Echa leśne

Publikacja utworu, geneza i problematykaNowela Stefana Żeromskiego pod tytułem „Echa leśne” została wydana w roku 1905. Autor posługiwał się wówczas pseudonimem Maurycy Zych, obawiał się bowiem cenzury i problemów związanych z poruszaniem niewygodnych dla władzy tematów. Przedruk tej noweli ukazał się rok później, w roku 1906, w tygodniku o nazwie „Echa Kieleckie”. Tekst – ukazujący losy rodziny Rozłuckich – ma swoją kontynuację w powieści pod tytułem „Uroda życia”. Akcja noweli „Echa leśna” rozgrywa się na ziemi świętokrzyskiej kilka (lub kilkanaście) lat po powstaniu styczniowym. Autor niejednorodnie nawiązywał do  tematyki powstańczej w innych swych utworach, na przykład w noweli pod tytułem „Rozdziobią nas kruki, wrony…” oraz w powieści „Wierna rzeka”. Stefan Żeromski pisał o powstaniu z szacunkiem, jednak często pozbawiał go gloryfikacji i ukazywał w sposób naturalistyczny. Analizował i wyciągał wnioski, zmuszając czytelnika do przemyśleń na temat przyczyn upadku powstania styczniowego i zachowań ówczesnych ludzi. Powstanie styczniowe to popularny temat w literaturze pozytywizmu, a także w Młodej Polsce. Pamięć o walkach i powstańcach stała się ważnym motywem w literaturze i sztuce. W „Echach leśnych” Żeromski skupił się przede wszystkim na problemie wynarodowienia Polaków, którzy nieraz wyrzekali się ojczyzny i walczyli po stronie zaborców z własnymi rodakami. Lojalność wobec władzy carskiej i ciągłe obawy przed dotkliwą karą zmuszały ludzi nawet do skazywania najbliższej rodziny na śmierć.
Kilka faktów o powstaniu styczniowymAby zrozumieć treść noweli, przytoczę kilka faktów dotyczących powstania styczniowego. Wybuchło ono dnia 22 stycznia 1863, a data jego klęski to październik 1864 roku. Polskie powstanie narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu miało charakter wojny partyzanckiej. Swym zasięgiem objęło całe Królestwo Polskie, znaczną część Litwy oraz Wołynia. Było to największe i najdłużej trwające powstanie, które spotkało się z poparciem międzynarodowej opinii publicznej. W czasie jego trwania kilkadziesiąt tysięcy ludzi poniosło śmierć, ponad tysiąc osób stracono, niemal czterdzieści tysięcy powstańców i ich rodzin zesłano na Syberię, a ponad dziesięć tysięcy osób wyemigrowało. Wiele lat po upadku powstania nadal prześladowano rodziny jego uczestników. Zabijano ludzi, niszczono całe wsie i miasteczka, a także dobra kultury. Rozgrabiano też polskie majątki. Rosjanie byli wyjątkowo okrutni, nie okazywali litości dla nikogo, nawet dla ludności cywilnej. Po upadku powstania styczniowego Królestwo Polskie i Litwa pogrążyły się w żałobie narodowej. Pomimo klęski militarnej powstanie styczniowe przyczyniło się do późniejszego osiągnięcia celów politycznych. Zahamowano politykę ugody wobec rosyjskiego zaborcy, a pamięć o tym zrywie narodowym długo pozostała w sercach patriotów, przyczyniając się do odzyskania niepodległości pół wieku później. Być może nie bezpośrednio, ale pośrednio powstaniu styczniowemu i walczącym w nim rodakom zawdzięczamy dzisiejszą wolność. Dlaczego jednak powstanie upadło? Stefan Żeromski często w swych powieściach i nowelach nawiązuje do problemu rozwarstwienia społeczeństwa i braku pełnej współpracy pomiędzy szlachtą i mieszczaństwem a chłopstwem. Wymienia między innymi brak tożsamości narodowej i patriotyzmu chłopów oraz konflikty wewnętrzne pomiędzy ugrupowaniami powstańczymi. Innymi powodami klęski były: przewaga i brutalność wojsk rosyjskich, niewystarczająca ilość broni i amunicji, a także brak pomocy państw ościennych. Jeszcze kilka słów o uwłaszczeniu, które to zagadnienie pojawia się w noweli. Reforma ta, uchwalona w 1864 roku w Królestwie Polskim, dotyczyła uwłaszczenia chłopów na ziemiach polskich, czyli nadania chłopom praw własności do ziemi, z zachowaniem zniesienia opłat (na przykład czynszu, pańszczyzny). Owo uwłaszczenie dotyczyło też swobodnego korzystania z państwowych lasów i pastwisk przez chłopów. Tak liberalne podejście do polskich chłopów było karą dla szlachty za udział w powstaniu styczniowym. Był to rodzaj polityki pomiędzy caratem a pokonanymi powstańcami. Charakter tej reformy utrwalił istniejący stan stosunków, niekorzystny z punktu widzenia rozwoju ekonomicznego. Znamy już wszystkie fakty historyczne z tego okresu, przejdźmy zatem do szczegółowego streszczenia utworu „Echa leśne”.
StreszczenieNa początku poznajemy byłego generała Rozłuckiego (poważny „ramolcio nieźle zakonserwowany”). Mężczyzna siedzi na składanym stołku, przy ognisku. Po drugiej stronie paleniska, na pniu, zasiadł geometra (mierniczy, inżynier lub technik, dzisiaj geodeta) o nazwisku Knopf. Kolejną osobą jest podleśny (czyli leśniczy) Guńkiewicz, który w ręce trzyma arak, napój alkoholowy. Pisarz gminny Olszakowski i stary wójt o nazwisku Gała dopełniają zebranej przy ogniu grupy mężczyzn. Mężczyźni są członkami miejscowej elity. Narratorem jest syn pobliskiego właściciela ziemskiego, jednak nie bierze on udziału w rozmowach toczonych przez starszych, jedynie się im przysłuchuje. Geometra i generał są tego wieczora gośćmi gospodarzy. Dymisjonowany generał jest pełnomocnikiem urzędnika i zjawił się na folwarku w celu zaznaczenia zmian gruntu. Na mocy ustawy o uwłaszczeniu z roku 1864 należy przyłączyć z lasów rządowych do obszaru dworskiego spory płat boru. Sprawy formalne zostały już załatwione, więc mężczyźni przystąpili do uczty, picia i rozmów. Już wcześniej drwale wyrąbali linię lasu, którą naniósł na mapki geometra. Ten spory skrawek ziemi wszedł w posiadanie ojca narratora noweli. Robotników nastał jednak zmierzch, więc postanowiono dokończyć pracę nazajutrz. Nastoje przy ogniu są pozytywne, rozlewany alkohol potęguje zadowolenie. Guńkiewicz spożywa arak z herbatą i obawia się, czy nie przesadza z ilością trunku. Narrator nakreśla obraz pisarza o nazwisku Olszakowski, o którym wyraża się z lekką ironią. Jest to człowiek wykształcony, oczytany i zna się na wszelkich sprawach. Ma dar do mnożenia majątku, niekoniecznie legalnymi sposobami, za co już raz odbywał karę w kieleckim areszcie. Określany jest jako geniusz, zdzierca, wyzyskiwacz Żydów, łupieżca parafialny, który doskonale wykształcił sobie techniki omijania prawa. Olszakowski pije najmniej z tego towarzystwa, ze względu na obecność generała, jednak humor mu dopisuje. Wójt o nazwisku Gała z kolei pije sporo i jest wyraźnie zadowolony z postępu dzisiejszych prac. Geometra Knopf ma wrażliwy żołądek (tak zwany „katar kiszek”) i jada tylko wyselekcjonowane jadło. W dodatku najprawdopodobniej choruje na nerwicę, ma problem ze snem i otaczającymi go dźwiękami wsi (pianie kogutów, szczekanie psów, gdakanie kur). Narrator ukazuje prześmiewczo postać Knopfa, dla którego pobyt w owym miejscu musi być istną plagą egipską. Mimo to nawet nastrój gderliwego geometry jest dzisiejszego wieczora wyborny. Opowiada towarzyszom anegdotę, psując jednak jej puentę. Generał jest dość poważny i nie zwraca uwagi na pisarza i wójta, którzy pałaszują ochoczo jedzenie. Mężczyzna jest Polakiem i zawsze posługuje się językiem polskim, z lekkim akcentem rosyjskim. Sprawia wrażenie wyniosłego. Jest ubrany w grubą kurtkę, okrągłą czapkę z wielkim daszkiem i czerwonym lampasem, a jego nos przyozdabia siwy wąs. Z boru świętokrzyskiego dobiegają echa siekier nadal pracujących drwali. Ścięte drzewa upadają z głuchym tąpnięciem, słychać łamanie gałęzi, które miesza się z dźwiękiem strzelającego iskrami ogniska. Ten las był świadkiem wielu scen z przeszłości, mordów, egzekucji, grabieży i grzebania zwłok. Jest coś złowieszczego w tej scenie. Nagle kończy się wesoły nastrój i zapada milczenie. Nad drzewami wznosi się księżyc. Narrator w zamyśleniu przypatruje się swojej siwej szkapie o zdartych kopytach i przenikliwych oczach. Głos zabiera generał, który pyta podleśnego, jak daleko jest do Suchedniowa oraz czy zna wszystkie drogi. Leśniczy oczywiście zna okolicę jak wła

AUTOR:
Stefan Żeromski (1864-1925) – polski prozaik, publicysta i dramaturg, uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy w historii. Był czterokrotnie nominowany do Literackiej Nagrody Nobla. Przedstawiciel Młodej Polski, zakochany w Górach Świętokrzyskich, które często były tłem wydarzeń w jego utworach.

TYTUŁ:
„Echa leśne”

RODZAJ I GATUNEK LITERACKI:
Epika → nowela

DATA PUBLIKACJI:
Pierwszy raz nowela pod tytułem „Echa leśne” ukazała się w roku 1905, a Żeromski wydał ją pod pseudonimem Maurycy Zych, z obawy przed panującą ówcześnie cenzurą. Rok później, w 1906 roku czasopismo pod tytułem „Echa Kieleckie” zamiesiło nowelę w swym tygodniku.

CZAS I MIEJSCE AKCJI:
Akcja toczy się po upadku powstania styczniowego. Nie znamy dokładnej daty, ale można przyjąć, że wydarzenia toczą się około dwadzieścia lat po powstaniu. Jest gorące lato, wieczór. W swej opowieści generał Rozłucki cofa się myślami wstecz, do okresu powstania styczniowego. Miejsce akcji z kolei jest bardzo dobrze określone, są to lasy świętokrzyskie, niedaleko Suchedniowa. Pozostałe wydarzenia rozgrywają się w bliskiej odległości, przy karczmie Zagoździe, na drodze z Zagnańska ku Wzdołowi.

PROBLEMATYKA:
Podobnie jak w noweli pod tytułem „Rozdziobią nas kruki, wrony…” oraz powieści „Wierna rzeka”, tematyką jest powstanie styczniowe. Tym razem Stefan Żeromski próbuje zwrócić uwagę czytelnika na problem wynarodowienia Polaków, którzy walczyli po stronie wroga (zaborcy rosyjskiego), często podejmując trudne decyzje. Autor przedstawia za pomocą bohaterów różne postawy i działania podczas powstania styczniowego. Z jednej strony jest generał Rozłucki, wierny caratowi, oddany żołnierz, który przedłożył obowiązek wojskowy nad rodzinę. Z drugiej strony jest jego bratanek – Jan, który tuż po wybuchu powstania uciekł z wojsk rosyjskich, aby walczyć z rodakami w partyzantce. Młody człowiek chronił swą ojczyznę i chciał zapewnić lepszą przyszłość swemu synowi.

BOHATEROWIE:
▪ Generał Rozłucki – poważny i oficjalny w kontaktach międzyludzkich. Wzbudza respekt i szacunek. Jest Polakiem, posługuje się mową polską, ale przysięgał carowi służyć i walczy pod rosyjską banderą. Nade wszystko ceni sobie honor, lojalność wobec władzy i obietnicę wojskową. Dezercję bratanka potraktował jako hańbę i nie spełnił jego ostatniej woli. Mężczyzna wierny swym ideałom, nieco zaślepiony, a przede wszystkim uparty. Kiedy stanął przed wyborem powinności żołnierskiej a życiem bratanka, wydał rozkaz rozstrzelania go. Generał jest osobą trudną do jednoznacznej oceny.
▪ Jan Rozłucki, zwany „Rymwidem” – bratanek generała, którym zajął się wuj po śmierci swego brata. Młody, dumny i pełen zapału. Wybuch powstania styczniowego przewartościował jego przekonania i obudził w nim patriotę. Chłopak zapewne zdawał sobie sprawę, że za dezercję czeka go śmierć, mimo to przyłączył się do

Nowela Stefana Żeromskiego (wydana pod pseudonimem Maurycy Zych) pod tytułem „Echa leśne” po raz pierwszy została wydana w 1905 roku. Podobnie jak we wcześniejszych utworach, autor nawiązuje tu do upadku powstania styczniowego. Tym razem kreśli różnicę w postawach Polaków w tym okresie oraz pokazuje ich odmienne sposoby postępowania. Akcja noweli toczy się około dwadzieścia lat po upadku powstania, w lasach świętokrzyskich, niedaleko Suchedniowa. Przedstawię charakterystykę występujących w utworze bohaterów.1) Bohaterowie pierwszoplanowia) Generał Rozłucki – główny bohater noweli. Nie poznajemy jego imienia, ale narrator doskonale kreśli tę postać. Mężczyzna jest poważny i wzbudza szacunek. Zanim generał cofa się do retrospekcji i swych wspomnień, poznajemy jego wygląd zewnętrzny. Jest dość leciwy, ale „dobrze zakonserwowany”. Pod nosem widnieje siwy, wielki wąs. Na głowie spoczywa czapka z wielkim daszkiem i wstążką. Na emeryturze generał nadal zajmował wysokie stanowisko w administracji państwowej. Jest człowiekiem nieco wyniosłym, który rozmawia tylko z wybranymi przez siebie ludźmi. Oczekuje szacunku i posłuchu. W przeszłości stoczył wiele bitew i sukcesywnie awansował na wyższe stopnie wojskowe. Przysięga żołnierska, składana caratowi, oraz honor to wartości, które Rozłucki ceni nade wszystko. Jest dobrym żołnierzem, sprytnym, lojalnym i oddanym. Mimo iż walczył pod rosyjską banderą, nie wypierał się swojego pochodzenia, ostentacyjnie mówiąc po polsku. Trudno ocenić jednak jego patriotyzm. Zrządzenie losu sprawiło, że generał stanął przed trudnym wyborem życiowym. Kiedy jego bratanek zdezerterował i uciekł, aby walczyć z partyzantami, przyszło mu ukarać chłopaka, którym od lat się opiekował. Rozłucki znalazł się pomiędzy przysłowiowym młotem a kowadłem. Z jednej strony z bratankiem łączyły go więzy rodzinne i obietnica, którą złożył jego ojcu, z drugiej jakże ważna dla niego lojalność dla wojska i władzy. Generał rozkazał, aby rozstrzelać Jana, za nic mając fakt, że był z nim związany krwią. Ów dramatyczny wybór zapewne ciągnął się za generałem przez całe jego życie. Bohater nigdy jednak nie zmienił swych poglądów i przekonań. Żeromski poprzez tego bohatera ukazuje jedną z postaw podejmowaną przez ludzi podczas powstania styczniowego.b) Jan Rozłucki („Rymwid”) – młody chłopak, bratanek generała, którym generał zajął się po śmierci swego brata. Miał dobry kontakt ze swym wujem i służył pod jego komendą. W momencie wybuchu powstania styczniowego, kiedy Polacy rozpoczęli batalię o swą wolność, Janowi urodził się właśnie synek o imieniu Piotruś. Zdezerterował i przyłączył się do walki z powstańcami (partyzantami). Był zapewne cennym nabytkiem dla powstańców, gdyż znał wszelkie sekrety i strategie wroga. Mężczyznę cechowały zapał, duma i odwaga. Kiedy stanął przed sądem polowym, hardo patrzył w oczy oskarżycielom i przyznał się do zarzucanych mu czynów. Patriota, gotowy oddać życie za Polskę, aby przywrócić jej wolność. Chciał, aby jego syn Piotruś wyrósł na takiego samego człowieka, jak on. Jan Rozłucki to idealista, wierzył w sprawę, mimo iż powstanie było skazane na klęskę. Niezłomny, patrzący w przyszłość, człowiek o głębokiej wierze w ludzi. Stefan Żeromski pr

„Echa leśne” to nowela napisana przez Stefana Żeromskiego i wydana w roku 1905. Z obawy przed cenzurą autor publikował wówczas pod pseudonimem Maurycy Zych. Kontynuację historii z noweli możemy odnaleźć w powieści pod tytułem „Uroda życia”, która opowiada o dalszych losach rodziny Rozłuckich. Akcja rozgrywa się na ziemi świętokrzyskiej, a dokładniej w lesie i jego okolicach, około dwadzieścia lat po powstaniu styczniowym. Ów przewrót narodowy był tematyką często poruszaną przez Żeromskiego, który pragnął wyrazić żal i ubolewanie z powodu upadku powstania styczniowego (1863-1864).

W lesie świętokrzyskim, niedaleko Suchedniowa, w letni wieczór zebrała się wokół ogniska grupka mężczyzn. Pracowali od kilku dni razem, wraz z wyrąbującymi drzewa drwalami. Ich zadaniem było przyłączenie sporej części boru do folwarku. Było to związane z uwłaczeniem chłopów polskich (reforma z roku 1864). Jako że zbliżała się noc, mężczyźni postanowili zakończyć pracę na dziś i przystąpić do jadła i picia. Narratorem noweli jest młody chłopak, syn właściciela folwarku, któremu pozwolono przysłuchiwać się opowieściom starszych. Jego komentarze i opisy postaci są ironiczne i zabawne. Chłopak trafnie ocenia poszczególne persony i relacjonuje ich zachowania. Na początku poznajemy byłego generała Rozłuckiego – leciwego, aczkolwiek dobrze trzymającego się mężczyznę o dużej powadze. Jest ważną osobą, która wzbudza szacunek. Po odbytej służbie wojskowej został przedstawicielem administracji i przybył w te lasy w celu kontroli nad procedurami. Kolejny obecny przy ognisku mężczyzna to podleśny (czyli leśniczy) o nazwisku Guńkiewicz. Jest osobą prostolinijną, oddaną swej pracy w lesie, lubiącą alkohol. Trzeci mężczyzna nazywa się Knopf i pełni funkcję geomerty (dzisiejszy odpowiednik geodety). Knopf zostaje opisany dość zabawnie – jest zupełnie nieprzystosowany do życia na wsi, w pobliżu zwierząt, irytuje go pianie koguta i szczekanie psów; cierpi też na problemy gastryczne i nerwicę. Pisarz gminny o nazwisku Olszakowski stoi w opozycji do charakterów poprzednich dwóch mężczyzn. Narrator nie szczędzi epitetów w jego opisie: łapówkarz, grabieżca, wyzyskiwacz, kombinator i dorobkiewicz. Zasady moralne i litera prawa dla tej osoby nie istnieją, ważny jest tylko zysk i gromadzenie majątku. Ostatnia postać to wójt Gała. Osoba dość tajemnicza, która w postaniu styczniowym nie opowiadała się po żadnej ze stron. Poznaliśmy już wszystkich uczestników tej małej biesiady. Humory wyraźnie dopisywały mężczyznom, proporcjonalnie do rozlewanego araku (jest to rodzaj alkoholu), tylko generał pozostawał poważny i skupiony. Przybliżmy bardziej postać Rozłuckiego, gdyż jego poznanie jest kluczowe dla fabuły. Jest Polakiem i zawsze mówi po polsku, z lekkim rosyjskim akcentem. Nie wypiera się swego pochodzenia; mimo to ślubował caratowi rosyjskiemu oddanie i służbę wojskową. W przeszłości stoczył wiele bitew pod rosyjską flagą, niejednokrotnie zabijając rodaków. Honor i lojalność to cnoty, które Rozłucki cenił nade wszystko. Wróćmy do ogniska, nad którym wniósł się srebrny księżyc. Nastrój biesiadników zmienił się i nastąpiła dziwna cisza. Rozłucki zapytał o pewną karczmę, położoną w lesie pomiędzy Zagnańskiem a Wzdołowem. Podleśny odpowiedział, że owszem, budynek nadal stoi, ale teraz jest przyczółkiem dla koniokradów. Obok karczmy były piaskowe górki, a na jednej z nich leśniczy postawił własnoręcznie zbity krzyż, kiedy dowiedział się, że jest tam ktoś pochowany – chłopak, którego miejscowi nazwali „Rymwid”. Generał Rozłucki, ku konsternacji wszystkich obecnych, na

„ECHA LEŚNE” – RECENZJA KSIĄŻKI

Po książkę „Echa leśne” sięgnęłam dość niedawno, po tym jak pani od polskiego nam o niej opowiedziała. Przeglądając różne strony internetowe natrafiłam właśnie na tę książkę i przypomniałam sobie słowa naszej pani, dlatego bez wahania ją kupiłam. Naprawdę był to super zakup i na pewno go nie żałuję i wam również polecam ją kupić bądź wypożyczyć.

Sądzę jednak, że na początek warto poznać autora tego opowiadania – Stefana Żeromskiego.

Stefan Żeromski to polski publicysta, prozaik, dramaturg. Urodził się 14 października 1864 roku w Strawczynie. Był aż cztery razy (1921 roku, 1922 roku, 1923 roku i 1924 roku) nominowany do Nagrody Nobla oczywiście w dziedzinie literatury. Został również odznaczony Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski 30 kwietnia 1925 roku, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski 29 grudnia 1921 roku oraz Orderem Orła Białego po jego śmierci, bo 6 listopada 2018 roku. Żeromski jest uważany za jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy w historii. Możecie go również kojarzyć pod pseudonimem Maurycy Zych, Józef Katerla, czy Stefan Iksmoreż. Napisał bardzo dużo ważnych dzieł, teraz znanych na całym świecie. W swoich dziełach bardzo często poruszał problematykę społeczną. W głównych jego zainteresowań znalazł się temat ubóstwa, katastrofalnego położenia robotników oraz chłopów, a obserwacje właśnie tych grup zbliżyły go do poglądów socjalistycznych. Zmarł 20 listopada 1925 roku w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie.

Podchodząc do analizy „Echa leśne” najpierw powinno się zrozumieć, czym jest taka forma utworu, jak opowiadanie oraz co tego typu dzieła miały przekazywać, a także do czego miały skłaniać.

Opowiadanie to pisany prozą nie za długi utwór literacki, którego wyróżnia obecność narratora. Zazwyczaj ma jednowątkową fabułę oraz zawiera epizodyczną fabułę. Opowiadanie ma na celu wzbudzić zainteresowanie odbiorcy, prezentuje narastanie podczas toku wydarzeń. Przedstawia ciąg wydarzeń, które wynikają z siebie, a także wyznaczonych wątkiem oraz tematem.

Tytuł ma również swoje bardzo ważne znaczenie. Las oznacza element przyrody, który w utworze jest łącznikiem pomiędzy współczesnością a przeszłością. Bohaterowie, którzy byli zgromadzeni przy ognisku wiedzą, iż w tym samym miejscu, co się znajdują teraz jeszcze kilkanaście lat wcześniej rozgrywały się kompletnie inne wydarzenia. Jednak te wydarzenia z przeszłości nie zostały przez nikogo opisane ani nikt nie zbadał wszystkich dramatów oraz tragedii, jakie się tam wydarzyły. Zmieniło się bardzo dużo wokó

„Echa leśne” – najważniejsze informacjeUtwór powstał w 1905 roku. Autorem noweli jest Stefan Żeromski.Czas akcji: Wydarzenia przedstawione w noweli przypadają na lata po powstaniu styczniowym, które zakończyło się w 1864 roku.Miejsce akcji: Wydarzenia przedstawione w noweli rozgrywają się na terenie Gór Świętokrzyskich.Bohaterowie:1) Generał Rozłucki – jest Polakiem i posługuje się językiem polskim. Jest wierny zasadom i nie uznaje nieposłuszeństwa. W imię wyznawanych wartości jest w stanie poświęcić wszystko, co ma, również rodzinę.2) Jan Rozłucki – jest bratankiem generała Rozłuckiego, przez którego zostaje skazany na śmierć. Najbardziej pragnie dobra swojego syna, Piotrusia, oraz tego, aby po jego śmierci chłopczyk został wychowany na Polaka.3) pisarz gminny Olszakowski – dawniej odbył wyrok w więzieniu. Nie stroni od przyjmowania łapówek. Często oszukuje.4) podleśny Guńkiewicz – świetnie obeznany w terenie. Jest podleśniczym od dwudziestu lat.5) geometra Knopf  – inni ludzie nie mają o nim zbyt dobrej opinii. Je