Kłamczucha - Charakterystyka

AutorMałgorzata Musierowicz z domu Barańczak urodziła się 9 stycznia 1945 w Poznaniu. Jest pisarką, autorką książek dla dzieci i młodzieży, ilustratorką. Znana z cyklu powieściowego dla młodzieży „Jeżycjada” i z wydanych w serii „Poczytaj mi, mamo” utworów dla dzieci. Na Liście Honorowej im. Hansa Christiana Andersena znalazła się powieść „Kwiat kalafiora”. Za „Kłamczuchę” zdobyła Złote Koziołki. Została Kawalerem Orderu Uśmiechu. Odznaczono ją Medalem Polskiej Sekcji IBBY za całokształt twórczości.Gatunek„Kłamczucha” to powieść młodzieżowa. Jest to utwór dłuższy, wielowątkowy, obfitujący w zdarzenia i bohaterów. Należy do epiki. Narrator trzecioosobowy jest ciepłym, inteligentnym, czasem uszczypliwym obserwatorem życia młodych ludzi i ich rodzin. Geneza utworu„Kłamczucha” została wydana w roku 1979. Jest częścią cyklu „Jeżycjada”. Nazwa pochodzi od dzielnicy Jeżyce w Poznaniu (tam mieszkają bohaterowie jej powieści). Utwór w żartobliwy i lekki sposób przybliża problemy i radości młodzieży, dla której był przeznaczony.Czas i miejsce akcjiCzas akcji jest bardzo konkretny – to rok 1977. Szczególnie podkreślony jest maj i miesiące od sierpnia do grudnia.Miejscem akcji jest Poznań, dzielnica Jeżyce (niektóre wydarzenia dzieją się w Łebie). Konkretne przestrzenie to dom Kowalików, dom Pawła, Liceum Poligraficzne, poznański dworzec, ulice miasta, kawiarnie.Bohaterowie1. Aniela Kowalik – nastolatka z Łeby; uczennica Liceum Poligraficznego w Poznaniu; szczupła; ma czarne włosy; nosi okulary; posiada urok osobisty; jest odważna, gwałtowna; ma bogatą wyobraźnię; jest zaradna i pomysłowa; często kłamie – myśli, że tak załatwi więcej spraw; ma trudny charakter; można ją polubić; jest dobrą aktorką, kocha teatr; wrażenie zrobił na niej Paweł, ale z czasem stracił w jej oczach;
2. Franciszka Wyrobek – wcielenie Anieli; odgrywa rolę gospodyni domowej u państwa Nowackich;
3. Paweł Nowacki – uczeń liceum; wysoki, przystojny blondyn; zachwyca dziewczyny; sam chętnie flirtuje z nimi; bywa nieuczciwy, egoistyczny; potrafi kłamać; jest też sympatyczny, przyjacielski, wrażliwy;
4. Mamert Kowalik – chirurg; kuzyn ojca Anieli; kocha rodzinę, choć dzieci wystawiają jego miłość i cierpliwość na próbę;
5. Tosia Kowalik – żona Mamerta, matka Tomcia i Romci; miła, ciepła, opiekuńcza; zajmuje się rodziną i domem;
6. Tomcio i Romcia – dzieci państwa Kowalików; inteligentne, bystre, energiczne, pomysłowe; testują cierpliwość i wytrzymałość rodziców;
7. Józef Kowalik – ojciec Anieli; rybak; czasem zły na córkę za jej zachowanie, potem dumny z jej pracy i gry aktorskiej; kocha Anielę;
8. Ciotka Lila – właścicielka domu, w którym mieszkają Kowalikowie; jest inteligentna, trochę uszczypliwa; odkrywa kłamstwa Anieli, ale ją lubi i jej pomaga;
9. Robert Rojek (Robrojek) – kolega Anieli z Liceum Poligraficznego; jest niski, ma rude włosy; jest sympatyczny, koleżeński, otwarty; podkochuje się w Anieli;
10. Danusia – dziewczyna z klasy Pawła; sympatia Pawła, choć on mówi Anieli, że nie są parą; jest szczupła i ładna; jest zazdrosna o Pawła; nie przepada za Anielą;
11. Cesia – przyjaciółka Danusi; sympatyczna, wrażliwa; prosi Anielę, żeby oddała rolę Ofelii Danusi;
12. Janusz Pyziak – kolega z klasy Anieli; najpierw przez nią niezauważany, z czasem zaczynają ze sobą rozmawiać, np. o teatrze; przychodzi na „Hamleta”; zaprasza Anielę na sylwestra;
13. Kasia – przyjaciółka Anieli z Łeby; szczera, pomocna, uczynna;
14. Dmuchawiec – nauczyciel języka polskiego w liceum Pawła; reżyseruje szkolne przedstawienie Hamleta; obsadza Anielę w tytułowej roli;TreśćTytułowa bohaterka, kłamczucha Aniela Kowalik, zakochuje się w dopiero co poznanym Pawle. Ze względu na niego podejmuje kilka decyzji. Wyjeżdża z Łeby do Poznania, zaczyna naukę w Liceum Poligraficznym w tym mieście, podstępem wprasza się do domu Mamerta i Tosi Kowalików (a właściwie domu ciotki Lili), podejmuje pracę gosposi w domu Pawła, przyjmuje rolę Hamleta w przedstawieniu Dmuchawca. Po drodze kłamie, oszukuje, wpada w kłopoty i znajduje ich rozwiązania, łapie bakcyla poligrafii, dojrzewa, zmienia się. Jej losy oraz losy jej rodziny i przyjaciół opowiedziane są w sposób żartobliwy, lekki, przyjemny.ProblematykaKsiążka przeznaczona jest dla młodzieży, bo porusza jej problemy. Na pewno pokazuje relacje w rodzinach młodych ludzi. To najczęściej obrazki pozytywne, choć rodziny nie są bez wad. Okazują sobie miłość, zrozumienie, troskę, wsparcie. Nastolatkowie mają też życie szkolne – doświadczają wzlotów i upadków. No i – oczywiście – młodzi ludzie szukają przyjaźni i miłości. Przeżywają rozczarowania, bywają zaskoczeni innymi i sobą, dojrzewają. W przypadku „Kłamczuchy” pojawia się również temat kłamstw głównej bohaterki oraz jej trudnego charakteru. Dziewczyna uczy się na własnych błędach i próbuje pracować nad sobą. Dzięki temu może z optymizmem patrzeć w przyszłość. Utwór utrzymany w żartobliwym tonie – bawi i wzrusza.