Historia żółtej ciżemki

Streszczenie

Książka pod tytułem ,,Historia żółtej ciżemki”, autorstwa Antoniny Domańskiej opowiada przygody utalentowanego chłopca, żyjącego w piętnastowiecznej Polsce, o imieniu Wawrzek. Miał on niecałe dziewięć lat, ale nie umiał nawet wypasać krów, za to pięknie rzeźbił w drewnie. Zapominał wówczas o otaczającym go świecie i o wszystkim co robił. Pewnego razu, gdy zwierzę znów mu uciekło, chłopiec obawiając się kary, czmychnął do lasu. Chciał po pewnym czasie wrócić jednak do domu, ale nie mógł odnaleźć drogi powrotnej. Przestraszony spędził noc na drzewie. Nad ranem przy rzece spotkał tajemniczą postać, za którą też poszedł. Okazało się, że był to złodziej, który dokonał kradzieży w kościele. Po tej przygodzie chłopiec postanowił unikać tego człowieka. Po prostu się go bał. Przygarnęli go ludzie, którzy prowadzili wędrowny tryb życia i robili sztuczki, akrobacje, czym zarabiali na życie. Wawrzek spędził u nich tylko kilka dni, gdyż nie interesował go taki styl życia. Gdy potajemnie uciekł, spotkał czeladnika wracającego po naukach u złotnika do swojej rodziny w Krakowie. Wawrzek szybko się z nim zaprzyjaźnił i dowiedział się, że czeladnik ma na imię Stanko, a ten zaproponował mu nocleg w swoim domu w Krakowie i pomoc w odnalezieniu drogi do swojej rodzinnej wioski. Jednak gdy doszli do Krakowa, na rynku, biednego chłopca przewrócił tłum ludzi. Malec znów się zgubił. Skulony pod drzwiami, zasnął umęczony, bez nadziei, ale okazało się, że drzwi otworzył zakonnik Szymon, który zaopiekował się małym zgubą, dał ubranie i jedzenie a następnie zaprowadził do kronikarza Jana Długosza. Wawrzek spędzał czas w pracowni wielkiego kronikarza, potajemnie rzeźbiąc, co niebawem odkryto. Gdy poznano się na jego talencie, postanowiono przedstawić małego rzeźbiarza, przebywającemu w Krakowie mistrzowi Witowi Stwoszowi, który aktualnie pracował nad dziełem – wielkim ołtarzem zaśnięcia Marii Panny, do nawy głównej kościoła NMP w Krakowie. Wit Stwosz spostrzegł, że chłopiec pięknie rzeźbi i zaopiekował się nim, przyjmując do swojej pracowni. Wawrzek z obrotu swojego losu bardzo się ucieszył, a radości dopełnił fakt, że spotkał tam wcześniej poznanego Stanka. W pracowni Wita Stwosza, nareszcie mógł już robić to co lubi najbardziej. Pozwolono wykonywać mu drobne prace przy powstającym ołtarzu w kościele Mariackim w Krakowie. Przyglądał się również jak pracują wprawni rzeźbiarze w tym sam wielki mistrz Wit Stwosz. Wawrzek był pojętnym uczniem i Wit Stwosz pozwolił mu wziąć udział w dalekiej podróży do Lwowa, gdzie wybierała się jego delegacja, z której Wawrzek powrócił obdarowany przez królewicza parą żółtych ciżemek, z których się niezmiernie cieszył. W Krakowie w okresie świąt Bożego Narodzenia, przy szopce, spotyka swojego dawnego, niewiele starszego od siebie, przyjaciela Jaśka ze swojej rodzinnej wsi Poręby. Od tej pory spędzają ze sobą każdą wolną chwilę, gdy nie pracują. Przeżywają wspólnie rożne przygody i poznają co jest dobrem a co złem w życiu. Ich przyjaźń rozwija się, a po latach przyjaciele wracają razem do rodzinnej wioski Poręby. Do Krakowa powracają jeszcze na uroczyste odsłonięcie wielkiego ołtarza głównego w kościele NMP, przy którym Wawrzek pracował z Witem Stwoszem. Tuż przed odsłonięciem ukończonego dzieła, na które zgromadziły się tłumy ludzi, okazało się, że jedna z figur ołtarza, nie ma jednego, planowanego elementu w dłoni i zaburza tym kompozycję całości dzieła. Gdy na prośbę mistrza, Wawrzek wspina się ku figurze świętego, aby ów atrybut wetknąć w odpowiednio wyrzeźbioną dłoń, gubi on nieszczęśliwie swoją żółtą ciżemkę, otrzymaną we Lwowie w darze od królewicza. Bardzo rozpacza, gdyż nie ma już możliwości wyjęcia zza ołtarza trzewika. Na pamiątkę zostaję mu druga, a przyjaciele w tym wielki mistrz Wit Stwosz, pocieszają go. Na otarcie łez jest jeszcze poczucie dobrze wykonanego zadania.
Po wielu latach znaleziono za ołtarzem trzewik, stał się on zagadką dla konserwatorów rzeźb z wielkiego ołtarza, a dla autorki książki inspiracją do napisania opowieści.

Recenzja książki

Minęło już ponad 100 lat od pierwszego wydania „Historii żółtej ciżemki” Antoniny Domańskiej, a ciągle możemy tu znaleźć emocje, wartką akcję, czarne charaktery czy zagubione duszyczki szukające drogi do domu. Ale po kolei.

W połowie XIX wieku prowadzono renowację ołtarza Wita Stwosza w Bazylice Mariackiej w Krakowie. Podczas prac robotnicy znaleźli za ołtarzem żółty but podobny do tych, który w średniowieczu nosili robotnicy. Właśnie to wydarzenie było inspiracją dla autorki do napisania wspaniałej przygodowej powieści historycznej.

Jej akcja rozgrywa się pod koniec XV wieku. Głównym bohaterem powieści jest Wawrzuś Skowronek. Chłopiec uwielbia strugać figurki kozikiem, ale jego pasja powoduje, że zapomina o bożym świecie. Zaniedbuje wypasanie krów, co jest jego podstawowym obowiązkiem. Krowy poszły w szkodę na pole proboszcza. Chłopiec wiedząc, że będzie miał kłopoty, umknął przed służbą księdza, ale i pasem gospodarza. Niestety, podczas ucieczki zgubił drogę do domu. Tu rozpoczyna się seria jego przygód.

Po pierwsze trafia do trupy wędrownych kuglarzy, którzy zmuszają go do nauki fachu, ale jednocześnie zabierają na występy po okolicznych wsiach i miasteczkach. Chłopiec ucieka, z czasem trafia do Krakowa. Po drugie, jego drogę życiową przecina Czarny Rafał, wyjątkowy przestępca, z którym kilkukrotnie bohater spotka się i niemal nie przypłaci tego życiem. Po trzecie, chłopiec trafia do pracowni mistrza Wita Stwosza, w której mozolnie uczy się na rzeźbiarza. Obok chęci powrotu do domu nauka rzemiosła rzeźbiarskiego jest największym marzeniem Wawrzusia.
Bohatera nie było w rodzinnej wsi Poręba 10 lat. Ostatecznie odnalazł rodzinę i dom. W tym czasie rozwinął swoje umiejętności artystyczne i stał się sprawnym rzemieślnikiem. Nabył też doświadczenia życiowego i mądrości.

Zwieńczeniem powieści jest uroczystość odsłonięcia ołtarza Wita Stwosza w Bazylice Mariackiej. Uczestniczą w niej nie tylko możni ówczesnej Polski, ale również rodzina Wawrzka. Podczas uroczystości okazuje się, że postać św. Stanisława nie ma pastorału. Na szczęście Warzuś, który był przecież członkiem trupy wędrownych kuglarzy, wspiął się na ołtarz i naprawił figurę. Zgubił jednak żółtą ciżemkę, tę samą, którą odkryto podczas renowacji zabytku 400 lat później.

,,Historia żółtej ciżemki” wielokrotnie przywołuje wartość pracy. Praca na polu, w pracowni Wita Stwosza, a nawet w trupie kuglarzy jest przedstawiana jako coś niezwykle cennego. Bez niej nie można się rozwijać i zdobywać świata (nawet średniowiecznego). W powieści wielokrotnie Wawrzuś tęskni za domem i rodziną, a więc przywołuje potęgę miłości. Chłopiec wprawdzie nieroztropnie uciekł z rodzinnej Poręby, ale przez wiele lat szukał do niej drogi i chciał wrócić do bliskich, co udało się. Powieść wskazuje także, że zło spotka się z karą. Mam na myśli działania Czarnego Rafała, który zostaje złapany i płaci za swoje złe czyny życiem.

W powieści mamy więc do czynienia z bardzo jasnymi wartościami, gdzie zło jest tępione, a dobro chwalone. Białe jest białe, a czarne czarne – nie ma tu żadnych wątpliwości. Dodatkowym plusem książki jest jej szybka akcja – co kilka stron bohater doświadcza jakichś przygód. Czy ją polecam? Gorąco tak.

Streszczenie krótkie

„Historii żółtej ciżemki” Antoniny Domańskiej przenosi nas do XV-wiecznej Polski, początkowo na wieś, a potem do Krakowa. Głównym bohaterem powieści jest Wawrzuś Skowronek. Chłopiec uwielbia strugać figurki kozikiem, ale zapomina o bożym świecie. Zaniedbuje wypasanie krów, które poszły w szkodę na pole proboszcza. Chłopiec wiedząc, że będzie miał kłopoty, umknął przed służbą księdza i pasem gospodarza. Podczas ucieczki zgubił drogę do domu. Tu rozpoczynają się jego przygody.

Najpierw bohater trafia do trupy wędrownych kuglarzy, którzy zmuszają go do nauki fachu. Chłopiec ucieka, z czasem los kieruje go do Krakowa. Jego drogę życiową przecina Czarny Rafał, przestępca, z którym bohater spotka się kilkukrotnie i niemal przypłaci to życiem. Chłopiec trafia również do pracowni mistrza Wita Stwosza, w której mozolnie uczy się na rzeźbiarza. Realizuje więc swoją pasję.

Bohatera nie było w rodzinnej wsi Poręba 10 lat. Ostatecznie odnalazł rodzinę i dom. W tym czasie rozwinął swoje umiejętności artystyczne i stał się sprawnym rzemieślnikiem. Nabył też doświadczenia życiowego i mądrości.

Zwieńczeniem powieści jest uroczystość odsłonięcia ołtarza Wita Stwosza w Bazylice Mariackiej. Uczestniczą w niej nie tylko możni ówczesnej Polski, ale również rodzina Wawrzka. Podczas uroczystości okazuje się, że postać św. Stanisława nie ma pastorału. Na szczęście Wawrzuś, który był przecież członkiem trupy wędrownych kuglarzy, wspiął się na ołtarz i naprawił figurę. Zgubił jednak żółtą ciżemkę, tę samą, którą odkryto podczas renowacji zabytku 400 lat później.

,,Historia żółtej ciżemki” wielokrotnie przywołuje wartość pracy. Praca na polu, w pracowni Wita Stwosza, a nawet w trupie kuglarzy jest przedstawiana jako coś niezwykle cennego. Bez niej nie można się rozwijać i zdobywać świata (nawet średniowiecznego). W powieści wielokrotnie Wawrzuś tęskni za domem i rodziną. Powieść wskazuje także, że zło zawsze zostanie ukarane.

To ciekawa książka, inna niż wszystkie, które czytałem. Historia i przygody bohatera i jego kompanów zachęcają do lektury, co czynię i ja.

Najważniejsze informacje

,,Historia żółtej ciżemki” Antoniny Domańskiej to ciekawy katalog ponadczasowych prawd. Oto kilka z nich:

– ucieczka z domu jest ryzykowna. Doświadcza tego Wawrzuś Skowronek, bohater utworu, który przez wiele lat tuła się po świecie i omal nie traci życia w spotkaniu z Czarnym Rafałem;

– talenty trzeba stale rozwijać, inaczej nie da się dojść do mistrzostwa. Wawrzuś, chłopiec ze wsi, który pasał krowy, dostaje się do pracowni mistrza Wita Stwosza i współuczestniczy w budowie słynnego ołtarza w Kościele Mariackim w Krakowie;

– zło zawsze zostanie ukarane. Bandyta Czarny Rafał, który jest negatywną postacią powieści, zostaje schwytany i skazany na śmierć. Na nic zdały się zgromadzone przez niego skarby i bogactwa przepadają, a szajka rozpada się;

– rodzina jest bardzo ważna, gwarantuje bezpieczeństwo i miłość. Wawrzuś Skowronek marzy o powrocie do rodzinnej wsi do swojej rodziny przez całą niemal powieść;

– ciężka praca na pewno przyniesie efekty. Główny bohater uczy się nie tylko wspomnianego fachu rzeźbiarza, ale również artysty cyrkowego, co przydaje mu się w ostatniej części powieści, podczas montażu ołtarza w kościele;

– prawdziwa przyjaźń jest na śmierć i życie. Jacek Śliwa i Wawrzuś potrafią wspierać się nawet w najtrudniejszych momentach, np. kiedy czyha na nich Czarny Rafał;

– wielki świat to nie miejsce dla samotnych dzieci, bo przecież znajduje się na nim wiele osób, które chcą wykorzystać naiwność młodych ludzi;

– na świecie jest dużo dobrych ludzi, jak zakonnik Szymon z Lipnicy, który pomógł bohaterowi powieści i poświęcił swoje życie aby wspierać potrzebujących. Problem w tym, że nie zawsze możemy rozpoznać takie osoby, albo nie zawsze pojawiają się one na naszej drodze.

Plan wydarzeń

,,Historia żółtej ciżemki” – plan wydarzeń1. Wielka rzeźbiarska pasja Wawrzusia ze wsi Poręba.
2. Krowy w szkodzie i ucieczka przed nieuchronną karą.
3. Spotkanie z bezkarnym Pielgrzymem – złodziejem.
4. Wawrzuś na przymusowej nauce u wiłów (wędrownych cyrkowców).
5. Ucieczka z grupy cyrkowców, poznanie Stanka.
6. Podróż do Krakowa i drugie spotkanie z Pielgrzymem.
7. Wielkie serce ojca Szymona z Lipnicy.
8. Wawrzuś pomocnikiem mistrza Jana Długosza.
9. Wizyta na dworze króla i nocne struganie figurek.
10. Jan Długosz w pracowni rzeźbiarskiej mistrza Wita Stwosza.
11. Nowe zlecenie Wawrzusia i termin u wielkiego mistrza.
12. Spotkanie z dawnym przyjacielem – Jaśkiem Śliwą.
13. Złodziejska historia przyjaciela z Poręby.
14. Trzecie spotkanie z Pielgrzymem (Czarnym Rafałem).
15. Zlecenie królewicza Kazimierza i wyprawa do Wilna.
16. Wypadek na zamarzniętej Narwi i pech Wawrzusia.
17. Podsłuchana rozmowa w gospodzie, plan kupców na bandytów.
18. Napaść szajki Pielgrzyma (Czarnego Rafała) na kupców.
19. Wysokie oceny figur mistrza Wita Stwosza i jego rzeźbiarzy w Wilnie.
20. Żółte ciżemki dla Wawrzusia i śmierć królewicza.
21. Powrót do Krakowa.
22. List gończy za Czarnym Rafałem i spotkanie z nim w domu koło cmentarza.
23. Pomoc ze strony Jaśka i odkrycie skarbu Czarnego Rafała.
24. Kara za zbrodnie Pielgrzyma.
25. Powrót do rodzinnej Poręby.
26. Uczucie Jaśka do siostry Wawrzusia.
27. Powrót do Krakowa na odsłonięcie największego dzieła mistrza Wita Stwosza.
28. Odsłonięcie ołtarza i niekompletna figura św. Stanisława.
29. Szybka naprawa figury i zagubiona żółta ciżemka.

Czas i miejsce akcji

Akcja książki „Historia żółtej ciżemki” rozgrywa się w Polsce. Początkowo wydarzenia rozgrywają się we wsi Poręba, gdzie mieszka główny bohater – Wawrzuś. Następnie akcja przenosi się do Krakowa, gdzie odbywają się już praktycznie wszystkie wydarzenia zawarte w utworze. Tylko raz w utworze akcja przenosi się poza te dwie miejscowości do Wilna, gdzie Wawrzuś ma za zadanie zamontowanie ołtarza dla syna króla.

Czas, w którym rozgrywa się historia zawarta w książce to XV wiek, a dokładniej lata 1479-1489. Jest to czas panowania w Polsce króla Kazimierza Jagiellończyka.
Akcja rozpoczyna się latem 1479 roku, gdzie poznajemy głównego bohatera, interesującego się rzeźbiarstwem. Do jesieni owego roku poznajemy jego historię, w tym ucieczkę do Krakowa i przyjęcie Wawrzusia do warsztatu Wita Stwosza. W tym momencie w utworze następuje trzyletnia przerwa, która obejmuje naukę bohatera u mistrza Stwosza.
Nadchodzi rok 1482, w czasie którego ujęty zostaje największy wróg Wawrzusia i bardzo groźny przestępca. Zatrzymany człowiek był odpowiedzialny za kradzież w kościele, której świadkiem był Wawrzuś. Przed aresztowaniem próbował zabić głównego bohatera. Następuje kolejny skok w czasie i po pięciu latach i trzech miesiącach następuje rok 1489. W czasie tych kilku lat Wawrzuś wyszkolił się pod czujnym okiem mistrza Wita Stwosza i został szanowanym rzemieślnikiem krakowskim. Akcję utworu kończy odsłonięcie ołtarza w kościele Mariackim w święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, czyli 15 sierpnia 1489 roku.

Charakterystyka bohaterów

Antonina Domańska ,, Historia żółtej ciżemki”

Bohaterowie fikcyjni:

Wawrzuś Skowronek – główny bohater powieści, gdy go poznajemy ma 8 lat, mieszka we wsi Poręba z ojcem Wojciechem, matką Barbarą i dwiema młodszymi siostrami, jego obowiązkiem jest pasienie krów. Przez przypadek opuszcza dom i po wielu przygodach trafia do krakowskiego rzeźbiarza Wita Stwosza, tam rozwija swoje zdolności rzeźbiarskie, jakie przejawiał już od dzieciństwa, staje się „prawą ręką mistrza”, stawia pierwsze kroki jako artysta, pomaga w tworzeniu ołtarza mariackiego, dopiero po 10 latach spotyka się z rodziną już jako niezależny rzeźbiarz.

Wojciech Skowronek – ojciec Wawrzka, gospodarz we wsi Poręba, często bił syna za nieposłuszeństwo.

Barbara Skowronek – matka Wawrzka, zajmowała się przędzeniem lnu, kochała bardzo syna i często ratowała go przed gniewem ojca.

Marysia i Kondusia – młodsze siostry Wawrzka.

Pietrek – brat Wawrzka, którego poznaje dopiero po latach, gdyż urodził się już po odejściu brata z domu, otrzymuje od niego wyrzeźbionego konika.

Jasiek Śliwa – syn Mikołaja, najlepszy przyjaciel Wawrzka, później mąż Marysi.

Czarny Rafał (Pielgrzym) – złodziej, rozbójnik i morderca skazany na śmierć za liczne przestępstwa, wróg Wawrzka, postać negatywna.

Rodzina wiłów (wędrownych artystów) – stary Grzegorz, jego żona, syn Froncek i córka Margosia, grupa wędrownych linoskoczków i kuglarzy.

Ojciec Szymon – zakonnik z klasztoru oo. Bernardynów w Krakowie, pierwszy opiekun Wawrzka po opuszczeniu domu.

Stańko – złotnik, czeladnik Wita Stwosza, przyjaciel Wawrzka.

ksiądz Makary – gwardian, zlecił Wawrzkowi pierwsze poważne zamówienie- figurki do jasełek.

Bohaterowie historyczni:

Król Władysław Warneńczyk – poznajemy jego losy z opowieści Walentego, król Polski i Węgier.

Król Kazimierz Jagiellończyk – władca Polski, syn Władysława Jagiełły. (Poznajemy jego żonę Elżbietę, synów: Zygmunta, Fryderyka, Olbrachta i Aleksandra, córki: Elżbietę, Jadwigę i Zofię).

Jan Długosz – kronikarz, historyk, wychowawca synów królewskich, autor dzieła ,,Dzieje Polski”.

Wit Stwosz – słynny rzeźbiarz, mistrz, autor ołtarza w Kościele Mariackim.

Żegota z Proszowic – krewny Jana Długosza.

Stanisław z Kurozwęk – ksiądz, podkanclerz krakowski.

Filip Buonaccorsi (Kallimach) – włoski humanista, wykładowca w Akademii Krakowskiej.

Bohaterowie epizodyczni: organista Walenty, kościelny Piotr, weselnicy w Pisarach, strażnicy miejscy, macocha Jaśka, pan miecznik, czeladnicy.

Bohaterowie

1) Wawrzuś SkowronekGdy poznajemy bohatera, ma on osiem lat. Wawrzuś jest szczupłym, niewysokim chłopcem o jasnych włosach. Jego buzia jest okrągła, a oczy są duże, o szaroniebieskim kolorze. Wawrzuś potrafi szybko biegać, a także wdrapać się na drzewo czy też mur.Chłopak jest ubrany w lnianą koszulkę przepasaną sznurem. Jednak pewnego razu Szymon z Lipnicy wręcza Skowronkowi ubrania, jakie nosi się w mieście: obcisłe spodnie (nogawice), koszulę, kubrak oraz czapkę. Wawrzuś marzy jednak jeszcze o żółtych ciżemkach, czyli butach z wydłużonymi noskami.Bohater powieści historycznej interesuje się rzeźbieniem w drewnie. Chłopak doskonale zapamiętuje kształty otaczających go przedmiotów, zwierząt, rysy ludzi. Chłopak pilnie uczy się sztuki rzemiosła.Wawrzuś ma wiele pozytywnych cech charakteru. Jest m.in. poważny, skupiony, wrażliwy, odpowiedzialny, bardzo samodzielny i niezależny (jak na swój wiek), sumienny, a także wytrwały.Bohater tęskni za domem i mamą. Jego przyjacielem jest Jasiek, któremu jest wierny. Wawrzuś łatwo przywiązuje się do swoich opiekunów, którym okazuje wdzięczność (pracuje najlepiej, jak potrafi i jest posłuszny). Chłopak brzydzi się kradzieżą, co jest powodem tego, że Czarny Rafał wzbudza w nim wstręt i strach.2) Czarny RafałWystępuje w powieści pod wieloma nazwami: Wojewoda, Majster, Pielgrzym oraz Hińcza Bartnik. Czarny Rafał jest ścigany za rozboje i morderstwa. Mężczyzna jest brutalny i niebezpieczny. Morderca ma długie włosy, które ukrywają brak jednego ucha, a jego cera jest ciemna. Z bohaterem powieści spotykamy się po raz pierwszy, gdy włamuje się do kościoła, z którego kradnie święte naczynia. Czarny Rafał nie ma skrupułów, aby użyć przemocy wobec Jaśka i zmusić go do współudziału w napadach.Jasiek i Wawrzuś zamykają złodzieja, który trafia w ręce strażników. Następnie zostaje postawiony przed sądem, który skazuje przestępcę na karę chłosty i śmierci.3) Wit StwoszTo wielki artysta. Rzeźbiarz poświęcił kilkanaście lat na ukończenie ołtarza w Kościele Mariackim w Krakowie. Artystę cechuje wytrwałość oraz upór, dzięki któremu udaje mu się ukończyć wieloletni projekt.Mężczyzna często nie potrafi opanować swojego gniewu, w który łatwo wpada. Dla Wawrzusia Wit jest jak ojciec. Stwosz faworyzuje chłopaka spośród wszystkich swych pracowników, gdyż widzi jego talent.4) Jan DługoszJest postacią historyczną. Jan był polskim historykiem. Mężczyzna stworzył dwunastotomową kronikę opisującą dzieje narodu polskiego. Długosz był dyplomatą i duchownym, a także wychowywał synów Kazimierza Jagiellończyka.Jana Długosza poznajemy jako mężczyznę w podeszłym wieku. Historyk był spokojny, opanowany, bardzo mądry oraz miał dobre serce.5) Szymon z LipnicyBył zakonnikiem z klasztoru ojców Bernardynów w Krakowie. Ojciec Szymon był pierwszym opiekunem Wawrzusia w Krakowie. Szymon z Lipnicy miał wielkie serce – poświęcił swoje życie dla ubogich. W sercu Wawrzusia ojciec Szymon do końca zajmuje szczególne miejsce. To właśnie od podarował Wawrzusiowi miejskie ubranie. Zakonnik wstawił się również za nim, dzięki czemu chłopak został przyjęty na służbę i naukę do domu Jana Długosza.6) Jasiek ŚliwaTo najlepszy przyjaciel Wawrzusia Skowronka. Chłopiec pochodzi z ubogiej rodziny. Kiedy umiera jego matka, bohater cierpliwie znosi nieuprzejmości macochy. Niedługo po tym wydarzeniu zmarł również ojciec chłopca, więc sierota musiała szukać nowego domu. Chłopak marzył o zakupie kawałka ziemi, na którym chciał zostać gospodarzem. By spełnić swoje marzenie, Jasiek musiał ciężko pracować jako woźnica na dworze miecznika.Jasiek był ambitny, naiwny, łatwowierny. Żeby szybko dorobić się majątku, zgodził się na służbę u Hińczy Bartnika. Jednak gdy chłopak spotkał się ze swoim przyjacielem, zrozumiał, że tylko dzięki ciężkiej pracy i samodzielnie zarobionych pieniądzach będzie naprawdę szczęśliwy. Po śmierci Czarnego Rafała Jasiek ponownie zatrudnia się u miecznika i dąży do spełnienia swych marzeń.

Geneza utworu i gatunek

Powieść Antoniny Domańskiej opowiada o ołtarzu mariackim w Krakowie. Autorka mogła ukazać potęgę państwa Jagiellońskiego i zwyczaje panujące w średniowiecznym Krakowie. Jest to miasto bogate dbające o handel i kulturę. Rajcowie Krakowscy potrafią wygospodarować ładną sumę pieniędzy na wybudowanie nowego, pięknego ołtarza w kościele Mariackim dzięki temu możemy poznać Wita Stwosza norymberskiego mistrza syna Stanka, który pracował razem z ojcem w Krakowie, kronikarza Jana Długosza dziejopisarza polskiego, ojca Szymona- bernardyna później błogosławionego. Autorka wspomina Kallimacha, który był włoskim humanistom dzięki jemu dotarły do Polski Renesansowe nowinki. Poznajemy również króla Kazimierza Jagiellończyka i jego rodzinę. Pisarka powiązała opowieść z fragmentem dziejów narodowych. Postać Czarnego Rafała pokazuje, że zawsze od ludzi istniały czarne charaktery.
Powieść jest pełna optymizmu i wiary w szlachetność, sprawiedliwość. Gatunkowo utwór jest powieścią historyczną, w której losy fikcyjnych bohaterów są ukazane w wydarzeniach historycznych.

Opracowanie

„Historia żółtej ciżemki” – opracowanieGeneza i gatunek utworu:W 1867 roku okazało się, że konieczna jest konserwacja ołtarza Wita Stwosza w Kościele Mariackim w Krakowie. Rzeźby znajdujące się w ołtarzu wymagały renowacji i odnowienia. Zebrano fundusze na ten cel, a prace powierzono najlepszym specjalistom. Przystąpiono do rozebrania ołtarza (miał on formę szafy) oraz odnowienia i zakonserwowania jego elementów. W trakcie tych prac znaleziono za ołtarzem skórzaną ciżemkę. Była ona podobna do tych, które noszono w Krakowie w XV wieku. Bucik maił niezwykle mały rozmiar, oznaczałoby to, że mógł należeć do dziecka. Owa ciżemka zgubiona za ołtarzem pobudziła wyobraźnię pisarki. Przedstawiła ona w swojej książce przypuszczenia dotyczące okoliczności znalezienia się buta w tak dziwnym miejscu.”Historia żółtej ciżemki” pod względem gatunkowym to powieść historyczna. Można ją również zaliczyć do powieści przygodowych, ponieważ opowiada o licznych perypetiach Wawrzusia Skowronka.Czas i miejsce akcji: Wydarzenia opisane w utworze rozgrywają się latem 1479 roku. Następnie przenosimy się w czasie i opisane są wydarzenia, które obejmują trzyletni okres nauki głównego bohatera, Wawrzusia, u mistrza Wita Stwosza. Akcja trzeciej części rozgrywa się po pięciu latach i trzech miesiącach. W ciągu tych lat chłopak dorasta i staje się szanowanym krakowskim rzemieślnikiem. Jest on ściśle związany z budową słynnego krakowskiego ołtarza w kościele Mariackim. Zakończenie akcji następuje razem z odsłonięciem ołtarza w 1489 roku. Całkowity czas wydarzeń obejmuje okres od lata 1479 roku do 15 sierpnia 1489 roku.Wydarzenia rozgrywają się w różnych miejscach. Cała historia rozpoczyna się niewielkiej małopolskiej wsi o nazwie Poręba. To z niej ucieka główny bohater utworu. Po wielu dniach wreszcie dociera do stolicy, miasta królewskiego – Krakowa. Tylko raz akcja przenosi się do Wilna, by potem wrócić do Poręby i do Krakowa.Bohaterowie:Wawrzuś Skowronek, Wit Stwosz, Jan Długosz, Szymon z Lipnicy, Jasiek Śliwa, Czarny RafałTematyka:”Historia żółtej ciżemki” jest powieścią o tym, jak powstawał słynny ołtarz Wita Stwosza. Ponadto jest to utwór, który pokazuje, czym jest dobro i zło.