Kandyd - Opracowanie

Autorem „Kandyda” jest Wolter, czyli Francois Maria Arouet, dramaturg, publicysta, pisarz, historyk. Zasłynął jako twórca powiastki filozoficznej.
Akcja utworu toczy się w XVIII wieku Europie, a także w fantastycznej krainie, Eldorado. Głównym motywem jest podróż.
Istnieje wiele spekulacji na temat tego, co mogło stanowić podstawę do napisania utworu. Jednym z nich jest trzęsieni ziemi, które miało miejsce w Lizbonie, i które przyczyniło się do śmierci wielu osób. Wydarzenie to zachwiało panującą ówcześnie ideę optymizmu, który zakładał, że ludzie żyją na najlepszym ze światów. Śmierć tysięcy ludzi pozwoliło stwierdzić, że nie można mówić o optymizmie. Innym wydarzeniem, które mgło mieć wpływ na powstanie utworu, mogło być otrzymanie listu od Jeana Jakuba Rousseau, w którym odnosi się on do „Poematu o zniszczeniu Lizbony”.
Głównym bohaterem jest Kandyd, który chce zdobyć doświadczenie. Inni bohaterowie to Pangloss – filozof, Kunegunda – córka barona i Marcin, który towarzyszy Kandydowi podczas podróży. Szczególnie istotną kwestię w utworze zajmuje problematyka rozumu, dzięki któremu jednostka może w największym stopniu poznać rzeczywistość, która go otacza. Można tu odnaleźć idee mu dotyczące przede wszystkim tradycyjnych instytucji, a także Kościoła oraz nauki. Kandyd krytycznie spogląda na otaczający go świat. Stara się odnaleźć zarówno pozytywne, jak i negatywne cechy świata, który go otacza. Wśród pozytywnych cech wskakuje między innymi możliwość wykonywania obowiązków zawodowych. Pogląd Kandyda podziela Marcin, który także ceni możliwość pracy i uważa, że zapewnia ona w miarę znośne życie. Wolter jest człowiekiem, który w swoich wypowiedziach nie waha się używać kpin, złośliwości czy też szyderstwa. Krytykuje Panglossa, który uważa, że świat jest idealny. Drwi również z Kandyda, którego imię oznacza „uczciwy”. Jest on nieco naiwny i patrzy na ludzi przez pryzmat swoich cech. Idealizuje otaczające go środowisko i ludzi, z którymi się spotyka.
W ogniu krytyki znalazła się również warstwa feudalna, dla której przedstawicieli istotę znaczenie miały przede wszystkim tytuły, a także pochodzenie. To, kim był człowiek i co sobą reprezentował, nie miało tak naprawdę większego znaczenia.
Ciekawym zagadnieniem, które pojawia się w utworze, jest pojęcie optymizmu. Kandyd twierdził, że optymizm należy rozumieć jako obłęd dowodzenia, że wszystko układa sie pozytywnie, podczas gdy tak naprawdę, dzieje się źle. Podstawą do takiego stwierdzenia była historia Murzyna, który został mocno dotknięty przez los. Najpierw został sprzedany przez swoją matkę, następnie trafił do niewoli. Miał być tym, kto zagwarantuje swoim rodzicom dostatek i powodzenie.
Podobnie jak w innych utworach tego okresu, także w „Kandydzie” pojawia się motyw utopii, idealnej krainy. Jest to Eldorado, w którym nie zwraca się uwagi na majątek, ludzie są do siebie pozytywnie nastawieni, a obcych traktuje się jak przyjaciół. Eldorado to kraina, w której nie ma potrzeby tworzenia więzień czy sądów, bo nikt nie popełnia żadnych przestępstw. Jest to kraj postępowy, rozwija się w nim nauka, zwłaszcza matematyka i fizyka. Na uwagę zasługuje również kwestia wiary. Mieszkańcy Eldorado to ludzie wierzący, jednak w ich państwie nie ma ani kościołów, ani księży. Mimo tego ludzie dziękują Bogu za to, czym zostali obdarowani, wzajemnie się szanują i nie robią sobie przykrości. Jest to świat wyidealizowany, który nie istnieje w realnym świecie.
„Kandyd” jest przykładem powiastki filozoficznej. Autor zastosował trzecioosobową narrację, narrator jest wszechwiedzący, ale nie należy do świata przedstawionego. Najważniejsze wydarzenia są skupione wokół wątku podróży, który był w oświeceniu bardzo popularny. Miejsca, które odwiedzał bohater, stały się podstawą do wygłaszania różnego rodzaju nauk moralnych, poglądów, pouczeń.
Ostateczny wydźwięk utwory jest pesymistyczny. Okazuje się, ż idealny świat nie istnieje, jest marzeniem, ułudą, czymś niedostępnym. Realne życie okazuje się nie tylko nie najlepsze, ale złe. Nie ma w nim miłości, sprawiedliwości.