Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!
Wystąpił błąd, spróbuj ponownie :(
Udało się! :) Na Twojej skrzynce mailowej znajduje się kod do aktywacji konta
";
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Najważniejsze informacje
„Kordian” to dramat napisany przez polskiego wieszcza narodowego – Juliusza Słowackiego, utwór został wydany w 1834 roku w Paryżu. Wiele osób uważa, że „Kordian” jest odpowiedzią Słowackiego na „Dziady część III” swojego rywala – Adama Mickiewicza, które zostały wydane kilka lat wcześniej. Akcja dramatu rozgrywa się w wielu miejscach, m. in.: w Londynie, Warszawie, Rzymie, a także na szczycie Mount Blanc. W „Kordianie” nie występuje zasada jedności czasu – na początku bohater ma 15 lat, a na końcu jest dorosłym mężczyzną. Mottem utworu jest fragment pochodzący z powieści Słowackiego pt. „Lambro, powstańca grecki”. Za pomocą tego motta autor nawiązuje aluzyjnie do wybuchu powstania listopadowego. Dramat rozpoczyna się spotkaniem czarownic i szatanów, w których dopatrujemy się przywódców przegranego powstania listopadowego, m. in. gen. Skrzyneckiego i gen. Krukowieckiego. Ostatecznie zjawia się chór aniołów, który rozpędza zgromadzenie. W prologu Słowacki potępia myśl mesjanistyczną Mickiewicza i pokazuje siebie jako wzór przykładnego patrioty, który nie ma zamiaru odpuścić walki o swoją ojczyznę. Następnie rozpoczyna się właściwa akcja dramatu, który składa się z części pierwszej i trzech aktów. Na początku części pierwszej Grzegorz – stary sługa Kordiana opowiada piętnastoletniemu tytułowemu bohaterowi dwie historie: o osobie, która została rzemieślnikiem i spokojnie żyła, zarabiając na życie oraz nie wplątywała się w politykę, a także o osobie, która walczyła za ojczyznę i nie skończyło się to dla niej pozytywnie. Tak naprawdę te dwie historie miały pokazywać dwie drogi, jakie Kordian może obrać w życiu i oczywiście zdecydował się na tę drugą. Później młody rozmawia ze swoją ukochaną Laurą, która łamie mu serce. Chłopak postanawia się zastrzelić, jednak robi to nieumiejętnie i przeżywa próbę samobójczą. Następnie poznajemy podróże, dorosłego już Kordiana, który wyrusza odnaleźć siebie. Na początku jedzie do Londynu. Odwiedza James Park, w którym zachwyca się przyrodą. Następnie udaje się do Dover, gdzie zagłębia się w lekturze Szekspira. Bohater przemieszcza się do Włoch, gdzie spędza czas z urodziwą Wiolettą. Po
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
stanawia sprawdzić, czy dziewczyna go naprawdę kocha, jednak kiedy mężczyzna oznajmia jej, że stracił cały swój majątek, ona go odrzuca i okazuje się, że tak naprawdę dziewczyna nie kocha Kordiana, tylko jego dobytek. Tytułowy bohater udaje się do Rzymu na audiencję do papieża. Ofiaruje Ojcu Świętemu kawałek polskiej ziemi i prosi, aby ją pobłogosławił, jednak zostaje oddalony. Podróże Kordiana kończą się na szczycie Mount Blanc, gdzie bohater wygłasza monolog, z którego dowiadujemy się, że postanawia on poświęcić się w imię narodu (idąc za przykładem Arnolda Winkelrieda). Ze szczytu do Warszawy Kordian przedostaje się na chmurze. W ojczyźnie mężczyzna próbuje przekonać rodaków do obalenia cara, którego ukoronowano na władcę Polski w dniu jego powrotu do domu. Spotyka się jednak ze znaczącą odmową – w głosowaniu ponad 100 osób jest przeciw, a ideę obalenia cara poparło tylko pięciu towarzyszy. W tych okolicznościach mężczyzna postanawia sam się poświęcić i zabić rosyjskiego władcę. W ostateczności jednak nie wyrządza nikomu krzywdy i zostaje pojmany przez moskali i trafia do szpitala psychiatrycznego. Tam pod postacią doktora zjawia się diabeł, który stwierdza, że Kordian jest w pełni zdrowy i zasługuje na śmierć. Mężczyzna otrzymuje wyrok śmierci i trafia do celi. Dostaje jednak szansę na przeżycie od brata cara – jeśli przeskoczy na koniu stos ułożony z pistoletów Moskali, zostanie darowane mu życie. Kordian podejmuje się wyzwania i wypełnia je znakomicie. Mimo wszystko spowiada się w swojej celi w obecności swojego starego sługi Grzegorza. W dzień egzekucji bohatera zostaje wydany dokument, który mówi o anulowaniu wyroku Polaka. W tym samym momencie, kiedy Kordian ma zginąć, przez dziedziniec pędzi posłaniec z dokumentem, który może ocalić życie. Ten dramat ma zakończenie otwarte – nie dowiadujemy się, czy ostatecznie tytułowy bohater zginął, czy został ocalony przez posłańca z rozkazem anulowania egzekucji, ponieważ Słowacki planował wydać „Kordiana” jako trylogię. Nie doszło do tego ze względu na wiele negatywnych opinii, które pojawiły się po publikacji owej książki.
Wydarzenia Kordiana są ułożone w kolejności chronologicznej.
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Streszczenie szczegółowe
„Kordian” autorstwa Juliusza Słowackiego został napisany w 1833 roku, jednak poeta wydał go dopiero rok później. Przedstawia on historię młodego chłopca, który pod wpływem różnych wydarzeń stał się dorosłym mężczyzną o innym systemie wartości. Dramat ten jest odpowiedzią na III część „Dziadów” Adama Mickiewicza. Słowacki polemizuje z koncepcją mesjanistyczną Polski sformułowaną przez swojego „przeciwnika” i wprowadza własną koncepcję.
Utwór poprzedza motto zaczerpnięte z innego tekstu Słowackiego – „Lambro”. Są to słowa, które wypowiada grecki patriota, aby pobudzić rodaków do walki z wrogiem. Grecja była wtedy zależna od Turcji. Autor wprowadził aluzję do obecnej sytuacji Polski.
1) „Przygotowanie”Przed właściwą historią Kordiana odgrywa się ważna scena fantastyczna zatytułowana „Przygotowanie”. Ma ona na celu skrytykować przywódców powstania listopadowego. Akcja dzieje się w ostatni dzień roku 1799. Szatan uważa, że za chwilę rozpocznie się nowe stulecie, w którym panowanie przejmie zło. Nie dzieje się tak jednak, gdyż początek nowego wieku został przesunięty na rok później. Dochodzimy do wniosku, że największą władzę nad światem ma Bóg, a Szatan nie jest w stanie nic zrobić wbrew jego woli. W tej scenie diabły warzą w kotle (przygotowują) ludzi istotnych dla następnego wieku (przyszłych przywódców powstania listopadowego, które – jak wiemy z historii – zakończy się klęską Polaków). Szatan mówi o ważnej chwili dla jakiegoś narodu (chodzi tutaj o naród polski, który szykuje się do walki). Razem z innymi marami wyciąga kolejnych przywódców. Każdy z nich ma nazwisko sprzeczne z naturą.Jako pierwszy pojawia się Józef Chłopicki. Jego nazwisko nawiązuje do najuboższej grupy społecznej – chłopów, jednak Chłopicki ma bardzo konserwatywne poglądy. Następnie pojawia się książę Adam Czartoryski – minister spraw zagranicznych. Czart oznacza diabła, jednak Czartoryski był bardzo ugodowym i powściągliwym człowiekiem. Słowacki znał go osobiście i był to jedyny dowódca, który zdobył uznanie poety.
Kolejny dowódca to Jan Skrzynecki. Wycofuje się on w trudnych sytuacjach, cofa jak rak, chowa do skrzyni. Nie chciał prowadzić akcji militarnych. Kolejna postać to Julian Ursyn Niemcewicz, twórca komedii. Słowacki uważał, że nie ma on prawa nazywać się poetą i rycerzem. Następną postacią był historyk – Joachim Lelewel. Wiecznie siedział w książkach i miał wiedzę teoretyczną, której nie potrafił wykorzystać w praktyce. Był bardzo niezdecydowany. Ostatnią z pojawiających się postaci jest Jan Krukowiecki, nazwany zdrajcą. To on podpisał akt kapitulacji Warszawy, bez wcześniejszej próby walki.Rolą fantastyki w tej scenie jest uwypuklenie wad przywódców powstania listopadowego, ich nieudolności, starego wieku i posiadanej wiedzy, której nie umieli w odpowiedni sposób wykorzystać. Diabli ich przygotowali – mieli możliwość podjęcia określonych działań korzystnych dla Polski, jednak nie wykorzystali swojej szansy.
2) Prolog
W prologu wypowiadają się trzy osoby. Każda z nich reprezentuje inny system wartości. – Pierwsza z nich ma poglądy Adama Mickiewicza. Prosi ona Boga, aby Polacy nie musieli już cierpieć. Występuje ona w roli Mesjasza, proroka, jednak – zdaniem Słowackiego – fałszywego. Słowacki nawiązuje do koncepcji mesjanistycznej Mickiewicza, która (według autora dramatu) usypia naród. – Poglądy kolejnej z osób są antagonistyczne względem poglądów tej pierwszej. Są one niezgodne zarówno z założeniami Mickiewicza, jak i samego Słowackiego. Nawiązują do apokalipsy Św. Jana, jednak nie zgadzają się z koncepcją poety jako proroka.
– Trzecia z wypowiadających się osób zajmuje stanowisko zgodne z przekonaniami autora „Kordiana”. Uważa ona poezję za skarbnicę narodowych mitów. Ma ona nawoływać ludzi do walki o wolność. Stawia na aktywność, a nie tylko na bierność.3) Akt I
W akcie pierwszym poznajemy Kordiana jako piętnastoletniego chłopca. Leży on pod lipą i rozmyśla na temat samobójczej śmierci swojego przyjaciela.Bohater nie ma określonego celu w życiu. Jest bardzo uczuciowy, wrażliwy, nie odnajduje się w świecie, odczuwa ból istnienia. Ma wątpliwości egzystencjalne i refleksje na temat życia. Wie, że wszystko, co go otacza, przeminie. Wypowiada słowa: „Boże! Zdejm z mego serca jaskółczy niepokój, daj życiu duszę i cel duszy wyprorokuj”. Przymiotnik „jaskółczy” oznacza właśnie ból istnienia. Chłopak ma poczucie braku sensu życia i działania. Chce być zapamiętany, ma duszę poety.
Jest bardzo samotny, bo nie ma rodziców. Zastępuje mu ich jego sługa Grzegorz. Przeżył on w życiu bardzo wiele i opowiada Kordianowi różne historie. Jest dla niego ideałem, nauczycielem, przewodnikiem życiowym, autorytetem, ma większe doświadczenie życiowe. Opowiada Kordianowi różne historie, które w jakimś stopniu potem zmieniają życie chłopca:
– opowieść o pojedynku dowódców – obaj zginęli, poświęcając życie za własne ojczyzny (potem Kordian chce poświęcić się dla Polski);- bajka o szewcu Janku, który szył buty psom podnosi na duchu chłopca i wyprowadza go ze stanu depresyjnego. Mówi ona o pochwale pracy, która odgrywa ważną rolę w życiu człowieka;- powieść o wyprawie Napoleona do Egiptu ma na celu uświęcić walkę o wolność;- kolejna historia – o Kazimierzu, co był w niewoli rosyjskiej – traktuje o walce za sprawy narodowe, o odpowiedzialności za ojczyznę i poświęceniu dla niej własnego życia.Kordian nieszczęśliwie zakochuje się w starszej od siebie Laurze. Spędzają razem czas, jeżdżą konno, chodzą na spacery. Dziewczyna nie jest jednak zainteresowana poważnym związkiem z Kordianem i drwi z niego. Traktuje go jak młodszego brata, niedojrzałego chłopca. Jest względem niego opiekuńcza. Jest to jeden z powodów, dla którego Kordian chce popełnić samobójstwo. Gdy zostaje sam, dobywa pistoletu i wychodzi z ogrodu, gdyż uważa, że to nie jest dobre miejsce na śmierć.
Dziewczyna ma wyrzuty sumienia, że nie traktowała chłopca poważnie i go wyśmiała. Martwi się, co się z nim stało. Czyta nawet jego wiersze. Dowiaduje się, że nie wrócił na kolację i jej niepokój wzrasta. W końcu Grzegorz oznajmia z rozpaczą, że chłopak popełnił samobójstwo.
Właśnie skończył się pierwszy etap w życiu Kordiana. Następnym są podróże, które kształtują jego poglądy, system wartości i charakter.
4) Akt IIAkcja dzieje się wieczorem w James Park w Londynie. Kordian rozmawia z Dozorcą. Jego rozmówca każe mu nawet zapłacić za krzesło. Okazuje się, że za pieniądze można kupić wszystko: pozycję społeczną, szacunek, a nawet miłość, o czym Kordian przekona się za chwilę.
Chłopak w Dover czyta „Króla Leara” Shakespeare’a. Zdaje sobie sprawę, że poezja nie opisuje rzeczywistego świata i nie można się z tym fikcyjnym światem utożsamiać. Dowiaduje się, że życie jest całkowicie inne niż historie opisane w książkach. Kordian jest rozczarowany literaturą, która zawsze go fascynowała. Świat rzeczywisty jest bardziej gorzki, trudny, to ciężka praca. W tym momencie odkrywa, że nie można żyć tylko literaturą. To samo odkrywa Gustaw w IV cz. „Dziadów”.
We Włoszech chłopak spotyka się z Wiolettą, piękną mieszkanką tego kraju. Ta jednak nie kocha go, lecz jego majątek. Kiedy Kordian mówi, że stracił wszystko i przegrał jej brylanty, kobieta chce się z nim rozstać. Jednak chłopak dodaje za chwilkę, że zostały mu jeszcze cztery złote podkowy i kochanka decyduje się jechać z nim w dalszą drogę. W pewnym momencie mężczyźnie naprawdę kończą się pieniądze, więc Wioletta go zostawia. Kordian nie jest tym załamany, idzie dalej. Może jest już trochę doroślejszy. Zachodzi w nim zmiana w przeżywaniu miłości. Teraz nie pała już emocjonalnym uczuciem, jakie żywił do Laury. Jest racjonalny, godzi się z odejściem dziewczyny. Pewnie wyczuł też, że była z nim jedynie dla pieniędzy.
Następną podróż Kordian odbywa do Watykanu, aby spotkać się z głową Kościoła katolickiego. Chciał prosić o wsparcie dla Polak�
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
�w. Papież jednak nie był przychylny tej sprawie. Dla niego najważniejsza była polityka, stał po stronie silniejszego kraju. Mówił, że rzuci klątwę na Polaków, jeśli nadal będą walczyć. On wie, że car jest potężniejszy i może zagrozić Watykanowi. W świecie liczy się polityka i siła. Nawet papież nie stanie po stronie słabszych. Ta sytuacja to punkt kulminacyjny rozczarowań Kordiana.
Po przykrych wydarzeniach i spotkaniu z prawdziwym, okrutnym światem Kordian znajduje się na samym szczycie góry Mount Blanc. Dlaczego akurat tam? Może dlatego, że jest to najwyższy szczyt Europy i stamtąd widać świat. Jest to miejsce spotkania mężczyzny z Bogiem, ważna przestrzeń, w której Kordian znajduje się wyżej niż inni ludzie. Kordian postrzega się jako jednostkę wybitną, wyjątkową, czuje swoją siłę. W swoim monologu nazywa się posągiem, czyli uważa się za kogoś wspaniałego, widzi dalej, więcej niż inni.
Nadal jest poddany Bogu. Zwraca się do niego z prośbą. Jest na tym samym poziomie, co On, a nie wyżej od niego – jak Konrad z III cz. „Dziadów”. Kordian marzy, aby zachęcać ludzi do działania. Ma potrzebę doskonałości. Nie ma nic gorszego niż niemoc. Czuje swoją siłę i moc, która się w nim wzbiera. „Mogę – więc pójdę! ludy zawołam! obudzę!”. To już jest inny Kordian – to mężczyzna, który analizuje to, co przeżył. Dokonuje się w nim przemiana wewnętrzna. Widać jednak, że nie jest tak odważny jak Konrad z III części „Dziadów”.Kiedyś był niespokojny, nieogarnięty, czuł pustkę. Teraz już wie, czego chce. Dopiero z tej perspektywy potrafi zobaczyć coś więcej. Mówi: „Właśnie ożyłem / I czuję życie!”, „Winkelried dzidy wrogów zebrał i w pierś włożył, Ludy! Winkelried ożył! Polska Winkelriedem narodów!”.
Kordian widzi swoją ojczyznę jako Winkelrieda (Szwajcara, który mężnie walczył za swój kraj). Pod jego nazwiskiem skrył koncepcję Polski – ma walczyć, skupić na sobie przeciwników, zaborców, ma przechylić szalę zwycięstwa. Stawia na aktywność. Jego koncepcja jest antagonistyczna względem koncepcji mesjanistycznej. To polemika Słowackiego z Mickiewiczem. Juliusz Słowacki parafrazuje słowa Mickiewicza „Polska Chrystusem narodów”. „Kordian” jest odpowiedzią na III cz. „Dziadów”, których autor – według Słowackiego – usypia naród.
Wszystkie wcześniejsze wydarzenia z okresu podróży dały chłopcu dużo do myślenia. Jak on nie zacznie nic robić, to nikt nie zacznie. Musiał zejść, upaść tak nisko, aby potem się odbić i poczuć swoją moc. Przemyślał to wszystko (swoje negatywne doświadczenia) i odbił się od dna. Sam się przemienia, to dzieje się od środka. Znalazł swój cel w życiu. Wydaje się, że z każdej strony jest beznadziejnie, ale to wszystko dzieje się w głowie. Przychodzi taki moment, że odbijamy się w górę, a zwątpienie innych jeszcze bardziej motywuje nas do działania. Pokazuje to dynamikę przemiany wewnętrznej.
5) Akt IIIW akcie trzecim rozpoczyna się istotne wydarzenie, jakim jest spisek koronacyjny. Biorą w nim udział osoby czekające na koronację cara. Wszystko odbywa się na placu przed Zamkiem Królewskim w Warszawie. Bohaterowie rozmawiają na temat oprawy artystycznej oraz na temat bieżących wydarzeń. Pojawiają się też elementy satyryczne, np. kiedy jeden z przybyłych śpiewa: „Boże, pochowaj nam króla”. Są to słowa, które w oryginalnej wersji brzmiały: „Boże carja chrani” ( to hymn carskiej Rosji). Niektórzy z zebranych decydują się na wspólne tańce i picie na ulicach Warszawy.
Następnie przenosimy się do wnętrza katedry Św. Jana w Warszawie. W tej scenie car Rosji jest koronowany na króla Polski i przysięga zachować jej konstytucję.
Po skończonej uroczystości ludzie odchodzą do swoich domów. Komentują przy tym przebieg całej koronacji. Niektórzy podważają prawdomówność cara i uważają, że nie dotrzyma wierności konstytucji. W pewnym momencie Wielki Książę Konstanty zabija dziecko jakiejś starszej kobiety. Po zmroku tłum ludzi rozrywa materiał, który pozostał na miejscu koronacji.
Następnie słyszymy śpiew Nieznajomego, z którego możemy wyczytać motyw spisku i zabójstwa cara.Teraz udajemy się do lochu w podziemiach katedry Św. Jana w Warszawie. Znajdują się tam spiskowcy razem z Kordianem, który ukrywa swoją tożsamość pod nazwą Podchorąży.
Całemu zgromadzeniu przewodniczy Prezes. Jest on przeciwny zamiarom Kordiana, który chce dokonać zamachu na cara. Uważa, że zabicie cara nic nie da. Oznacza tylko śmierć jednej osoby, a po nim i tak przyjdzie następny władca. Pogorszy to stosunki innych krajów do Polski. Najgorszą karą za to może być ta wymierzona przez Boga. Ludzie zastanawiali się też, co powie Europa. Rosja będzie chciała się zemścić za zabicie swojego władcy, a wtedy Polacy nie będą dali rady się obronić. Podnieść rękę na cara to tak samo, jakby podnieść rękę na Boga – car traktowany jest absolut, jako ktoś, kto rządzi z woli Stwórcy. Królowie są koronowani w świątyniach, a ten, kto sprawuje władzę, jest miły Bogu. „Nie ma w naszej tradycji królobójstwa” – wspomniany jest grzech ojcobójstwa. Prezes jest wyraźnie zainspirowany koncepcją mesjanistyczną.Dochodzi do głosowania, w którym większość głosujących jest przeciw dokonaniu zamachu na cara. Kordian decyduje się działać na własną rękę i sam wykonać swój plan. Udaje się do zamku, przed komnatę cara. Obecne są tutaj elementy fantastyczne. Chłopcu towarzyszą Strach i Imaginacja, które wprowadzają Kordiana w stan przerażenia i wycofania. Bohater zaczyna się bać. Przez ingerencję diabła zaczyna się walka wewnętrzna bohatera, który z jednej strony pragnie dokonać zamachu, a z drugiej boi się o własne życie. Kordian nie jest w stanie zabić cara i mdleje. Władca się budzi i każe zabrać chłopca do szpitala psychiatrycznego.
Diabeł mówi: „Zdławiłem cara — i byłbym go dobił, Lecz tak we śnie do ojca mojego podobny”.
Kordian przestraszył się, że popełni grzech królobójstwa. Tym sposobem Słowacki krytykuje przebieg powstania listopadowego – spiskowców i ich nieudolność.W szpitalu psychiatrycznym Kordiana odwiedza szatan pod postacią lekarza. Pokazuje mu przykłady innych szaleńców – jeden z nich mówi, że jest Krzyżem Pańskim, drugi natomiast trzyma sklepienie niebieskie. Chłopak w końcu zostaje zabrany z tego miejsca.
Brat cara wchodzi z nim w układ i mówi Kordianowi, że jeśli przeskoczy konno piramidę ustawioną z karabinów, to puszczą go wolno. Ku zdziwieniu wszystkich, udało mu się, jednak nie otrzymał wolności, gdyż car wydał na niego wyrok śmierci.
W więziennej celi klasztornej są Ksiądz, Grzegorz oraz sam Kordian, który się spowiada. Drugi z wymienionych jest wierny swojemu panowi do samego końca. Chce nazwać wnuka jego imieniem. Duchowny natomiast pragnie posadzić w ogrodzie różę o tym samym imieniu. Kordian zdaje sobie sprawę, że za chwilę czeka go śmierć.
W tym czasie w Zamku Królewskim toczy się rozmowa cara z Księciem Konstantym. Ten drugi pragnie ułaskawienia dla chłopca, jednak car pozostaje nieugięty. Bracia potem wypominają sobie grzechy z przeszłości. Konstanty grozi, że doprowadzi do buntu wśród ludzi i w końcu król zgadza się podpisać akt ułaskawienia dla Kordiana.
Ostatnia scena odgrywa się na placu Marsowym. Jest to moment egzekucji Kordiana. Na początku kat łamie szpadę nad jego głową, co oznaczało pozbawienie go tytułu szlacheckiego. W tym momencie najprawdopodobniej Grzegorz pada na kolana. Chłopak nie chce, aby mu zawiązano oczy. Żołnierze podnoszą karabiny i szykują się do oddania strzału. W oddali dostrzegamy Adiutanta, który wiezie ułaskawienie od Księcia Konstantego. Oficer go jednak nie widzi i podnosi rękę na znak, że można rozpocząć egzekucję. Nie wiemy jednak czy Kordian przeżył. Kompozycja dramatu pozostała otwarta.
„Kordian” jest pierwszą częścią trylogii zaplanowanej przez Słowackiego – pełen tytuł utworu brzmi: Kordian. Część pierwsza trylogii. Spisek koronacyjny”.
Imię Kordian oznacza człowieka patrzącego sercem. Taki właśnie jest bohater dramatu Słowackiego.
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Recenzja książki
„Kordian. Część pierwsza trylogii. Spisek koronacyjny” to utwór autorstwa Juliusza Słowackiego, który, jak można by rzec, powstał w odpowiedzi na wydanie trzeciej części „Dziadów” przez Adama Mickiewicza. Wieszcz narodowy ukazuje Polskę jako mesjasza narodów, co nie spodobało się jego rywalowi. Juliusz Słowacki, w przeciwieństwie do Mickiewicza, brał udział w powstaniach, a jego koncepcja ojczyzny była inna. Autor w utworze odnosi się do motywu Winkelrieda. Był to szwajcarski bohater narodowy, który miał we własną pierś skierować włócznie przeciwników i w ten sposób przełamać losy bitwy pod Sempach.
„Kordian”, mimo tytułu, nie jest trylogią. Utwór po wydaniu nie został ciepło przyjęty, co prawdopodobnie zniechęciło autora.
Dzieło rozpoczyna się sceną, w której diabły witają nowe stulecie. Są jednak w błędzie, ponieważ wiek rozpocznie się dopiero w kolejnym roku. Szatan wraz z towarzyszami tworzy kolejne postaci, mające odegrać ważną rolę w powstaniu listopadowym. Są one jednak opisane negatywnie, co pokazuje stosunek autora do nich. Słowacki krytykuje kolejnych przywódców i ważne osobistości głównie za przesadną ostrożność, nieumiejętność oceny sytuacji czy brak zdecydowania. Zarzuty stawiane przez autora wydają się oczywiste, biorąc pod uwagę, że sam doznał walk i miał okazję poznania sytuacji z pierwszej ręki.
W „Prologu” Juliusz Słowacki zawarł trzy ważne myśli, recytowane przez kolejne osoby. Pierwsza z nich nawiązuje do koncepcji jego rywala, a mianowicie koncepcji poezji usypiającej naród. Druga osoba także nie pochwala poglądów Mickiewicz. Autor jeszcze dobitniej pokazuje swoją niechęć do przeciwnika w wypowiedzi trzeciej osoby, w której pokazuje poezję jako zbiór narodowych mitów. Czytając fragment da się dość łatwo dostrzec poglądy autora, które zresztą możemy znaleźć w większości jego dzieł. Zresztą, Słowacki nie był poetą, który ukrywał swoje zdanie.
Główny bohater – tytułowy Kordian – to bez wątpienia bohater romantyczny. Jest to postać bez wątpienia dynamiczna, której zmiany jesteśmy świadkiem. Poznany na początku piętnastoletni chłopiec różni się diametralnie od mężczyzny, którego widzimy na końcu utworu. Młody Kordian to nieszczęśliwie zakochany młodzieniec, którego spotykają zawody. Jego przyjaciel popełnił samobójstwo, co jest ciosem dla chłopaka, a wybranka jest starsza. W końcu młodzieniec decyduje się na pójście w ślady zmarłego kolegi, jednak nie ginie.
W kolejnych częściach utworu widzimy Kordiana poznającego wartość pieniądza, zachwycającego się Szekspirem, czy uwodzącego kobietę, oszukując ją, że ma pieniądze. W tych różnych stadia
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
ch widzimy, jak bohater błąka się, nie bardzo wiedząc, co ze sobą począć. Dopiero na szczycie góry Mont Blanc doznaje olśnienia.
Kordian, który schodzi z najwyższego szczytu Europy jest odmieniony. To już nie niedojrzały młodzieniec, a patriota, gotów poświęcić życie dla ojczyzny. Zresztą, jest to jego największym celem. Postanawia zabić cara, który koronował się na króla Polski, choć wie, że zostanie za to osądzony na najwyższy wymiar kary.
Choć z pozoru tytułowy bohater wydaje się być natchnionym patriotą, z każdą kolejną stroną zaczynamy dostrzegać, że targają nim wątpliwości i popada w obłęd. Boi się i waha, mimo że stoi przed komnatą cara. Osobiście uważam, że Kordian jest dość słabą postacią – nie zabił cara, choć wcześniej był gotów oddać za to życie, wypełniała go odwaga. Zresztą, mężczyzna myśli, że odda życie za ojczyznę, choć ostatecznie nawet nie zranił cara.
Gdy Kordian trafia do szpitala dla wariatów, jesteśmy świadkami jego rozmowy z diabłem pod przykrywką lekarza. Szatan podpuszcza mężczyznę, stawiając w wątpliwość jego idee i motywy. Ten jednak nie porzuca ich, co, moim zdaniem, jest ważne. Bohater pokazuje swoją siłę, nie wyrzekając się przekonań.
Ostatnia scena pozostawia otwarte zakończenie. Autor prawdopodobnie porzucił kontynuacje utworu, widząc jego słaby odbiór. Moim zdaniem pozostawienie lekkiej luki jest jak najbardziej plusem utworu. Zabieg pobudza wyobraźnię czytelnika i skłania go do refleksji.
„Kordian” to niesamowicie ciekawy utwór romantyczny. Występuje w nim szczególny bohater, rozwijający i zmieniający się na kartach utworu, o silnych przekonaniach. Pozostałe postaci też są ciekawe, czytając dramat nie ma czasu na nudę. Wprowadzenie wielu postaci fantastycznych może trochę utrudnić odczytanie utworu, jednak w mojej opinii jest to dobrze wykonany zabieg, zwiększający dynamikę dzieła.
Analizując twórczość polskich romantyków nie da się uniknąć porównania ich stylu. Utwór Słowackiego zdecydowanie różni się od dzieł jego rywala. Motywy wprowadzone w „Kordianie” są dość jasno przedstawione, a poeta nie boi się wyrażania wprost swoich opinii na różne tematy. Choć można by to uznać za lekkomyślne, niewątpliwie styl Słowackiego jest wyjątkowy. Autor sprawia, że idee faktycznie ożywają, a zwroty akcji zawarte na kartach utworu jeszcze bardziej zachęcają do lektury.
Uważam, że czytelnicy zainteresowani twórczością romantyczną, zdecydowanie powinni sięgnąć po „Kordiana”. Jest to czysty wyciąg ze stylu Słowackiego, który był istotnym poetą polskiej emigracji. Utwór jest interesujący, a styl na pewno nie zawiedzie koneserów dramatu.
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Streszczenie krótkie
Utwór Juliusza Słowackiego pod tytułem „Kordian” jest dramatem romantycznym. Dramat został napisany w Genewie w 1883, a opublikowany anonimowo w Paryżu w 1884. Na początku miał być pierwszą częścią trylogii.
W pierwszym akcie poznajemy piętnastoletniego chłopaka, Kordiana, który cierpi na chorobę wieku, w tym utworze nazwaną „Jaskółczym niepokojem”. Chłopiec snuje rozważania, które ukazują jego charakter oraz uosobienie. Później pokazana jest rozmowa z jego sługą, Grzegorzem. Sługa opowiada trzy opowieści. Każda opowieść ma swój morał, który próbuje przekazać Kordianowi. W następnej scenie Kordian rozmawia z Laurą. Laura jest od niego starsza i z szyderstwem traktuje zakochanego w niej Kordiana. Chłopak uświadamia sobie, że nie ma szansy na bliższe relacje, co popycha go do próby samobójczej.
Laura zaczyna rozmyślać o rozmowie przeprowadzonej w poprzedniej scenie. Uświadamia sobie, ze swoim szyderstwem mogła bardzo zranić młodszego chłopaka. Jej zmartwienia powiększają się wraz ze świadomością, że jest już noc, a Kordian nie powrócił. Grzegorz przychodzi z wiadomością o samobójstwie chłopaka.
Okazuje się, że samobójstwo zostało udaremnione a Kordian został jedynie ranny.
Bohater postanawia zostać wędrowcem. Odwiedza Rzym i Londyn. Poznaje Wiolettę, dzięki której dowiaduje się, że wszystko można kupić za pieniądze, nawet miłość. Papież zaś potępia zachowania Polaków wobec zaborców. Jest uległy wobec większych władz.
Kordian wchodzi na szczyt Mont Blanc. Przechodzi przemianę wewnętrzną. Postanawia zostać patriotą. Przywołuje postać bohatera Winkelrieda. Bohater ten poświ�
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
ęcił własne życie w walce. Nabił się na włócznie przeciwnika, tym samym zdobywając zwycięstwo dla swojego narodu. Wykrzykuje hasło:
„Polska Winkelriedem narodów!”. Hasło to interpretujemy jako walkę za cenę własnego istnienia. Według Kordiana lud Polski ma za zadanie walczyć o wolność, nawet jeśli jest to równoznaczne z całkowitym zniszczeniem narodu. Kordian podejmuje decyzje konkretnego działania, przez co zostaje przez chmurę przeniesiony do Polski.
Wraz z aktem III, a zarazem ostatnim ukazuje nam się tłum czekający na cara, który ma zostać ukoronowany na króla Polski. Car przysięga nie łamać konstytucji. Później jest opisany panujący wśród ludu nastrój. Car nie dotrzymał przysięgi, co jest równoznaczne z łamaniem konstytucji.
Odbywa się spotkanie spiskowców, w którym ma zostać przegłosowane czy zamach na życie cara się odbędzie. Osoby, które są przeciw, wygrywają, na co nie zgadza się Kordian, który wychodzi na przód, oznajmia, że poświęci własne życie w zamian za wolność Polski. Cały zamach kończy się przegraną dla bohatera.
Kordian zostaje wysłany do szpitala psychiatrycznego, w którym odwiedza go doktor szatan. Opowiadając o dwóch szaleńcach, jeden uważa się za Atlasa, który podtrzymuje niebo, drugi zaś uważa się za krzyż, na którym wisiał Jezus Chrystus. Ma zamiar zniechęcić Kordiana do dalszej walki. Mimo kłótni Wielkiego Księcia z carem Kordian zostaje najprawdopodobniej stracony. Osoba, która miała przynieść wiadomość o odwołaniu egzekucji, została niezauważona przez kata. Wraz z wystrzałem dramat się kończy, nie wyjawiając nam czy Kordian został na pewno stracony.
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Plan wydarzeń
Plan wydarzeń:
1. Monolog trzech osób (osoba pierwsza, utożsamiana z Mickiewiczem, osoba druga, oponent Mickiewicza i osoba trzecia, utożsamiana ze Słowackim)
2. Rozmyśla o śmierci przyjaciela
3. Chce popełnić samobójstwo z powodu nieszczęśliwej miłości
4. Grzegorz opowiada mu trzy historie
– bajkę o Janku, który szył psom buty
– historię o walkach w Egipcie
– historię o bohaterskim Kazimierzu
5. Podjął się próby samobójczej
6. Podróże Kordiana
-pierwsza podróż do Londynu do James Park – tam dowiaduje się o tym, że pieniądz rządzi światem i można oszukać prawa
– druga podróż do Dover na kredową skałę – tam dowiaduje się, że istnieje ogromna przepaść pomiędzy światem literackim, a światem rzeczywistym
– trzecia podróż do Włoch do willi włoskiej – tam dowiaduje się, że nie ma prawdziwej miłości. Miłość można kupić za pieniądze.
– czwarta podróż do Watykanu, do papieża – tam dowiaduje się o upadku autorytetu jakim jest papież
7. Improwizacja – Kordian udaje się na górę Mont Blanc
– Czuje się kimś wybitnym, potężnym i wyjątkowym
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
– Zrównuje się z Bogiem
– Staje się patriotą
– Mówi, że Polska jest Winkelriedem narodów
– Odkrywa sens życia. Chce walczyć o niepodległość Polski.
8. Koronacja cara na króla Polski.
9. Z gromadzenie w podziemiach grupy spiskowców.
10. Odsunięcie od pomysłu zabicia cara.
11. Kordian postanawia zabić cara samodzielnie.
12. Podczas akcji zabicia cara ma złudzenia i słyszy głosy
13. Mdleje pod sypialnią cara ze zmęczenia i strachu
14. Zostaje aresztowany i wysłany do szpitala dla obłąkanych
15. Kordian ma wizytę z doktorem szatanem
– szatan przyprowadza dwóch wariatów i twierdzi, że jest takim samym wariatem
16. Zostaje skazany na śmierć
17. Konstanty obraża go i wyśmiewa, bawi się nim
18. Nakazuje mu wykonać skok przez bagnety
19. Kordianowi, skok się udaje. Zostaje darowana mu śmierć przez Konstantego.
20. Konrad się spowiada u księdza
21. Car kłóci się z Konstantym. Konstanty chce dotrzymać obietnicy, car chce śmierci Kordiana
22. Kordian na egzekucji.
23. Pojawienie się posłańca z ułaskawieniem
24. Brak pewności czy zdążył na czas, by uratować Kordiana
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Charakterystyka bohaterów
„Kordian” to dramat, którego autorem jest Juliusz Słowacki, jeden z trzech najwybitniejszych polskich poetów. Został wydany w 1834 roku. Miała to być odpowiedź, polemika dotycząca wydanego wcześniej przez Adama Mickiewicza utworu „Dziady cz. 3”, w której przedstawił mesjanistyczną koncepcję Polski. Młody Słowacki nie zgadzał się jednak z takim założeniem i w swoim dziele opracował własną koncepcję winkelriedyzmu, a swojemu rywalowi zarzucał, że usypia naród.
Kordian to tytułowy oraz główny bohater książki. Na początku poznajemy go jako młodą, zagubioną osobę. Jest bardzo samotny, nie ma rodziców. Opiekuje się nim jedynie wierny sługa Grzegorz. Chłopak niedawno stracił też najlepszego przyjaciela, co potęguje jego wewnętrzny smutek. Jest nieszczęśliwie zakochany w starszej od siebie Laurze. Czuje się przez nią dobrze zaopiekowany i pała do niej gorącym uczuciem, którego dziewczyna nie odwzajemnia. Jak każdy bohater romantyczny czytał także Księgi Zbójeckie. Bohater czuje ból świata, wewnętrzną pustkę, nie wie, co ze sobą zrobić. Stracił sens swojego życia. Decyduje się na popełnienie samobójstwa. Była to jednak nieudana próba. Kiedy dorósł, rozpoczął się w jego życiu okres licznych podróży. Będąc poza granicami kraju nauczył się wielu rzeczy. Okazało się, że za pieniądze można kupić wszystko: majątek, pozycję społeczną, a nawet miłość. Kordian nie zdawał sobie z tego sprawy, dopóki nie poznał Wioletty. Był w niej zadurzony, jednak jego uczucie nie było już takie gorące, jak do Laury. Był z nią dla przyjemności. Może też nie chciał być sam. Zdał sobie jednak sprawę, że kobietę interesuje się nim, ponieważ jest bogaty. Kiedy powiedział jej, że stracił wszystkie pieniądze, opuściła go bez zamiaru powrotu. Pokazuje to spryt naszego bohatera, który w ten sposób chciał sprawdzić szczerość uczuć partnerki. W Dover czyta „Króla Leara” Szekspira. Zawsze myślał, że życie opisywane w książkach jest prawdziwe. W tym momencie uświadomił sobie, że tak nie jest. Zarzucał literaturze kłamstwo i uświadomił sobie, że nie można żyć tylko książkami. Kordian wybrał się również do Rzymu. Chciał prosić papieża o wsparcie dla Polaków. Duchowny jednak odmówił i zagroził jego rodakom, że mają zaprzestać jakichkolwiek działań, albo on ich przeklnie. Był to punkt kulminacyjny rozczarowań głównego bohatera, który chciał jak najlepiej dla swojego kraju. O swoich wewnętrznych rozterkach mówi na szczycie góry Mount Blank. Stamtąd może widzieć świat, wzbić się wyżej. Czuje się jak ktoś wybitny, wyjątkowy, wybrany z tłumu. Rozmawia z Bogiem. Jego postawa jest pokorna i wyraża
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
a uniżenie. Zna swoją pozycję społeczną i miejsce w hierarchii. To tutaj rodzi się nowy Kordian. Bohater przechodzi przemianę wewnętrzną, która dzieje się samoczynnie. Doznał dużo rozczarowań w swoim życiu, spadł na dno i w tej chwili odbija się od niego. Przedstawia także swoją koncepcję Polski, jako Winkelrieda narodów. Odzyskał swoją wewnętrzną siłę i zapał do działania. Bierze udział w organizacji spiskowej, która ma na celu poprawienie losów ojczyzny. Sam podaje pomysł zabicia cara, jednak nikt nie chce podjąć się takiego działania. Bohater wykazuje się odwagą, ponieważ decyduje się zrobić to samodzielnie, na własną rękę. Jego zapał jednak mija, kiedy udaje się pod komnatę władcy Rosji. Trwa w nim walka wewnętrzna, w której udział biorą Strach i Imaginacja. Ostatecznie chłopak mdleje i zostaje przeniesiony do szpitala psychiatrycznego. Kiedy dowiaduje się, że czeka go śmierć jest na nią gotowy. Jak prawdziwy patriota pragnie zginąć w obronie kraju i swoich przekonań.
Ważną postacią w życiu chłopca jest sługa Grzegorz. Trwa przy Kordianie od kiedy był dzieckiem. Jest on dla chłopca ogromnym autorytetem, wzorem do naśladowania, nauczycielem, przewodnikiem. Przeżył już bardzo wiele i ma ogromne doświadczenie, którym dzieli się z chłopakiem. Opowiada mu różne bajki i historie, które mają na celu go umoralnić i wprowadzić w trudne dorosłe życie, w jakimś stopniu potem je zmieniają. Grzegorz jest wiernym opiekunem, ponieważ zjawia się także na egzekucji swojego podopiecznego, towarzyszy mu do samego końca. Chciał też imieniem Kordian, w przyszłości, nazwać swojego syna.
Laura to młoda dziewczyna, jednak starsza od głównego bohatera. Przyjaźni się z nim od dzieciństwa, jednak ich relacja jest bardziej opiekuńcza. Dziewczyna traktuje go jak młodszego brata lub syna, a nie jak potencjalnego kandydata na męża. Boi się o los chłopaka i obwinia się, że to właśnie ona jest powodem popełnionego przez niego samobójstwa.
Wioletta natomiast jest przeciwieństwem wyżej wymienionej Laury. Kobiecie zależy tylko i wyłącznie na pieniądzach i pragnie zdobyć bogatego męża, który mógłby spełniać jej zachcianki i kupować drogie prezenty. Poznała Kordiana we Włoszech, spotykali się. Kiedy dowiedziała się, że mężczyzna stracił majątek, spanikowała i oznajmiła, że nie chce się z nim spotykać. Bardzo płytko traktowała chłopaka. Uczucie tych dwojga wcale nie było gorące i żadne z nich nie cierpiało po rozstaniu.
Pojawia się także negatywna bardzo negatywna postać, którą jest car Rosji. Zostaje koronowany na króla Polski. To on ma być ofiarą spisku i próby zamachu głównego bohatera.
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Opracowanie
AUTOR:
Juliusz Słowacki (1809-1849) – polski poeta, przedstawiciel romantyzmu. Tworzył głównie dramaty, ale też wiersze, poematy i powieści poetyckie. Jest jednym z Wieszczów Narodowych. Słowacki jest również twórcą filozofii genezyjskiej, mówiącej o roli jednostki i narodu w historii. Tematyką utworów autora była walka narodowowyzwoleńcza oraz tematy egzystencjalne. Juliusz Słowacki był poetą nastrojów, mistrzem operowania słowem.
TYTUŁ:
„Kordian”
RODZAJ I GATUNEK LITERACKI:
Dramat (romantyczny)
DATA PUBLIKACJI:
„Kordian” został wydany w roku 1834, w Paryżu. Warto podkreślić, że Juliusz Słowacki opublikował wówczas swoje dzieło anonimowo.
CZAS I MIEJSCE AKCJI:
Akcja dramatu jest wyraźnie określona. Jest 31 grudnia 1799 roku (noc sylwestrowa). Akt drugi z kolei dzieje się w roku 1828. Miejscem akcji jest Londyn, Dover, Rzym, góra Mont Blanc, Watykan, Warszawa i Włochy (willa).
GENEZA UTWORU:
W roku 1833 Juliusz Słowacki przebywał w Genewie i to właśnie tam napisał swój dramat. Przyczyną stworzenia niniejszego dzieła była próba rozliczenia się Polaków z przeszłością, po 1830 roku. Słowacki porusza kwestię problemów politycznych i moralnych.
PROBLEMATYKA:
„Kordian” porusza problematykę narodową – moralne i polityczne podstawy pokolenia, które przeżyło powstanie listopadowe. Autor otwarcie krytykuje przywódców powstania, którym zarzuca brak zdolności strategicznych, ostrożność, a nawet zdradę. Jest to też próba podjęcia polemiki na gruncie ideowo-artystycznym z optymizmem Adama Mickiewicza. Wydarzenia realistyczne przeplatają się z elementami fantastycznymi.
BOHATEROWIE:
▪ Kordian – główny bohater. Początkowo nastolatek, którego dopadła tak zwana „choroba wieku”. Chłopak odczuwa apatię i niechęć do życia. Jest nieszczęśliwie zakochany w Laurze, starszej od niego kobiecie, która nie odwzajemnia uczucia. Skrajne nastroje prowadzą nastolatka do nieudanej próby samobójczej. Młodzieniec ma cechy bohatera werterycznego. W późniejszych wydarzeniach następuje transformacja – Kordian staje się mężczyzną i patriotą, poświęcającym się dla ojczyzny. Kordian posiada cechy romantyczne i idealistyczne, jest postacią dynamiczną, ciągle ulega zmianom.
▪ Laura – pierwsza miłość Kord
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
iana. Kobieta całkowicie ignoruje jego uczucie i nie zważa na jego emocje.
▪ Grzegorz – leciwy sługa Kordiana, który pragnął zarazić go patriotyzmem. Ko
chał go jak syna.
▪ Doktor, Strach i Imaginacja – poszczególne wcielenia Szatana, nawiedzające głównego bohatera.
▪ Wioletta – kobieta, którą Kordian poznał podczas pobytu we włoskiej wilii. Najważniejsze było dla niej bogactwo i osobiste korzyści majątkowe. Kiedy dowiedziała się, że bohater nie jest bogaty, odrzuciła go bezceremonialnie. Jest uosobieniem wszystkich chciwych kobiet.
▪ Papież – w dramacie pełni bardziej funkcję polityczną niż duchową. Zaleca Polakom poddanie się carowi. Sympatyk prawosławnej Rosji.
▪ Prezes – inspiracją dla stworzenia tej postaci była osoba Juliana Ursyna Niemcewicza. Jest to leciwy mężczyzna, o konserwatywnych i antyrewolucyjnych poglądach.
KRÓTKIE STRESZCZENIE FABUŁY:
Scena pod tytułem „Przygotowania” rozgrywa się w noc sylwestrową, roku 1799. Diabły i czarownice spotkały się w Karpatach, w grocie, aby podjąć decyzje w sprawie losów świata. Postacie stworzyły przywódców powstania narodowego Polaków. W kolejnym akcie poznajemy głównego bohatera – Kordiana. Młodzieńcem targa ból istnienia – „jaskółczy niepokój”. Ubolewa on również nad swoją nieszczęśliwą miłością do Laury. Chłopak idzie w ślady Wertera i próbuje popełnić samobójstwo. Kolejnym etapem w życiu bohatera są jego podróże. Wędrując przez wielkie miasta świata, Kordian zauważa, że wszystkim rządzi pieniądz i każdego można kupić. Na szczycie góry Mount Blanc, Kordian przechodzi przemianę i deklaruje zostać patriotą, walczącym o niepodległość Polski. Tworzy również słynne hasło o treści „Polska Winkelriedem narodów!”. Kordian trafia do Warszawy, w której panuje car Mikołaj I. Mężczyzna zostaje spiskowcem i chce przeprowadzić zamach na władcę. Dopadają go jednak demony i trafia do szpitala dla chorych umysłowo. Odwiedza go tam Szatan – Doktor, który ukazuje mężczyźnie bezsens cierpienia ludzkości. Ostatnia scena rozgrywa się na Placu Zamkowym. Kordian został skazany na śmierć za nieudaną próbę zamachu cara. W ostatniej chwili ktoś przynosi akt ułaskawienia. Nie poznajemy jednak dalszego zakończenia tej historii – nie wiemy, czy Kordian przeżył.
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Rozprawka
Temat: Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że bohaterowie z epoki romantyzmu są często zagubieni i szukają swojego miejsca na świecie?
W epoce romantyzmu powstało wiele utworów, które większość Polaków zna lub też znać powinna. Jak każdą epokę literacką, charakteryzowały ją pewne elementy, których próżno by szukać w innych epokach. Warto jako przykład podać kreację bohatera romantycznego. Posiada on bardzo specyficzne cechy, dzięki czemu łatwo można znaleźć go w utworze.
Moim zdaniem stwierdzenie, że bohaterowie z epoki romantyzmu są często zagubieni i szukają swojego miejsca na świecie, jest jak najbardziej prawdziwe, gdyż zagubienie to jedna z cech charakteryzujących bohatera romantycznego, co widać w utworach z tego okresu. Postacie odkrywają świat i osiadają w dogodnym dla siebie miejscu – często tam, gdzie znajdą jakąś kobietę, która skradnie ich serce.
Jako pierwszy przykład podam „Kordiana’’ Juliusza Słowackiego. Bohater tytułowy w pierwszej części utworu jest nieszczęśliwie zakochany w Laurze, która nie odwzajemnia jego uczucia. Młodzieniec nie czuje przez to sensu dalszego istnienia, dlatego też, niczym Werter (o nim mowa będzie w kolejnym akapicie), próbuje popełnić samobójstwo. Próba kończy się niepowodzeniem i bohater doznaje tylko niewielkich obrażeń, które nie zagrażają jego życiu. Kolejny etap jego życia wyznaczają liczne podróże. Kordian odwiedza miasta takie jak Londyn czy Rzym. W każdym z odwiedzanych miejsc dowiaduje się jakiejś prawdy o otaczającym go świecie i stale szuka swojego na nim miejsca. Wędrowiec przekonuje się na własne oczy, że pieniądze w ówczesnym świecie pełnią niezwykle istotną rolę i można za nie kupić dosłownie wszystko, nawet miłość, co dla nas, czytelników, może wydawać się niemożliwe. W rzeczywistości tak było. Kiedy pewna piękna i zarazem dostojna kobieta, która mu się podobała, odkryła jego fatalną sytuację materialną, od
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
razu zerwała z nim kontakt. To wydarzenie – obok kilku innych – otworzyło bohaterowi oczy. Ostatecznie, na szczycie Mont Blanc, młody mężczyzna przechodzi wewnętrzną przemianę i postanawia walczyć o niepodległość swojej ojczyzny. Losy Kordiana udowadniają, że stwierdzenie o zagubieniu bohaterów romantycznych jest prawdziwe.
Drugą książką, która zasługuje na uwagę, są „Cierpienie młodego Wertera’’ Johanna Wolfganga von Goethego. Utwór opowiada o postaci, która również doświadczyła nieszczęśliwej miłości, i to dwukrotnie. Po przeżyciu pierwszego zawodu miłosnego mężczyzna wyjechał. Chciał znaleźć swoje miejsce na ziemi. Osiedlił się na uboczu jednej z wiosek, dzięki czemu mógł żyć samotnie w ciszy. Poszukiwanie samotności również jest niezwykle istotną cechą charakteryzującą bohatera romantycznego. Kiedy Werter już się zadomowił w wiosce, poznał Lottę. Kobieta od pierwszego momentu skradła jego serce i mężczyzna starał się za wszelką cenę do niej zbliżyć. Rezygnował z podróżowania, by być blisko niej. Po pewnym czasie Lotta powiedziała mu otwarcie, że żywi do niego jedynie przyjacielskie uczucia. To również zasmuciło bohatera i dlatego wyjechał on na pewien czas, wtedy, kiedy tak naprawdę była odpowiednia pora na walkę o uczucia kobiety. Lotta nie była wtedy jeszcze w związku małżeńskim, więc była dla niego pewna szansa, którą on niestety zmarnował.
Z powyższych argumentów jasno wynika, że bohaterowie z epoki romantyzmu są często zagubieni i szukają swojego miejsca na świecie. Warto również zwrócić uwagę na fakt, iż spowodowane jest to zazwyczaj nieszczęśliwą, nieodwzajemnioną miłością. Starają się od niej uciec jak najdalej i dlatego przemieszczają się do innych miejscowości. Wędrując po świecie, poznają go i zaczynają go lepiej rozumieć. Taka podróż wspaniale oczyszcza nas i dodaje nam sił do dalszego działania i motywuje do niepoddawania się.
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Czas i miejsce akcji
Utwór pt. „Kordian” został napisany przez Juliusza Słowackiego w 1833 roku w Genewie. Dzieło wydano anonimowo 2 marca następnego roku w Paryżu. „Kordian” stanowi literacką odpowiedź na trzecią część „Dziadów” autorstwa Adama Mickiewicza. Słowacki nie zgadzał się z ideą mesjanizmu swojego konkurenta. Napisał „Kordiana” próbując znaleźć przyczynę klęski powstania listopadowego. Autor polemizując z poglądami Mickiewicza przedstawił swoją koncepcję historiozoficzną – winkelriedyzm.
Akcja pierwszej części utworu („Przygotowanie”) rozpoczyna się nocą w dniu 31 grudnia 1799 roku w tzw. Grocie Twardowskiego na Krzemionkach pod Krakowem. Akt pierwszy utworu pt. „Kordian” rozgrywa się w dworku Kordiana na początku IX wieku, gdy bohater ma 15 lat. Akt drugi ukazuje podróże tytułowej postaci po Europie – Anglii, Włoszech, Alpach, Watykanie. Opisywane zdarzenia miały miejsce w roku 1828. Akt trzeci („Spisek koronacyjny”) toczy się w roku 1829 w Warszawie.
„Kordian” jest przykładem dramatu romantycznego. Wskazuje na to m.in. występowanie bohatera romantycznego, synkretyzmu
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
rodzajowego oraz otwarta, luźna i fragmentaryczna kompozycja. Poszczególne części dzieła nie posiadają ciągu przyczynowo-skutkowego i nie wiemy, jak skończą się losy Kordiana. Główna postać w utworze przechodzi ewolucję i wewnętrzną przemianę. „Kordian” łączy w sobie elementy epickie (np. opowiadanie Grzegorza) z lirycznymi (np. monolog na szczycie Mont Blanc). Juliusz Słowacki dokonuje zmiany, gdyż nie przestrzega antycznej zasady decorum. Utwór jest niejednolity stylistycznie i łączy powagę z komizmem.
Głównym bohaterem utworu autorstwa Juliusza Słowackiego jest tytułowy Kordian. Jego imię pochodzące z języka łacińskiego sygnalizuje naturę bohatera -oznacza tyle, co „człowiek serca”. W pierwszym akcie zostaje przedstawiony jako nastoletni chłopak przeżywający ból istnienia (weltschmerz) z powodu wielkiej dojrzałości. Między jego pragnieniami a realnymi czynami dochodzi o konfliktu, co prowadzi do nadmiernej wrażliwości i poczucia wyalienowania. Kordian posiada cechy bohatera werterycznego oraz uosobienie poetyckie. Cechuje go niezwykła i nadmierna wrażliwość, brak poczucia sensu w życiu, a także marzycielstwo, wyobcowanie i samotność.