Pani Bovary - Bohaterowie

„Pani Bovary” autorstwa Gustave’a Flauberta to powieść realistyczno-psychologiczna, która opowiada o miłości naiwnego wdowca – doktora Karola Bovary’ego – do córki jego pacjenta, z pozoru cnotliwej  Emmy Rouault. Od pierwszych chwil po zawarciu małżeństwa rozpoczyna się upadek kobiety.
Bohaterowie1) Emma Rouault (Bovary) – wychowana w klasztorze, uczęszczała na pensję sióstr urszulanek. Nauczyła się rysować, haftować, szyć, grać na fortepianie, prowadzić dom – odebrała staranne wychowanie. Zaczytywała się w romansach i powieściach Waltera Scotta. Przez całe życie marzy o romantycznej miłości, która wyzwoli ją z otaczającej ją szarej rzeczywistości. Emma była kobietą ładną – o drobnej figurze, czarnych, długich włosach, wielkich oczach, prostym nosie i mięsistych wargach. Była subtelna i delikatna. Postanowiła wyjść za Karola, bo miała nadzieję, że go pokocha i spełni swoje marzenia dzięki byciu żoną. Od samego początku marzenia Emmy są konfrontowane z brutalną rzeczywistością – Karol przyjeżdża po Emmę na chabecie, nie na białym rumaku, a zamiast w przepięknej, wystawnej uczcie weselnej musi uczestniczyć w wiejskiej, prostackiej zabawie. Emma traktuje swoje życie jak teatr, w którym ma konkretne role do odegrania: rolę żony, matki, kochanki – bez przerwy poszukuje nieosiągalnego szczęścia. Udaje żarliwą katoliczkę, kochającą Karola małżonkę. Emma jest osobą bardzo wrażliwą, ciągle poszukującą wrażeń, głodną uczuć, wzruszeń. Na pensji przeżywa ekstazę religijną, chociaż kościół to dla niej piękne kwiaty, blask świec i odczuwana przez nią mistyczna tęsknota. Przez krótki moment rozważała nawet wstąpienie do klasztoru, jednak szybko zrezygnowała, gdyż doszła do wniosku, że to nie spełni jej pragnień. W małżeństwie bez przerwy się nudziła, chciała wyrażać swoje tęsknoty, pragnęła czułości, zwierzeń. Rozmowy z mężem były bardzo powierzchowne, mężczyzna nie był w stanie zaimponować Emmie. Nieustannie pragnęła życia, w którym mogłaby się rozwijać, a tymczasem otaczali ją zwykli, nieciekawi ludzie. Życie Emmy to było nieustanne czekanie, aż coś się wydarzy. Bohaterka chciała podróżować, marzyła o pobycie w Paryżu, chodzeniu do teatrów, modnych strojach. Mąż w ogóle nie dostrzegał jej marzeń i tęsknot, a nieustanny smutek żony tłumaczył chorobą nerwową. Aby uciec od szarości i monotonii życia, Emma zagłębiała się w lekturach, studiowała kobiece pisma i żurnale. Próbowała sobie zrekompensować brak wystawnego życia i kupowała dużo ładnych przedmiotów, stała się wręcz rozrzutna. Po ślubie zajmowała się domem, gotowała wyszukane potrawy, przyozdabiała każde pomieszczenie, z czasem zaniedbała siebie, męża i dom. Gdy przeniosła się z Karolem z Tostes do Yonville, liczyła, że to odmieni jej życie. Urodziła córkę, ale w ogóle nie czuła macierzyńskiej miłości, nie opiekowała się dzieckiem. Zainteresował ją pisarz notarialny Leon Dupuis, w którym odnalazła bratnią duszę. Porównywała go z Karolem i bezustannie żałowała zamążpójścia. W końcu była szczęśliwa, zakochała się w Leonie i wszystko wskazywało na to, że jest to miłość odwzajemniona. Jednak poczucie obowiązku po raz pierwszy wygrało, zwalczyła tę miłość, zajęła się gospodarstwem i córką Bertą. Była rozdarta wewnętrznie między miłością do Leona związaną z marzeniami, tęsknotą za wykwintnym życiem a związkiem z Karolem, który mógł jej zapewnić tylko ubogie, monotonne życie. Leon wyjeżdża, a Emma wciąż nieustannie odczuwa nienawiść do męża, obwinia go o wszystko, co złego ją spotkało w życiu. Ogarnia ją apatia, która prowadzi do choroby. Wtedy poznaje Rudolfa Boulangera z Huchette i już się nie broniła przed uczuciem. Uległa pięknym słowom mężczyzny, wspaniałym strojom, powoli zaczęła rozkwitać. Nie dbała o opinię innych, planowała ucieczkę z Rudolfem, jednak kochanek przeraził się siły uczucia Emmy. Traktował ją jako kolejną przelotną miłostkę, więc uciekł. Emma zapłaciła za swoje zadłużenie ciężką chorobą. Zamknęła się w sobie, stała się egoistką, nie dbała o męża i córkę, nie dostrzegała, jak Karol chce o nią dbać. Znowu rozpaczliwie zaczęła szukać pociechy w działalności dobroczynnej i religijności. Gdy pewnego dnia idzie do teatru, spotyka tam Leona. Odżywają w niej nadzieje na miłość, na zmianę dotychczasowego życia. Aby zrealizować swoje zachcianki, udaje się do lichwiarza Lheureuxa. Lekceważy i oszukuje męża, okrada go, wybucha gniewem z byle powodu. W końcu po pewnym czasie dochodzi do wniosku, że Leon jest nudny. Popada w ogromne kłopoty finansowe, jest gotowa oddać się byle komu, żeby uzyskać trochę pieniędzy na spłatę długów. Nigdzie nie znajduje ratunku i popełnia samobójstwo.
2) Karol Bovary – wiejski lekarz, mąż Emmy Bovary. Jest silny, dobrze zbudowany i zdrowy. Był niezbyt zdolny, jednak dzięki pracowitości i uporowi ukończył szkołę medyczną, zdał egzaminy i rozpoczął praktykę lekarską. Jako dziecko był rozpieszczany przez matkę, gdyż był łagodny i nigdy jej się nie sprzeciwiał. Gdy poznał Emmę, obudziła ona w nim osobiste pragnienia i silne uczucia. Podziwiał ją, pokochał i po śmierci swojej pierwszej żony – poślubił. Nie rozumiał Emmy, nie dostrzegał tego, że była nieszczęśliwa, a małżeństwo ją zawodzi. Próbował pogodzić swoje uczucia z codziennymi obowiązkami. Nie umiał rozmawiać o marzeniach, emocjach, chciał wieść zwyczajne, proste życie wypełnioną pracą i życiem rodzinnym. Karol w przeciwieństwie do żony nie miał intelektualnych ambicji, niewiele czytał. Tłumaczył sobie apatię i wybuchy gniewu żony jej chorobą nerwową. Nie wymagał wiele od Emmy, nawet gdy nie zajmowała się dzieckiem, nie robił jej wyrzutów. Był prostolinijny i nie podejrzewał, że żona może go oszukiwać. Łatwo poddawał się manipulacji, przez co doprowadził do ruiny majątkowej swoją praktykę – Lheureux ciągle podsuwał mu nowe weksle do podpisania. Momentem przełomowym w życiu Karola jest samobójstwo jego żony. Po jej śmierci odizolował się od ludzi, poróżnił z matką i sprzedał nieruchomości. Wkrótce zmarł.
3) Leon Dupuis – pisarz notarialny, pierwszy kochanek Emmy Bovary. Nudził się w Yonville, gdzie odbywał praktykę u rejenta Guillaumina. Był delikatny, nieśmiały i powściągliwy. Jadał posiłki w oberży „Pod złotym Lwem” i to właśnie tam poznał Emmę. Rozmawiali o literaturze, muzyce, lubili wspólne spacery i mieli podobne charaktery – oboje nudzili się w miasteczku. Leon podziwiał Panią Bovary, miał wrażenie, że obcuje z prawdziwą damą, w końcu się w niej zakochał. Jednak zmęczyło go to, że nie mógł jej zdobyć naprawdę, gdyż Emma była cnotliwa i niedostępna. Wyjechał z miasteczka, zostawiając kochankę. Po latach spotykają się w operze, Leon jest już innym człowiekiem, nabrał doświadczenia w tym, jak obchodzić się z kobietami. Emma nadal mu się podoba, więc postanawia ją zdobyć. Wyznaje jej miłość, a Emma, która wciąż czeka na romantyczne uniesienia, ulega mu. Co tydzień spotykają się po kryjomu w Hotelu Bulońskim. Leon jest romantykiem, jest dumny i egzaltowany, ale w rzeczywistości powierzchowny i płytki. W ogóle nie zastanawia się nad trudną sytuacją Emmy, nie myśli też o przyszłości. Z czasem, zmęczony wygórowanymi wymaganiami Emmy i jej zaborczością, chce zakończyć związek – jednak jest zbyt słaby i uległy, żeby to zrobić. Matka namawia go do zakończenia związku z Emmą. Leon czuje się rozdarty pomiędzy tym, co chce zrobić, a tym, co powinien. Gdy pojawiły się kłopoty, po prostu zniknął z życia kochanki. Nie udzielił jej pomocy, a po jej śmierci zgodnie z wolą matki szybko się ożenił.
4) Rudolf Boulanger z Huchette – był majętnym szlachcicem, drugim kochankiem Emmy Bovary. Był próżnym, dojrzałym, zbyt pewnym siebie i doświadczonym w kontaktach z kobietami mężczyzną. Emma zrobiła na nim ogromne wrażenie, więc postanowił ją zdobyć. Potrafił trafnie odczytywać potrzeby Emmy i w sposób cyniczny do niej się zalecał, kreując taki obraz siebie, jaki chciała zobaczyć. Opowiadał o nudzie towarzyszącej mieszkaniu w małym miasteczku, potrzebie uczuć i rozwoju intelektualnym. Mówił jej wszystko to, co chciała usłyszeć. Był wyrachowany, z premedytacją mówił o sprawach, o których Emma nie miała pojęcia, by wzbudzić jej podziw. Ofiarował jej konia, aranżował przejażdżki konne, aż wreszcie zdobył Emmę. Imponowała mu naiwna miłość Emmy, chociaż z czasem, gdy nie miał już ochoty udawać, ujawniły się jego prawdziwe cechy: obojętność, próżność i brutalność. Nie lubił, gdy Emma go odwiedzała bez zapowiedzi, upokarzały go podarunki, które mu dawała. W końcu doszedł do wniosku, że zbyt nachalnie mu się narzuca. Gdy Emma planowała wspólny wyjazd, po prostu uciekł od kochanki, zostawiając jej list pożegnalny, w którym napisał, że nie chce jej unieszczęśliwić. Aby urzeczywistnić ból, który ponoć przeżywał, gdy był zmuszony opuścić Emmę, upozorował na liście łzy – pokropił go wodą. Emma traktował jako chwilową zabawkę, która rzucił w kąt, gdy tylko mu się znudziła. Podobnie jak Leon nie pomógł kochance, lecz odepchnął ze wzgardą, gdy ta zwróciła się do niego po pomoc w spłacie długów. Nie czuł się w żadnym stopniu winny śmierci Emmy, nie docenił także faktu, że Karol wybaczył mu romans z żoną.
4) Karol Dionizy Bartłomiej Bovary – ojciec Karola, były wojskowy chirurg. Został wyrzucony z wojska za nadużycia. Ożenił się tylko i wyłącznie dla posagu, roztrwonił majątek i w końcu osiadł na małym folwarku. Lubił się przechwalać, był kobieciarzem i wolnomyślicielem.
Na starość zamknął się w sobie, zgorzkniał i głownie dokuczał żonie i synowi. Emma go bardzo lubiła, bo ją adorował, opowiadał jej o swoich pobytach w różnych krajach, które odbywał w związku ze służbą wojskową. Zmarł nagle, ale Emma nie przejęła się jego śmiercią, gdyż była zajęta myślami o swoim kochanku Leonie.5) Pani Bovary (matka Karola) – była córką czapnika i miała pokaźny posag, dlatego tez była łakomym kąskiem dla Karola Dionizego Bovary’ego. Zakochała się w nim, jednak ten ciągle ją zdradzał i roztrwonił jej majątek, dlatego na starość stała się nerwowa i złośliwa. Zajmowała się domem i interesami, rozpieszczała jedynego syna. Zaplanowała jego pierwsze małżeństwo oraz studia. Gdy Karol ożenił się z Emmą, po raz pierwszy zaczął sprzeciwiać się matce, bronił Emmy i zabronił matce wtrącać się w ich sprawy. Kilkukrotnie pokłócili się. Matka Karola nie lubiła Emmy, zarzucała jej rozrzutność i marnowanie czasu na czytanie romansów. Po śmierci synowej i syna zaopiekowała się wnuczką.
6) Berta Bovary – córka Emmy i Karola Bovary. Jej matka pragnęła mieć syna, nie umiała pokochać córki i oddała ją do opiekunki. Dziecko było zaniedbywane. Matka w ogóle nie zajmowała się Bertą. Potrafiła uderzyć ją w odruchu znudzenia i zniecierpliwienia. Karol zajmował się Berta od czasu do czasu, po śmierci żony poświęcił jej więcej uwagi.
7) Heloiza Dubuc – pierwsza żona Karola Bovary’ego, kobieta stara i brzydka. Była wymagająca i ciągle cierpiała. Ich małżeństwo trwało zaledwie czternaście miesięcy.
8) Teodor Rouault – ojciec Emmy. Uchodził za zamożnego, jednak w rzeczywistości niezbyt umiejętnie zarządzał swoim majątkiem. Miał tylko córkę, którą postanowił starannie wykształcić, dlatego oddał ją do klasztornej szkoły.
Wiedział, że nie będzie miał pożytku z Emmy na wsi, dlatego postanowił wydać ją szybko za mąż. Kochał córkę i bardzo rozpaczał po jej śmierci.9) Felicja i Nastazja – służące w domu doktorstwa Bovary.
10) Mieszkańcy Yonville:
– wdowa Lefrancois – pracowita, wiedząca wszystko o mieszkańcach miasteczka właścicielka oberży „Pod Złotym Lwem”;- Binet – komendant straży miejskiej i poborca podatkowy. Małomówny, mieszkał sam, jadał w gospodzie;- Hivert – woźnica dyliżansu, który jeździł z Yonville do Rouen. Zaopatrywał całe miasteczko w towary;- ks. Bournisien – proboszcz w Yonville. Starał się sumiennie wypełniać boską posługę: uczył dzieci katechezy, czuwał przy konających, opiekował się chorymi;- Homais – bardzo wpływowy w Yonville aptekarz. Był przyjacielski i pomocny w stosunku do państwa Bovary, jednak była to pomoc pozorna. Odbierał Karolowi pacjentów, którym sam udzielał porad. Sprzedał Emmie truciznę, a później robił wszystko, by to nie wyszło na jaw. Był dwulicowy i przebiegły;- Lheureux – lichwiarz i kupiec galanteryjny, prowadził wiele interesów, ale nikt w miasteczku nie wiedział dokładnie, jakie to były interesy. Był dobrym psychologiem, potrafił uzależniać ludzi od siebie i swoich pieniędzy. Doprowadził do ruiny Karola i Emmę;- Lestibaudois – grabarz i ogrodnik kościelny w jednej osobie;- Hipolit Tautain – stajenny w oberży „Pod Złotym Lwem”, był kulawy od dziecka. Karol Bovary zgodził się zoperować mu nogę, ale niestety operacja nie powiodła się i trzeba było nogę amputować. Emma kupiła mu protezę. Nie miał za złe doktorowi, że operacja się nie udała, bo Karol próbował mu pomóc;- Girard – stajenny Rudolfa, pomagał Emmie i Rudolfowi przekazywać miłosne listy;- Justyn – pomocnik aptekarza, podkochiwał się skrycie w Emmie. Po jej pogrzebie długo płakał nad jej grobem;- pani Rollet – opiekunka Berty, córki Karola i Emmy. Niechlujna i interesowna;- Guillaumin – notariusz, u którego Leon odbywał praktykę. Stary kawaler, kobieciarz, który był zamożny. Współpracował z Lheureuxem, przyczynił się do ruiny finansowej Emmy Bovary. Gdy Emma przyszła do niego po pomoc w spłacie długów, chciał ją uwieść. Gdy Emma go odrzuciła, postanowił jej nie pomagać.