Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!
Wystąpił błąd, spróbuj ponownie :(
Udało się! :) Na Twojej skrzynce mailowej znajduje się kod do aktywacji konta
";
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Recenzja książki
„Konrad Wallenrod” jest dziełem wieszcza narodowego, Adama Mickiewicza i powieścią poetycką. Akcja utworu toczy się w czasach istnienia Zakonu Krzyżackiego, jednak akcja nawiązuje do sytuacji Litwy i Polski współczesnych autorowi i znajdujących się pod zaborami. Mickiewicz, pisząc powieść, przebywał w Rosji. Chcąc ukryć swoje intencje, specjalnie przeniósł czas akcji utworu do średniowiecza. Nie powstrzymało to jednak władz carskich przed wysnuciem teorii o wrogich zamiarach autora, przez co musiał on uciekać.
Utwór opowiada historię Konrada Wallenroda, młodego Litwina wychowanego w Państwie Krzyżackim. Chłopak, za młodu porwany z rodzinnego miasta, został przygarnięty przez rycerza. W jego dworze spotkał swojego rodaka, wajdelotę, który zadbał, by Konrad Wallenrod – dawniej Walter Alf – nie zapomniał swojej ojczyzny. Tak też, chłopak wychowywany przez wroga, nigdy nie wyrzekł się ojczyzny i zbiegł do niej przy najbliższej okazji.
Konrad Wallenrod jest bohaterem targanym ciągłymi wątpliwościami i rozterkami. Mimo możliwości szczęśliwego życia w ojczyźnie, z żoną u boku, decyduje się na powrót między wrogów. Nie jest to jednak szlachetny powrót w walce na otwartym polu. Mężczyzna wraca pod nazwiskiem zabitego rycerza, decydując się na krok sprzeczny z kodeksem rycerskim i jego własnymi zasadami.
Ciągłe życie w strachu, walka z wyrzutami sumienia i problemy z alkoholem sprawiają, że Walter Alf doświadcza wielu problemów i wątpliwości. Nie oznacza to jednak, że porzuca ojczyznę. Patriotyzm bohatera jest ogromny i szokujący. Niesamowitym jest, ile Konrad decyduje się poświęcić, w imię walki za Litwę. Odrzuca moralność, żonę, z którą mógł wieść szczęśliwe życie i zasady kodeksu rycerskiego, w których wierze się wychowywał.
Postać Konrada Wallenroda jest niesamowicie fascynująca. Adam Mickiewicz w utworze przekazuje naprawdę wartościowe treści. Patriotyzm głównego bohatera, jego odwaga i zdolność do poświęceń sprawiają, że staje się on wzorem do naśladowania i czerpania inspiracji. W czasie zaborów dla Polaków było niesamowicie ważnym, żeby utrzymywać wysokie morale, nie bać się przeciwstawiania zaborcom i mieć nadzieję na odbudowanie ojczyzny. Aczkolwiek motywy zawarte w utworze są uniwersalne i można je odnieść do wszystkich epok. Myślę, że nawet dziś możemy uważać Konrada Wallenroda za wzór postawy patriotycznej.
Utwór jest romantyczną powieścią poetycką, dlatego jego lektura może sprawiać trochę trudności. Na pewno należy przygotować się na zaburzoną chronologię, która zdecydowanie zaburza klarowne odcyfr
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
owanie. Dlatego uważam, że warto skupić się przy czytaniu, lub, jeśli ktoś jest wystarczająco cierpliwy, zapoznać się z dziełem dwa razy.
Mimo zaburzenia chronologii, styl utworu jest nienaganny, co potwierdza pozycję Mickiewicza jako wieszcza narodowego. Ułożenie rymów sprawia, dzieło czyta się zdecydowanie szybciej i przyjemniej. „Konrad Wallenrod” to powieść poetycka, czyli gatunek synkretyczny. Oznacza to tyle, że siadając do lektury należy przygotować się na mieszaninę liryki, epiki, a czasem nawet dramatu. Nie sprawia to jednak, że utwór staje się mniej ciekawy – wręcz przeciwnie. Monologi bohaterów, przeplatające się z opisami, sprawiają, że utwór nabiera tempa.
Jeśli pragniemy zagłębić się bardziej w historię czasów, w których osadzonych jest utwór, możemy dostrzec prawdziwe postaci czy wydarzenia, co nie oznacza jednak, że „Konrad Wallenrod” jest powieścią historyczną. Uważam, że czytając lekturę, dużo bardziej należy zagłębić się w analizie motywów bohaterów, a także ukrytych treści, które przemyca autor. Dzieło zdecydowanie jest ponadczasowe i myślę, że w dzisiejszych czasach także możemy wyciągnąć z niego wiele wniosków.
W utworze warto również zwrócić uwagę na sposób, w jaki przedstawieni są Litwini i Krzyżacy, i w jaki sposób autor nawiązuje w ich opisach do czasów sobie współczesnych. Adam Mickiewicz nie ukrywa zbytnio swoich poglądów i dość jasno daje Polakom do zrozumienia, w jaki sposób powinni walczyć z zaborcami, zwłaszcza z carską Rosją.
Myślę, że Walter Alf jest doskonałym przykładem bohatera romantycznego, który za wszelką cenę walczy o ojczyznę i jest bezpardonowym patriotą. Sądzę, że po lekturę powinni sięgnąć zarówno fani Adama Mickiewicza, jak i osoby pragnące znaleźć wzór i motywację do działania. „Konrad Wallenrod” to doskonała pozycja także dla osób chcących głębiej poznać literaturę z czasów, w których Polski nie było na mapie Europy. Zresztą, Adam Mickiewicz jest autorem, który w wielu swoich dziełach ukrywa motywy patriotyczne, nawiązujące do prześladowań, z którymi mierzyli się Polacy. Jednocześnie w utworach wieszcza wyraźnie widać myśli romantyczne. Bohaterowie kreowani przez niego są barwni i w doskonale reprezentują wzorce epoki.
Podsumowując, „Konrad Wallenrod” jest kwintesencją poezji romantycznej Polski pod zaborami – autor ukrywa motywy przed władzą carską, zachęca do walki z ojczyzną, a jednocześnie ubiera myśli w piękną formę powieści poetyckiej. Uważam, że dzieło jest naprawdę warte przeczytania i zapamiętania.
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Najważniejsze informacje
„Konrad Wallenrod” to utwór napisany przez Adama Mickiewicza. Powstał w okresie życia autora, w którym przebywał on w Rosji. Mickiewicz, nawet za granicami ojczyzny, działał na jej rzecz. Lektura ma wydźwięk patriotyczny, choć jest on ukryty – ma to związek z próbami uniknięcia cenzury w carskiej Rosji.
„Konrad Wallenrod” opowiada o walce Wielkiego Zakonu Krzyżackiego z Litwą. Akcja utworu rozgrywa się pod koniec czternastego wieku, co możemy wywnioskować z faktycznych wydarzeń, o których wspomina autor. Akcja dzieje się w głównie w Malborku i okolicach, a częściowo także na Litwie.
Lektura należy do okresu romantyzmu i jest powieścią poetycką, czyli gatunkiem synkretycznym. Utwór charakteryzuje się zaburzoną chronologią. Występuje bohater romantyczny, tytułowy Konrad Wallenrod, który jest bezpardonowym patriotą, gotowym poświęcić wszystko dla ojczyzny.
Dzieło opowiada historię Waltera Alfa, Litwina, który jako dziecko został porwany z ojczyzny. Wychowywał się w Zakonie, w duchu zasad kodeksu rycerskiego, jednak dzięki swojemu rodakowi, wajdelocie, nie zapomniał oj
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
jczyzny. Przy najbliższej okazji zbiegł z powrotem na Litwę, gdzie zdradził władcy najważniejsze informacje dotyczące Zakonu. Na dworze królewskim poznał Aldonę, w której się zakochał. Młodzi pobrali się, jednak miłość do ojczyzny nie dawała Walterowi spokoju. Zdawał sobie sprawę z wielkiej przewagi Krzyżaków nad Litwą i postanowił wykorzystać swoją wiedzę, by walczyć o ojczyznę.
Mimo wielu wątpliwości, Walter zdecydował się wrócić do Zakonu. Podszył się pod zamordowanego rycerza, Konrada Wallenroda. Mężczyzna odrzucił zasady, w imię których został wychowany i podjął walkę z ukrycia, co kłóciło się z jego kompasem moralnym. Zmagający się z ciągłymi wątpliwościami i strachem, popadł w alkoholizm. Nie zważając jednak na trudności, wciąż dążył do celu i w końcu go osiągnął.
„Konrad Wallenrod” to utwór, mający zachęcić Polaków do walki z zaborcami, głównie z carską Rosją. Choć opowiada historię średniowiecznego rycerza, jest uniwersalny i pełen ważnych wartości. Napisany przez wieszcza narodowego, jest ważnym romantycznym dziełem, które warto znać.
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Streszczenie szczegółowe
Wstęp
Zakon krzyżacki po licznych, wieloletnich podbojach, doszedł do Niemna. Rzeka ta stała się naturalną granicą pomiędzy Zakonem Krzyżackim, a Litwą. Po obu jej brzegach państwa ustawiły posterunki, które miały na celu pilnowanie kto, dlaczego i kiedy pokonuje ten teren. Miało to zabezpieczać przed niespodziewanym atakiem. Kiedy Krzyżacy najechali na ziemie pruskie, zniknęły dotąd istniejące więzy czegoś na wzór przyjaźni, które miały na celu powstrzymanie jakichkolwiek sporów pomiędzy Litwą, a Prusami. W niedługim czasie ma dojść do wojny pomiędzy tymi dwoma krajami.
Rozdział pierwszy
W mieście Malbork zbiera się ludność krzyżacka, aby na drodze wyborów ustalić nowego wielkiego mistrza, który będzie dowodził wojskiem i państwem. Wśród tłumu kandydatów znajduje się również nasz tytułowy bohater – Konrad Wallenrod. Jest on cudzoziemcem. To właśnie na niego zwróconych jest wiele par oczu należących do członków zakonu. Nikt nie wie, skąd ów mężczyzna pochodzi. Są jednak świadomi jego niesamowitej odwagi i nieprzeciętnej waleczności, czego dawał już liczne dowody. Nie było osoby, która pokonałaby go w turniejach i pojedynkach. Ważnymi jego cechami były również cechy typowe dla wzorca rycerskiego czyli skromność i ubóstwo. Jedyną wadą jaką można by było dostrzec w tej osobie było dążenie do samotności i często widoczny na jego twarzy smutek. Był on całkowicie niezrozumiały dla obserwatorów. Konrad Wallenrod miał tylko jednego, ale za to oddanego przyjaciela, a zarazem i powiernika. Był nim stary mnich o imieniu Halban.
Rozdział drugi
Po usłyszeniu dźwięku charakterystycznego dla dzwonu zakonnicy kierują swoje kroki do kaplicy. Tam odbywają się modlitwy, których celem jest poproszenie Ducha Świętego o udzielenie pomocy potrzebnej do dokonania właściwego i dobrego wyboru. Po jakimś czasie wszyscy zebrani rozchodzą się z zamiarem kontynuowania modłów na osobności. Chcieli też w ciszy i skupieniu rozważyć kwestię wyboru wielkiego mistrza. Arcykomtur woła do siebie Halbana oraz jednych z najbardziej doświadczonych braci w celu zasięgnąć porady. Grupka wychodzi poza tereny zamku, a dokładniej podąża w pobliże pobliskiego jeziorka. W tym miejscu spędzają ze sobą kilka kolejnych godzin. Na powrocie przechodzą nieopodal wieży. W budowli dziesięć lat temu zamknęła się pewna kobieta. Mieszka tam samotnie i nie ma dostępu do nikogo z zewnątrz, gdyż zamurowała wejście. Nikomu nie ujawnia swojej twarzy. W trakcie mijania wieży z jej wnętrza komtur słyszy głos należący do owej pustelnicy. Mężczyzna wraz z towarzyszami słowa jej odczytują jako przepowiednię dotyczącą dobrego wyboru wielkiego mistrza. Od razu postanawiają podzielić się tą wiadomością z innymi i w tym celu udają się do zamku powierzyć ten tytuł Wallenrodowi. Spośród grupki pozostaje jedynie pogrążony w zamyśleniu Halban, który to właśnie przed chwilą myśl o proroctwie rycerzom podsunął. Po chwili i on odchodzi po drodze śpiewając pieśń o pięknej i młodej Litwince, która to zakochała się w cudzoziemcu. Jest ona nawiązaniem do obecnej sytuacji.
Rozdział trzeci
Jak się nietrudno domyślić, Konrad został ogłoszony nowym wielkim mistrzem. Wbrew nadziejom społeczeństwa, nie poprowadził wojsk krzyżackich na wojnę z Litwą, która była atakowana z różnych stron i dodatkowo osłabiała ją wewnętrzna niezgoda panująca wśród tamtejszej ludności. Zamiast tego wprowadza w Zakonie ostre zasady, a jakiekolwiek próby ich złamania kończyć się miały surowymi karami. W tym czasie Litwini atakują miasta i wioski z terenów krzyżackich. Inni bracia są bardzo niezadowoleni z tego i postanawiają się naradzić. Chcą również zaprosić wielkiego mistrza, jednak nigdzie nie są w stanie go znaleźć. Na poszukiwania bohatera udaje się Halban. Przeszukał kaplicę, ale tam nie było jego przyjaciela. Po tym skierował się do wieży, obok której często można było go dostrzec. W tym samym czasie Konrad prowadzi konwersację z pustelnicą. Kobieta śpiewa pieśń przepełnioną cierpieniem i zawierającą skargę. Opowiada o pewnym młodzieńcu, który przybył do niej kilka lat temu (tą osobą był właśnie Wallenrod) i zdobył jej serce poprzez swoje opowieści o Bogu i kraju gdzie się go czci oraz o obyczajach typowych dla rycerzy pielęgnowanych w owym państwie. Od tamtej pory niewiasta nie jest w stanie wymazać z pamięci młodzieńca. Tęsknota za nim była wciąż obecna. Mężczyzna sam siebie oskarża o zaistniałą sytuację. Nawet chce usłyszeć od niej płynące przekleństwa dotyczące niego. Kochanka jednak prosi go o przebaczenie oraz opowiada jak to z powodu ogromnej tęsknoty podążyła za nim aż do Malborka. Nie chciała wstąpić do klasztoru, co uczyniłaby większość kobiet na jej miejscu, dlatego postanowiła zamknąć się z własnej woli w wieży, w której do tej pory mieszka i z niej nie wychodzi. Żyła nadzieją, iż jeszcze kiedyś będzie miała możliwość usłyszenia jego głosu. Przez duszę bohatera przenika ogromny żal spowodowany faktem, że poświęcił swój okres młodości, jak i sporą część życia na dokonanie zemsty na zakonie krzyżackim. W tej chwili jednak jest w niewidzialny sposób więziony przez to uczucie, co z kolei skutkuje opóźnieniem w podjęciu decyzji, która ma na celu osiągnięcie celu i być zwieńczeniem jego wysiłków. Wie, że jest już blisko spełnienia. Nadejście poranka przerywa ich rozmowę i mężczyzna odchodzi.
Rozdział czwarty
W ,,dzień patrona, uroczyste święto’’ Konrad Wallenrod organizuje wielką ucztę i zaprasza na nią wielu gości. Wśród nich znalazł się również książę Witold, który był przeciwnikiem Litwy i potajemnie popierał Zakon. Gospodarz daje znak pozwalający na rozpoczęcie biesiadowania, jednak sam nie jest szczególnie tym zainteresowany i nie bierze udziału w zabawie. Później, kiedy już gwar rozmów nieco ucichł, wezwał on wędrownych śpiewaków w celu rozweselenia zabranego na uczcie towarzystwa. Jeden z nich jest pochodzenia włoskiego. Chwali on męstwo, a zarazem pobożność Konrada. Drugi zaś pochodzi znad ,,brzegów Garony’’ z Prowansji. Śpiewa on pieśń o tematyce miłosnej. Mistrz nie jest szczególnie zadowolony z ich pokazów. Następnie po tamtej dwójce występuje stary Wajdelota pochodzenia litewskiego. Opowiada on o swojej ojczyźnie. Wspomina zdrajców, co głęboko dotyka Witolda. Starzec prosi mistrza o pozwolenie na posłuchanie. Konrad wyraża swe przyzwolenie po chwili zastanowienia. Najpierw wędrowiec nawiązuje do sytuacji litewskiego narodu. Mówi o tym, że posiadanie za sąsiadów rycerzy z czarnymi krzyżami nie wróży niczego dobrego i jest pewną zarazą, która w każdej chwili może się rozprzestrzenić, a tym samym wyrządzić spore szkody. Potem następuje ,,Powieść Wajdeloty’’. Pewnego dnia naród litewski powracał ze zbrojnej wyprawy. Ze sobą do Kowna przywiedli jeńców pochodzenia niemieckiego. Wśród tej licznej grupy więźniów znalazło się dwóch rycerzy, którzy sami z siebie ,,między Litwinów uciekli’’. Zaprowadzono ich wtedy przed oblicze księcia Kiejstuta. Młodszy z tej dwójki opowiedział władcy historię o swoim życiu. Dowiadujemy się, iż młodzieniec ma litewskie korzenie, jednak los tak chciał, iż w okresie dzieciństwa został porwany przez ludność niemiecką. Od nich właśnie otrzymał imię Walter Alf. Trafił na wychowanie do Winrycha – mistrza krzyżackiego. Chłopiec nie przepadał jednak za bogatym życiem jakie toczyło się w pałacu i dlatego często wymykał się do starego wajdeloty pochodzenia litewskiego, który to litując się nad dzieckiem, opowiadał mu o jego i swojej ojczyźnie. Dzięki tym działaniom rozpalał on w młodym człowieku uczucia patriotyczne jak i jednocześnie nienawiść
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
do Niemców. Już jako młodzieniec, Walter często pragnął przebywać na Litwie, ale wajdelota starał się go powstrzymywać. Zależało mu na tym, aby uczył się od wrogów sztuki wojennej jak i ich strategii, gdyż ta wiedza mogłaby mu się przydać w przyszłości przy ewentualnej zemście. Podczas jednej z walk pomiędzy nimi a Litwinami nie umiał się już powstrzymać i przytrzymał starca, który zbiegł do rodaków. Tak oto dostał się na dwór Kiejstuta. Władca wysłuchał opowieści i później zezwolił przybyszom na pobyt i zadomowienie się w Kownie. Po pewnym czasie Walter zaczął darzyć córkę Kiejstuta miłością, która byłą szczerze odwzajemniona. Ojciec kobiety widząc to, iż młodzieniec jest dobrą partią dla jego dziecka – był pomocny przy organizacji wojsk jak i budowie umocnień, zezwolił na ich ślub. Jakiś czas para była ze sobą bardzo szczęśliwa. Widząc jednak klęski narodu litewskiego jak i cierpienie zadawane im przez Zakon Krzyżacki postanowił zemścić się na wrogach. W swojej decyzji utwierdziło go niebezpieczeństwo zawisłe nad ludnością tej narodowości. Na początku swoimi planami podzielił się z księciem, a później razem z wajdelotą stwierdzili, iż jeszcze młody rycerz wyjedzie wraz ze starcem. Zamierzali zrobić to w tajemnicy. O ich planach dowiedziała się żona Waltera, która przeczuwając co się święci, czekała na nich już na drodze znajdującej się poza terenem miasta. Alf zauważając to, doradził jej, żeby znalazła poszukała dla siebie nowego, innego męża, z którym będzie szczęśliwa, gdyż jego może już zacząć traktować jako zmarłego. Aldona nie zgodziła się na to ze względu na miłość jaką go obdarzyła. Postanowiła wstąpić do klasztoru. Mężczyzna odprowadził ją aż do bram. Tu, wpierw zobowiązując ją do zachowania jego słów dla siebie, zdradził jej swoje zamiary. Po zakończeniu rozmowy pożegnał się i pojechał. Na zakończenie swojej pieśni, która jest jednocześnie takim wspomnieniem mającym na celu przybliżenie nam losów bohaterów głównych, wajdelota mówi, iż będzie biada, jeżeli do tej pory Alf nie spełnił złożonej przysięgi i pomimo tylu poświęceń niczego nie osiągnął. Zebrani goście są bardzo zdziwieni tym nietypowym zakończeniem tej pieśni. Nalegali na jej ciąg dalszy. W pewnej chwili dotąd milczący mistrz zerwał się gwałtownie i zażądał od starca dokończenie swej opowieści. Ten jednak nie odpowiedział. Wtedy Konrad Wallenrod odebrał mężczyźnie lutnię. Zamierzał wyśpiewać zakończenie utworu, gdyż tak naprawdę on sam był jej bohaterem, jednak po chwili zrozumiał sens śpiewu i zmienił zdanie. Później zaśpiewał balladę zatytułowaną ,,Alpuhara’’. Jej treść kryła w sobie podstęp jakiego użył muzułmańskich Maurów o imieniu Almanzor. Intryga miała dotyczyć rycerzy chrześcijańskich zdobywających Hiszpanię. Bronili oni twierdzy Alpuhara. Wydarzenie niezwykłe, gdyż była ich zaledwie garstka. Kiedy jednak nie udało się jej obronić i wojska wroga zdobyły twierdzę, wódz ratując swoje życie, uciekł z zamku. Po jakimś czasie zwycięscy zaczęli świętować już swoje zwycięstwo, to wtedy Almanzor pojawił się i oficjalnie oddał w ich ręce. Twierdził, iż chce zmienić wyznanie na chrześcijańskie i zostać hiszpańskim wasalem. Po usłyszeniu tego zwycięzcy ucieszyli się i każdy z nich po kolei wyściskał w ich mniemaniu walecznego i honorowego wodza. Później okazało się jednak, iż Almanzor zaraził Hiszpanów nieuleczalną w tamtym okresie dżumą, którą przyniósł z Granay. Choroba ta wyniszczyła wroga. Po zakończeniu się ballady osłabiony wypitymi wcześniej trunkami jak i zmęczeniem wywołanym huczną biesiadą Konrad zasypia. Swoim zachowaniem wywołał szmer zgorszenia wśród zebranych na uczcie rycerzy. Nie znaleziono również wajdeloty. Przypuszczano, że mógł być on przyczyną niecodziennego zachowania ich mistrza.
Rozdział piąty
Witold po uczcie, która głęboko zapadła mu w pamięć, dzięki podstępowi ograbia kilka zamków teutońskich. Wywołało to ogromne wzburzenie wśród Krzyżaków. Nie tracąc ani chwili więcej proszą oni inne państwa na terenie Europy o posiłki i pod dowództwem Konrada wyruszają na wojnę pomiędzy nimi, a Litwinami. Nadchodzi zima, a do Malborka nadal nie dochodzą jakiekolwiek informacje dotyczące wojsk niemieckich. Wreszcie powracają niedobitki rycerstwa z wojny. Wśród grupki jest również i Wallenrod. Ludność nie podejrzewa, iż wielki mistrz specjalnie ich w tak niedbały i nieprzemyślany sposób przeprowadził. Doskonale wiedział, gdzie są zasadzki ustawione przez Litwinów i dokładnie tam kierował swoje niczego nieświadome oddziały. Poprzez swoje działania celowo doprowadził do porażki Zakonu. ,,Pokonany’’ wódz tłumaczy się tym, że jest to pewien rodzaj kary Bożej, która dotknęła Niemców za popełnione w przeszłości grzechy. Rycerze jak i cały lud wierzy mu. Istnieje jednak tajny związek dwunastu rycerzy, którzy razem stanowią radę sędziów. Przysięgli oni karać władców za ich ewentualne świadome lub nie błędy. Zabrali się razem w lochach zamku i jeden z nich relacjonował czego dowiedział się od szpiegów obserwujących Wallenroda z ukrycia. Okazało się, że tak naprawdę nikomu nie jest on znany. Wiadomo o nim, iż był giermkiem u pewnego rycerza o tym samym imieniu. Opiekun jego bez wieści zaginął podczas wyprawy wojennej w Palestynie. Młodzieniec podejrzewany był o dokonanie morderstwa na swoim panu. Z tego względu uciekł do Hiszpanii i tam przedstawiając się już jako Wallenrod, zasłynął z męstwa, a później złożył śluby zakonne, by następnie zostać wielkim mistrzem. Później to on przyczynił się do porażki wojsk krzyżackich na Litwie. Szpiedzy przyznali również, iż często bohater ten posługiwał się językiem litewskim szczególnie podczas rozmów pomiędzy nim, a pustelnicą zamkniętą w wieży. Po usłyszeniu tych szokujących informacji, sędziowie wydali jednogłośnie na Wallenrod wyrok śmierci.
Rozdział szósty
Konrad Wallenrod często przychodzi pod wieżę i opowiada kobiecie o tym, w jaki sposób wykonał swe przyrzeczenie i dokonał upragnionej zemsty na wrogu. Mężczyzna pragnie, aby niewiasta imieniem Aldona opuściła swoją wieżę i razem z nim uciekła na Litwę. Chciał wspólnie z nią tam się osiedlić i dożyć w ciszy i spokoju ostatnich dni życia. Ona jednak nie wyraziła na to zgody. Chciała zapamiętać go jako tego chłopaka, w którym wiele lat temu się zakochała od pierwszego wejrzenia. Bała się, że jeżeli opuści swój ,,dom’’ i razem odejdą, to po pewnym czasie zrozumie, iż to nie jest już ta sama osoba. Dlatego też odmówiła. W sercu pragnęła zachować obraz jego z lat młodzieńczych. Konrad po usłyszeniu tego ucieka z tamtego miejsca. Następnego dnia rano jednak powraca. Czuje zbliżającą się po niego śmierć, dlatego zależy mu na pożegnaniu się z Aldoną. Po tym odchodzi. Wieczorem prowadzi jeszcze konwersację z Halbanem. Nagle usłyszeli odgłosy toczącej się walki. Uzbrojeni ludzie wtargnęli do zamku. Walter Alf postanawia popełnić samobójstwo i pije wino pomieszane z trucizną. Następnie proponuje puchar z napojem starcowi. Ten jednak stanowczo odmawia. Pragnie po śmierci przyjaciela rozpowiedzieć ludności litewskiej o jego bohaterskich czynach. Niedługo po wypiciu przez Konrada alkoholu, wdzierają się mordercy pragnący go zgładzić. Nie jest im to jednak dane, gdyż zanim ostrza ich mieczy dosięgają bohatera, ten jest już martwy od wcześniej wypitej trucizny. Padając na ziemię rozbija lampę. W tym samym momencie Aldona z okna swej wieży obserwuje dokładnie całe to zajście przez okno komnaty Waltera. Dostrzegła nagłe zgaszenie się światła. Przeczuwała, iż jej ukochany już nie żyje i sama również umarła z rozpaczy.
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Streszczenie krótkie
Utwór rozpoczyna się od Wstępu, w którym jest mowa o Litwie zagrożonej ekspansją Krzyżaków. Autor zawarł w nim informacje przybliżające historie kontaktów litewsko- krzyżackich.
Konkretny już tekst utworu zaczyna się opisem rzeki jako symbolicznej granicy między tymi światami. Zostały one przedstawione na zasadzie kontrastu. Wydarzenia już dotyczące tekstu rozpoczynają się w momencie wybierania wielkiego mistrza Zakonu Krzyżackiego. Ma miejsce narada, podczas której obradujący dyskutują nad postacią Konrada, który odznacza się odwagą, męstwem, a także zasługami na polu bitwy, aby to właśnie on nim został. Jedyną jego wadą jakiej obawiają się jest jego pijaństwo, które powoduje, że bohater staje się całkowicie inny. Ostatecznie zostaje wybrany na mistrza Zakonu tytułowy Konrad Wallenrod i wprowadza w zakonie rygorystycznie zasady. Postać poznajemy bliżej podczas wizyt i odbywanych tajemniczych rozmów co noc z Pustelnicą z wieży. Jedną z ważniejszych scen jest scena IV, w której odbywa się uczta na zamku Krzyżackim. W jej trakcie słychać pieśni, opowieści, a jedną z istotnych jest pieśń wajdeloty Halbana, w której to zostały opisane losy Konrada. Dowiadujemy się, że jako dziecko został zabrany do niewoli krzyżackiej i tam też wychowywany. Litwin utrzymał pamięć o kraju dzięki opowieścią starego litewskiego wajdeloty. Prawdziwe imię bohatera to Walter Alf. Przeszedł także na stronę Litwy, a tam ożenił się z córką króla Aldoną. Ze względu na zagrożenie ze strony Krzyżaków, opuścił żonę i wyruszył w obronie Litwy. Halban w swojej pieśni zapowiada, że
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
e imię Alfa będzie znane i rozpowszechnione na Litwie. Utwór Halban kończy przypomnieniem celu w jakim to bohater opuścił Litwę, gdyż jeżeli nie dotrzyma on obietnicy spadnie na niego nieszczęście. Po wysłuchaniu pieśni wajdeloty Konrada napełniają emocje gwałtowne i rozpoczyna balladę Alpahura opowiadającej o wodzu Maurów. W kolejnych częściach utworu widoczne są sceny wojny Krzyżaków i Litwinów. Konrad prowadzi wojska krzyżackie tak, że zakon ponosi druzgocącą klęskę. Odbywa się tajemnicze zgromadzenie, podczas którego odkryto, że prawdziwy rycerz Konrad Wallenrod zginął podczas walk w Palestynie, a ów mistrz Zakonu był wtedy jego giermkiem. Na tytułowego bohatera zapada wyrok śmierci. Konrad udaje się do Pustelnicy, która tak naprawdę jest jego porzuconą żoną Aldoną, aby opowiedzieć o rzeczach jakich dokonał. Namawia ją na ucieczkę, lecz kobieta nie zgadza się w obawie przed odrzuceniem z jego strony z powodu wyglądu. Stwierdza, że lepiej dla nich będzie, gdy pozostaną tacy jakimi się zapamiętali. Konrad powraca następnego ranka i czując nadchodzącą śmierć żegna się z ukochaną. Podczas rozmowy z Halbanem docierają do nich dźwięki walki. Do chaty wchodzą uzbrojeni żołnierze gotowi zabrać Konrada na wypełnienie wyroku. Bohater jednak wypija truciznę z pucharu i podaje go także starcowi. Ten jednak odmawia, obiecując młodzieńcowi, że rozgłosi wielkie czyny jakich dokonał na całą Litwę. Zanim do pomieszczenia wpadają żołnierze Konrad pada na ziemię przy okazji rozbija lampę. Aldona obserwując to ze swojej wieży przeczuwa złe wydarzenie i umiera z rozpaczy.
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Charakterystyka bohaterów
1) Konrad Wallenrod – jest on tytułowym bohaterem utworu. Postać ta jest niezwykle interesująca, gdyż funkcjonuje pod dwoma imionami – Walter Alf oraz Konrad Wallenrod. Posiada też podwójną biografię. Będąc małym dzieckiem, został porwany przez Krzyżaków z ojczystej Litwy. Wychowywał się u wrogów, ale mimo to nie stracił poczucia tożsamości narodowej. Było to głównie zasługą pieśni śpiewanych przez starego Litwina o imieniu Halban. On również przebywał na dworze krzyżackiego wielkiego mistrza – Winrycha. To właśnie te pieśni wyzwalały w bohaterze ogromną tęsknotę za ojczyzną, ale przede wszystkim nienawiść do samego Zakonu. Będąc młodym mężczyzną, pewnego razu Konrad uciekł na Litwę, a dokładniej na dwór księcia Kiejstuta. Na miejscu poznał jego córkę o imieniu Aldona i od razu się w niej zakochał. Niedługo później para pobrała się. Chęć zemsty oraz świadomość ogromnej potęgi Krzyżaków spowodowały, iż Konrad zdecydował się opuścić swój kraj oraz swoją żonę. Pragnął za wszelką cenę zniszczyć nieprzyjaciela ojczyzny. Zdawał sobie sprawę, że to nie będzie łatwe zadanie, i że potrzebuje użyć podstępu, żeby plan mógł zakończyć się sukcesem. Aby nie wzbudzić podejrzeń, zmienił swoje imię i nazwisko. Tak przygotowany wstąpił w szeregi wroga. Po pewnym czasie na drodze głosowania został wybrany na Wielkiego Mistrza – osobę, która decydowała praktycznie o wszystkim i miała ostatnie słowo, gdy chodziło o podejmowanie ważnych działań. Dzięki temu tytułowi o wiele łatwiej było mu wcielić swój plan w życie, co stopniowo czynił. Objawiało się to na przykład przetrzymywaniem wojsk, aby nie wyruszały do ataku na Litwę. Kiedy już nie było innej możliwości i trzeba było wyruszyć, poprowadził wojska szlakiem naszpikowanym pułapkami. Konrad Wallenrod to postać dość skomplikowana. Wynika to z problemów natury etycznej. Posiada on też dylematy moralne. Jest wielkim patriotą. Dowodem na to jest porzucenie miłości swojego życia – Aldony – i wyruszenie do kraju wroga, aby zniszczyć go od środka. Jego samobójstwo na końcu utworu świadczy również o tragizmie tejże postaci.
2) Aldona – jest ona córką litewskiego księcia Kiejstuta oraz żoną Konrada Wallenroda. Za sprawą męża nawróciła się na wiarę chrześcijańską i jest osobą głęboko wierzącą. Po wyjeździe męża nie jest w stanie o nim zapomnieć, pomimo iż ten nalegał, aby rozpoczęła życie na nowo. Z tego względu, a także z ogromnej tęsknoty, poświęciła swoje życie służbie Bogu w klasztorze. Tam też przez męża została odprowadzona, jednak nie umiał
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
�a tam żyć. Z racji tego zamknęła się samotnie w wieży i rozpoczęła pustelniczy tryb życia. Budowla znajduje się nieopodal malborskiego zamku, dlatego też czasem jej ukochany przychodzi do niej potajemnie z wizytą. Podobnie jak Konrad, Aldona to bohaterka tragiczna. Nieszczęśliwa z powodu wyborów mężczyzny kobieta rezygnuje z jakichkolwiek dobrodziejstw na ziemi. Ukojenia swojego ogromnego cierpienia szuka w Bogu. Charakteryzuje ją duma, a także konsekwencja w działaniach. Zawsze stara się postępować zgodnie z tym, co podpowiada jej sumienie. Nie przeżywa jednak tyle udręk moralnych, co jej ukochany. Ważnymi cechami, jakimi można ją określić, są czułość i wrażliwość. Jest też sentymentalna. Darzy bezgraniczną miłością Waltera. Cierpi z powodu utraconego szczęścia oraz odczuwa ogromną tęsknotę za Konradem Wallenrodem.
3) Halban – jest on w podeszłym wieku. Z pochodzenia jest Litwinem. W utworze pełni niezwykle znaczącą funkcję. Towarzyszy on Konradowi od jego najmłodszych lat – z początku jako jeniec Krzyżaków na dworze Winrycha, a później – po przebraniu się w zakonne szaty – jako mnich na zamku w Malborku. Mężczyzna ma znaczący wpływ na życie tytułowego bohatera. To właśnie on opowiada mu o jego prawdziwym domu, jakim jest Litwa, oraz pielęgnuje i rozwija w nim uczucia patriotyczne. Można wręcz powiedzieć, że w pewien sposób wpływa na jego wybory i steruje jego zachowaniem. To właśnie jemu Konrad zawdzięcza to, kim jest. Z drugiej strony przyjaciel podsyca w nim gniew do Zakonu i w efekcie pragnienie zemsty u młodzieńca się nasila. Jest on przewodnikiem duchowym Waltera. Śpiewa o nim, a konkretniej o jego przeszłości, pieśni.
4) Książę Kiejstut – jest księciem kowieńskim, ojcem Aldony, a później, po jej ślubie, teściem Konrada Wallenroda
5) Książę Witold – jest księciem litewskim. Przybył do Wielkiego Mistrza (którym wtedy był Konrad), prosząc go o wsparcie militarne przeciwko narodowi litewskiemu. Początkowo prezentowany jest jako zdrajca narodowy, jednak pod wpływem Pieśni wajdeloty zmienia się i zrywa układ z Zakonem. Od razu wraca na Litwę gotowy stanąć do walki przeciwko Krzyżakom.
6) Winrych von Kniprode – jest mistrzem zakonu krzyżackiego, poprzednikiem Konrada. To właśnie na jego dworze wychowywał się młodzieniec. Mężczyzna obdarzył go czymś na wzór ojcowskiej miłości. Jednak chłopiec nie odwzajemniał tego do końca, a to za sprawą pieśni Halbana, który to rozbudził w nim ogromną nienawiść do całego Zakonu. Mało tego, Walter w miarę swoich możliwości starał się mścić na swoim opiekunie.
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Rozprawka
Temat: Czy Konrad Wallenrod może być uznany za bohatera romantycznego?
Epoka romantyzmu podobnie jak każda inna miała charakterystyczne dla siebie cechy oraz inne ideały. Jej odmienność na tle innych można było zobaczyć w wielu aspektach. Najczęściej objawiało się to w malarstwie, rzeźbie lub też literaturze. W utworach pokazywano zupełnie inny punkt widzenia oraz inne wartości były stawiane na pierwszym miejscu. Często przy omawianiu lektur zadajemy sobie pytanie, czy dana postać ma cechy typowe dla danego okresu, a jeżeli tak to jakie. Rozważmy to w przypadku epoki romantyzmu i weźmy pod uwagę Konrada Wallenroda.
Moim zdaniem postać ta jest przykładem bohatera romantycznego. Ma on cechy typowe dla tego okresu w historii literatury.
Jako pierwszy argument pragnę podać fakt, iż postać ta jest wielkim patriotą. To główna cecha w epoce romantyzmu. Konrad stawiał na pierwszy miejscu dobro ojczyzny, a dopiero później własne. Widać to wyraźnie w opowieści wajdeloty. Opowiada on o jego młodości. Wtedy to, znany pod zupełnie innym imieniem i nazwiskiem, zakochał się w Aldonie i to z wzajemnością. Niedługo później para pobrała się. Niestety po jakimś czasie od ceremonii Walter postanowił zawalczyć o dobro swojej ojczyzny. Jako małe dziecko został porwany i wychowywał się w Zakonie Krzyżackim. Tam ludzie traktowali go jak swojego. Jedynie Halban – jego przyjaciel i przewodnik, podsycał w nim chęć zemsty na tym kraju za krzywdy wyrządzone. Dlatego też opuścił swoją małżonkę, z którą mógłby wieść spokojne życie. Wyruszył do nieprzyjaciela, aby podstępem go zniszczyć. Po pewnym czasie stał się wielkim mistrzem. Ta pozycja zmieniłaby poglądy niejednego, a to dlatego, iż Zakon był w tamtym okresie potęgą i każdy pragnął nim dowodzić. Konrad zaś postanowił wykorzystać to i zrealizować swój plan. Pozostał patriotą do samego końca. Pragnął ocalić ojczyznę i stawiał ją ponad wszystkim – ponad swoją ukochaną Aldoną oraz swoim dobrem. Nie patrzył na konsekwencje, jakie mogły go spotkać za odkrycie przez Z
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
Zakon tak ogromnej zdrady.
Innym dobrym przykładem jest tajemniczość bohatera. Konrada w utworze poznajemy stopniowo, a nie od razu. Widać to wyraźnie w pieśni wędrowca, który to opowiada o nim. Mówi o Walterze Alfie – drugim imieniu jaki posługiwał się Konrad Wallenrod. Podczas uczty, kiedy to wszyscy biesiadujący mogą ją usłyszeć, odkrywamy przeszłość bohatera tytułowego. Dowiadujemy się o jego porwaniu, kiedy ten był malutkim chłopczykiem, a także o jego wychowywaniu – ówczesny wielki mistrz zakonu – Winrych von Kniprod, otoczył go troskliwą opieką i stał się jego zastępczym ojcem (tak mu się przynajmniej zdawało, gdyż nie wiedział o tym, że młodzieniec poprzez Halbana podpuszczany jest przeciwko niemu). To dowód na słuszność powyższego twierdzenia.
Ostatnim argumentem potwierdzającym romantyczność tego bohatera jest przemiana w trakcie trwania utworu. Pierwsza część jego życia jest spokojna i wręcz typowa, niczym się niewyróżniająca. Żyje niczym przykładny obywatel. Zakochuje się w kobiecie, a później bierze ją za żonę i rozpoczyna wspólne mieszkanie. Stan ten jednak nie trwa długo jak to na bohatera romantycznego przystało. Po pewnym czasie postanawia zawalczyć o dobro i spokój swojej ojczyzny, gdyż zdaje sobie sprawę, iż Krzyżacy mogą zaatakować w każdej chwili i są o wiele silniejsi. Decyduje się na opuszczenie małżonki i stawia swój kraj na pierwszym miejscu – przed ukochaną. To jest bardzo charakterystyczna cecha bohaterów utworów z tej epoki. Są gotowi porzucić dom i rodzinę dla ojczyzny.
Powyższe argumenty wyraźnie potwierdzają, iż Konrad Wallenrod jest bohaterem romantycznym. Można u niego wyróżnić charakterystyczne dla epoki romantyzmu cechy – przeżywanie rozdarcia wewnętrznego, często dochodzi do nieszczęśliwej miłości (w tym przypadku akurat ta jedna cecha się nie zgadza, gdyż poślubił on swoją ukochaną Aldonę), na końcu utworu bohater popełnia samobójstwo (Walter wypił truciznę, która go zabiła), a także przechodzi w trakcie utworu wewnętrzną przemianę.
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Charakterystyka
Informacje wstępne
Adam Mickiewicz za działalność w towarzystwie Filomatów zostaje aresztowany i trafia do więzienia na Litwie. Więzienie opuszcza, ale zostaje zesłany w głąb Rosji. W Rosji przebywa od 1894 do 1899 roku. Tafia on do Petersburga, gdzie pełni funkcję urzędnicze. Podczas pobytu w Rosji, pisze Sonety Krymskie i Odeskie, oraz powieść poetycką pt. ,,Konrad Wallenrod”.
Chronologia i geneza
Utwór Konrad Wallenrod powstał w latach 1825-1827, a jego pierwsze wydanie ujrzało światło dzienne w roku 1825, jako pierwsza ilustrowana powieść Adama Mickiewicza. W utworze występuje wiele aluzji do życia prywatnego poety, a głównym bohaterem powieści – Konradem. Wydarzenie historyczne mające miejsce w 1825 roku – powstanie Dekabrystów, bez zwątpienia stało się bezpośrednią przyczyną napisania przez Mickiewicza tej powieści, i uświadomienia mu jak naprawdę potężna jest Rosja.
Czas i miejsce akcji
Akcja utworu rozgrywa się pod konie XIV w. na Litwie i na Malborskim zamku krzyżackim. Główny bohater utworu przeżywa kryzys wartościowy, pomiędzy wiernością rycerskim a postawi walenrodycznej. Konrad jest więc osobą muszącą ukrywać swoje uczucia i wewnętrzną tożsamość. W utworze został zastosowany kostium historyczny, a wydarzenia fikcyjne przeplatają się z historycznymi.
Mickiewicz opisał konflikt pomiędzy Litwą, a zakonem Krzyżackim. Tytułowy bohater jest postacią historyczną – był wielkim mistrzem zakonnym (wczytując się w biografię A. Mickiewicza możemy zauważyć, że poeta zainspirował się losami kilku bohaterów historycznych pisząc tę historię).
Historia w tym utworze nie jest tylko kostiumem. Mickiewicz w istocie chciał podkreślić, ukazać problem walki z potężniejszym wrogiem – w końcu w okresie pisania powieści nastąpiło już wyżej wspomniane powstanie dekadentów. Mickiewicz zaprzyjaźnił się z młodymi ludźmi, którzy zorganizowali powstanie przeciwko carowi, które zakończył się (niestety) klęską. Powstanie to powróci w III części ,,Dziadów”. Mottem tego utworu są słowa dotyczące walki: ,,Macie bowiem wiedzieć, że są dwa sposoby walczenia… trzeba być lisem i lwem”.
Mickiewicz w tym utworze ukazał klęskę zakonu Krzyżackiego, do której doprowadziło knucie, spiski i manipulacja. Utwór ten, może być sugestią dla ówczesnych Polaków, aby również spróbowali wyniszczyć od środka imperium Rosyjskie, które stopniowo odpierało im ojcowiznę.
Konrad Wallenrod – bohater złożony, pełen przeciwieństw // Krótka charakterystyka
Konrad jest młodym człowiekiem, ale prawdopodobnie bardzo bogatym w doświadczenia. Wskazują na to siwe włosy i pomarszczona twarz.
Konrad jest bohaterem wyalienowanym (odosobnionym), stroniącym od ludzi. Ma tylko jednego przyjaciela – osobę którą darzy zaufaniem.
Są momenty, kiedy staje się duszą towarzystwa (przeciwieństwo jednostki odosobnionej).
Konrad wydaje się człowiekiem dumn
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
nym, nieczułym, obojętnym, ale są takie chwile, kiedy targają nim namiętności. Są takie chwile, kiedy targają nim silne emocje, które budzą w innych strach, trwogę.
Konrad Wallenrod jest bohaterem Bajronicznym. Targanym sprzecznymi uczuciami, zdolnym do szczerej miłości, potrafiącym również z zimną krwią zabić. Jan Byron napisał powieść pt. ,,Giaur”. Adam Mickiewicz przetłumaczył tę powieść na język polski i zainspirował się tym bohaterem podczas kreowania postaci Konrada. Mickiewicz wprowadził również do powieści poetyckiej tematykę patriotyczną.
Tragizm Konrada
Walter nie potrafi być szczęśliwy, bo się, że jego dzieci podzielą jego los. Konrad Wallenrod jest więc bohaterem tragicznym. Bohater tragiczny znajduje się w sytuacji, z której nie ma dobrego wyjścia, cokolwiek zrobi, i tak zmierza do klęski, katastrofy. Konrad decydując o walce z zakonem poświęca swoje osobiste szczęście – nie mógłby żyć z Aldoną, ponieważ boi się o szczęście, dobro innych ludzi. Konrad decyduje się na walkę podstępem, nie postępuje honorowo, dlatego z tą walką zwleka, nie cieszy go perspektywa prowadzenia krwawej wojny. Po odkryciu tajemnicy bohater nie ucieka z ukochaną – ukochana już go nie chce, dodarło do niej, że zmieniła się fizycznie (podczas pobytu w wieży) i nie chce się ukazać ukochanemu, kobieta chce, aby ten ją zapamiętał jako piękną, promienną, młodą kobietę.
Konrad Wallenrod jest przykładem człowieka, któremu przyszło się zmierzyć z prawami historii, siłami historii. Wszak żyje w czasach, w których Litwa jest nękana przez okrutnych Krzyżaków, których staje się bezpośrednią ofiarą. Bohater rezygnuje z rycerskiego honoru, decyduje się na walkę metodą lisa. Jedną z maksym pasujących idealnie do utworu jest ,,Cel uświęca środki”. Konrad w ostateczności wybierze śmierć poprzez otrucie, aby zachować resztki honoru.
Styl utworu
Konrad Wallenrod jest powieścią poetycką. Gatunek ukształtował się w literaturze romantycznej. Jest to gatunek synkretyczny (łączy on cechy epiki i liryki). W powieści zostaje ukazane emocje bohaterów, emocje narratora. W powieści poetyckiej występuje synkretyzm rodzajowy (ballada, pieśń i opowiadanie). Zatem utwór pisany jest wierszem, a fabuła tej powieści jest fragmatyczna – nie ma połączenia przyczynowo skutkowego. Układ wydarzeń w powieści nie jest chronologiczny.
Ważne utwory znajdujące się w książce
Ballada ,,Alpuhara”
,,Pieśń Wajdeloty”
Kontekst historyczny do utworu
XX-wiecznym Konradem Wallenrodem jest Ryszard Kukliński, żył on w latach 1930-2004. Podjął on współpracę z kontrwywiadem Amerykańskim, ujawnił on tajne dokumenty wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Ostatecznie za swoją działalność zapłacił wysoką cenę – utracił on dwóch swoich synów (Konrad utracił Aldonę). Do dziś Ryszard Kukliński jest postacią historyczną ze względu na zdradę, do której się dopuścił.
Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij i ucz się szybciej!
Opracowanie
„Konrad Wallenrod”Epoka: RomantyzmPełny tytuł: „Konrad Wallenrod. Powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich”Czas akcji: czasy rządów historycznego Konrada Wallenroda jako wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego (1391-1393), druga połowa XIV wieku (średniowiecze).Dzieje głównego bohatera oparte są na losach autentycznej XIV-wiecznej postaci, mistrza Konrada von Wallenrode.Miejsce akcji: Marienburg (z niem. „gród Marii”) – dzisiejszy Malbork (stolica zakonu, kaplica, wieża, warownia, sala biesiadna w krzyżackiej twierdzy, loch, strzelnica).Okoliczności powstania: „Konrad Wallenrod” powstawał w latach 1825-1828, w okresie, gdy Mickiewicz przebywał na zesłaniu w Rosji (wskutek działalności w tajnych związkach młodzieżowych Filomatów i Filaretów). Pracował tam jako urzędnik w kancelarii księcia Dymitra Galicyna, a więc służył znienawidzonemu zaborcy. Do powstania utworu przyczyniła się również klęska powstania dekabrystów i śmierć przyjaciół bliskich poecie. Utwór ukazał się drukiem w lutym 1828 roku w PetersburguHistoryzm maski (kostium historyczny) – zabieg literacki polegający na lokowaniu akcji i fabuły utworu w przeszłości, a pokazujący rzeczywistość i wydarzenia współczesne autorowi. Adam Mickiewicz przeniósł akcję utworu do średniowiecza, a zamiast konfliktu Polacy-Rosjanie ukazał konflikt Litwini-Krzyżacy. O sprawach mu współczesnych pisał „pod przykryciem” minionej przeszłości, co miało służyć zmyleniu rosyjskiej cenzury. Historyzm maski miał być wskazówką dla Polaków zmuszonych do służby zaborcy, by na co dzień byli posłuszni wobec caratu, ale by w sercach gotowali klęskę zaborcom.Powieść poetycka – gatunek synkretyczny (łączący elementy liryki, epiki i dramatu), ukształtowany w romantyzmie. Ma charakter fragmentaryczny i epizodyczny (zerwanie z łańcuchem przyczynowo-skutkowym), akcja jest achronologiczna (opisane wydarzenia nie następują kolejno po sobie, występują liczne retrospekcje, inwersje czasowe fabuły – czyli wracanie do wydarzeń, które miały miejsce wcześniej od już opisanych). Inne cechy tego gatunku to: specyficzna kreacja głównego bohatera, tajemniczość, orientalna sceneria, historyzm utworu, luźna kompozycja.Motto utworu: mottem „Konrada Wallenroda” Mickiewicz uczynił słowa z XVIII rozdziału traktatu „Książę” Niccolò Machiavellego: „Macie bowiem wiedzieć, że są dwa sposoby walczenia – trzeba być lisem i lwem”. Słowa te pokazują, że w zależności od zaistniałych okoliczności należy, oprócz taktyki otwartej walki charakteryzującej się odwagą, walecznością, siłą (lew), wykorzystywać także spryt, przebiegłość, podstęp i intrygę (lis). Potęgi zakonu krzyżackiego nie da się pokonać w otwartej, honorowej walce, trzeba więc posunąć się do spisku, kłamstwa i zdrady.Dedykacja: Mickiewicz dedykuje swe dzieło „Bonawenturze i Joannie Zaleskim na pamiątkę lata 1827”. Było to małżeństwo goszczące poetę w swoim odeskim domu. Pani domu, Joanna, mimo że była mężatką, prawdopodobnie zakochała się w młodym Mickiewiczu.Najważniejsi bohaterowie:1) Konrad Wallenrod (Walter Alf) – jest Litwinem; jako dziecko został porwany przez Niemców. Zaopiekował się nim mistrz krzyżacki Winrych von Kniprode. O ojczyźnie chłopcu opowiadał stary litewski wajdelota, Halban, który, wzięty w niewolę, służył jako tłumacz. Zapalił w chłopcu nienawiść do Niemców, radził mu, żeby został wśród wrogów i nauczył się sztuki wojennej. Podczas pewnej potyczki z Litwinami przedostali się oni na stronę ojczyzny i trafili na dwór litewskiego księcia, Kiejstuta. Konrad zakochuje się w jego córce, Aldonie, z którą bierze ślub.
W tej chwili widzisz 50% opracowania
";
Szybko jednak Walter podejmuje decyzję o obronie ojczyzny i opuszczeniu żony. Chce dostać się na teren zakonu i podstępem pokonać wroga. Zostaje wybrany na mistrza zakonu. Aldona każe zamurować się w wieży, zostaje Pustelnicą, z którą później nocami rozmawia Konrad. Na wieść o śmierci męża sama również popełnia samobójstwo2) Halban to stary mnich, wajdelota litewski. Jedyny przyjaciel i powiernik Wallenroda, który ma niezwykły wpływ na jego postępowanie. Sprawował nad nim opiekę i rozpalił w chłopcu nienawiść do Niemców; czuwał nad realizacją planu zemsty.Konflikt tragiczny – konieczność wyboru między dwiema równorzędnymi racjami, który zawsze kończy się klęską, a bohater z góry jest skazany na porażkę.Konrad Wallenrod musiał wybierać między miłością do kobiety a miłością do ojczyzny. Mógł pozostać na Litwie i czuć się atakowanym przez Niemców, uciekać, żyć w strachu lub mógł uratować ojczyznę z rąk zaborcy, co wiązało się z opuszczeniem kraju i żony. Wybór którejkolwiek opcji wiązałby się ze śmiercią.Tragizm nowożytny – wybór między równorzędnymi, ale wykluczającymi się wartościami.Bohater romantyczny- indywidualista i buntownik, jednostka ponadprzeciętna, genialna, idealista skłócony ze światem.Bohater wallenrodyczny – jego dzieje są owiane tajemnicą; jest skłócony ze światem, prowadzi samotną walkę z rzeczywistością i ze sobą. Jego działania są motywowane wysokimi pobudkami, nie są jednak akceptowane przez otoczenie. Bohater jest rozdarty wewnętrznie; w celu zwycięstwa knuje i używa podstępu.Bohater bajroniczny – portret bohatera zaproponowany przez George’a Byrona, autora utworu „Giaur”. To dumny, skryty i tajemniczy samotnik i indywidualista. Obciążony jakąś zbrodnią z przeszłości, przeciwstawia się obowiązującym normom i obyczajom. To buntownik, rozdarty wewnętrznie, skłócony z otaczającym go światem i rzeczywistością, niezrozumiały przez ludzi. Mimo samotności i wyalienowania, walczy o wzniosłe ideały.Wallenrodyzm – postawa i metoda działania człowieka, który musi wybierać między wartościami etycznymi, moralnymi a koniecznością historyczną (miłością do ojczyzny, narodu). Bohater nie waha się sięgać do podstępu i zdrady w celu osiągnięcia wyższych celów.„Ballada Alpuhara”Śpiewana przez Konrada Wallenroda podczas uczty. Akcja rozgrywa się w Hiszpanii, opowiada o podstępie wodza muzułmańskich Maurów – Almanzora, który w czasie wojny z chrześcijańskimi rycerzami, ucieka. Hiszpanie świętują zwycięstwo, gdy na uczcie pojawia się Almanzor, który obiecuje służbę hiszpańskiemu królowi i przyjęcie jego religii. Okazuje się, że Almanzor, podczas uścisków i pocałunków, zaraził wszystkich dżumą, panującą wówczas w Grenadzie. Almanzor stał się dla Konrada wzorem do naśladowania. Podobieństwo między nimi wynika m.in. z tego, że oboje posunęli się do zdrady i podstępu, ponieważ wiedzieli, że honorowa i otwarta walka nie wystarczy, by pokonać silniejszego wroga.„Pieśń wajdeloty”Myślą przewodnią pieśni jest wartość „wieści gminnej” (ustnych podań ludowych) i „pieśni gminnej” (śpiewnych przekazań ludowych). Wajdelota przypisuje poezji (czy też pieśni gminnej) ogromne znaczenie i szczególną rolę. Niczym „arka przymierza” przechowuje tradycje i historię narodową, zagrzewa do walki, stanowi świadectwo tożsamości narodowej. Jest przy tym niezniszczalna, tylko ona jest w stanie przetrwać i łączyć pokolenia. To typowe romantyczne postrzeganie poezji; nawiązuje do toposu non omnis moriar – „nie wszystek umrę”, oznaczającego nieśmiertelność idei czy utworu mimo śmierci jej autora.