Trans-Atlantyk - Geneza utworu i gatunek

Witold Gombrowicz wypłynął z Europy polskim statkiem pasażerskim „Chrobry” w sierpniu 1939 roku do Argentyny, gdzie osiedlił się w Buenos Aires. Nie powrócił on do Polski, gdy wybuchła w niej wojna, przez co oskarżono go później o bycie tchórzem. „Porzucając ojczyznę” dołączył do grupy polskich emigrantów, wśród których rozpoczął nowe życie. W tym okresie borykał się z problemami finansowymi, musząc pomieszkiwać w tanich hotelach i wynajętych mieszkaniach. Przez swoją sytuację finansową podejmował się różnych prac, jak choćby zawód urzędnika w banku. Korzystał również z pomocy Polonii. Swoje przeżycia w Ameryce Południowej opisał w powieści „Trans-Atlantyk”, którą wydał w 1953 roku w Paryżu, a cztery lata później także w rodzimym kraju. Na kolejne wydanie książki Polska musiała czekać aż trzydzieści pięć lat. Jednym z przeżytych wydarzeń był prawdziwy pojedynek na słowa pomiędzy Gombrowiczem a argentyńskim pisarzem Jorge Luisem Borgesem, który autor przedstawił w książce jako wyzwanie rzucone Gonzalowi przez głównego bohatera.

'Trans-Atlantyk” jest powieścią awangardową. Posługuje się ona groteską, czyli kategorią estetyczną, mieszając komizm z tragizmem czy język podniosły z potocznym. Zawiera w sobie również absurd, zestawienie fantastyki i realizmu oraz ukazanie świata w karykaturalny sposób. Powieść awangardowa odrzuca realizm, charakteryzuje się intertekstualnością i konstruowaniem własnego języka. Dzieło Witolda Gombrowicza walczy również z mitem polskiego patriotyzmu.