Wesele

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Wesele, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Motywy

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Motywy, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Wesele – Stanisław Wyspiański – Czas i miejsce akcji

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Wesele – Stanisław Wyspiański – Czas i miejsce akcji, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

„Wesele” to powieść napisana przez Stanisława Wyspiańskiego, składająca się trzech aktów i dekoracji. Opowiada o realnym wydarzeniu, jakim były zaślubiny inteligenta Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną. Wydarzenie to miało miejsce 20 listopada 1900 roku. Ślub odbył się w kościele Mariackim w Krakowie, a wesele w podkrakowskiej wsi-Bronowicach, w chacie Włodzimierza Tetmajera. Akcja powieści dzieje się dokładnie w tym samym czasie i miejscu. Szczegółowych informacji na temat tego działa możemy doszukiwać się również w „Plotce o Weselu Wyspiańskiego” Tadeusza Boya – Żelińskiego.
Dokładny opis chaty weselnej czytelnik odnaleźć może już w dekoracji, stanowiącej wstęp do właściwej części historii. Informacje na temat miejsca akcji czerpać możemy także z didaskaliów. Pierwsza część utworu dostarcza nam jednak najwięcej szczegółów. Opisana w niej została pobielona sala weselna wraz z całym umeblowaniem, jest również wzmianka o słyszalnym zza ściany gwarze i dźwiękach tradycyjnej weselnej muzyki. W przedstawionym pomieszczeniu w oczy rzucają nam się zar�

Wesele – Stanisław Wyspiański – Charakterystyka bohaterów

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Wesele – Stanisław Wyspiański – Charakterystyka bohaterów, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

„Wesele” to dramat autorstwa Stanisława Wyspiańskiego.
Charakterystyka bohaterów:
Gospodarz- jego prawdziwe imię to Włodzimierz Tetmajer. Mieszka w Bronowicach, jego żoną jest Anna Mikołajczykówna, która jest chłopką. Gospodarz jest malarzem. Autor przedstawia Gospodarza, jako osobę dobrze znaną, która może cieszyć się autorytetem. Bohater jest prostolinijny, niczym nadzwyczajnym się nie wyróżnia. Jest także niezdecydowany oraz zapominalski. Do wielu spraw nie pochodzi w sposób konsekwentny. Nie nadaje się do roli przywódcy, jest w pełni podporządkowany Gospodyni. Żona podejmuje za niego prawie każdą decyzję, a bez niej mężczyzna czuje się niepewnie.
Gospodyni- kobieta nazywa się Anna i pochodzi z rodziny Mikołajczyków. Jest siostrą Panny Młodej. Jest przykładem idealnej gospodyni. Zajmuje się nie tylko domem i gospodarstwem, ale wraz z mężem podejmuje wszystkie ważne decyzje. Bardzo ważna jest dla niej rodzina. Dba o dobro męża i szczęście dzieci. Powstrzymuje męża, który ma waleczne zapędy. Z miłości do bliskich ukrywa złotą podkowę.
Pan Młody- nazywa się Lucjan Rydel. Jest poetą, który bardzo zachwyca się swoją żoną. Bardzo wrażliwy, żyje marzeniami, wieś postrzega przez swój indywidualny pryzmat, który daleki jest od rzeczywistości. Bohater popada w egzaltację, czyli przesadnie okazuje swoje emocje. W bohaterze można zaobserwować wiele wad, jedną z nich jest naiwność oraz brak zrozumienia.
Panna Młoda- jej prawdziwe imię to Jadwiga Mikołajczykówna. Jest młodą, pełną wdzięku kobietą, która pięknie wygląda w stroju panny młodej. Do otaczających ją sytuacji podchodzi z dystansem. Tak jak jej siostra Anna, chce zostać prawdziwą gospodynią z krwi i kości. W trakcie wesela dyryguje mężem, przerywa jego monologi oraz ucina zdania. Nie ekscytuje się ślubem tak, jak Pan Młody. Jest opanowana i dziwi się zachwytami męża. Zdaje sobie sprawę, że mężczyzna pochodzi z miasta i jest zupełnie inny niż mieszkańcy Bronowic. Męczy ją nienaturalny zachwyt męża. Widać wiele różnic w ich małżeństwie.
Poeta- nazywa się Kazimierz Przerwa-Tetmajer, jest bratem Gospodarza. To młodopolski poeta, który w swoich wierszach uwidacznia nastroje pesymistyczne. Są one związane z końcem wieku, panującym poczuciem bezsensu istnienia, nieszczęścia oraz katastrofy. Podczas wesela jest zainteresowany Rachelą, jednak bohater traktuje ją jak kolejną zdobycz. Flirtuje również z Maryną. Mężczyzna charakteryzuje się sztucznością oraz biernością. Pogrąża się w swym smutku, użala nad sobą, a to wszystko po to, by odczuć tragizm na własnej skórze. Według bohatera jest to podstawowa wartość świata. Nie jest on szczery i autentyczny, jego emocje są zakłamane. Kiedyś miał być wieszczem i przewodnikiem, pokazywać światu siłę narodu. Stał się bezużytecznym artystą, którego wiersze są martwe i pozbawione znaczenia.
Dziennikarz- Rudolf Starzewski, jest redaktorem krakowskiego pisma o tytule „Czas”. Chłopów traktuje z przymrużeniem oka. Uważa, że nie jest to potężna siła narodowa. Podobny stosunek bohater ma do kobiet. Możemy zaobserwować to podczas jego rozmowy z Zosią. Uważa ją za osobę głupiutką, której można zawrócić w głowie kilkoma ładnymi słowami. Nie jest prawdziwy, udaje kogoś, kim nie jest. Jego stosunek do rzeczywistości jest wyjątkowo sztuczny i wykreowany.
Rachela- jest córką Hirsza Singera. Nazywa się Józefa Singer, zwana również Pepą. Postać ta jest uosobieniem poezji. Chłonie atmosferę wesela, przeczuwa niespodziewane zdarzenia i wypadki, które

Wesele – Stanisław Wyspiański – Streszczenie szczegółowe

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Wesele – Stanisław Wyspiański – Streszczenie szczegółowe, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Stanisław Wyspiański  – „Wesele”
Dekoracja: akcja rozgrywa się w wiejskiej chacie na wsi Bronowice koło Krakowa. Jest listopadowa noc roku 1900. Z chatki słychać odgłosy radosnej muzyki. Ściany zdobią obrazy: Matki Boskiej Częstochowskiej i Ostrobramskiej oraz obrazy Jana Matejki: „Wernyhory” i „Bitwy pod Racławicami”. Za oknem ciemność i deszcz.
Akt I
Scena 1
Czepiec prowadzi rozmowę z Dziennikarzem na tematy polityczne. Mówi o powstaniu bokserów w Chinach, na co dziennikarz z pogardą mu odpowiada. Traktuje chłopa z wyższością, powątpiewa, czy wie on, gdzie leżą Chiny. Czepiec wspomina zasługi niższych warstw społecznych m. in. postać Bartosza Głowackiego, który walczył pod Racławicami. Zarzuca brak współpracy wyższych sfer z niższymi.
Scena 2
Dziennikarz prowadzi rozmowę z Zosią. Łatwo przychodzi im rozmowa, ponieważ oboje pochodzą z miasta. Mężczyzna komplementuje dziewczynę, jednak ona stanowczo odrzuca zaloty.
Scena 3
Zosia i Haneczka proszą ciocię – Radczynię o zgodę na taniec z chłopami. Kobieta nie chce się zgodzić. Mówi, że często dochodzi tam do bójek i nie przystoi młodym dziewczętom z takimi się bawić. Ostatecznie pod wpływem Hanki kobieta pozwala im z nimi potańczyć.
Scena 4
Klimina – wdowa po wójcie, prowadzi dialog z Radczynią. Ta druga chełpi się swoim krakowskim pochodzeniem. Kobiety przyglądają się synowi mieszczanki. Wieśniaczka stwierdza, że chłopcy z miast obawiają się dziewcząt ze wsi. Radczyni uważa, że każdy powinien tańczyć w swoim gronie. Wdowa wyznaje, że chciałaby wyswatać jej syna.
Scena 5
Drużba Kasper tańczy z Zosią. Mówi, że ludzie swatają go z Kasią – pierwszą druhną. Przyznaje, że jest wesoła i szersza w tali od Zosi.
Scena 6
Haneczka porywa do tańca Jasia, który przyjmuje propozycję, ciesząc się z jej towarzystwa.
Scena 7
Radczyni docieka w rozmowie z Kliminą, jak toczy się życie na wsi. Pyta, czy mają już zasiane na polu. Pokazuje przy tym nieznajomość życia na wsi, ponieważ jest nieodpowiednia pora na sianie zboża. Proponuje wdowie znalezienie sobie kolejnego męża.
Scena 8
Pan Młody chwali Księdza. Kapłan cieszy się z obecności na weselu wśród ludzi podobnego pochodzenia. Jest on chłopem i przyznaje, że niejednokrotnie był on przez to pogardzany. Nowożeniec życzy księdzu awansu, albowiem stara się o tytuł kanonika. Panna Młoda nie rozumie ich rozmowy i wtrąca komentarze nie na temat.
Scena 9
Pan Młody po raz kolejny wyznaje miłość pięknej żonie. Ona (zwykła, wiejska dziewczyna) jest już znudzona tematem miłości. Wcześniej zapewniała męża o swoim uczuciu, a on pyta o to kolejny raz. Porywa do tańca małżonka, który fascynuje się kulturą chłopską.
Scena 10
Poeta wyznaje Marynie chęć przeżycia miłości z wiejską dziewczyną. Ona nie wierzy w miłość, a on stara się ją przekonać. Słowa mężczyzny, mimo że pełne flirtu, nie mają żadnego znaczenia, ponieważ w ten sposób szuka on poezji, sztuki. Kobieta krytykuje takie podejście.
Scena 11
Ksiądz ostrzega parę młodą, że kiedyś ich miłość ostygnie. Oni zapewniają, że tak się nie stanie, ponieważ Bóg błogosławi ich związek.
Scena 12
Pan Młody kolejny raz potrzebuje zapewnienia o miłości żony. Kiedy słyszy potwierdzające słowa, zaczyna zachwycać się pięknym ślubnym strojem ukochanej. Ona narzeka na ciasne buty, więc proponuje jej bawić się boso. Kobieta stwierdza, że tak nie wypada.
Scena 13
Pan Młody tłumaczy Księdzu, że szczęście jest przed naszym nosem i należy po nie sięgnąć. Ksiądz uważa jednak, że nie każdy może otrzymać to, czego pragnie.
Scena 14
Maryna wraca bardzo zmęczona z tańca z Czepcem. Radczyni radzi jej odpoczynek, aby się nie przeziębiła, ponieważ jest cała spocona. Dziewczyna zachwyca się tańcem z chłopem i wyznaje, że zrozumiała, iż czym innym jest miedź a czym innym złoto. Kobieta nie rozumie jej słów.
Scena 15
Poeta kolejny raz komplementuje Marynę. Zachwyca się blaskiem jej oczu. Kobieta tłumaczy swoje zmęczenie tańcem. Mężczyzna wypytuje ją, komu oddała serce, a ona go przedrzeźnia i odrzuca.
Scena 16
Zosia wyznaje Haneczce, że chciałaby się zakochać. Kobieta uważa, że musi jeszcze poczekać, bo najpierw trzeba zaznać cierpienia. Zosia stwierdza, że nieszczęśliwa miłość to największa kara.
Scena 17
Pan Młody rozmawia z Żydem Mośkiem, nazywa go przyjacielem. Mężczyzna opowiada w opozycji, że są przyjaciółmi, którzy się nie lubią. Dodaje, że jego zachowanie jest sztuczne i za niedługo zrzuci chłopski strój, albowiem taki przyodział na wesele. Żyd opowiada o swojej córce, Rachelii, która jest samodzielna, nowoczesna, czyta książki, chodzi do opery wiedeńskiej. Na koniec pyta młodego, dlaczego wybrał ślub z chłopką, a nie z kobietą inteligentniejszą. Nowożeniec odpowiada, że tamte są po prostu przeciętne.
Scena 18
Przybywa Rachela i wita się z Panem Młodym w języku francuskim. Mężczyzna zaprasza ją do wspólnej zabawy.
Scena 19
Rachela zachwyca się chłopskim weselem. Twierdzi, że nadaje się ono do poezji. Wtóruje jej Pan Młody.
Scena 20
Poeta oznajmia Młodemu, że jest poszukiwany przez żonę. Rachel uważa, że pewnie jest zazdrosna o ich konwersowanie.
Scena 21
Poeta wyraża zainteresowanie Rachelą, porównuje ją do Galatey. Rozmawiają o poezji i miłości. Kobieta wyznaje, że jej pragnie razem z rozkoszą i namiętnością.
Scena 22
Pan Młody chwali Radczyni uroki małżeństwa. Ona uważa, że „topi się, kto bierze żonę”. Mężczyzna zachwyca się muzyką i cieszy się weselem.
Scena 23
Pan Młody podpytuje Poetę, jak się bawi na weselu. Odpowiada, że czuje się jak pan młody. Nowożeniec wyznaje, że odnosi wrażenie, jakby to nie było jego szczęście. Dalej drążą temat poezji i puentują swoją wypowiedź przekonaniem, że miałaby ona największą siłę, gdyby opisywała śmierć.
Scena 24
Poeta wyraża chęć napisania dramatu jednocześnie smutnego, ale wesołego i porywistego o wielkiej miłości rycerza-chłopa. Zachwyca się polskim ludem, twierdzi, że w sercach chłopów zakorzeniona jest chęć do dokonania rzeczy odważnych i wielkich, ale powstrzymuje ich stan. Gospodarz przytakuje mu, mówiąc, że w każdym pokoleniu znajdzie się ktoś z wielką duszą. Gospodarz stwierdza, że chłop dużo ma z królów Piastów. Podsumowuje, że „chłop potęgą jest i basta”.
Scena 25
Ojciec Panny Młodej zastanawia się, dlaczego na wesele przybyła duża ilość inteligencji z Krakowa. Czepiec pyta Poety, jak się bawi na weselu. On mówi, że czuje się jakby był u siebie. Następnie Czepiec wychwala waleczność i bohaterstwo chłopów. Przedstawia porywczość Żyda w czasie bójki. Zachęca Poetę do ślubu z chłopką i osiedlenia się na wsi, przekonując, że wiąże się to z małymi kosztami a dużym szczęściem. Poeta wyraża zaś potrzebę podróżowania po świecie.
Scena 26
Dziad z Ojcem prowadzą rozmowę na temat stosunków między inteligencją a chłopami. Ojciec wyjaśnia, że jak komuś się ktoś spodoba, to nie patrzy się na stan. Dziad wspomina rabację galicyjską z 1826 roku, której był świadkiem. Ojciec uważa, że ten konflikt zaognił szatan. Mężczyzna przypomina sobie późniejsze zarazy, które uważa za karę zesłaną od Boga. Na koniec stwierdza, iż jego wnuk zostanie panem.
Scena 27
Żyd rozmawia z Dziadem. Stwierdza, że wesele to szopka, gdzie wspólnie tańczą przedstawiciele stanu chłopskiego i inteligencji. Uważa, że teraz potrafią się wspólnie bawić, ale później ich drogi się rozejdą.
Scena 28
Mosiek otrzymuje od Księdza przypomnienie o zapłacie za dzierżawę karczmy. Obaj oglądają konflikt między Maćkiem a Czepcem. Ksiądz oskarża Żyda, że sprzedając wódkę chce się wzbogacić kosztem chłopców i stwarza możliwości do bójek, jak ta między mężczyznami. Ksiądz radzi mu odebranie długu od Czepca, który zaciągnął na alkohol. Mężczyzna wyraża strach dotyczący rozmów z pijanymi.
Scena 29
Czepiec dołącza do rozmowy i nie chce oddać zaciągniętego długu. Żyd oznajmia, iż zapłaci czynsz, jeśli Czepiec odda mu pieniądze. Ksiądz ponawia żądanie.
Scena 30
Pan Młody komentuje weselne bójki chłopów. Wspomina rabację galicyjską, gdzie chłopi mordowali szlachtę. Podczas tego wydarzenia zginął jego dziadek zarżnięty piłą. Gospodarz wierzy w odzyskanie niepodległości i ten cel uznaje za jednoczący wszystkich Polaków.
Scena 31
Ksiądz szykuje się do powrotu. Gospodarz na pożegnanie zaleca zaśpiewać staropolski Kurdeusz.
Scena 32
Haneczka kończy taniec z Jaśkiem i obiecuje, że później jeszcze tańczą.
Scena 33
Kasper uważa, że panny są nimi zainteresowane, na co Jasiek twierdzi, że one tylko z nich kpią.
Scena 34
Jasiek prezentuje gościom piosenkę o pawich piórach. Zapowiada, iż postawi i zdobędzie pański dwór.
Scena 35
Pan Młody wyjaśnia, dlaczego tak szybko się ożenił. Radczyni nie zmienia swojego zdania, że ten ślub był błędem.
Scena 36
Rachela otrzymuje przepowiednie od Poety, że zakocha się w chłopie. Kobieta wyznaje, że wszędzie potrafi dostrzec poezję, ale sama nigdy nie pisała wierszy. Mówi, że przyszła tylko na chwilę i zaraz będzie musiała wrócić, ale jak uzna, że się zakochała w Poecie, to prześle mu klucz z listem. Mężczyzna żartuje sobie z niej. Kobieta proponuje zaprosić na zabawę elementy przyrody: kwiaty, krzewy, śpiewy. Poeta dołącza do tego chochoła, o którym wcześniej wspomniała Rachela. Odchodzi.
Scena 37
Poeta komplementuje Panią Młodą i radzi jej, aby na wesele zaprosiła duchy z piekła. Kobieta nie widzi takiej potrzeby. Mężczyzna próbuje ją przekonać, że pobawią się przy muzyce, ale bezskutecznie.
Scena 38
Pojawia się Pan Młody, który cieszy się z wesela, ale chciałby na nim zgromadzić wszystkich ludzi. Poeta proponuje mu, aby zaprosił chochoła zza okna. Pan Młody spełnia propozycję i wszyscy zastanawiają się, czy ich zaproszenie zostanie przyjęte.
Akt II
Scena 1
Świece są już pogaszone, zbliża się północ. Gospodyni szykuje dzieci do snu. Jej córka – Isia, twierdzi, że nie chce iść spać, ale woli bawić się dalej na weselu i oglądać oczepiny. Kobieta zgadza się pod warunkiem uśpienia dziecka.
Scena 2
Klimina woła Gospodynię na oczepiny. Wychodzą z zapalonymi świeczkami. Isia zostaje sama w pokoju. Zbliża się północ, co oznajmia zegar.Scena 3
Przybywa zaproszony chochoł, który zapowiada pojawienie się licznych gości, lecz wygania go Isia.
Scena 4
Marysia zmęczyła się tańcem z mężem. Wojtek uważa, że uwidziały mu się jakieś cienie na ścianie. Podobne czarne figury zauważa kobieta, jednak postanawiają się tym nie przejmować i odchodzą do alkierza.
Scena 5
Marysi dostrzega widmo jej zmarłego narzeczonego. Dowiaduje się, że Ludwik nie żyje, a jego grób znajduje się daleko stąd. Oboje wspominają szczęśliwe chwile spod gruszy. Upiór chce zatańczyć z Marysią, jednak ona po wspólnym uścisku poczuła zimno od stwora, więc go odgania.
Scena 6
Wojtek zauważa bladość Marysi i wypytuje o tego przyczynę. Kobieta mówi, że uchyliła drzwi i zawiało stamtąd chłodem. Prosi, aby mąż ją przytulił.
Scena 7
Dziennikarz spostrzega Stańczyka (błazna Jagiellonów). Rozmawiają o Polsce i utracie niepodległości. Stańczyk stwierdza, że brakuje błaznów, którzy obudziliby potrzebę ratowania ojczyzny i zarzuca, że Polacy wolą spać, a nie działać. Stańczyk przywołuje wspomnienie zawieszenia dzwonu Zygmunta oraz krytykuje brak woli walki Dziennikarza. Na koniec podaje mu kaduceusz do obudzenia nadziei w ludzkich sercach.
Scena 8
Poeta słucha rozżalonego Dziennikarza, który zwierza mu się, że jego dusza przeżywa tortury, ponieważ zatraciła najważniejsze cnoty. Oskarża poezję o zniewolenie.
Scena 9
Poecie ukazuje się rycerz. Trzyma mężczyznę za rękę i rozkazuje mu wsiąść na konia. Wspomina zwycięską bitwę pod Grunwaldem i jej bohaterów. Przepowiada zbliżający się zryw narodu i zapewnia Poetę, że go zna.
Scena 10
Poeta nazywa siebie niedołęgą i żałuje swoich wcześniejszych zachowań, które uważa, że nic nie są warte. Zrozumiał, że należy podjąć walkę za wielką rzecz, jaką jest polskość. Jest pełen nadziei i chce, aby trwała ciągle, a nie zgasła jutro. Jego zachowania nie pojmuje Pan Młody.
Scena 11
Przybywa duch Hetmana Branickiego, uznanego za symbol zdrady narodowej. Chór prosi go o pieniądze na oczepiny i zarzuca mu, że brał je od Rosjan. Mężczyzna oddaje złoto. Czuje, że go pali, a czarta go szarpią i męczą. Błaga o litość.
Scena 12
Hetman opowiada o swoim życiu Panu Młodemu. Wyznaje, że kiedy nowożeniec wykrzyknął imię: „Jezu”, mógł przez chwile odetchnąć od katuszy. Proponuje młodemu złoto, które dosypują mu diabły. Branicki oskarża szlachcica, że zdradził swój stan żeniąc się z chłopką. Pan Młody przeklina zdrajcę, który doprowadził do niewoli Polaków

Wesele – Stanisław Wyspiański – Plan wydarzeń

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Wesele – Stanisław Wyspiański – Plan wydarzeń, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

1-Luźne rozmowy na temat polityki oraz Panny młodej Dziennikarza i Czepca
2-Rozmowa Radczyni, wpierw z samą Zosią, o zbliżającym się Weselu, a potem już z udziałem Haneczki.
3-Rozmowa Kliminy z Radczynią.
4-Zauważenie przez Radczyni potrzeby zwiększenia populacji.
5-Taniec Zosi i Kaspra
6-Dalsza część rozmowy Kliminy z Radczynią-tym razem o pracach polowych.
7-Pan i Panna Młodzi udają się tańczyć.
8-Flirt poety z Maryną.
9-Ostrzeżenie księdza i jego sceptyczne uwagi.
10-Rozmowa Zosi i Haneczki o miłości.
11-Przywitanie Żyda na weselu.
12-Dalsze zaloty poety w kierunku Rachel.
13-Opis rycerza w zbroi.
14-Wspomnienie okresu Rabacji Galicyjskiej przez Dziada przy okazji wypowiedzi jedności narodu.
15-Kłótnia Dziada i Żyda.
16-Rozmowa Kaspra i Jaśka o miejskich pannach.
17-Rozmowa o poezji Rachel i Poety.
18-Pozostanie w stanie świadomym Isi na czas oczepin.
19-Pierwsze pojawienie się Chochoła i zapowiedzenie licznych gości.
20-Pierwsze znaki duchów na Weselu.
21-Spotkanie Marysi i Widma.
22-Skargi dziennikarza i ironiczne odpowiedzi Stańczyka.
23-Spotkanie Poety i Rycerza.
24-Atak Diabłów na Hetma

Wesele – Stanisław Wyspiański – Opracowanie

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Wesele – Stanisław Wyspiański – Opracowanie, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

„Wesele” to jeden z najciekawszych utworów, w którym pojawia się motyw wzajemnej egzystencji chłopów i inteligencji. Utwór ten przedstawia charakterystykę obu warstw, a także łączące ich relacje, przejawy wzajemnego niezrozumienia.
„Wesele” S. Wyspiańskiego to dramat, dla którego inspiracją było wesele L. Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną, pochodzącą z podkrakowskich Bronowic. Wesele odbyło się 20 listopada 1900 roku w domu Włodzimierza Tetmajera.
Akcja utworu toczy się dokładnie w dniu wesela państwa młodych. Wśród bohaterów można wyróżnić postacie realistyczne i fantastyczne. Do pierwszej grupy należą Lucjan Rydel, czyli pan młody – poeta; Jadwiga Mikołajczykówna, panna młoda; Gospodarz – Włodzimierz Tetmajer, działacz ludowy i poeta; Poeta – Kazimierz Przerwa – Tetmajeer; Nos – Tadeusz Noskowski, malarz; Radczyni – Antonia Domańska, krewna Rydla; Rachela córka karczmarza. Wśród postaci fantastycznych na uwagę zasługują: Widmo – Ludwik de Laveaux; Stańczyk – filozof, błazen, wyraża mądrość polityczną; Rycerz, czyli Zawisza Czarny, przypomina Poecie o wielkich zwycięstwach Polaków; Hetman, czyli Ksawery Branicki, przywódca konfederacji barskiej – jest uosobieniem magnackiego egoizmu, przypomina o zdradzie państwa; Upiór, czyli Jakub Szela, przywódca chłopskiej rabacji; Wernyhora – ludowy wieszcz, który przepowiadał przyszłość.
Wesele pomiędzy inteligentem a panną ze wsi stało się podstawa do przedstawienie tych dwóch warstw i relacji, jakie między nimi panują. Bohaterowie prezentują typy obecne w ówczesnym społeczeństwie, niezwykle barwne, ciekawe. Okazuje się, że żadna z grup nie pozostaje bez wad. Inteligencja jest niedojrzała, nieodpowiedzialna, marzycielska. Nie mają pojęcia o tym, jak żyje się na wsi, o wiejskich problemach. Pan Młody fascynuje się folklorem, podobają mu się wiejskie zwyczaje. W chłopach poszukuje siły. Jest przekonany, że życie na wsi jest barwne, proste, łatwe. tak naprawdę nie ma pojęcia nawet o tym, kim naprawdę jest jego żona. Skrytykowany został również

Wesele – Stanisław Wyspiański – Najważniejsze informacje

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Wesele – Stanisław Wyspiański – Najważniejsze informacje, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

1) „Wesele” – geneza utworuGeneza: 20 listopada 1900 roku odbyło się wesele chłopki – Jadwigi Mikołajczykówny – z inteligentem Lucjanem Rydlem. Ślub miał miejsce w Kościele Mariackim w Krakowie, a wesele w podkrakowskiej wsi Bronowice, w chacie Włodzimierza Tetmajera. Wydarzenie to zostało opisane w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego.2) „Wesele” – problematykaGłównym problem poruszonym w utworze jest brak zgody w społeczeństwie polskim, uniemożliwiający walkę o niepodległość. Uwypuklone zostały różnice między chłopstwem a inteligencją, a także popularne w tamtym okresie zjawisko chłopomanii.
Wspomniane są również wydarzenia historyczne stanowiące podwaliny braku jedności w społeczeństwie (rabacja galicyjska). W drugim akcie autor wprowadził zjawy, obrazujące pragnienia, lęki i marzenia bohaterów. Duchy kolejno objawiają się bohaterom:a) Marysi objawia się Widmo – jej zmarły narzeczony (motyw miłości niespełnionej), b) Dziennikarzowi objawia się Stańczyk, który podkreśla bierność Dziennikarza, c) Poecie objawia się Rycerz, który wspomina dawną świetność Polski i nawołuje do walki o jej odbudowę, d) Panu Młodemu objawia się Hetman – duch zdrajcy, który zachęca Lucjana do przyjęcia podobnej postawy), e) Dziadowi objawia się Upiór, który upamiętnia rabację galicyjską,f) Gospodarzowi objawia się Wernyhora, który nakazuje przygotowanie powstania. Daje wskazówki odnośnie do przebiegu zrywu, a także złoty róg.). Pod koniec utworu ma miejsce chocholi taniec.3) „Wesele” – symbolika
Symbole występujące w utworze:- Dzwon Zygmunta – symbol dawnej świetności Polski,
– złota podkowa – symbol szczęścia zachowanego na później,
– czapka z pawim piórem – znak pychy i przywiązania do rzeczy materialnych,
– sznur – brak wolności, skrępowanie, jako sznur od szubienicy „zabiliśmy własną wolność”,
– złoty róg – nawołanie do powstania; zgubienie rogu oznacza kolejne lata niewoli,
– Chochoł – na początku utworu symbol nad

Wesele – Stanisław Wyspiański – Streszczenie krótkie

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Wesele – Stanisław Wyspiański – Streszczenie krótkie, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

„Wesele” – książka napisana przez Stanisława Wyspiańskiego, składająca się trzech aktów i dekoracji. Opisuje realne wydarzenia, urozmaicone o elementy fantastyczne. Tematem utworu jest wesele inteligenta Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną. Z dekoracji dowiadujemy się o czasie i miejscu akcji – jest to listopadowa noc w chacie Włodzimierza Tetmajera, rok 1900.
Pierwszy akt stanowi tak zwaną komedię obyczajową i ma za zadanie wprowadzić czytelnika w realia świata przedstawionego, a także umożliwić mu zapoznanie się z jego problemami. Kolejno przedstawiani są nam bohaterowie i ich główne cechy. W tej części dramatu uwypuklone zostały różnice między chłopstwem, a inteligencją, a także popularne w tamtym okresie zjawisko chłopomani. Wspomniane są również wydarzenia historyczne stanowiące podwaliny braku jedności w społeczeństwie. Mam tu na myśli Rabację Galicyjską, którą chłopi traktują z szacunkiem, a inteligenci pragną zapomnieć, aby nie burzyła ich obrazu wsi. Wymienione powyżej zjawiska są najlepiej zobrazowane w rozmowach Czepca z Dziennikarzem, Kliminy z Radczynią, a także państwa młodych. Pan Młody ukazany jest jako lekkoduch, a Panna Młoda jako kobieta prosta, trzymająca się tradycji i nierozumiejąca męża. Lucjan traktuje wieś jako lek na dekadentyzm. W tej części utworu zostaje wyśmiana również skłonność polaków do przesady. Dzieje się, to gdy Poeta zwierza się Gospodarzowi z chęci stworzenia wielkiego poematu. Pod koniec tego aktu państwo młodzi zapraszają na wesele chochoła.
Drugi akt nazwany został fantazyjno – wizyjnym, gdyż pojawiają się w nim bohaterowie fikcyjni – zjawy. Pierwszą osobą, jakiej ukazuje się widmo jest mała Isia. Nawiedza ją Chochoł. Mamy do czynienia z autoprezentacją ducha, a także z zapowiedzą konfrontacji pozostałych bohate

Wesele – Stanisław Wyspiański – Recenzja książki

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Wesele – Stanisław Wyspiański – Recenzja książki, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

20 listopada 1900 roku odbyło się wesele chłopki Jadwigi Mikołaczykówny z inteligentem Lucjanem Rydlem. Ślub miał miejsce w kościele Mariackim w Krakowie, a wesele w podkrakowskiej wsi – Bronowicach, w chacie Włodzimierza Tetmajera. W wydarzeniu tym udział wziął Stanisław Wyspiański, a następnie postanowił je opisać i tak też zrobił. Rezultatem jego pracy stało się przedstawienie teatralne po raz pierwszy wystawione 16 marca 1901 roku, a następnie wydane w formie książkowej na przełomie kwietnia i maja tego samego roku. Główny problem poruszonym w powieści jest brak zgody w społeczeństwie polskim, uniemożliwiający walkę o niepodległość.
Bohaterowie zostali zainspirowani realnymi osobami, dlatego w trakcie czytania wydają nam się tak barwni i realni. Nie czuje się tej sztuczności obecnej w niektórych książkach, kiedy to twórca skupia się na jednej tylko głównej zalecie czy wadzie bohatera zapominając, że człowiek to bardziej złożona istota. Niestety sama książka nie tłumaczy zależności pomiędzy poszczególnymi postaciami. Do tych informacji należy docierać na własną rękę, co stanowi spory minus, na szczęście w erze internetu nie jest aż takie trudne.
Lektura wiernie obrazuje nastroje obecne w polskim społeczeństwie na przełomie wieku XIX i XX. Szczególnie trafnie zostało zobrazowane zjawisko ludomani, czy jak kto woli chłopomani, polegające na powierzchownym zainteresowaniu wsią ze strony inteligentów. Sami bohaterowie są w pełni świadomi występowania fenomenu, nic z nim jednak nie robią, co może być zaskakujące dla odbiorcy. Właściwie cały pierwszy akt stanowi tak zwaną komedię obyczajową i ma za zadanie wprowadzić czytelnika w realia świata przedstawionego, a także umożliwić mu zapoznanie się z jego problemami. I moim zdaniem znakomicie tę rolę spełnia. Już od wstępu widzimy brak porozumienia, na który naprowadza nas znamienne zdanie „Cóż tam, panie, w polityce?”. Jednak nie tylko ta scena obrazuje ogólną niechęć obu grup do rozejmu. Zauważyć ją możemy w wielu scenach jak np. podczas rozmowy Radczyni (Antoniny Domańskiej) z Kliminą (Anną Kliminą), gdy kobiety prowadzą jedynie powierzchowną, grzecznościową konwersację, ponieważ pierwsza z pań wykazuje się skrajną ignorancją wobec obowiązków ludności wiejskiej.
Ciekawym sposobem na przedstawienie braku gotowości do podjęcia działania jest wprowadzenie przez autora postaci fikcyjnych. Zjawy pojawiające się w akcie drugim, nazwanym fantazyjno wizyjnym, stanowią alter ego bohaterów, których nawiedzają. Każda z postaci rozmawia z samym sobą, ze swoimi lękami, obawami, marzeniami, życzeniami. Każde z nich mierzy s

Wesele – Stanisław Wyspiański – Rozprawka

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Wesele – Stanisław Wyspiański – Rozprawka, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Historia – przeszłość zapomniana czy wiecznie żywa? Przedstaw na podst. sceny (Rozmowa Gospodarza z Panem Młodym akt I) z „Wesela” S. Wyspiańskiego i odwołaj się do całego dramatu i innego tekstu kultury.
Historia dotyczy każdego z nas. Bieg wydarzeń, jaki ma miejsce teraz, możemy przeżywać dzięki sytuacjom jakie miały miejsce w przeszłości. Nie każda podejmowana decyzja niesie za sobą pozytywne skutki. Świat wielokrotnie się o tym przekonał. Jednak bywają wydarzenia, które podbudowują ludzi i kraje. Zjednoczenie, dążenie do celu. Podjętych decyzji nie da się cofnąć ani wymazać. Co raz się wydarzyło, pozostaje na kartach historii na zawsze. Żyjemy w teraźniejszości, dzisiejszy dzień będzie jutrzejszą historią. Czy warto więc żyć przeszłością?
Fragment „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego ukazujący rozmowę Gospodarza z Panem Młodym pokazuje, że historia jest wciąż żywa dla mieszkańców. Pierwszy z nich przywołuje wydarzenia z 1846 roku, kiedy miała miejsce Rabacja Galicyjska, podczas której chłopi uzbrojeni w prowizoryczną broń krążyli po okolicy i rozprawiali się z ziemianami. Przodkowie obu bohaterów ucierpieli podczas tego wydarzenia. Z drugiej strony Gospodarz sądzi, że podobna wola walki u ludzi mogłaby wyzwolić naród spod jarzma wrogów. Przeszłość wciąż zalega w sercach ludzi i jest przeszkodą, która staje na drodze ich pojednania.
Utwór Stanisława Wyspiańskiego pt. „Wesele” pokazuje, że na obecny kryzys i niezgodę wobec Polaków wpłynęły wydarzenia z przeszłości. Widać to w szczególności w momencie pojawiania się zjaw gościom obecnym na weselu. Oprócz pierwszego ducha, który miał osobisty charakter dla Marysi, wszystkie zjawy mają znaczenie dla społeczeństwa.
Duch Stańczyka, błazen na dworze królewskim. W swoim życiu był kronikarzem, wykształconym doradcą króla. Był symbolem narodowej mądrości. Pojawia się na weselu i informuje dziennikarza o sprawie narodowej wielkiej wagi. Błazen przypomina bohaterowi czasy dawnej świetności Rzeczpospolitej.
Kolejną zjawą jest Zawisza Czarny, który słynął ze swoich zasług podczas bitwy pod Grunwaldem. Ukazuje się Poecie, któremu tłumaczy, że jego zadaniem powinno być zachęcanie ludzi do walki, a nie u

Konteksty „Wesele” Wojciecha Smarzowskiego

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Konteksty „Wesele” Wojciecha Smarzowskiego, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Interpretacja plakatów teatralnych

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Interpretacja plakatów teatralnych, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Stanisław Wyspiański – o autorze

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Stanisław Wyspiański – o autorze, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Stanisław Mateusz Ignacy Wyspiański- polski poeta, dramaturg, malarz. Często nazywany czwartym wieszczem narodowym. Tworzył w epoce Młodej Polski. Urodził się 15 stycznia 1869 w Krakowie, zmarł 28 listopada 1907. Dorastał w Krakowie, które jeszcze wtedy należało do Monarchii Austro-Węgierskiej. Był synem Franciszka- rzeźbiarza i fotografika oraz Marii z Rogowskich. Bardzo szybko stracił matkę, miał wtedy 7 lat. Wychowywał się u wujostwa, był traktowany przez nich jako ich własne dziecko. Uczył się w gimnazjum świętej Anny w Krakowie. Zawiązywał tam wiele znajomości, m.in z Jerzym Żuławskim i Henrykiem Opieńskim oraz coraz częściej podejmował próby tworzenia literatury. W 1887 roku zdał egzaminy maturalne. Zaczął studia na wydziale Historii Sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Interesował się historią, historią sztuki, literaturą oraz malarstwem. Jego pierwszym zadaniem było zaprojektowanie polichromii w kościele Mariackim, które powierzył mu Jan Matejko w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie. Fascynował się malarstwem, jednak teatr oraz literatura często przyciągały jego uwagę. Zawsze chodził na sztuki w teatrze, nawet gdy miał problemy finansowe. Zdarzało się, że był na jednej sztuce kilka razy. Oglądał je razem z przyjaciółmi oraz wujostwem. Dzięki Tadeuszowi Stryjeńskiemu oraz stypendium które dostał za dobre wyniki w nauce na studiach wyjechał na pierwszą podróż zagraniczną. Zwiedził wiele państw. Były to: Włochy, Paryż, Pragę i Szwajcarię które jeszcze bardziej obudziły w nim zainteresowanie teatrem oraz literaturą. Podczas pobytu w Monachium, oglądał dramaty znanych twórców, na przykład Szekspira czy Wagnera, które miały wpływ na podjęcie młodego Stanisława własnych sił w teatrze. Jego pierwszym takim dziełem była „Królowa Polskiej Korony”. Gdy rozwijał swoje zainteresowanie, dużo podróżował. Należał to inicjatorów sztuki stosownej, projektował meble oraz wnętrza domów. Występował na scenie Heleny Modrzejewskiej, oraz uczył się w Paryżu. Czas tam spędzony wykorzystywał główne do zapoznania się z tamtejszymi teatrami i repertuarami. Dostał Nagrodę Polskiej Akademii Umiejętności za pejzaże z kopcem Kościuszki. Brał udział w wielu konkursach, jednym z nich był projekt wizażu dla katedry we Lwowie, lecz jego projekt „Śluby Jana Kazimierza” oraz „Polonia” nie zostały wybrane. Projektował polichromię w kościele Franciszkanów. Jego dzieła które dotychczas napisał nie przynosiły mu sławy, tak samo jak obrazy. Po powrocie do ojczystego kraju popadł w depresję z powodu zmiany środowiska oraz odrzucenia jego projektów. w latach 1897- 1900 napisał: „Legendy&

Zobacz więcej o autorze

Rodzaj i gatunek

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Rodzaj i gatunek, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

[{„insert”:”„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego zainspirowane jest autentycznymi wydarzeniami – ślubem i weselem krakowskiego poety i dramaturga Lucjana Rydla z bronowicką chłopką Jadwigą Mikołajczykówną. Wydarzenie to zgromadziło przedstawicieli różnych środowisk: krakowskiej inteligencji, mieszczaństwa oraz bronowickich chłopów. Biesiada miała miejsce w domu Włodzimierza Tetmajera. Wesele odbyło się 20 listopada 1900 roku. Autor intensywnie pracował nad dziełem. Już w marcu kolejnego roku wyreżyserował spektakl teatralny w Teatrze Starym w Krakowie. Pisarz dokładnie odwzorował autentycznych gości wesela.n„Wesele” jest dramatem symbolicznym, realistyczno-fantastycznym, neoromantycznym, modernistycznym. W utworze widocznych jest wiele cech tego gatunku. Ma rozbudowaną symbolikę osób, przedmiotów i zdarzeń. Pojawiają

Synkretyzm i synteza sztuk

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Synkretyzm i synteza sztuk, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Znaczenie postaci fantastycznych

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Znaczenie postaci fantastycznych, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Najważniejsze symbole

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Najważniejsze symbole, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Problematyka

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Problematyka, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

„Wesele” autorstwa Stanisława Wyspiańskiego to dramat zawierający rozbudowaną warstwę symboliczną. Przejawia się to w kreacji postaci, przedmiotów i wydarzeń. Autor wprowadził liczne aluzje historyczne, które mają nieustannie przypominać o wielkości lub hańbie narodu polskiego.
Za nadrzędną ideę utworu Stanisława Wyspiańskiego uważa się konfrontację dwóch tworzących przez wiele wieków społeczeństwo polskie środowisk społecznych: wyższej warstwy społeczeństwa, wywodzącej się ze szlachty i chłopów, oraz ukazanie relacji między nimi. Poprzez zainspirowanie się przy tworzeniu postaci dramatu życiem i postawą swoich znajomych i ich rodzin, współczesnych sobie ludzi, Wyspiański wydaje surowy sąd na temat stanu społeczeństwa, które dąży do odzyskania niepodległości i ukazuje, że naród polski nie jest w stanie zjednoczyć się, co autorowi wydaje się niezbędnym warunkiem nie tylko odzyskania tejże niepodległości, ale także stworzenia dobrze funkcjonującego społeczeństwa.
Za taki stan rzeczy odpowiedzialna jest inteligencja, czyli ludzie, którzy traktują wieś jedynie jako rozrywkę, miejsce odpoczynku i inspiracji do „wielkich” dzieł. Przedstawicielem tego towarzystwa jest Pan Młody, wylewny artysta, który mówi bardzo dużo, jednak jego słowa nie przekładają się na czyny. Jego stosunek do wsi uwidacznia się w rozmowie z żoną, dostrzega bowiem tylko otoczkę rzeczywistości: tańce, zabawę i kolorowe stroje, posiada zatem pustą wizję polskości i chce żyć jedynie chwilą nie zważając na przeszłość. Wszyscy panowie pochodzący z miasta zdają sobie sprawę ze swojej bierności, czy też zachowawczości. Poeta, który pozbawiony jest weny, nie jest stanie podburzyć ludzi do walki. Dziennikarz, który

Plan wydarzeń

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Plan wydarzeń, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

„Wesele” – Stanisław Wyspiański – Plan wydarzeń

1. Wymienienie zdań pomiędzy Dziennikarzem a Czepcem.
2. Spotkanie Dziennikarza z Zośką.
3. Uznanie chłopstwa za nieodpowiednie towarzystwo.
4. Rozmowa Radczyni z Kliminą.
5. Pogadanka między Księdzem i Panem Młodym.
6. Flirtowanie Maryny i Poety.
7. Rozmowa Księdza z młodą parą.
8. Zachwycanie się urodą małżonki.
9. Dezaprobata Maryny.
10. Wyznanie Zośki.
11. Podrywanie Maryny przez Poetę.
12. Przybycie Mośka.
13. Spotkanie Żyda i Pana Młodego.
14. Przybycie Racheli.
15. Fascynacja Poety Rachelą.
16. Pogawędka Pana Młodego z Radczynią.
17. Prowadzenie rozmowy o chłopstwie.
18. Doradzenie ożenku z chłopką.
19. Rozmowa Gospodarza i Dziada.
20. Nazwanie wesela szopką.
21. Rozmowa o Powstaniu chłopskim.
22. Kłótnia o dług.
23. Pogawędki o pannach.
24. Śpiewanie piosenki o pawich piórach.
25. Zaproponowanie zaproszenia Chochoła na przyjęcie.
26. Zaproszenie Chochoła do izby weselnej przez młodą parę.
27. Przygotowanie do oczepin.
28. Przybycie Chochoła.
29. Prowadzenie rozmowy przez Wojtka i Marysię.
30. Pojawienie się Stańczyka.
31. Spotkanie Dziennikarza i Stańczyka.
32. Wręczenie błazeńskiej laski.
33. Zwierzenie się z duchowych rozterek.
34. Pojawienie się Rycerz

Streszczenie

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Streszczenie, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

„Wesele” – książka napisana przez Stanisława Wyspiańskiego, składająca się trzech aktów i dekoracji. Opisuje realne wydarzenia, które miały miejsce 20 listopada 1900 roku, urozmaicone o elementy fantastyczne. Szczegółowych informacji na temat tego działa możemy doszukiwać się również w „Plotce o Weselu Wyspiańskiego” Tadeusza Boya – Żelińskiego.
Zacznę od wypisania postaci, które były inspirowane ludźmi znanymi autorowi. W samym dziele nie występuje taka informacja, a wiedza ta kluczowa jest do prawidłowej interpretacji utworu.
Gospodarz– Włodzimierz Tetmajer, inteligent
Gospodyni– Anna Tetmajerowa, starsza siostra Panny Młodej
Isia– Jadwiga Tetmajerówna, córka gospodarzy
Pan Młody– Lucjan Rydel, inteligent
Panna Młoda– Jadwiga Mikołajczykówna, chłopka
Ojciec– pan Mikołajczuk
Marysia– średnia siostra
Wojtek– mąż Marysi, chłop
Kuba– młodszy brat Panny Młodej
Jasiek– starszy brat Panny Młodej
Haneczka– Anna Rydlówna, siostra Pana Młodego
Radczyni– Antonina Domańska, żona radcy, ciotka Pana Młodego
Poeta– Kazimierz Przerwa– Tetmajer, przyrodni brat Gospodarza, inteligent
Dziennikarz– Rudolf Starzewski, redaktor krakowskiego pisma „Czas”
Maryna i Zosia– siostry Pareńskie, córki znanego lekarza
Żyd– Hirsz Singer, dzierżawca karczmy w Bronowicach
Rachela– Józefa Singer, córka Żyda
Czepiec– Błażej Czepiec, gminny pisarz, chłop
Klimina– Anna Klimina, wdowa po poprzednim wójcie Bronowic, chłopka
Kasper– syn wójta z Bronowic

Dekoracja
Zawiera krótkie wprowadzenie do właściwej części utworu. Dowiadujemy się z niej o czasie i miejscu akcji – jest to listopadowa noc w chacie Włodzimierza Tetmajera, rok 1900. W tej części opisana jest pobielona chata weselna, przygotowana dla gości. Zza ściany słychać gwar rozmów i muzykę. W oczy rzucają nam się zarówno elementy wystroju chłopskiego, jak i przedmioty, z których korzysta inteligencja.

Pierwszy akt stanowi tak zwaną komedię obyczajową i ma za zadanie wprowadzić czytelnika w realia świata przedstawionego, a także umożliwić mu zapoznanie się z jego problemami. Kolejno przedstawiani nam są wszyscy bohaterowie i ich główne cechy. Pierwsza scena ukazuje jak bardzo inteligenci czują się lepsi od chłopów. Czepiec wykazuje się sporym zainteresowaniem wobec świata poza wsią, z kolei Dziennikarz, jest nim wręcz znudzony. Kolejne sceny przybliżają postacie Zosi i Haneczki– młodych panien, pełnych radości i skorych do tańca, a także równie wesołych Jaśka i Kaspra. W scenie VII z kolei znów mamy do czynienia z niezrozumieniem. Radczyni rozmawia z Kliminą, pierwsza z pań nie interesuje się wiejskim życiem, przez co rozmowa staje się powierzchowna. Także relacje między młodą parą są skomplikowane, Pan Młody ukazany jest jako lekkoduch, pragnące stałych zapewnień o miłości, a Panna Młoda jako kobieta prosta z zasadami, trzymająca się tradycji i nierozumiejąca potrzeb męża. W międzyczasie mamy do czynienia z weselną zabawą i flirtami przykładowo tymi pomiędzy Maryną, a Poetą. Pan Młody traktuje wieś jako odskocznię, lek na dekadentyzm, czego jego ciotka nie popiera. Również Żyd nie chwali mężczyzny, twierdząc że przecież już następnego dnia zdejmie chłopskie przebranie. Pojawienie się dzierżawcy karczmy ma miejsce krótko przed przybyciem jego córki Racheli. Jest to kobieta na miarę Młodej Polski, oczytana, inteligentna, światowa. Jej pojawienie się kieruje konwersację na tematy związane ze sztuką. Poeta zwierza się Gospodarzowi z chęci stworzenia wielkiego poematu, ten jednak wyśmiewa skłonność polaków do przesady. Wierzy, że w każdym pokoleniu jest jednostka wybitna mogąca wszystko zmienić, ale sądzi, że zazwyczaj działania takich osób pozostają w sferze marzeń. Inteligent zdaje się podziwiać chłopów za ich pobożność i gotowość do działania. Nastrój szybko się jednak zmienia, ponieważ chłopi wdają się w bójkę, a także wspomniana zostaje Rabacja Galicyjska. Inteligenci starają się wyprzeć to wydarzenie z pamięci, aby nie burzyło ich obrazu wsi, a także by nie myśleć o krzywdach, jakie ich przodkowie wyrządzili chłopstwu. Pod koniec tego aktu państwo młodzi zapraszają na wesele chochoła.

Drugi akt nazwany został fantazyjno – wizyjnym, gdyż pojawiają się w nim bohaterowie fikcyjni– zjawy. Pierwszą osobą, jakiej ukazuje się widmo jest mała Isia. Nawiedza ją Chochoł na samym początku omawianego aktu. Mamy do czynienia z autoprezentacją ducha, a także z zapowiedzą konfrontacji pozostałych bohaterów z innymi widziadłami. Kolejną bohaterką zmuszoną do stawienia czoła zjawie jest Marysia, którą odwiedza Widmo. Jest to dusza jej byłego narzeczonego – Ludwika de Laveaux, który zmar

Bohaterowie

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Bohaterowie, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

1) Bohaterowie inspirowani prawdziwymi ludźmi:
a) Gospodarz – Włodzimierz Tetmajer, inteligent. Wierzy, że w każdym pokoleniu jest jednostka wybitna mogąca wszystko zmienić, ale sądzi, że zazwyczaj działania takich osób pozostają w sferze marzeń. Zdaje się podziwiać chłopów za ich pobożność i gotowość do działania. To człowiek nieodpowiedzialny, który zamiast samemu zająć się przygotowaniami, jakie zlecił mu Wernyhora, przerzuca całą odpowiedzialność na Jaśka, a sam kładzie się spać. Po wybudzeniu nie pamięta rozmowy ze zjawą. To jego zachowanie powoduje, że nie można rozpocząć walki o niepodległość.
b) Gospodyni – Anna Tetmajerowa, starsza siostra Panny Młodej, żona Włodzimierza Tetmajera i matka Isi. Stanowi dla męża podporę. Mężczyzna lubi się jej zwierzać i pytać o radę, jak na przykład wtedy, gdy odnaleziono złotą podkowę.
c) Isia – Jadwiga Tetmajerówna. Jako pierwsza napotyka Chochoła w drugim akcie. Dzielnie każe mu opuścić wesele. Jest to mała dziewczynka, córka gospodarzy, którą matka próbuje położyć spać ze względu na późną porę, podczas gdy ona chce jeszcze tańczyć.
d) Pan Młody – Lucjan Rydel, inteligent. Wieś stanowi dla niego lek na dekadentyzm. Lubi rozmawiać na podniosłe tematy, których jego żona nie jest w stanie zrozumieć. Ukazany został w dramacie jako lekkoduch ze skłonnością do chłopomanii.
e) Panna Młoda – Jadwiga Mikołajczykówna, chłopka. Często nie potrafi zrozumieć słów i zachowań męża. Przedstawiona została jako prosta kobieta z ludu, trzymająca się tradycji i nierozumiejąca potrzeb Pana Młodego. Dla niej nie do pomyślenia jest, by tańczyć boso na weselu, nawet pomimo niewygodnych butów, podczas gdy Lucjan nie widzi w tym najmniejszego problemu.
f) Ojciec – pan Mikołajczyk. Nie chce się wtrącać w związek córki, pomimo świadomości tego, jak inteligenci traktują chłopów. Cieszy się, że Jadwiga w tej chwili jest szczęśliwa i ma nadzieję, że Lucjan nie żeni się z nią tylko pod wpływem popularnego wówczas zjawiska chłopomanii.
g) Marysia – średnia siostra Jadwigi. Obecnie żona chłopa Wojtka i matka jego dzieci. Wcześniej zaręczona była z inteligentem, który niestety zmarł przed ślubem. Z jednej strony dziewczyna zastanawia się, jakie życie mogłaby mieć z innym mężczyzną, z drugiej zaś nie jest jej wcale tak źle. Gdy nawiedza ją Widmo, prosi je, aby nie odchodziło za szybko.
h) Wojtek – Wojciech Susuł, mąż Marysi, chłop. Prosty mężczyzna szczerze kochający żonę.
i) Kuba– młodszy brat Panny Młodej. Chłopak skory do tańca, radosny.
j) Jasiek – starszy brat Panny Młodej. To jemu Gospodarz przekazuje złoty róg, który niestety gubi się w momencie, gdy chłopak wraca po czapkę z pawimi piórami (symbol przywiązania do rzeczy materialnych, znak pychy). Po zastaniu weselników w letargu młodzian jest przerażony, wykonuje wszystkie polecenia Chochoła.
k) Haneczka – Anna Rydlówna, siostra Pana Młodego. Młoda, skora do zabawy dziewczyna szczerze kochająca brata.
l) Radczyni – Antonina Domańska, żona radcy, ciotka Pana Młodego. Kobieta pretensjonalna, niemająca zielonego pojęcia o wiejskim życiu, co wynika między innymi z jej rozmów z Kliminą. Nie zależy jej na dobrych stosunkach z chłopstwem. Wielokrotnie wypomina Lucjanowi, że pomysł osiedlenia się z dala od miasta i poślubienia chłopki jest zły.
ł) Poeta – Kazimierz Przerwa–Tetmajer, przyrodni brat Gospodarza, inteligent, bawidamek. Nie wierzy w możliwość zjednoczenia chłopów z inteligentami. Marzy o napisaniu wielkiego dzieła. Jego zapędy zostają szybko wyśmiane przez Włodzimierza, który karci go za skłonność do przesady, twierdząc, że takiego utworu nikt by nie zrozumiał. To właśnie Poeta wraz z Rachelą wpadł na pomysł zaproszenia Chochoła na wesele. Po rozmowie z Rycerzem nabiera optymizmu i planuje zacząć działać na rzecz odzyskania niepodległości. Niestety, jego zapał ulatnia się wraz z nastaniem poranka.
m) Dziennikarz – Rudolf Starzewski, redaktor krakowskiego pisma „Czas”. Czuje się lepszy od chłopów, otwarcie mówi, że sprawy zwią

Czas i miejsce akcji

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Czas i miejsce akcji, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

„Wesele”- czas i miejsce akcji.
Czas w dramacie Wyspiańskiego „Wesele” nie stanowi wielkiej zagadki, jest dokładnie podany w książce. Wydarzenia w utworze rozgrywają się w nocy z 20 na 21 listopada 1900 roku, w noc oczepin (tradycyjnego zdjęcia wianka z głowy panny młodej i zastąpienia go czepcem) na weselu Rydla. Nie wiemy jednak, kiedy zaczyna się akt pierwszy, mianowicie w akcie drugim wybija północ, co jest znakiem do rozpoczęcia obrzędu oczepin. Zakres czasowy utworu to zaledwie kilka godzin.Miejscem akcji „Wesela” jest dwór Włodzimierza Tetmajera oraz dwór Lucjana Rydla w Bronowicach, pod Krakowem. Sama miejscowość istnieje do dziś, jest jedną z dzielnic gminy Krakowa. Cała akcja toczy się wewnątrz chaty gospodarza, dokładniej w izbie zwanej świetlicą.Oprócz tego pojawia się chociażby podwórze dookoła chaty, lecz nie bierzemy tego pod uwagę, najważniejsze dla samej akcji utworu wydarzenia rozgrywają się właśnie w środku chaty. Pomieszczenie te jest dokładnie opisane w didaskaliach, na samym początku utworu. Izba ta była siwo wybielona, prawi

Geneza

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Geneza, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

„Wesele”- Geneza i gatunek utworu
Geneza utworu – dramat napisany przez Stanisława Wyspiańskiego, pierwszy raz wystawiony w Krakowie 16 marca 1901 roku. Wyspiański opisał huczne wesele, na którym sam bawił się 20 listopada 1900 r. (trwało 3 dni). Był to ślub Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny. Uroczystość religijna odbyła się w Kościele Mariackim zaś sama zabawa weselna w chacie Włodzimierza Tetmajera i Anny Tetmajerowej (z domu Mikołajczykówna). Postaci pojawiające się w utworze miały swoje pierwowzory w rzeczywistości.
„Wesele” należy do gatunku dramatu symbolicznego. Świadczy o tym:
– pojawianie się symbolicznych postaci, takich jak: Stańczyk, Rycerz, Hetman, Upiór, Wernyhora.- obecność symbolicznych miejsc akcji, na przykład: * Cha

Młoda Polska – o epoce

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Młoda Polska – o epoce, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!

Ramy czasowe
Młoda Polska trwała prawie trzydzieści lat. Za jej rozpoczęcie uważa się wydanie w roku 1891 pierwszego tomu poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera, a koniec wyznacza wydarzenie historyczne, jakim było odzyskanie przez Polskę niepodległości w roku 1918. Epoka ta rozwijała się pomiędzy pozytywizmem a dwudziestoleciem międzywojennym. Epokę możemy podzielić na trzy fazy. a) Faza I przypadała na lata 1890-1900. Tworzyli wówczas Stanisław Przybyszewski, Kazimierz Przerwa-Tetmajer oraz Jan Kasprowicz i Stefan Żeromski. Charakterystyczny dla tej fazy był dekadencki estetyzm. Wówczas podjęto też próby pisania literatury uspołecznionej. b) Faza II przypada na okres 1900-1910. Utwory powstałe w trakcie trwania tej fazy charakteryzowało zaangażowanie w sprawy kraju. Taką zaangażowaną tematykę poruszali w swoich utworach Gabriela Zapolska, Władysław Reymont, Stefan Żeromski oraz Stanisław Wyspiańskic) Ostatnia, III faza, była charakterystycznym pożegnaniem tej epoki.
Nazwa epoki, a właściwie – nazwy
Modernizm (nowoczesny, współczesny) – określano tak innowacyjne podejście do świata, zespół nowoczesnych cech w literaturze. Był przeciwstawieniem się epoce pozytywizmu, w którym poruszano problematykę pracy u podstaw i pracy organicznej
Neoromantyzm (nowy) – podkreślał powiązanie Młodej Polski z romantyzmem. Poruszano tematy związane z sentymentalizmem, indywidualizmem i subiektywizmem oraz tym, co prowadziło do odzyskania niepodległości państwowej.
Dekadentyzm (chylenie się ku upadkowi). Dekadentem nazywano człowieka, który charakteryzował się takimi cechami, jak: niemoc, apatia, bierność rezygnacja z aktywności, strach przed życiem i przeświadczenie o nieuchronności śmierci.
Symbolizm – termin związany z tajemniczością i wieloznaczności poezji. Stosowany był głównie w sztuce.
Impresjonizm – używany do opisu sztuki ulotnej, nastrojowe. Oznacza przelotne wrażenie.
Ekspresjonizm, który odnosił się do gwałtownego wyrażania emocji
Młoda Polska – najbardziej powszechna nazwa, utworzona została w oparciu o cykl programowych artykułów Artura Górskiego opublikowanych w krakowskim czasopiśmie „Życie” pod wspólnym tytułem „Młoda Polska” w 1898 roku. Był to program, w którym młode pokolenie chciało doprowadzić do odrodzenia Polski i utworzyć nowe normy i wartości etyczne i estetyczne.
Literatura okresu Młodej Polski
Najbardziej znani poeci tego okresu to:
1) Jan Kasprowicz – urodził się w rodzinie chłopskiej, żył w latach 1860-1926. Jego dorobek najłatwiej przedstawić, dzieląc na kilka etapów:
a) pierwszy okres jego twórczości dotyczył osób skrzywdzonych i poniżanych. – tematyka była odzwierciedleniem jego chłopskiego pochodzenia, to właśnie stąd poeta czerpał inspirację. W jego dziełach przeważały tematy związane z chłopami, ich pochodzeniem i biednym życiem. Najważniejszymi dziełami z tego okresu są „Sonety z chałupy” i wiersz „W chałupie”;- w sonetach, które obejmują aż 40 utworów, tematem przewodnim było przeciwstawienie się krzywdzie ludzkiej. Autor podkreślał to, że pochodzi ze wsi, i zawsze mówił, że będzie do niej należał; nie wstydził się swojego pochodzenia. Dzięki swojemu pochodzeniu mógł z własnego doświadczenia opisać panujące na wsi realia;- Kasprowicz w swoich utworach przedstawił prawdziwe życie, jakie panuje na wsi. Bieda była głównym tematem; bohaterowie jego utworów z ubóstwem musieli radzić sobie sami. Nie mogli liczyć na pomoc państwa, a jedynie na innych chłopów, u których mogli zatrudnić się do pracy w polu lub otrzymać od nich parę groszy. W jednym z sonetów bohaterka, która nie miała pieniędzy na zapłacenie podatków, musiała sprzedać swoją ziemię, iść żebrać i tułać się po świecie;- w jego utworach pojawiały się też tematy związane z młodym pokoleniem, które chciało się kształcić, ale bieda nie zawsze na to pozwalała. Jego bohater był zdolnym uczniem, ale codziennie musiał pokonywać bardzo daleki odcinek, aby dotrzeć do szkoły. Poświęcał swoje zdrowie, ale chciał wyjechać do wielkiego miasta, by zdobywać wiedzę. Niestety, realia okazały się okrutne, dzieci ze wsi nie miały lekko – aby się utrzymać w Warszawie, musiał podjąć pracę. Autor przedstawił tu system edukacji, który nie był dostosowany do potrzeb biednych dzieci, które nie miały takich samych szans, jak dzieci z bogatych rodzin. Często dzieci ze wsi miały wiele talentów, które niestety zostały niedostrzeżone, i z powodu braku finansów nie rozwijały się.
b) drugi etap jego twórczości to przełom w jego utworach. – poeta zrezygnował z tematyki związanej ze społecznością wiejską na rzecz buntu wobec Boga i pogardy względem społeczności wiejskiej. Zastąpił też naturalizm symbolizmem i ekspresjonizmem. Utwory, które powstały w tym okresie, to m.in. „Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach” i „Hymny”;- w jego utworach zaczęły pojawiać się symbole. W utworze „Krzak dzikiej róży..” podstawowe dwa symbole to dzika róża i limba. Róża symbolizowała młodość, życie i piękno. Limba była symbolem śmierci, starości, przegranej i przemijania. Róża i limba to były dwa przeciwieństwa, chociaż obydwa symbole łączyło przekonanie o nietrwałości urody i niebezpieczeństwach czyhających na człowieka w okrutnym świecie;- autor przedstawiał te symbole w różnych porach dnia i w innym krajobrazie, aby jak najbardziej odwzorować kolorystykę, światło i wrażenia emocjonalne – było to charakterystyczne dla impresjonizmu. Kasprowicz nadał również tytułowemu krzakowi cechy ludzkie.
c) trzeci okres jego twórczości to postawa franciszkańska. – powstały wtedy takie utwory jak: „Hymn św. Franciszka z Asyżu”,” Chwile”, ”Księga ubogich”, „Mój świat”. Tradycji stało się zadość i nastąpiła kolejna przemiana twórczości, tym razem z buntującego się przeciw Bogu na głosiciela filozofii św. Franciszka;- pojawiły się tematy m.in. piękna przyrody, pogodzenia się z Bogiem, franciszkańskiej postawy wobec innych i kultu człowieka prostego i jego mądrości.
2) Leopold Staff – żył w latach 1878-1957. Był poetą trzech pokoleń, bo jego twórczość rozpoczęła się w Młodej Polsce, ale miała też kontynuację w dwudziestoleciu międzywojennym oraz po drugiej wojnie światowej.
Jego najbardziej znane utwory to: „Kowal”, „Przedśpiew”, „Deszcz jesienny”, „Curriculum vitae”.Główne motywy twórczości Leopolda Staffa to:
a) nietzscheanizm –  filozofia propagująca energię, siłę i optymizm. Widoczna w utworach „Sny o potędze” i „Kowal”:
– w utworze „Kowal” Leopold Staff przedstawia bohatera jako silną i wyjątkową osobę. Wizerunek kowala nie przedstawia tylko siły fizycznej, ale prezentuje postawę aktywności, dynamiki. Poeta przedstawia psychikę człowieka, która poddana jest wielu próbom. Bohater chce zwalczyć w sobie wszelkie słabości, chce, by jego serce było dumne i silne;- w ten oto sposób autor tworzy nowego i silnego śmiert

Cała szkoła w Twojej kieszeni

Sprawdź pozostałe wypracowania:

Język polski:

Geografia:

Ads Blocker Image Powered by Code Help Pro

Wykryto AdBlocka

Wykryto oprogramowanie od blokowania reklam. Aby korzystać z serwisu, prosimy o wyłączenie go.