Cesarz - Problematyka

„Cesarz” Ryszarda Kapuścińskiego dotyczy etiopskiego władcy Heile Selassie. W „Cesarzu” pobrzmiewają wątki historyczne, biograficzne dotyczące postaci pisarza. Przebywając w Kongu, został mianowicie aresztowany oraz skazany na karę śmierci. Pierwsze reportaże pióra Kapuścińskiego pojawiają się w książce „Gdyby cała Afryka…”. „Cesarz jest książką poniekąd historyczną, gdyż przedstawia losy ostatniego cesarza Etiopii. Władca opisany został przez ludzi, znajdujących się w Jego najbliższym otoczeniu, którzy mieli z cesarzem najlepszy kontakt. Jest to książka o mocnej marce osobistej, jaką wypracował sobie przywódca Etiopii. Większość dworzan wypowiadało się o Nim w sposób wyraźnie pozytywny. Opinie dworzan mogą dziwić, gdyż cesarz jest satrapą, dla którego wartością najwyższą jest władza, lud tak naprawdę dla Niego nie liczy się. Jest to książka dotykająca problemu despotycznego przywódcy, zaniedbującego naród. Jest to książka o państwie autorytarnym, gdzie donos jest na porządku dziennym. Jest to książka o sprytnym demagogu który potrafił zjednywać sobie lud, gdyż całą odpowiedzialność cedował na tzw. ministra pióra. Jest to książka o „betonie kręgów władzy”, ministrowie w rządzie mogli defraudować środki pieniężne i uchodziło im to płazem, natomiast tą wartością nadrzędną była lojalność, której nieprzestrzeganie było surowo piętnowane. Jest to książka o mechanizmach władzy, o państwie rządzonym przez jedynowładcę, który robił wszystko co w Jego mocy ażeby zachować status quo. Jest to książka o władcy, który niczym monarchowie absolutni dokonał zawłaszczenia państwa. Jest to książka o machinacjach władzy i o tym jak pomimo swej nieudolności kupić Naród, mieszkańcy Addis- Abeby byli do tego stopnia oddani władcy, iż bez słowa protestu mogliby rzucić się za Nim w ogień i na pożarcie lwom. Jest to książka, o narodzie, który budzi się z letargu, czego przykładem strajki studenckie, uczniowskie oraz żołnierskie. Jest to książka o władzy, która jest niezdolna do tego by się zreformować. Jest to książka o władzy, która traci kontakt ze społeczeństwem, która jest całkowicie oderwana od poddanych vide budowa tam na Nilu. Ryszard Kapuściński opisując rządy Heile Selassie, chciał opisać rządy I Sekretarza Komitetu Centralnego PZPR. John Ryle stwierdził iż ” Cesarz” jest alegorią partii komunistycznej w Polsce, zaś część wydarzeń zdaniem Brytyjczyka, Kapuściński zmyślił. Artur Domosławski twierdził w „The Guardian” że Kapuściński przekroczył pewne granice, uznał książkę za fikcję. Jest to książka o Narodzie, który buduje system autorytarny, niektórzy krytycy literaccy wyrażają się, że wręcz totalitarny. Ryszard Kapuściński pisze o zależności poddanych od władcy, bowiem Ci, którzy znajdowali się w Jego otoczeniu żyli dostatnio, Ci zaś, którzy byli oddaleni daleko, w czym większej byli odległości od władzy tym wiodło im się gorzej. Ryszard Kapuściński uczy na czym polega sztuka reportażu, starał się odkryć prawdziwą naturę cesarza. Książka co już wspomniałem zbudziła liczne kontrowersje, jednakże nie można odmówić, że Ryszard Kapuściński jak nikt inny obnażył mechanizmy władzy, kreśli postać cesarza, który rozważa w głowie jak „na szachownicy władzy”.