Rok 1984

„Rok 1984” George Orwell – najważniejsze informacje
„Rok 1984” to futurystyczna antyutopia o licznych podtekstach politycznych, napisana przez George’a Orwella i opublikowana w roku 1949. Utwór opisuje czasy bezwzględnego totalitaryzmu.
Geneza
Orwell napisał powieść w 1948 roku. Do napisania powieści zainspirował go pobyt w Hiszpanii, w czasie wojny domowej. Występuje wiele hipotez dotyczących tytułu książki. Najbardziej rozpowszechnioną jest ta, że autor odwrócił rok 1948 na 1984, jednak nie ma na to żadnego potwierdzenia.
Miejsce akcji
Londyn, miasto w Oceanii
3 supermocarstwa:
1. Oceania – Wielka Brytania, obie Ameryki, część Afryki, Australia i Oceania.
2. Eurazja – Związek Radziecka oraz Europa bez Wielkiej Brytanii
3. Azja Wschodnia – Chiny i inne kraje wschodnie
Państwa, które toczą ze sobą ciągłe walki, jednak przyczyna, zakończenie, chronologia nie są znane bohaterom, jak i czytelnikom.
Organizacja Oceanii
• Państwem rządzi Wielki Brat
• System zbudowany jest 4 ministerstw – Prawdy, Pokoju, Miłości, Obfitości
• Występują trzy grupy:1. Partia wewnętrzna (najwyższe funkcje w państwie)2. Partia zewnętrzna (urzędnicy niższego szczebla, pracownicy ministerstw, stale kontrolowani, środek społeczeństwa, podlegają licznym zakazom)
3. Prole (proletariusze, najniższa grupa społeczna, biedni mieszkańcy, najbardziej wolni, siła robocza)
• Organizacje – Policja Myśli, Liga Młodych, Młodzieżowa Liga Antyseksualna, Kapusie
Bohaterowie
Głównym bohaterem utworu jest Winston Smith – mężczyzna w średnim wieku, który jest pracownikiem Ministerstwa Prawdy. Zajmuje się ciągłym „aktualizowaniem” prasy. Jego zadaniem jest m.in. usuwanie nazwisk ewaporowanych osób, wymazywanie niespełnionych obietnic rządu. Jest żonaty, jednak mieszka samotnie, co ukazuje, że nie układa mu się w małżeństwie. Jego żona jest orędowniczką Partii. Dla Wielkiego Brata i Partii chciała spłodzić ze Smithem dziecko. Jej zamierzenia nie doszły jednak do skutku i małżonkowie rozstali się.
Streszczenie
Książka składa się z 3 części i podrozdziałów w nich zawartych.
Cześć 1
Akcja powieści dzieje się w Londynie. W mieszkaniu Smitha zostaje powieszony teleekran, który śledzi poczynania Smitha i nadaje treści propagandowe. Na Ministerstwie Prawdy widniał napis: „Wojna to pokój; Wolność to niewola; Ignorancja to siła”. Bohater postanowił pisać pamiętnik, choć był świadom konsekwencji tego czynu. Zorientował się, że w pamiętniku napisał słowa przeciw Wielkiem

Książka pod tytułem „Rok 1984” autorstwa George’a Orwella jest jedną z najbardziej niepokojących wizji przyszłości, jakie dotychczas czytałam. Zaliczana do kanonu literatury pięknej, ociera się o fantastykę naukową, która z roku na rok staje się coraz bardziej realna, a co za tym idzie – budzi coraz to większy niepokój. Zapewne kilka dekad temu utwór ten był zaledwie opowiastką, skrytą pod płaszczem krytyki władzy i ustroju. Jednak dziś, w dobie powszechnej inwigilacji, wszechobecnych urządzeń elektronicznych wyposażonych w kamery i mikrofony, w okresie gdzie w wielu częściach globu wolność człowieka jest haniebnie deptana, powieść ta nabiera coraz bardziej złowieszczego wydźwięku. Skłania do rozmyślań nad naturą człowieka i jego prawa do wolności słowa, myśli i przekonań. Książka odpowiada na pytanie, czym jest wolna wola, czym jest miłość oraz gdzie kończy się granica pomiędzy ochroną a kontrolą obywatela przez państwo.
Jako fanka wszelkich antyutopii, zachęcana pozytywnymi rekomendacjami znajomych czytelników, przeczytałam tę powieść wiele lat temu. I muszę przyznać, że mimo upływu czasu, wizja autora nadal tkwi w mojej głowie. Jest to jedna z tych książek, które pochłaniają doszczętnie, choć początkowo nie podeszłam tak entuzjastycznie, jak nakazywałyby to, jakże liczne wysokie oceny. Fabuła rozwija się dość powoli i mozolnie, stopniowo poznajemy ten dziwny i zatrważający świat, w którym przyszło żyć głównemu bohaterowi (Winston Smith). Początkowe rozdziały czytało mi się dość opornie i czułam znużenie, być może spodziewałam się dynamicznej akcji, druzgocących wydarzeń i dosadności przekazu. Szybko jednak przekonałam się, że autor słusznie wrzuca czytelnika w swój pozornie niewinny wykreowany świat, aby sam ocenił i odkrył jego wady. Stopniowo przywiązałam się do głównego bohatera, w którym narastał bunt przeciwko Partii, władzy i bezsensowności otoczenia. We mnie, jako w czytelniku, również tliło się zarzewie rewolucji, z wiszącą jednak nad bohaterem żelazną pięścią niechybnej kary. Pod koniec książki odnosiłam wrażenie, że czytam horror. Lęk narastał, pojawiła się też obawa o życie i przyszłość bohatera. Poczułam gorzki smak usilnych starań o zmianę i zderzenie z bezduszną machiną państwa i równie bezdusznymi ludźmi sterowanymi niczym marionetki. Jedną ze scen, która szczególnie wbiła mi się w pamięć, był donos dziecka na własnego ojca. System edukacji indoktrynował nawet małe dzieci, aby były wierne Partii, państwu, odrzucając nawet więzi rodzinne czy własne przekonania. Doprawdy ciarki przechodziły mi po plecach na myśl, jak łatwo można ukształtować człowieka i dopasować go do swych żądań. Cenzura, absolutna inwigilacja, zakłamywanie historii, propaganda i surowe karanie jakichkolwiek prób oporu ze strony obywatela to tylko nieliczne z rzeczy, które wzbudzają silny niepokój. Dlatego, iż stają się coraz bardziej realne i już nie kojarzą się tylko z ustrojem totalitarnym. Przedstawiony w powieści świat na pierwszy rzut oka może się wydawać

Utwór Georga Orwella pod tytułem „Rok 1984” rozpoczyna się od zwyczajnego powrotu do domu 39-letniego urzędnika Ministerstwa Prawdy – Winstona Smitha. Mieszkał on w Bloku Zwycięstwa, którego ściany były obwieszone plakatami przywódcy Partii rządzącej krajem – Wielkiego Brata. W mieszkaniu protagonisty znajdował się duży teleekran, który odrobinę przypominał lustro, ponieważ poza nadawaniem propagandowych wiadomości śledził, co robią mieszkańcy. Mężczyzna przeszedł do wnęki, która znajduje się poza zasięgiem urządzenia i zaczął pisać pamiętnik. Ówcześnie nie używało się rzeczy typu pióra i zeszyty, jednak Smith postanowił spisać swój dziennik w ten właśnie 'archaiczny’ sposób. Musiał się pilnować z tym, ponieważ wiedział, że grozi za to kara śmierci. Na samym początku zapisał datę ‒ „4 kwietnia 1984”, po czym zaczął opisywać wyjście do kina poprzedniego dnia, a także nietypowe zdarzenie z tego poranka, kiedy to do Departamentu Archiwów, na krótko przed godziną 11:00, a zarazem przed „Dwiema minutami nienawiści”, przybyły dwie osoby – urzędnik Wewnętrznej Partii O’Brien i dziewczyna z Departamentu Literatury. Na widok kobiety Smith pomyślał, że jest agentką Policji Myśli.
Rozpoczęły się „Dwie minuty nienawiści”. Na teleekranie pojawił się główny wróg partii Wielkiego Brata – Emmanuel Goldstein, na którego widok pracownicy urzędu zaczęli rzucać wszystkimi dostępnymi przedmiotami w ekran. Po chwili pojawił się Wielki Brat, który zaczął uspokajać zdenerwowane osoby. Na ekranie pojawiły się słowa Partii, przez które zgromadzeni ludzie doznawali 'olśnienia’.
Winston był jedną z osób, która nienawidziła ludzi rządzących ich państwem. Jego wzrok spotkał się z O’Brienem, który najwyraźniej również nienawidził Partii.
Smith spostrzegł, że zapisał w zeszycie słowa: „Precz z Wielkim Bratem”, a tym samym popełnił myślozbrodnię, za co mógł zostać aresztowany i ukarany zniknięciem ze świata. Nagle usłyszał pukanie do drzwi i przeraził się, ponieważ zostawił otworzony pamiętnik. Na szczęście okazało się, że to była sąsiadka z góry, która poprosiła o pomoc w naprawie zepsutego zlewu. Zgodził się, jednakże nie lubił zbytnio jej dzieci, ponieważ były one donosicielami, należącymi do młodzieżowej organizacji „Kapusie”, w związku z czym Winston musiał się bardzo pilnować.
Niedługo po powrocie do domu poszedł spać. Przyśniła mu się matka, dziewczyna z Departamentu Literatury i O’Brien, który powiedział mu, aby spotkali się tam, gdzie nie ma mroku. Nie wiedzieć czemu Smith czuł, że się to sprawdzi. Dzięki wizjom kobiet Smith uświadomił sobie, że znana mu historia nie była wiarygodnym źródłem informacji, ponieważ wszystko było w niej zmanipulowane lub zmienione przez ludzi zatrudnionych przez Partię. Następnego dnia, przed pójściem do pracy, Smith schował zeszyt do szuflady i położył na nim charakterystyczny śmieć, dzięki któremu wiedziałby, czy ktoś nieproszony podczas jego nieobecności ruszył pamiętnik.
W pracy Winston otrzymał zadanie przerobienia starego artykułu, w którym jest mowa o zniknięciu jakiegoś człowieka. Owo zadanie polegało na zmienieniu wspomnianej osoby a inną. W jego przegrodzie znajdował się teleekran, 'luka pamięci’, czyli otwór, do którego wrzucało się niepotrzebne pisma, a także 'mowopis’.
Podczas przerwy urzędnik spotkał Syme – filologa, który był również specjalistą od nowomowy. Obecnie pracował nad kolejnym wydaniem słownika wcześniej wspomnianej nowomowy, który ma pomóc w ograniczeniu zasobu słownictwa ludzi i dzięki temu między innymi zmniejszyć ryzyko myślozbrodni. Smith uważał go za niezwykle inteligentną osobę. W związku z tym Winston sądził również, że filolog prawdopodobnie niedługo zostanie wyeliminowany przez Partię. Urzędnik dostrzegł dziewczynę ze snu i ponownie utwierdził się w przekonaniu, że pracuje ona w Policji Myśli.
W mieszkaniu Smith nadal pisał pamiętnik. Przypomniał sobie historię sprzed trzech lat. Poszedł wtedy do dzielnicy, gdzie mieszkali ludzie ciężko pracujący ‒ prole, którzy nie należeli do Partii. Chciał skorzystać z usług prostytutki, co jednak nie było zbyt mile widziane w Oceanii – jego państwie. Kiedyś Winston miał żonę, którą kochał, jednak odeszła od niego, ponieważ nie chciał, aby spłodziła potomka, co uważałaby za swój obowiązek względem Partii.
Następnie Smith zapisał, że jego zdaniem jedyną grupą społeczną, która mogłaby obalić Wielkiego Brata, są prole, jednak jednocześnie zdaje sobie sprawę, że są oni zbyt zaślepieni, aby się zbuntować.
Urzędnik zaczął przeglądać swój stary podręcznik do historii i zaczął rozmyślać nad tym, jak mogło wyglądać życie przed rewolucją, która wydarzyła się w 1965 roku. Wtedy aresztowano trójkę ówczesnych przywódców Partii, którzy doprowadzili do tej właśnie rewolucji. Początkowo wypuszczono ich, ponieważ przyznali się do winy, jednak niedługo później ponownie ich złapano i skazano na karę śmierci. Smith domyślił się, że fakty zostały zmanipulowane, ale nie widział żadnego logicznego powodu, aby tak właśnie się stało.
Parę tygodni później urzędnik wyruszył na spacer. Udał się do dzielnicy proli. Tym zachowaniem przeciwstawił się 'tradycji’, według której pracownicy Partii mieli ze sobą spędzać wolny czas w świetlicy. Winston trafił do jakiegoś baru, gdzie spotkał zgarbionego starca. Zainteresował się nim, ponieważ chciał dowiedzieć się czegoś o tym, co się działo przed rewolucją. Niestety okazało się, że ów mężczyzna ma sklerozę i kompletnie nic nie pamięta. W związku z tym Smith wyszedł z baru i trafił do sklepu pana Charringtona, gdzie wcześniej kupił swój zeszyt. Sprzedawca zaproponował mu wynajęcie mieszkania na poddaszu, które okazało się bardzo ładne. Winston postanowił, że wróci dopiero za miesiąc, aby je wynająć. W związku z tym wyszedł na zewnątrz, gdzie znowu spotkał dziewczynę ze snu. Całkowicie upewnił się w przekonaniu, że jest agentką i że niedługo zostanie aresztowany.
Część druga
Dzień po spacerze bohater ponownie spotkał w pracy dziewczynę. Okazało się, że prawdopodobnie ma ona złamaną rękę, na co wskazywał fakt, że miała ją w temblaku. Potknęła się i upadła. Winston pomógł jej wstać. W tym czasie dyskretnie włożyła mu małą karteczkę do ręki. Mężczyzna nie mógł jednak sprawdzić, co było na niej napisane, ponieważ, jak wiadomo, wszędzie wisiały teleekrany. Włożył wiadomość między dokumenty. W pewnym momencie zauważył, że widnieje na niej napis „Kocham Cię”. Zaciekawiony, a jednocześnie podekscytowany pomyślał, że mógłby się z nią spotkać, zachowując odpowiednią ostrożność. Tydzień później nadarzyła się ku temu okazja – na stołówce spotkał ją i umówił się na randkę.
Tajemnicza dziewczyna miała na imię Julia. Okazało się, że wydawała się agentką Policji Myśli, ponieważ idealnie potrafiła zachowywać pozory. W rzeczywistości bowiem nienawidziła Partii za to, że zabraniała kontaktów seksualnych. Jako że oboje znaleźli się w lesie, gdzie nie ma telekamer, postanowili się kochać. Potem zasypiają razem.
Kiedy się obudzili, Julia była wyjątkowo czujna. Stwierdziła, że mogą się jeszcze spotkać, ale najwcześniej za miesiąc. Jednocześnie wyznała, że jest członkinią Ligi Antyseksualnej, co jest idealną przykrywką dla jej bardzo licznych romansów, które normalnie są karane.
Spotykali się co jakiś czas, jednak było to dosyć uciążliwe, bo ciągle musieli szukać nowych kryjówek. W końcu Smith zdecydował się wynająć mieszkanie na poddaszu sklepu Charringtona. Pierwsza randka w tym miejscu okazała się bardzo przyjemna, choć pojawił się pewien niemiły akcent – szczur. Winston bowiem panicznie bał się tych zwierząt.
Tak jak przewidywał urzędnik, po jakimś czas

AUTOR:
George Orwell (1903-1950) – brytyjski pisarz i publicysta. Nazywany był najlepszym kronikarzem angielskiej kultury XX wieku. Jego utwory odznaczają się inteligencją, dowcipem i wrażliwością na nierówności społeczne. Orwell był zagorzały krytykiem systemu totalitarnego, zarówno hitlerowskiego, jak i stalinowskiego. Popierał socjalizm demokratyczny. Swoje poglądy przenosił na fabułę utworów. W dorobku Orwella znajdziemy powieści i felietony, ale też krytykę literacką. Ten niezwykle ceniony autor wywarł ogromny wpływ na kulturę współczesną, a jego niektóre utwory z dekady na dekadę stają się coraz bardziej aktualne.

TYTUŁ:
„Rok 1984”

RODZAJ I GATUNEK LITERACKI:
Epika → powieść
science fiction

DATA PUBLIKACJI:
Ta futurystyczna dystopia została wydana (w ojczystym języku autora) po raz pierwszy 8 czerwca 1949 roku. Kwestia wydania polskiego jest nieco skomplikowana. Pierwszy polski przekład Juliusza Mieroszewskiego ukazał się w roku 1953, było to jednak wydanie na emigracji, przez Instytut Wydawniczy w Paryżu. W PRL powieść ta była zakazana przez cenzurę, gdyż krytykowała totalitaryzm. W roku 1980 powieść była publikowana w naszym kraju przez tak zwane wydawnictwa niezależne – były to utwory bezdebitowe, czyli takie, które nie zostały dopuszczone do rozpowszechniania przez stosowny urząd. Oficjalne polskie wydanie książkowe miało więc miejsce dopiero w roku 1988.

CZAS I MIEJSCE AKCJI:
Z punktu widzenia autora akcja powieści dzieje się w przyszłości. Początek jest wyraźnie określony, jest to dzień 4 kwietnia 1984. Nie znamy jednak daty końca wydarzeń, gdyż główny bohater utracił poczucie czasu i nie potrafił określić dokładnie jego upływu. Możemy przyjąć, że minęło kilka miesięcy. Miejsce akcji to Londyn, w alternatywnej rzeczywistości. Miasto to leży w Oceanii, która jest jednym z trzech wielkich mocarstw. Pozostałe dwa noszą nazwy Eurazja i Wschódazja. Kraje te toczą ze sobą bezustanne wojny i zwierają sojusze.

GENEZA UTWORU:
W 1936 roku autor, pracujący wówczas jako dziennikarz, trafił do Hiszpanii ogarniętej wojną domową. Zderzył się tam ze stalinizmem (był to ustrój totalitarny). Napotkane tam wydarzenia zainspirowały Orwella do napisania antyutopijnej powieści. Autor ubrał w fikcyjną szatę swoje przemyślenia na temat ustroju, potęgi władzy i ograniczeniu praw jednostki. Książka ta była ostatnim dziełem George’a Orwella.

PROBLEMATYKA:
Książka pod tytułem „Rok 1984” jest wielkim protestem przeciwko totalitaryzmowi. Autor ukazuje system działania fikcyjnego państwa, ukazując przerażającą wręcz kontrolę, inwigilację i posłuszeństwo mieszkańców. Każda próba buntu może być karana śmiercią lub gorszą opcją – całkowitym wymazaniem z historii. Partia stara się władać nawet ludzkimi umysłami, wprowadzając Policję Myśli. Jednostka społeczna nie ma żadnej wolnej woli, powinna być całkowicie podporządkowana jedynej słusznej Partii. W ułatwieniu śledzenia i kontroli pomagają władzy urządzenie elektrofoniczne – na przykład wszechobecne teleekrany i kamery. Prawda, poddawana licznym zakłamaniom i manipulacjom właściwie nie istnieje. Miłość pomiędzy Julią a Winstonem jest narzędziem ich buntu. Społeczeństwo jest podzielone na klasy: najwyżej w hierarchii postawieni są urzędnicy Partii (Partia Wewnętrzna), którzy stanowią 2% populacji. Środkowa klasa to członkowie Partii niższego szczebla, tak zwana Partia Zewnętrzna, stanowiąca 13% populacji. Ostatnia klasa – najliczniejsza, stanowiąca 85% ogółu – to „prole”, proletariusze. Jest to klasa pracująca, uważana przez wyżej sklasyfikowanych za „podludzi”. Kolejny motyw w powieści to zakłamanie. Głównymi aparatami władzy państwa są cztery ministerstwa. Ministerstwo Pokoju w istocie zajmuje się ciągłymi dzia

„Rok 1984” to tytuł powieści autorstwa George’a Orwella. Ta futurystyczna dystopia, nawiązująca do gatunku science fiction, została wydana po raz pierwszy 8 czerwca 1949 roku. Ze względu na panującą w PRL cenzurę, na polskie wydanie czekaliśmy aż do roku 1988. Książka krytykuje totalitaryzm i obnaża wszelkie jego wady. Świat przedstawiony wydaje się być dosadny, a wręcz przesadzony. Jednak powieść ta z roku na rok staje się coraz bardziej aktualna i realna, mimo iż obecnie totalitaryzm kojarzy nam się z odległymi czasami. Książka absolutnie warta przeczytania, która skłania do refleksji, a czasami napawa lękiem.
BOHATEROWIE PIERWSZOPLANOWI:
Winston Smith – główny bohater powieści, trzydziestodziewięcioletni mężczyzna. W przeszłości porzuciła go żona (Katherine), gdyż nie mieli potomka. Smith jest urzędnikiem państwowym (Partia Zewnętrzna) w Departamencie Archiwów Ministerstwa Prawdy, oddanym swej pracy i postulatom „ukochanej” Partii. Prędko okazuje się jednak, że to tylko pozory, a przekonania Winstona są zgoła odmienne. Uważa swoją pracę za bezsensowną, poprawia artykuły prasowe tak, aby były zgodne z propagandą władzy; z kolei Partię, na czele z Wielkim Bratem, wręcz nienawidzi. Obserwujemy narastający wewnątrz bohatera bunt przeciwko zakłamaniu, podporządkowaniu i inwigilacji. Winston zdaje sobie jednak sprawę, że nie może uzewnętrznić swoich myśli, gdyż spotka go kara lub śmierć. Jego życie odmieniło się, kiedy poznał Julię, młodą, piękną kobietę. Ich miłość stała się symbolem tego buntu. Potajemne spotkania przerodziły się w łamanie prawa i sprzeciw wobec zasadom. Winston nawiązał współpracę z ruchem opozycyjnym, jednak został zdekonspirowany i aresztowany. Funkcjonariusze torturowali Smitha i poddali go praniu mózgu, w efekcie czego całkowicie zmienili myślenie mężczyzny, który wyrzekł się miłości do Julii i zaczął kochać Partię oraz Wielkiego Brata. Winston Smith jest symbolem bezradności jednostki wobec machiny aparatu państwa i potęgą totalitaryzmu.
Julia – dwudziestosześcioletnia dziewczyna, o wysportowanej sylwetce i pięknych, ciemnych włosach. Pracuje w Departamencie Literatury. Lubi dobrą zabawę, przyjemności i rozrywkę, a więc wszystko to, czego zakazuje prawo. Odważnie sprzeciwia się wszelkim zasadom, niejednokrotnie się narażając i balansując na krawędzi. Kobieta w przeszłości miała wielu kochanków, głównie członków Partii, gdyż seks również był uważany za zbrodnię. Jest członkinią Młodzieżowej Ligi Antyseksualnej, jednak w życiu osobistym postępuje zupełnie inaczej niż głoszą zasady owej Li

Gdy pierwszy człowiek zaczął tworzyć grupy, by razem zapewniać sobie bezpieczeństwo, jedna lub kilka jednostek zdobywała władzę. Do dziś patrząc od prezydentów i przedstawicieli danych państw, po gminy czy powiaty, ktoś dzierży w nich władzę. Skoro przetrwaliśmy tyle lat dzięki porządkowi społeczeństwa, władza musi być w stu procentach bezpiecznym środkiem. No właśnie nie do końca. Czasem to władza potrafi omamić człowieka, albo sprawić, że przestanie jednego przypominać.
W obecnych czasach wyróżniamy trzy różne ustroje polityczne: demokrację, autorytaryzm i totalitaryzm. W każdym z nich władza inaczej sprawuje w kraju władzę. Jednakże totalitaryzm, który władzę dzierży w sposób absolutny, został świetnie przedstawiony w „1984” Georga Orwella. Główny bohater, Winston Smith, żyje w antyutopijnym świecie. Podzielony jest na trzy wielkie mocarstwa: Eurazję, Wschódazję i Oceanię, w której mieszka Winston. Ustrojem politycznym jest zdecydowanie totalitaryzm: obywatele nie mają prawa do posiadania zdania odmiennego, do postulatów głoszonych przez Partię, przez cały czas osoby należące do partii są śledzone przez teleekrany, a wszelki bunt jest natychmiastowo uciszany. Świat w którym żyje główny bohater opiera się na władzy absolutnej, która nie dopuszcza do siebie czegokolwiek innego niż własnych planów. Okupieni władzą rządzący i chęcią utrzymania przy życiu idei, patrzą nie na dobro społeczeństwa, ale na dobro własne. Taka władza powinna być moralnie nie akceptowalna, gdyż uniża części jednostek, które pomimo różnic, są sobie równe. Niestety totalitaryzm nadal istnieje w obecnym świecie, a ludzie żądni władzy, nie będą bali się go użyć. Władza która nie uważa człowieka za osobną jednostkę, a jedynie ziarenko w morzu piasku, sprawuje władzę nieprawomyślną.
W utworze pod tytułem „Balladyna” napisanym przez Juliusza Słowackiego władza również ma swój udział w śmierci i cierpieniu wielu osób, a sprawczynią wszystkich zbrodni jest Balladyna. Na samym początku chciała po prostu z