Menu książki:
Ziemia planeta ludzi
Recenzja książki
Antoine de Saint-Exupéry „Ziemia planeta ludzi” – recenzja książki„Ziemia, planeta ludzi” napisana przez Antoine de Saint-Exupéry to książka nie tylko dla pasjonatów lotnictwa, ale dla wszystkich tych, którzy lubią ciekawe podróże, poznawanie obcych kultur a zwłaszcza ludzi i ich emocji. Utwór ten został wydany po raz pierwszy w 1939 roku, jeszcze przed wybuchem drugiej wojny światowej i został oparty na własnych przeżyciach autora, który latając jako francuski pilot, przeżył liczne przygody. Antoine de Saint-Exupéry zadedykował tę książkę swojemu koledze, pilotowi Henrykowi Guillaumet, który razem z nim pracował w Towarzystwie Latecoere.„Ziemia, planeta ludzi” składa się z ośmiu części, stanowiących osobne opowiadania. Jest to dzieło, które trudno zaliczyć do jednego gatunku. Pojawiają się w nim elementy powieści, eseju, dziennika podróży czy prywatnego pamiętnika z elementami filozoficznego morału. Autor pisze w pierwszej osobie, językiem ciekawym i poetyckim. Utwór ten cechuje ponadczasowy i uniwersalny charakter, przez co jest atrakcyjny także dla współczesnego czytelnika.O czym pisze Saint-Exupery? Pisze o samolotach, ale głównie o człowieku, jego życiu i śmierci, odwadze i strachu. Jest tam sporo prywatnych przemyśleń, powstałych przy okazji wykonywania zawodu pilota i związanych z tym historii. Pojawiają się liczne uczucia związane z lataniem, takie jak samotność w trakcie podróży i obawa przed niebezpieczeństwem. Jest także przyjaźń i braterstwo z innymi pilotami. Każdy lot to zmaganie się z naturą i umiejętność czytania znaków, jakie przyroda wysyła pilotowi. Świat widziany z góry, wygląda bowiem inaczej. Gdy człowiek pozostaje w przestrzeni wypełnionej ciszą, gwiazdami i chmurami, może spojrzeć na ludzi i wszystko to co go otacza z innej perspektywy. Życie pilota to jednak nie tylko pełna spokoju i wewnętrznego wyciszenia noc w kabinie samolotu, ale także ciągłe zmaganie się z pogodą, niebezpieczeństwem i śmiercią, która może nadejść w najmniej oczekiwanym momencie. Sam autor także wiele lat później zginął za sterami samolotu w wypadku w 1944 r. Pisarz zwraca uwagę jak ważne są umiejętności, sumienność i doświadczenie w tym zawodzie. Pilot odpowiada nie tylko za swoje życie, ale i innych ludzi. Saint-Exupéry pisze o trudnych chwilach, jakie spędził ze swoim przyjacielem na Saharze po wypadku lotniczym. Dowiadujemy się co dzieje się, kiedy zaczyna mu brakować wody do picia, jak wyobraźnia płata mu figle, kiedy jest już strudzony wędrówką. Wówczas kolejne miasta, jeziora, oazy okazują się tylko „mirażami”. Autor mówi nam tu też, że o przeżycie walczył nie tylko dla siebie, ale również dla bliskich, którzy na niego czekali.„Ziemia, planeta ludzi” to także cykl opowiadań zawierających pasjonujące przygody z dalekich zakątków świata. Mamy tu sceny z życia Arabów i poznajemy ich kulturowe zwyczaje. Są one obce i czasem niezrozumiałe dla Europejczyków, ale także można dopatrzeć się w nich człowieczeństwa. Pasja pilota do latania i opis samolotów, wskazuje na postęp naszej cywilizacji. Samolot z jednej strony, daje człowiekowi wolność podróżowania po świecie, ale z drugiej strony powinien być przestrogą przed bezmyślnym poddaniu się nowoczesności. Maszyna jednak nie zastąpi rozumu i doświadczenia ludzkiego.„Ziemia, planeta ludzi” to także skarbnica życiowych mądrości i ciekawych przemyśleń. Autor wskazuje, że takie wartości jak: więzy rodzinne, koleżeńskie, zawodowe, przyjacielskie, traktowanie wykonywanej pracy z szacunkiem i satysfakcją, są konieczne do tego, aby człowiek wiódł szczęśliwe życie, w zgodzie ze sobą, otoczeniem i całą planetą. Przez to już sam tytuł utworu zawiera bardzo ważną wskazówkę, że to ludzie są częścią planety, ale muszą być też za nią odpowiedzialni.Czy książka ma jakieś minusy? Osobiście stwierdzam, że były w niej momenty, które mnie trochę nudziły. Nie wiem też, czy wszystko o czym napisał autor wydarzyło się naprawdę. Uważam, że jej lektura może być cenną nauką, zwłaszcza dla młodych ludzi, którzy gubią się we współczesnej codzienności i szukają życiowej drogi. Przykład bohaterskiej postawy pilotów pokazuje nam, że warto wykonywać ten zawód z pasją i takim zaangażowaniem. Główne przesłanie, które zapamiętałam z tego utworu to takie, aby szanować innych ludzi i być szczęśliwym. Trzeba także mieć jasno określony cel w życiu i pielęgnować swoje pasje. Bez względu na okoliczności, należy z uporem walczyć o tego „Mozarta” czyli wewnętrzne piękno, które każdy z nas ma w sobie.
Streszczenie szczegółowe
Książka dedykowana jest Henrykowi Guillaumet. Antoine de Saint Exupéry to jednocześnie autor i główny bohater powieści ,,Ziemia, planeta ludzi”.
I. ,,Linia”
Jest rok 1926. Poznajemy młodego pilota cywilnego. Wspomina on starszych kolegów, którzy zginęli pracując w tym zawodzie. Antoine zostaje wezwany do gabinetu dyrektora. Ten przydziela mu zadanie. Następnego dnia ma lecieć do Afryki. Jednak mężczyzna nie czuje się przygotowany. Hiszpania ma małe wyposażenie w schronienia dla lotników. Bohater odbywa rozmowę z doświadczonym pilotem – Guillaumetem. Kolega opowiada o poznaniu szlaków. Mówi, że warto zaprzyjaźnić się z Hiszpanią. Antoine zaczyna zaznaczać krzyżykami miejsca lądowań oraz zasadzki. Następnie żegna się z Guillaumetem. Pilot zostaje obudzony o trzeciej nad ranem. Trzydzieści minut później czeka na autobus. Dyrektor informuje, że Lécrivain nie wylądował w nocy w Casablance. W omnibusie panuje tajemniczy nastrój. Saint-Exupéry wraca pamięcią do Mermoza. Znalazł się on kiedyś w okolicy Czarnego Kotła. Mężczyzna leciał pod chmurami. Wtem na morzu zaczęły wznosić się trąby wodne. Mimo wszystko Mermoz nie odczuwał strachu. Narrator wspomina chwile, kiedy znajdował się nad Saharą. Nagle okazało się, że Antoine i jego radiotelegrafista Néri zostali wprowadzeni w błąd. Lotniska nie mogły określić położenia samolotu, a benzyna się wyczerpywała. Po pewnym czasie mężczyźni dostali informację, że Saint-Exupéry przeleciał zbyt blisko hangarów startując z Casablanki. Wtem przemówiła Tuluza. Uświadomiła podróżników, że mają benzyny na dwie godziny lotu i najlepszą opcją byłoby dolecenie do Cisneros.
II. ,,Koledzy”
Antoine de Saint-Exupéry wraca myślami do kolegów. Relacjonuje stworzenie przez nich (w tym przez Mermoza) francuskiej linii lotniczej, która łączyła Casablankę z Dakarem. Niegdyś Mermoza złapali Maurowie i więzili go przez dwa tygodnie. Lotnik był przerażony. Potem mężczyzna miał misję zbadania odcinka Buenos Aries – Santiago oraz zbudowania mostu nad Andami. Pilot przeanalizował góry i przekazał tę drogę Guillaumentowi. Mermoz poznał wiele pięknych obiektów. Piaski, góry, morze to elementy, których już się nie obawiał. Po dwunastu latach pracy, kiedy mężczyzna przelatywał nad południowym Atlantykiem, wyłączył tylny silnik. Nastąpiła cisza. Mermoz nie wrócił już z tej wyprawy. Nauczył innych, że ludzka więź jest potrzebna. Narrator mówi o załogach Lotniczego Towarzystwa Pocztowego lądujących na pustyni Rio de Oro. Pierwszą z tych osób był Riguelle, który osiadł z przyczyny pęknięcia korbowodu. Postanowiono więc zabrać załogę Riguelle’a. Zajął się tym Bourgat. Niestety nie udało mu się tego zrobić. Aby uratować samolot poprzednika, Antoine wraz z zespołem wyruszył w teren. Po jakimś czasie wreszcie spotkali się z obsługą. Autor składa Guillaumentowi świadectwo swojej pamięci. Siódmego dnia od zniknięcia, kiedy lotnik szukał przyjaciela, ktoś poinformował Saint-Exupérego, że zagubiony żyje. Czterdzieści minut później koledzy się zobaczyli. Radość, która go objęła, była niespotykana. Potem główna postać mówi o dumie z zawodu pilota. Nie tylko liczy się chęć, lecz również stan zdrowotny i wytrwałość.
III. ,,Samolot”
Narrator przybliża czytelnikom zawód pilota. Chce pokazać na czym polega wymieniona profesja i z czym się wiąże. Autor daje nam do zrozumienia, że to zajęcie wymaga postawienia sobie pewnych celów. Podpowiada, że warto wykorzystywać postępy techniki. Mówi także o tym, że bardzo ważne jest to, aby pamiętać o priorytetach lotnika. Należy pamiętać o tym, że nie jest to konkurencja o wyższe wzniesienie się do góry. Antoine de Saint-Exupéry mówi o doskonaleniu maszyn. Urządzenia wykorzystywane podczas lotów nie mają już tak wielkiego znaczenia jak kiedyś. Dzisiaj zapominamy, że silnik się obraca. Nie przywiązujemy do tego wagi, bo jest to dla nas normalne i logiczne. Porównuje silnik do ludzkiego serca. Kiedy pilot startuje, ma styczność z wodą i powietrzem. Opowiada o odczuciach wtedy, jak samolot się unosi. Porównuje to do zrywania kwiatów.
IV. ,,Samolot i planeta”
W tej części jest mowa o podróży i poznawaniu nowych miejsc. Nie zdajemy sobie sprawy ile dał nam rozwój środków transportu. Dzięki samolotom jest nam dane odkrywanie nieznanych dotąd obszarów. Dzięki statkom powietrznym możemy zapoznawać się z naszą planetą, poznawać ją. Mimo, iż wydawało się to niemożliwe to aktualnie mamy taką możliwość i jest to piękne. Następnie autor opowiada o podróży, kiedy w pierwszych latach istnienia linii Casablanca-Dakar, wylądował na płaskowzgórzu. Bardzo trudno było mu wydostać się z urwisk, teren temu nie sprzyjał. Antoine był sam na obcych ziemiach. Nie wiedział kompletnie jak ma się odnaleźć. Swoje przemyślenia kończy marzeniami o śnie.
V. ,,Oaza”
Pisarz przedstawia lot do Argentyny niedaleko Concordii i opisuje oazę. Wylądował na ziemi uprawnej. Mieszkająca niedaleko para małżeńska zaoferowała mu gościnę. Dom nieznajomych osób był dziwny. Wyglądał niczym twierdza lub klasztor. Antoine poznał dwie córki małżeństwa, które przywitały się z nim podając rękę. Był nimi zachwycony. Bohater zaczął oglądać mieszkanie. Podobało mu się to, w jaki sposób miejsce było zaniedbane. Kiedy mężczyzna chciał przejść z salonu do jadalni, prawie wpadł w dziurę w podłodze. Wędrowcowi w zwiedzaniu domu towarzyszyły dwie piękne kobiety. Były dzikie i poruszały się bardzo dynamicznie. Śledziły one każdy jego ruch. Córki postanowiły zażartować z mężczyzny, kiedy siedzieli przy stole. Powiedziały mu, że blisko niego znajduje się gniazdo żmij, które co wieczór około dziesiątej wracają do siebie. Antoine rzucił wzrokiem na twarze dziewcząt. Podziwiał ich wspaniałość. Nie mógł ukryć tego, jakie zrobiły na nim wrażenie. Było to coś wspaniałego.
VI. ,,Na pustyni”
Kiedy Antoine de Saint-Exupéry znajdował się na pustyni, był bardzo samotny. Trzy lata spędzone w odosobnieniu dały mu do zrozumienia, że młodość przemija. Mówi o ludziach, którzy nie odczuwają przemijania. Świadomość upływania czasu jest bardzo ważna. Pustynia tylko wydaje się być pustką i milczeniem. Narrator uważa, że dzieje się tak, ponieważ nie chce ona odkryć swoich tajemnic. Pilot wspomina przymusowe lądowanie razem z Riguellem i Guillaumetem w pobliżu fortu Nouatchotty. Spotkali tam starego sierżanta i piętnastu Senegalczyków. Ci odebrali ich bardzo mile, ponieważ rzadko kto zjawiał się w forcie. Przyjaciele czuli się jak u siebie w domu. Mieszkańcy poczęstowali podróżników winem oraz z nimi porozmawiali. Autor opisuje kolejny fort. Wraz z kolegami dociera do Port-Étienne. Naczelnik tego miejsca pokazuje im swój ogród. W rzeczywistości rosną tam trzy zielone listki. Mężczyzna mówi o Maurach. Wychodzili oni z nieznanych miejsc i przychodzili do fortów w celu kupna potrzebnych rzeczy spożywczych. Niektórzy z nich podróżowali razem z lotnikami. Maurowie opowiadali o nagich kobietach, które tańczyły wśród kwiatów. Wspólnota ta była zdania, że Bóg Francuzów jest hojniejszy niż Bóg Maurów. Kemal i jego brat Muyan zapraszają Antoine’go do namiotu. To mieszkańcy obozowiska w Cap Juby. Rozmawia z nim tylko Kemal, który odpowiada za brata. Przekazuje mu, że Muyan będzie strzelał do Antoine’go, jeśli spotka go daleko od fortu. Niewolnik Maurów (Bark) co wieczór zwracał się do bohatera z prośbą o wywiezienie go do Juby. Kiedy Saint-Exupéry pyta mężczyznę co robił w Marakeszu, ten opowiada o zawodzie poganiacza bydła. W tym czasie nosił imię Mohamed. Antoine pod wpływem Maurów kupuje Barka za dwadzieścia tysięcy franków. W ten sposób mężczyzna wyzwolił go ze stanu niewolnictwa. Następnie pilot pożegnał się z Barkiem, a ten został wysłany dalej. Odzyskał swoje poprzednie nazwisko i zaczął wydawać pieniądze. Rozdawał je innym ludziom, ciesząc się, że może pomóc.
VII. ,,W sercu pustyni”
Główny bohater napotkał niskie chmury na granicy Morza Śródziemnego. Postanowił zejść na dwadzieścia metrów. Nie pomagała mu w tym ulewa. Andrzej Prévot, jego mechanik, podawał mu jednego papierosa za drugim. Następnie pilot poprosił o kawę. Pomocnik chwilę później wrócił z termosem w ręku. Saint-Exupéry był bardzo wdzięczny. Minęło półtorej godziny. Deszcz przestał padać i było dosyć ciemno. Potem lotnik postanowił zatankować benzynę. Zatrzymali się na stacji Tunis. Mężczyźni byli świadkami wypadku. Widzieli dwa zderzające się z sobą samochody. Jakiś człowiek był ranny. Antoine wraz z współpracownikiem wrócili do lotu. Kierowali się na Benghazi. Wylądowali o godzinie dwudziestej trzeciej. Postój trwał zaledwie dwadzieścia minut. Po tym czasie ruszyli dalej. Pilot podążał do Kairu samolotem typu ,,Simoun”. Podróż trwała już trzy godziny. Okazało się, że Antoine stracił orientację. Nagle oboje poczuli trzęsienie ziemi. Przez to kabina została zniszczona, a okienko wyrwane. Mężczyźni postanowili wyskoczyć przez witraż. Na szczęście uratowali się przed śmiercią. Prévot wyłączył akumulatory i rozpalił ognisko. Zatrzymali się na pustyni. Posiadali oni niewielkie zapasy jedzenia. Saint-Exupéry zamierzał zasnąć. Nie krył zadowolenia, że nie był sam. Potem lotnicy szukali źródła wody. Po przejściu ponad sześćdziesięciu kilometrów, podróżnicy postanowili wrócić do miejsca samolotu. Byli bardzo spragnieni. Prévot zaczął płakać. Antoine starał się go pocieszać. Mężczyźni poszli spać. Rano zebrali trochę rosy do szklanki. Napój był obrzydliwy, ale nie czuli go tak bardzo, bo byli spragnieni. Nikt nadal ich nie poszukiwał. Mechanik rozpalił ognisko na wypadek odwiedzin. Miejsce postoju było bardzo suche. Pustynia Libijska posiadała mniejszą wilgotność od Sahary. Saint-Exupéry samotnie wybrał się w celu znalezienia pomocy. Niestety doznał mirażu. Pilot miał omamy. Myślał, że razem z nim są Arabowie. Wędrowcy byli bardzo spragnieni. Postanowili więc rozciąć spadochron na trójkąty w celu zebrania rosy. Zebrali aż dwa litry wody. Niestety jej smak spowodował wymioty. Mężczyźni zaczęli iść prosto przed siebie. Mechanik miał wrażenie, jakby niedaleko nich znajdowało się jezioro. Postanowił iść na przechadzkę. Antoine ledwo żywy rozpoczął pisanie listu pośmiertnego. Prévot nie wracał. Po pewnym czasie narrator odnalazł swojego przyjaciela. Mężczyźni byli tak zdesperowani, że zaczęli się żegnać z ludzkim życiem. Myśleli o cierpieniu. Jednak nie chcieli się jeszcze poddawać. Wyruszyli dalej. Wędrówce towarzyszył wiatr zachodni, który dodatkowo ich wysuszał. Piloci nie jedli zbyt dużo, lecz bardziej dotykało ich pragnienie. Nagle znaleźli w piasku ślady człowieka. Mężczyźni usłyszeli pianie koguta. Antoine miał halucynację: widział trzy goniące się psy. Po chwili ujrzeli dwóch Beduinów. Arabowie ocalili życie podróżnikom. Podróżnicy byli pełni wdzięczności.
VIII. ,,Ludzie”
Końcowy fragment książki mówi o przemyśleniach autora. Przeżył on bardzo ciężkie chwilę, było z nim nie najlepiej. Myślał, że jest zagubiony, jednak zaznał spokoju i ostatecznie poczuł ulgę i szczęście. Nie potrafimy przeczuwać tego, co może się zdarzyć. Antoine opowiada o swojej obecności w Hiszpanii. Był wtedy korespondentem wojennym. Małoletni wojskowi dostawali rozkazy ataku na fortece. W pewien sposób szli na śmierć. Bohater wspomina pobyt w Paryżu razem z Mermozem. Jego przyjaciel zaczął opowiadać o swojej pracy w księgowości w Barcelonie. Mężczyzna został kiedyś poinformowany, że jego kolega uległ śmierci. Odczuwał wolę walki, chciał by nastała sprawiedliwość. Narrator mówi o więzi z ludźmi. Kolegami są tylko te osoby, które myślą w ten sam sposób. Ważne jest odnalezienie celu, sensu istnienia. Aby zrozumieć drugiego człowieka, trzeba być sobą. Wojna niszczy człowieczeństwo. Zwycięża ten, kto zginie ostatni. Nienawiść zespala ze sobą solidarność. Doznamy szczęścia dopiero wtedy, kiedy uświadomimy sobie w życiu swoją rolę. Będziemy mogli spokojnie żyć i spokojnie umierać. Śmierć nie jest niczym złym. To coś, co w końcu przyjdzie prędzej czy później. Autor wraca myślami do urzędników, którzy służyli mu podczas pierwszego pocztowego lotu. Razem z nim w wagonie jechali polscy robotnicy. Antoine zaczął im się przyglądać. Pochylił się nad jakimś dzieckiem, którego nazwał Mozartem. Opowiada o arcydziele piękna i wdzięku. Narrator nie wierzy w litość. Antoine de Saint-Exupéry kończy swoje przemyślenia słowami, które mówią o tym, że tylko Duch może stworzyć Człowieka.
Plan wydarzeń
Plan wydarzeń:
1. Wspomnienie o Guillaumecie.
a) Rady doświadczonego pilota.
b) Zaznaczenie przez kolegę obiektów na mapie.
c) Pożegnanie się z Guillaumetem.
2. Opis przygotowań do pierwszego lotu.
a) Obudzenie się Antoine’go o trzeciej nad ranem.
b) Oczekiwanie na przyjazd autobusu.
c) Zła informacja od dyrektora.
3. Nawiązanie do Mermoza.
a) Podróż nad chmurami.
b) Wzniesienie się trąb wodnych na morzu.
c) Pozytywne zakończenie lotu i odwaga przyjaciela.
4. Rozpamiętywanie wycieczki nad Saharą.
a) Wprowadzenie narratora i jego radiotelegrafisty w błąd.
b) Wiadomość o wystartowaniu zbyt blisko hangarów.
5. Refleksja pilota na temat więzi z naturą.
6. Przypomnienie postaci Mermoza.
a) Lądowanie nad Saharą.
b) Pojmanie lotnika przez Maurów.
c) Zniknięcie mężczyzny.
7. Powrót do akcji ratunkowej na pustyni Rio de Oro.
a) Uszkodzenie się maszyny.
b) Pomoc Antoine’go.
8. Przekonania autora o rozwoju technologii.
9. Wypowiedź Saint-Exupery’ego na temat podróży.
10. Wspomnienia lotu linią Casablanca-Dakar.
11. Przywołanie wycieczki do Argentyny, niedaleko Concordii.
a) Ugoszczenie pilota przez pewne małżeństwo.
b) Poznanie córek dobrych ludzi.
12. Relacja przymusowego lądowania na pustyni.
13. Nawiązanie do przybycia na fort Port-Etienne.
14. Wzmianka o locie nad Morzem Śródziemnym.
a) Asysta Andrzeja Prevot’a.
b) Trudne warunki atmosferyczne w czasie podróży.
c) Przeżycie dzięki wyskoczeniu przez okienko.
d) Utknięcie na Pustyni Libijskiej.
e) Ocalenie mężczyzn przez Beduinów.
15. Rozważania autora o ludzkości.
16. Powrót do pobytu w Hiszpanii.
17. Myśli o przyjacielu.
18. Opowiadanie o podróży pociągiem.
a) Towarzystwo polskich robotników.
b) Wpatrywanie się w twarze dzieci i nazwanie ich ,,Mozartami”.
19. Podsumowanie rozważań autora.
Najważniejsze informacje
,,Ziemia, planeta ludzi” jest książką autorstwa Antoine’go de Saint-Exupéry’ego. Twórca ten był francuskim pilotem, wykonującym ten trudny, lecz niezwykle szlachetny zawód. Tekst został opublikowany po raz pierwszy w 1939 roku pod oryginalnym tytułem ,,Terre des hommes”. Autor jest równocześnie narratorem opowieści. Antoine de Saint-Exupéry dedykował książkę swojemu koledze Henrykowi Guillaumet, który także był lotnikiem. Gatunek utworu to biografia. Dzieło powstawało bezpośrednio pod wpływem przeżytych wydarzeń w życiu autora. Opowieść ma cechy pamiętnika. Zapisane jest to na kilkudziesięciu stronach. Książka składa się z ośmiu części (tj. ,,Linia”, ,,Koledzy”, ,,Samolot”, ,,Samolot i planeta”, ,,Oaza”, ,,Na pustyni”, ,,W sercu pustyni”, ,,Ludzie”). Akcja rozpoczyna się w 1926 roku, kiedy Saint-Exupéry’ego czeka pierwszy lot na linii Tuluza – Dakar dla Towarzystwa Latecoere. Dowiadujemy się o różnorodnych epizodach życia autora w różnych miejscach świata. Pilot opisuje swoje przygody z lotów odbytych nad Saharą, Andami czy Amazonką. Autor wspomina nie tylko o samych lotach, lecz także o swoich przyjaciołach, nastrojach, obyczajach i wyglądzie krajobrazu. Jest zafascynowany przyrodą. Lotnik opowiada o powietrzu, chmurach, piaskach na pustyni. Interesuje go temat naszej planety – Ziemi. Mówi także o ważnych wartościach. W książce możemy znaleźć refleksje, przemyślenia o życiu człowieka. Narrator wypowiada się na temat samotności, której doświadczył w czasie lotów. Ważnym elementem utworu jest upamiętnienie uratowania życia autora i jego kolegi przez dwóch Beduinów. Kiedy Antoine de Saint-Exupéry żegnał się z życiem będąc na pustyni, nagle przybyli dwaj Arabowie. Pilot był bardzo wdzięczny. Kilkukrotnie wspomniał o ludziach, którzy tego dokonali – uratowali go z opresji. Gdyby nie oni, skonałby na środku pustyni. ,,Ziemia, planeta ludzi” to niesamowicie wyjątkowa książka. Jej fabuła nie jest ściśle ze sobą powiązana. To oryginalna pozycja. Utwór ten znajduje się na liście 100 najlepszych książek przygodowych.
Rozprawka
Wielu z nas zastanawia się, w jaki sposób żyć, abyśmy byli zadowoleni, szczęśliwi i spełnieni. W egzystencji pomagają ustalone cele. Wartości przejmują i stabilizują wszystkie standardy życia. Wyróżniamy kilka rodzajów priorytetów. To wartości estetyczne, zachowawcze, emocjonalne i materialne. Dotyczą one sfery fizycznej, psychicznej, duchowej oraz społecznej. Trudną rzeczą do wykonania jest zobrazowanie w dziełach ważnych aspektów życia człowieka. Pomimo to, w literaturze istnieje sporo cennych pozycji ukazujących dobro i zadowolenie. Moim zdaniem ,,Ziemia, planeta ludzi” Antoine’go Saint-Exupéry’ego to książka przedstawiająca wiele wartości. Tezę swoją postaram się poprzeć poniższymi przykładami z literatury.
Pierwszym argumentem na słuszność postawionej przeze mnie tezy jest poczucie przynależności i odpowiedzialność za swoje czyny. Autor książki mówi o dojrzałości emocjonalnej. Kolega Antoine’go – Henryk Guillaumet – będąc w podróży i ulegając wypadkowi, myśli o swojej rodzinie. Widoczne jest to, jak ważnymi osobami są dla niego bliscy. Pilot jest dumny z tego, że żyje. Ceni swoją wartość, własną godność. Wie, jaka jest jego rola społeczna. To niezłomny i konsekwentny człowiek.
Ważną wartością, która została ukazana w utworze jest ludzka solidarność. Bycie lotnikiem to ciągłe niebezpieczeństwo. Jednak widzimy, że zawód ten jest bardzo szanowany. Zrozumienie, współodpowiedzialność oraz braterstwo to czynniki składające się na udane relacje z ludźmi. Przykładem tego jest małżeństwo zamieszkujące w farmie pod Lorcą, które ugaszcza podróżników, kiedy byli w trudnej sytuacji. Innym wydarzeniem, które potwierdza ten argument jest uratowanie życia lotników przez dwóch Arabów. Gdy Antoine i Prevot (asystent pilota) znajdują się na pustyni spragnieni i głodni, nie mają już wiary na zmianę ich sytuacji, na ocalenie ich z opresji. Po tym przeżyciu, mężczyźni są bardzo wdzięczni. Pokazuje nam to, że ludzka wspólnota łączy ludzi.
Pozycja Saint-Exupéry’ego przedstawia również piękno natury. Ziemia, czyli planeta ludzi przywodzi wiele znakomitych i okazałych widoków. Autor w mistrzowski sposób charakteryzuje ciekawe miejsca, zachwycające swym wizerunkiem scenerie. W utworze przyroda ma bardzo duże znaczenie. Zdarza się, że jest to nieprzyjaciel pilotów, który utrudnia im wykonywanie swojej pracy. Narrator utwierdza nas w tym, że naszej planecie jest potrzebna pomoc. Ważne jest zadbanie o kulę ziemską, ponieważ to miejsce, gdzie mieszkamy, spełniamy się i przede wszystkim żyjemy.
Reasumując, ,,Ziemia, planeta ludzi” Antoine’go de Saint-Exupéry’ego zawiera cenne wartości. Pokazują nam one to, co jest istotnym elementem więzi z drugim człowiekiem, a także to, jak postępować w tym wielkim wszechświecie. Przedstawione wydarzenia i przemyślenia autora nie zmienią naszego życia, jeśli nie weźmiemy ich sobie do serca. Książka jest warta uwagi widza, skupienia i wyciągnięcia z niej tego, co najważniejsze. Aby poprzeć moje zdanie, zacytuję słowa autora: ,,Wówczas dopiero będziemy szczęśliwi, kiedy uświadomimy sobie swoją rolę, choćby najskromniejszą. Wówczas dopiero będziemy mogli żyć w spokoju i umrzeć w spokoju, gdyż to, co daje sens życiu, daje także sens śmierci”.
Streszczenie
Antoinne de Saint Exupery swój utwór dedykuje koledze Henrykowi Guillaument. Jest on zarówno pilotem jak i bohaterem dzieła.
I. Linia
Jest 1926 rok. Autor, który wciela się w rolę głównego bohatera, przed swoim pierwszym lotem na linii Tuluza-Dakar wspomina innych pilotów, którzy zginęli. Prosi o radę doświadczonego w zawodzie Guillaumeta. Dzięki jego pomocy, góry Hiszpanii już nie przerażają Antoinnego. Bohater wspomina swojego przyjaciela – Mermoza, który pokonał Czarny Kocioł, czyli przeszkodę w postaci trąb powietrznych, ponieważ się jej nie bał. Następnie przywołuje w swojej pamięci obraz lotu nad Saharą, gdzie wraz z Nerim otrzymali błędne dane. Nie można było określić położenia ich samolotu a benzyna była na wykończeniu. Na szczęście wszystko dobrze się skończyło. Dostali informację, że benzyny jest wystarczająco, aby dolecieć do Cisneros.
II. Koledzy
Narrator przywołuje postacie przyjaciół. Pierwszy – Mermoz, przy awaryjnym lądowaniu został pojmany przez Maurów i wzięty do niewoli na dwa tygodnie. Po tym czasie został wykupiony i kontynuował loty na trasie Dakar – Casablanca. Następnie jako pierwszy zaczął latać na trasie Buenos Aires – Santiago. Swoim doświadczeniem z lotów nad Andami podzielił się z Guillaumentem. Później już samodzielnie latał tą trasą podczas nocy. Raz wyłączył prawy silnik i już nie powrócił. Saint-Exupery zwraca uwagę na współdziałanie pilotów na pustyni Rio de Oro, kiedy to zepsuły się dwie maszyny. Mężczyźni nie zwlekali sobie z pomocą i otulali się wzajemnym wsparciem. Narrator przytacza akcję poszukiwawczą Guillaumeta, który rozbił się w Andach. Ratownicy szukali bohatera przez siedem dni. Ku radości wszystkich, mężczyzna się odnalazł. W nadziei trzymała go myśl o rodzinie. Antoinne jest dumny ze swojego zawodu i zachowania kolegi. Na koniec wspomina o śmierci kolegi.
III. Samolot
Narrator opisuje zawód pilota, który wymaga postawienie sobie różnych celów. Z pewnością takim celem nie jest wyższe latanie wśród chmur. Przytacza porównanie serca człowieka do silnika maszyny. Oddaje swoje uczucia towarzyszące mu podczas lotu. Rozmyśla nad postępem cywilizacyjnym, który ma przynosić korzyści człowiekowi.
IV. Samolot i planeta
Autor fascynuje się wynalezieniem samolotu, ponieważ pozwolił spojrzeć na świat z innej perspektywy i odkryć go kolejny raz. Oprócz tego daje możliwość skrócenia czasu podróży, analizowania przemiany Ziemi a także uświadomienia sobie, że człowiek dąży do samotności.
V. Oaza
Saint-Exupery wspomina wizytę w Argentynie, gdzie został przywitany przez pewne małżeństwo, które ugościło przybysza. Ich dom był duży na kształt zamku czy twierdzy. Poznał tam dwie dzikie córki pary. Sprawdzały jego odwagę, mówiąc, że pod jego stopami znajduje się gniazdo żmij. Bohater był zafascynowany poznanymi dziewczynami jaki i całym tym dziwnym miejscem, które mimo wszystko czymś do siebie przyciągało.
VI. Na pustyni
Antoinne wraca pamięcią do przymusowego lądowania na pustyni. Był wtedy z Riguellem i Guillaumentem. Przybyli do fortu Nouatchotty, gdzie przyjęto ich z entuzjazmem. Następnie bohater opisuje kolejny fort – Port-Etienne. Jego zarządca demonstruje im piękny ogród, a właściwie trzy zielone liście posadzono na francuskiej ziemi. Wszyscy darzyli je szczególnym szacunkiem. Następnie lotnik przytacza spotkanie z Maurami, którzy przychodzili do fortów w celu zakupu produktów. Piloci pokazywali im maszyny, czasem nawet zabierali ich na wspólny lot. Jeden z niewolników – Bark, prosił Antoinna o wywiezienie go do Kuby. Ten zaś postanawia go wykupić, czym wyzwala go z niewolnictwa. Mężczyzna odzyskuje wolność i dawne nazwisko (imieniem Bark Arabowie nazywali wszystkich niewolników). Pozwala mu to po raz kolejny poczuć się człowiekiem.
VII. W sercu pustyni
Bohater wspomina traumatyczne przeżycia awaryjnego lądowania na Pustyni Libijskiej. Był z nim mechanik Andrzej Prevot. Obaj bohaterowie szukali wśród piasku wody, ale bez powodzenia. Wycieńczeni szukali pomocy, a ona nie nadchodziła. Ostatkiem sił przeszli prawie osiemdziesiąt kilometrów. Zobaczyli ślady na piasku. Uratowali ich Arabowie.
VIII. Ludzie
Autor zastanawia się nad istotą człowieczeństwa. Uważa, że polega ono na przekraczaniu przeszkód, barier, a w końcu samego siebie. Wspomina wizytę w Hiszpanii i widok żołnierzy idących na pewną śmierć. Później jego myśli wędrują do Mermoza, który w Paryżu wyjawił przyjaciołom, że pracował w księgowości w Barcelonie. Nie obchodziła go wojna domowa w Hiszpanii, do czasu kiedy dowiedział się o śmierci kolegi w okolicy Malagi. Poczuł potrzebę włączenia się do walki w imię sprawiedliwości. Saint-Exupery zwraca uwagę na więzi między ludzkie. Podkreśla, że wspólne myślenie, cele, działania zbliżają ludzi do siebie. W rozmyślaniach dowodzi, że wojna niszczy człowieczeństwo, a znalezienie sensu istnienia pozwala uświadomić sobie swoją rolę. Na zakończenie bohater przytacza podróż pociągiem, gdzie spotkał polskich robotników. Jego zainteresowanie skupiało się wokół dzieci, których nazwał Mozartami. Książkę kończy myśl, że jedynie Duch potrafi stworzyć człowieka.
Opracowanie
AUTOR:
Antoine de Saint-Exupéry (1900-1944) – francuski pisarz i poeta. Tworzył powieści autobiograficzne, publicystykę, eseje, literaturę dziecięcą i młodzieżową oraz opowiadania. Jego najpopularniejszym dziełem jest „Mały Książę”, zaliczany do klasyki literatury. Antonie był pilotem i ten motyw często przewijał się w jego utworach. W roku 1944 pisarz zginął w katastrofie lotniczej. Samolot, którym leciał, został zestrzelony.
TYTUŁ:
„Ziemia, planeta ludzi”
RODZAJ I GATUNEK LITERACKI:
Epika → opowiadania
DATA PUBLIKACJI:
Utwór po raz pierwszy został opublikowany w roku 1939, pod tytułem „Terre des hommes”.
CZAS I MIEJSCE AKCJI:
Autor (narrator) wspomina w swej relacji wiele miejsc, nad którymi latał on, bądź jego przyjaciele, a także te, które przemierzał na inne sposoby niż samolotem. Trasy lotu Tuluza – Dakar; Dakar – Casablanca; Buenos Aires – Santiago. Pustynia Sahara, pustynia Rio de Oro, Pustynia Libijska, Andy, Morze Śródziemne, Cisneros (Hiszpania), Argentyna, Chile. Czas powieści rozciąga się na wiele lat wstecz, kiedy autor wspomina swoją przeszłość.
PROBLEMATYKA:
Powieść oprócz warstwy fabularnej ma filozoficzny wydźwięk. Jest osobistą refleksją autora, który wspomina i relacjonuje. Antoine de Saint-Exupéry był pilotem, kiedy samoloty były rzeczą nową, niebezpieczną, gdyż ulegały częstym awariom. Przecieranie szlaków, oglądanie Ziemi z góry oraz spotykani po drodze ludzie wpłynęły na tematykę utworu. „Ziemia, planeta ludzi” jest oparta na osobistych doświadczeniach i faktach z życia autora. Narrator preferuje pokój i nawołuje do jednoczenia się ludzi, poczucia humanitaryzmu. W opowiadaniach napotkamy przygodę, powiastkę filozoficzną, wątki autobiograficzne, formę reportażu i pamiętnika oraz esej. Autor-pilot zmaga się z nieokiełznanym żywiołem powietrza, kaprysami maszyny oraz innymi niebezpieczeństwami, którym musi stawić czoło, aby przeżyć.
BOHATEROWIE:
▪ Antoine de Saint-Exupéry – autor, główny bohater i narrator, który relacjonuje, opowiada i okrasza swe wspomnienia filozoficznymi przemyśleniami. Oddany swej pracy pilot, który niejednokrotnie otarł się o śmierć i musiał się zmierzyć z nieubłaganymi żywiołami.
▪ Henryk Guillaumet – najlepszy przyjaciel autora, którego postać często pojawia się na kartach książki. Mężczyzna zawsze służył pomocą i łączyła go z autorem braterska więź. To właśnie jemu Antonie dedykował książkę.
▪ Mermoz – kolejny przyjaciel Exupéry’ego. Lecąc nad południowym Atlantykiem, pilot znalazł się w zasięgu trąb powietrznych, zdołał jednak wydostać się z tej groźnej pułapki.
▪ Andrzej Prevot – mechanik, który towarzyszył autorowi w locie nad Morzem Śródziemnym. Obydwoje cudem przeżyli.
KRÓTKIE STRESZCZENIE FABUŁY:
Utwór nie ma jednolitej fabuły. Opowiada o epizodach z życia pisarza-pilota. Poznajemy przygody, ludzi oraz liczne miejsca, które napotkał na swej drodze autor podczas lotów samolotem. Exupery zamieścił dedykację dla swojego przyjaciela, Henryka Guillaumet’a, który również był pilotem. Opowiadanie pod tytułem „Linia” opisuje trudny przelot trasy Tuluza – Dakar, na którym w przeszłości zginęło wielu pilotów. W przygotowaniach pomaga autorowi jego oddany przyjaciel – Guillaumet. Dzięki jego wskazówkom narrator szczęśliwie dotarł do celu. Exupéry wspomina również swój lot nad Saharą, kiedy musiał nawigować z gwiazd. Rozdział drugi, pod tytułem „Koledzy” opowiada o przyjaciołach autora (Mermozie i Guillaumecie) i ich przygodach. Mężczyzn łączyła „solidarność braci lotniczej” oraz cechowała odwaga. Narrator wspomina akcje ratunkowe Riguelle’a i Bougarta, a także rozbicie się w Andach Guillaumeta. Opowiadanie trzecie, „Samolot” opisuje postęp cywilizacyjny ludzkości. Autor krytycznie wypowiada się o modelu świata nowoczesnego, uważa, że to technika powinna służyć człowiekowi, a nie odwrotnie. Część czwarta nosi tytuł „Samolot i planeta”. Exupéry snuje rozważania nad tym latającym wehikułem, który nazywa „narzędziem do analizy”. Z kokpitu samolotu Ziemia wygląda zupełnie inaczej, a pilot – tak oddalony – odczuwa samotność. W opowiadaniu piątym „Oaza” Antonie relacjonuje swój pobyt w Argentynie (blisko Concordii), kiedy został ugoszczony przez fascynujące małżeństwo. „Na pustyni” to tytuł szóstej części książki, w którym autor snuje swoiste „studium pustyni”, na której spędził trzy lata. Wywołuje ona samotność, przeraża swym ogromem, pustką i niedostępnością. Exupéry wspomina pobyty w fortecach (fort Nouatchotty i Port-Etienne) oraz poznanych ludzi – Maurów, El Mamuna i Barka, niewolnika. Opowiadanie siódme zatytułowane „W sercu pustyni” opisuje lot, w którym Exupéry niemal zginął, zdołał jednak wraz z mechanikiem wyskoczyć z płonącego samolotu. Pustynia Libijska, na której mężczyźni znaleźli się niemal bez zapasów i wody, była jeszcze bardziej sucha i zabójcza niż Sahara. Nawiedzały ich majaki i dręczyła gorączka. Widmo odwodnienia było bliskie. Zostali jednak uratowani przez Arabów. Ostatni rozdział – „Ludzie” – jest nacechowany filozoficznymi rozważaniami na temat człowieka, jego ograniczeń i woli walki. Autor wspomina wojnę domową w Hiszpanii i swego przyjaciela Mermoza i zastanawia się, czym jest człowieczeństwo. Ostatnie wspomnienie dotyczy podróży pociągiem z polskimi robotnikami wydalonymi z Francji.
Geneza utworu i gatunek
Utworem, który teraz opisuje nosi tytuł: „Ziemia planeta ludzi” znanego już autora Antoine San – Exupery, który napisał również: „Małego Księcia”. Są to książki napisane w wersji przypowieści, czego dowiadujemy się, ponieważ tekst jest bardzo prosty. A mianowicie: dzieją się w nim zwykłe, lecz niecodzienne wydarzenia – to jest właśnie cecha paraboli. Oba te utwory są chętnie czytane przez dzieci, młodzież zarówno, jak i dorosłych. Gatunkiem utworu pod tytułem: „Ziemia planeta ludzi” jest pamiętnik a zarazem biografia. Autor opisuje tam swoje życie bardzo nieregularnie. Geneza zaś jest prostsza niż się wydaje, ponieważ ten wybitny pisarz porusza w nim tematy swoich życiowych doświadczeń toteż poszczególne strony i wydarzenia nie są wymyślone. W swoich dziełach wytyka ludzkie wady oraz słabości, lecz zalety są głównym tematem. Pokazuje życie codziennie, gdzie te relacje międzyludzkie są bardzo zbliżone oraz życie w czasach obecnych, gdzie te relacje znacznie od siebie odbiegają. Uważam, iż wyżej wymieniony utwór jest w pełni warty przeczytania, ponieważ dokładnie odwzorowuje życie rodzin we współczesności.
Streszczenie krótkie
Antoine de Saint-Exupéry dedykuje swoją książkę Henrykowi Guillaumet. Jego kolega, tak jak on był pilotem. Jest 1926 rok. Przebieg akcji zawiązuje się przed pierwszą misją Antoine’go. Autor ma lecieć linią Tuluza-Dakar. Lotnik przywołuje starszych kolegów, którzy utracili życie trudniąc się w powietrzu. Jednym z nich jest właśnie Henryk Guillaumet. Saint-Exupéry wraca myślami do rozmowy, którą z nim odbył tuż przed pierwszym lotem. Kumpel powiedział mu, że najlepiej zapoznać się ze szlakami i nie bać się nieznanego. Słowa te bardzo uspokoiły młodego pilota. Narrator wspomina kolejnego towarzysza, którym jest Mermoz. Opowiada o podróży, kiedy mężczyzna znalazł się na terenach Czarnego Kotła. Mermoz unosił się pod chmurami. W pewnym momencie na morzu zaczęły tworzyć się trąby powietrzne. Pilot okazał się być naprawdę odważnym człowiekiem. Nie panikował. Antoine opisuje swój pobyt nad Saharą. Lotniska nie były w stanie określić lokalizacji samolotu. Zaczęło brakować benzyny. W kolejnym rozdziale autor przedstawia sytuację, kiedy Mermoz został uwięziony przez Maurów. Byli to mieszkańcy nieznanej wyspy. Mężczyzna był w niewoli przez ponad dwa tygodnie. Po wydostaniu się, Mermoz mógł w końcu kontynuować swoją przygodę. Miał za zadanie, aby przeanalizować trasę Buenos Aires – Santiago. Miał także zbudować most nad Andami. Po dwunastu latach pracy Mermoz zginął podczas wyprawy. Autor przedstawia czytelnikom zawód pilota. Posada ta wymaga głębokiego zaangażowania i szybkiego działania. Narrator w kolejnym rozdziale mówi o odkryciach. Podkreśla to, że gdyby nie wynaleziony sprzęt, nie mielibyśmy możliwości latać i poznawać nowych miejsc. Pisarz opowiada o locie do Argentyny. Wspomina o pobycie w domu pewnego małżeństwa. Opisuje czas, kiedy poznawał innych ludzi i zachwycał się życiem. Następnie Saint-Exupéry mówi o swojej samotności podczas pobytu na Saharze. Był odizolowany od ludzi aż przez 3 lata. Pustynia tylko sprawia wrażenie pustki i milczenia. Bohater opowiada o kolejnej podróży. Tym razem był to lot obrzeżami Morza Śródziemnego. Znajdował się w środku samolotu wraz z Andrzejem Prévot’em – jego mechanikiem. Za szybą sterowca była intensywna ulewa. Kiedy mężczyźni zatrzymali się na stacji, zauważyli wypadek dwóch samochodów. Po pewnym czasie poczuli trzęsienie ziemi. Okienko maszyny zostało wyrwane. Lotnicy uratowali się w ostatniej chwili, wyskakując przez witraż. Znaleźli się na Pustyni Libijskiej. Byli spragnieni i głodni. Antoine de Saint-Exupéry z wyczerpania miał omamy. Widział trzy goniące się psy. Po pewnym czasie mężczyźni zostali znalezieni przez dwóch Arabów. Byli niezmiernie wdzięczni. Beduini uratowali im życie. W ostatnim fragmencie książki autor przedstawia swoje rozważania. Antoine doznał ciężkich chwil w życiu. Narrator opowiada o pobycie w Hiszpanii, gdzie został korespondentem wojennym. Mówi o rozkazach i życiu w latach wojennych. Potem przybliża nam obecność swoją i Mermoza w Paryżu. Był to czas, kiedy wiele ludzi pragnęło spokojnego i sprawiedliwego życia. Na koniec autor przywołuje czas, kiedy jechał pociągiem na swój pierwszy pocztowy lot. W wagonie znajdowali się polscy robotnicy. Saint-Exupéry przygląda się nieznanemu chłopcu. Wpatruje się w jego zamglone oczy i nazywa go ,,Mozartem”. Książka kończy się słowami, które mówią o tym, że tylko Duch może stworzyć Człowieka.
Problematyka
„Ziemia, planeta ludzi” to utwór Antoine de Saint-Exuper’ego, opublikowany po raz pierwszy pod tytułem „Terre des hommes” (czasami tłumaczone również jako „Ziemia, ojczyzna ludzi”) w roku 1939. Trudna sytuacja powojennej ludności sprzyjała wzajemnej nienawiści. Dedykowany jest lotnikowi, Henriemu Guillaumetowi, przyjacielowi autora.
Saint-Exupery od młodości interesował się lotnictwem, w okresie międzywojennym pracował w towarzystwie lotniczym, w którym odbywał pionierskie loty praktycznie po całym świecie; między innymi w Argentynie, Ameryce Północnej. Jak we wszystkich utworach autora podstawą fabularną są przeżycia jego i jego kolegów. Uświadamia czytelnikowi znaczenie i funkcjonowanie lutnictwa; książka uznawana jest za jedną z najbardziej przejmujących utworów o lotnictwie.
Choć dzieło Saint-Exupery’ego skupia się przede wszystkim na doświadczeniach lotników i samym lotnictwie, ukazuje również człowieka i jego miejsce w świecie. Walczącemu zarówno z żywiołami przestworzy, wyzwalających w nim hart i siłę ducha, stojącemu wobec oblicza śmierci, ale również o walce człowieka ze zwykłą codziennością. Wykonującemu „galerniczą” (niemającą sensu i niełączącą wykonywanego ze społecznością ludzką) pracę, czy tą pożyteczną, jak przedstawiony pastuszek; jest on czymś więcej niż sługą, stoi na posterunku. A każdy posterunek odpowiedzialny jest za całe państwo. Dba o owce, które następnie wykarmią setki ludzi – bez jego pracy, choć niedocenianej i uznawanej za hańbiącą przez większość – nie mieliby co jeść. Buduje on państwo tak samo jak żołnierz i jak polityk. Jest posterunkiem. Dba o wyżywienie narodu.
W czasie powstawania „Ziemi, planety (bądź ojczyzny) ludzi” szerzyły się idee antysemickie, nazistowskie. Miały one licznych zwolenników wśród rodaków autora, niezadowolonych z powodu ubóstwa, standardów życia (ekonomicznych i politycznych), oraz niestabilności politycznej. Antoine de Saint-Exupery jako zwolennik integracji międzyludzkiej, bardzo nad tym ubolewał. Wzywa do zażegnania wzajemnej nienawiści, ukazując jej bezcelowość. Nawołuje do „ponownego narodzenia” milionów Europejczyków i nadanie ich życiu sensu. Zauważa, że ówczesny człowiek wie dużo więcej o przyrodzie niż Descartes i Pascal, lecz nie sprawia to, aby był zdolny do takich samych, twórczych czynów ducha. Niestety nie zostaje wysłuchany (być może utwór opublikowano już za późno?), a niechęć do innych nacji wywołuje najkrwawszą wojnę znaną ludzkości (w której ginie sam autor). Dopiero po niej wielcy tego świata dostrzegli problem i zaczęli temu przeciwdziałać.
Utwór mówi również o konieczności integracji międzyludzkiej. Wskazuje sposób kształtowania się poglądów człowieka i jego następstwa. Ten, kto w piwnicy barcelońskich anarchistów stwierdził, iż to jest jego „powołanie” zostanie już anarchistą. A człowiek, który stanie w obronie klęczących hiszpańskich zakonniczek, poniesie śmierć w imię Kościoła. Obydwaj „wybudzili się” z poprzedniego, bezsensownego życia i dążyli do celu, który uważali za słuszny.
Charakterystyka
O autorzeAntoine Marie Jean-Baptiste Roger de Saint-Exupéry żył w latach 1900-1944. Wykształcenie zdobywał między innymi w Paryżu i Szwajcarii. W 1921 roku otrzymał wezwanie do wojska. Po ukończeniu służby pracował w różnych branżach: rachunkowości, handlu, lotnictwie. Z ostatnią z wymienionych profesji związał się na dłużej. Początkowo latał pomiędzy Francją a Afryką. W okresie drugiej wojny światowej działał na obszarze USA. Niestety, zginął podczas jednego z lotów zwiadowczych w wieku zaledwie czterdziestu czterech lat. W swoim krótkim życiu udało mu się napisać kilka ciekawych dzieł. Pierwsze jego opowiadanie, zatytułowane „Lotnik“, ukazało się w 1926 roku. Dwa lata później ukazała się powieść “Poczta na południe“. W 1931 roku światło dzienne ujrzało opowiadanie “Nocny lot“, a w 1942 roku francuski pisarz wydał ostatnią publikację – powiastkę filozoficzną pt. “Mały Książę“. W międzyczasie, tj. w 1939 roku, premierę miała powieść “Ziemia, planeta ludzi“ (w oryginale “Terre des hommes“). Moim zdaniem to bardzo interesująca lektura, gdyż zawiera wątki autobiograficzne. W dalszej części niniejszej pracy przybliżę szczegóły dotyczące owej książki.O utworzeCałość liczy około stu trzydziestu stron i dzieli się na osiem rozdziałów: Linia, Koledzy, Samolot, Samolot i planeta, Oaza, Na pustyni, W sercu pustyni oraz Ludzie.”Ziemia, planeta ludzi” to powieść. Utwór dedykowany jest Henrykowi Guillaumet. Mężczyzna był pilotem i przyjacielem Antoine’a de Saint Exupery’ego. Akcja rozpoczyna się w 1926 roku. Narratora można utożsamiać z autorem tekstu. Pracował on wówczas w Towarzystwie Latecoere, gdzie uczył się nowej profesji. Początki nie były łatwe: ”Loty ćwiczebne, jazdy Tuluza – Perpignan i z powrotem, skromne lekcje meteorologii w lodowatym hangarze. Życie wypełniał nam strach przed górami Hiszpanii, których jeszcze nie znaliśmy, i szacunek dla starszych kolegów”. Co gorsza, starsi koledzy z branży niechętnie pomagali nowicjuszom. O trudach lotnictwa świadczy postawa Bury’ego, który w pełni poświęcał się lataniu: ”Wreszcie Bury podniósł głowę, […] coś sobie przypomniał i nagle wybuchnął dźwięcznym śmiechem. Zachwycił mnie ten śmiech – Bury śmiał się tak rzadko! – ten krótki śmiech, który rozpromienił jego zmęczenie. Bez żadnego innego komentarza do swojego zwycięstwa pochylił głowę i znów żuł bez słowa”. Lotnik inaczej niż zwykły pasażer postrzega znajdujący się w górze krajobraz. Podróżni zachwycają się „złocistymi chmurami o zmierzchu”, a przewodnik ”walczy o swój ładunek pocztowy z trzema bóstwami żywiołu: górą, morzem i burzą”. Stażysta miał dobrych kolegów – Henryka Guillaumet i Mermoza. Narrator cechował się empatią i poświęceniem wobec towarzyszy. Kiedy na pustyni Rio de Orio doszło do awarii maszyn, Antoine przeprowadził akcję ratunkową. Z drugiej części dowiadujemy się, że wierny przyjaciel – Henryk – rozbił się kiedyś w Andach. Po kilku dniach poszukiwań odnaleziono żywą ofiarę wypadku. Osoba wypowiadająca się krytykuje postęp cywilizacyjny: “Jesteśmy wszyscy młodymi barbarzyńcami, których jeszcze olśniewają nowe zabawki. Nasze zawody lotnicze nie mają innego sensu. Ten wzbija się wyżej, tamten jest szybszy. Zapominamy, dlaczego każemy im latać. Sam lot staje się ważniejszy od celu. I tak się dzieje zawsze“. Podróże ubarwiały egzystencję pilota, gdyż dzięki nim poznawał ludność z różnych zakątków globu. Miał przyjemność odwiedzić Amerykę Południową, a dokładnej jedno z miast we wschodniej Argentynie (Concordia) oraz Hiszpanię. W europejskim kraju położonym na Półwyspie Iberyjskim wędrowiec napotkał przedstawicieli muzułmańskiego ludu – Maurów. Oczywiście, podczas podniebnych lotów nie brakowało usterek. Na szczęście można było liczyć na wsparcie mechanika – Andrzeja Prevota. Podczas jednego z lotów do stolicy Egiptu cudem ocalał samolot „Simoun” i osoby, które znajdowały się wewnątrz. Ponieważ pogoda była zła, podwozie zahaczyło o podłoże. Przebywający na pokładzie w ramach ewakuacji wyskoczyli przez okno samolotu i wylądowali na Pustyni Libijskiej. Mężczyznom groziło odwodnienie z powodu suszy, ale otrzymali pomoc ze strony Arabów. Ósmy rozdział zawiera głównie refleksje narratora na temat człowieczeństwa: miłości („kochać to nie znaczy patrzeć na siebie nawzajem, ale patrzeć razem w tym samym kierunku“), wojny i śmierci.Dla kogo?Scharakteryzowaną powyższej opowieść polecam szczególnie osobom, które fascynują się podróżami po świecie. Dodatkowo, jeśli ktoś preferuje dzieła autobiograficzne, tj. takie, które nawiązują do życiorysu autora, to ta lektura przypadnie mu do gustu. A może ktoś w przyszłości planuje zatrudnić się jako pilot? Ta książka pokaże mu blaski i cienie tego zawodu.