warto również poświęcić nieco więcej miejsca ukochanej Don Kichota. Ciekawe jest to, że czytelnik poznaje ją wyłącznie z opowieści dwóch głównych bohaterów. Jest osobą nieco tajemniczą, dość ładną, silną, zdrową, swobodną w działaniu, lubiącą mężczyzn. Przeczy to wyobrażeniom Don Kichota, który przypisuje jej zupełnie inne cechy. Dla bohatera staje się ona sensem życia, celem, do którego dąży. Idealizuje ją, nie dostrzega jej rzeczywistej natury. Ma ona znaczenie symboliczne. Oznacza nieosiągalny cel, który jest możliwy do zdobycie jedynie wówczas, kiedy spełni się wygórowane wymagania.

Utwór przypomina średniowieczny romans rycerski. Don Kichot tak jak średniowieczni rycerze musiał wyruszyć w podróż, aby szukać sławy. Musiał walczyć z przeciwnościami losu i dbać o honor swojej damy. Z historią Don Kichota wiąże się powiedzenie „walczyć z wiatrakami”, czyli walczyć bez celu, bez efektów oraz donkiszoteria, czyli postawa cechująca się marzycielstwem. Don Kichot jest parodią dzielnego rycerza. Jego dama jest prostą wiejską dziewczyną, która ma trzeźwy stosunek do życia, jest niewykształcona i uzupełnienie nieromantyczna.
Wszyscy bohaterowie zostali przedstawieni w sposób przejaskrawiony. Utwór zaś stanowi parodię modnych romansów rycerskich. Efekty parodystyczne można dostrzec zarówno w treści, jak i w warstwie językowej. Utwór nosi także cechy groteski. Można w nim odnaleźć elementy różnych epok, kultur, światopoglądów. Bohaterowie zostali zaprezentowani w sposób karykaturalny, podejmują absurdalne decyzje.

Bohaterowie

W ostatnim czasie zaciekawiła mnie powieść z epoki baroku – „Przemyślny Szlachcic Don Kichot z Manchy”. Uważam, że utwór Miguela de Cervantesa Saavedra jest wyjątkowy i godny szczególnej uwagi. Podczas mojej wypowiedzi postaram się przytoczyć charakterystykę głównych bohaterów.
Główną postacią występującą w powieści jest tytułowy Don Kichot – postarzały szlachcic. Największą pasją postaci jest czytanie romansów rycerskich, a jego marzeniem jest zostanie błędnym rycerzem i wsławianie się szlachetnymi uczynkami. Rycerz jest wysokim, chudym, kościstym mężczyzną o pociągłej twarzy. Ma starą i zardzewiałą zbroję, hełm z przyłbicą z tektury i wychudzoną szkapę o imieniu Rosynant, a także giermka – Sancho Pansę. Marzyciel ma również damę serca, którą nazwał Dulcyneą z Toboso, w jego oczach jest kobietą o niezrównanej urodzie. Szlachcic nie ceni sobie wartości materialnych, nie interesują go pieniądze, które stracił. Jedyną rodziną rycerza jest siostrzenica, która martwi się o naszego bohatera, ale nie potrafi porozumieć się z wujem, ponieważ żyje w innym świecie. Jak już wspomniałem, Don Kichot jest marzycielem, idealistą, a także odbiera świat przez najprostszy pryzmat podziału na zło i dobro. Szlachcic pragnie pomagać ludziom i ratować nieszczęśliwych, jego działania przynoszą przeciwne skutki, bohater wpada w kłopoty, ale wierzy, że dobro zawsze zostaje nagrodzone. Wyobraźnia Kichota przeradza się w sen niczym z baśni, w którym chłopskie domy stają się zamkami, a chłopki księżniczkami. Reasumując, Don Kichot jest dumnym, odważnym, a nawet bezmyślnym w brawurze, szlachetny oraz honorowy. Zachowanie bohatera prezentuje zerwanie z etosem rycerskim prezentowanym w epoce średniowiecza, np. przez słynnego Rolanda. Marzyciel należy do grupy osób, które za wszelką cenę bronią swoich racji i stoją przy nich nawet za cenę odrzucenia przez otoczenie.
Sancho Pansa jest przeciwieństwem głównego bohatera. Niski, gruby, niepiśmienny chłop oraz realista twardo stąpający po ziemi, dosiada krępego osiołka i dotrzymuje towarzystwa Don Kichotowi. Giermek jest tchórzliwy, ostrożny, a zarazem chciwy i przekupny. Przywiązany do swojego pana próbuje odsuwać od niego problemy, niebezpieczeństwa hamując jego niecierpliwość. Z drugiej strony Sancho Pansa jest postacią naiwną, zdaje sobie sprawę z szaleństwa swojego pana, ale wierzy w obietnicę stanowiska i majątku.
Dulcynea jest postacią epizodyczną, ważną dla przebiegu całej akcji. Don Kichot w jej imię dokonuje swoich czynów i każe napotkanym osobom wysławiać jej urodę. W rzeczywistości damą serca głównego bohatera jest prosta chłopka, twardo stąpająca po ziemi i niezbyt urodziwa. Don Kichot nie znał jej, a tym bardziej ona jego, ale rycerzowi nie przeszkadzało kochać mu jej do szaleństwa. Ukochana nazywała się Aldona Lorenzo i pracowała w oborze.
Kapłan i Golibroda są przyjaciółmi Kichota i z oddaniem używając wszelkich podstępów, próbują skłonić rycerza do powrotu do domu, usiłują wyleczyć go z szaleństwa i obawiają się o jego bezpieczeństwo.

Charakterystyka bohaterów

W ostatnim czasie zaciekawiła mnie powieść z epoki baroku – „Przemyślny Szlachcic Don Kichot z Manchy”. Uważam, że utwór Miguela de Cervantesa jest wyjątkowy i godny szczególnej uwagi. Bohaterowie1) Główną postacią występującą w powieści jest tytułowy Don Kichot – podstarzały szlachcic. Największą jego pasją jest czytanie romansów rycerskich, a jego marzeniem jest zostanie błędnym rycerzem i wsławianie się szlachetnymi uczynkami. Rycerz jest wysokim, chudym, kościstym mężczyzną o pociągłej twarzy. Ma starą i zardzewiałą zbroję, hełm z przyłbicą z tektury i wychudzoną szkapę o imieniu Rosynant, a także giermka – Sancho Pansę. Marzyciel ma również damę serca, którą nazwał Dulcyneą z Toboso. W jego oczach jest ona kobietą o niezrównanej urodzie. Szlachcic nie ceni sobie wartości materialnych, nie interesują go pieniądze, które stracił. Jedyną rodziną rycerza jest siostrzenica, która martwi się o naszego bohatera, ale nie potrafi porozumieć się z wujem, ponieważ żyje on w innym świecie. Jak już wspomniałem, Don Kichot jest marzycielem, idealistą. Poza tym odbiera świat przez najprostszy pryzmat podziału na zło i dobro. Szlachcic pragnie pomagać ludziom i ratować nieszczęśliwych, ale jego działania przynoszą przeciwne skutki. Bohater wpada w kłopoty, ale wierzy, że dobro zawsze zostaje nagrodzone. Wyobraźnia Kichota przeradza się w sen, niczym z baśni, w którym chłopskie domy stają się zamkami, a chłopki księżniczkami. Reasumując, Don Kichot jest dumny, szlachetny, honorowy i odważny  (a nawet bezmyślny w swej brawurze). Zachowanie bohatera prezentuje zerwanie z etosem rycerskim panującym w epoce średniowiecza, uosabianym np. przez słynnego Rolanda. Marzyciel należy do grupy osób, które za wszelką cenę bronią swoich racji i obstają przy nich nawet za cenę odrzucenia przez otoczenie.2) Sancho Pansa jest przeciwieństwem głównego bohatera. To niski, gruby, niepiśmienny chłop oraz realista twardo stąpający po ziemi. Dosiada krępego osiołka i dotrzymuje towarzystwa Don Kichotowi. Giermek jest tchórzliwy, ostrożny, a zarazem chciwy i przekupny. Jest przywiązany do swojego pana. Próbuje odsuwać od niego problemy i niebezpieczeństwa, hamując jego niecierpliwość. Z drugiej strony Sancho Pansa jest postacią naiwną – zdaje sobie sprawę z szaleństwa swojego pana, ale wierzy w obietnicę stanowiska i majątku.3) Dulcynea jest postacią epizodyczną, ale ważną dla przebiegu całej akcji. Don Kichot w jej imię dokonuje swoich czynów i każe napotkanym osobom wysławiać jej urodę. W rzeczywistości damą serca głównego bohatera jest prosta chłopka, twardo stąpająca po ziemi i niezbyt urodziwa. Don Kichot nie znał jej, a tym bardziej ona jego, ale rycerzowi nie przeszkadzało kochać jej do szaleństwa. Ukochana bohatera nazywała się Aldona Lorenzo i pracowała w oborze.4) Kapłan i Golibroda są przyjaciółmi Kichota i z oddaniem, używając wszelkich podstępów, próbują skłonić rycerza do powrotu do domu. Usiłują wyleczyć go z szaleństwa i obawiają się o jego bezpieczeństwo.

Geneza utworu i gatunek

Geneza utworuPierwsza część powieści „Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy” została wydana w 1605 roku. Podobno Cervantes, będąc w więzieniu, snuł refleksje filozoficzne o człowieku i świecie. Efektem tych przemyśleń miała być koncepcja powieści, która parodiowałaby romanse rycerskie (Cervantes najpierw się w nich zaczytywał, z czasem uznał je jednak za szkodliwe – propagowały fantazjowanie i nierealne myślenie o świecie oraz skłaniały odbiorców do nieracjonalnych, dziwnych zachowań będących wynikiem naśladowania bohaterów romansów). Według Cervantesa sposobem na to była opowieść o szaleńcu – szlachcicu Don Kichocie. Autor zawoalował swoje intencje skrytykowania społeczeństwa hiszpańskiego i państwa, nazywając powieść satyrą. Utwór stał się popularny, ale miał też przeciwników. Być może w związku z tym negatywnym odbiorem kilka lat później pojawiła się – napisana pod pseudonimem – kontynuacja powieści (parodia), od autorstwa której Cervantes się odżegnywał. Zmodyfikował natomiast przez to powstającą już drugą część dzieła, dodając wypowiedzi polemiczne. Utwór wydał w 1615 roku.Gatunek literacki„Don Kichot” jest powieścią obyczajową będącą obrazem znanej pisarzowi rzeczywistości i hiszpańskiego społeczeństwa (Don Kichot podróżuje i spotyka wielu różnych ludzi – widzi biedę, chaos, niesprawiedliwość). To również tragikomiczna opowieść o szlachcicu, który – błądząc w poszukiwaniu swojego celu – popada w obłęd (nie odróżnia świata realnego od tego, który stworzył w myślach). Prześmiane zostają więc rycerskie romanse, ale nie rycerskie wartości. Utwór jest parodią takich romansów – ich fabuły (nieprawdopodobne, fantastyczne zdarzenia, sploty okoliczności) i formy. Wykorzystuje cechy romansów rycerskiego, łotrzykowskiego i pasterskiego oraz takich gatunków jak farsy, dialogi satyryczne, nowele. Powieść ma też charakter społeczno–filozoficzny (jest pełna rozważań o ludzkiej naturze, wyborach, wartościach).