Król Edyp

,,Król Edyp” jest to książka, która została napisana przez Sofoklesa w V wieku p.n.e, a jej treść określana jest jako tragedia antyczna, która cechuje się tragizmem polegającym na postawienie bohaterów w sytuacjach bez wyjścia, oraz nieunikniona katastrofa. W tej jak i innych powieściach z tego gatunku występuje fatum – czyli inaczej ,,przepowiednia”, bądź ,,przeznaczenie”, które spełniają się, bez względu na działania bohaterów. Ten gatunek literacki jest dość przewidywalny i moim zdaniem nudny, ale postanowiłam przeczytać ową tragedię, która jest dość popularna i na maturach, oraz w książkach od języka polskiego.
Autor był uważany jako największy tragik starożytnej Grecji, a zarówno za życia jak i po śmierci był traktowany jako bohater. Jego twórczość odznacza się głównie głębokim patriotyzmem, tradycyjnością, konserwatyzmem, fatalizmem, religijnością oraz pesymizmem. Jego największymi i najbardziej popularnymi tragediami są ,,Król Edyp” oraz jego kontynuacja ,,Antygona”.
Dramat opowiada o tytułowym Edypie, który po rozwiązaniu zagadki sfinksa, sprawuje władzę w Tebach i żeni się z Jokastą – żoną byłego króla. Lecz niestety na miasto spadła klątwa, która została rzucona przez Bogów. Główny bohater wysyła więc swojego krewnego Kreona (który jest bratem Jokasty) do wyroczni delfijskiej, po to aby się dowiedział, dlaczego wszechmocni tak karzą to miasto. Ten zaś po powrocie przynosi wiadomość, obwieszczając, że przyczyną, dla której bogowie gniewają się na Tebańczyków, jest niepomszczona zbrodnia. Otóż kilka lat temu został zabity Lajos – ówczesny władca Teb, a jego zabójca nadal chodzi bezkarnie po ziemiach miasta, przez co bogowie zesłali na nie plagi, a mieszkańcy teraz cierpią. Edyp więc postanawia odnaleźć mordercę na własną rękę mówiąc: ,,Z wami ja wspólnie siły złączonemi, spłacę dług bogu i dług naszej ziemi”, ale każde jego kolejne tropy doprowadzają go do odkrycia bolesnej prawdy, które są bardziej zaskakujące i tragiczne, niż może się ona wydawać.
Tragedia Sofoklesa, jest napisana przejrzystym i zrozumiałym językiem, przez co można dostrzec, o co chodziło autorowi tekstu. Sama fabuła, jak i zamysł według mnie są dość drastyczne, ale to nie zmienia faktu, że nie można było odnieść jakiś pozytywnych wrażeń podczas czytania. Największym plusem tej tragedii jest styl w jakim jest napisana, oraz sam warsztat pisarski, który jak na książkę z czasów antycznych jest bardzo zadowalający. Niestety historia sama w sobie jest zbyt schematyczna, wręcz niczym nieróżniąca się od na prz

Sofokles Król Edyp

Prolog

Edyp (król Teb) widzi mieszkańców Teb gromadzących się przed świątynią. Modlą się i są przestraszeni z powodu chorób i zarazy panującej w ich mieście. Edyp nie wie, jaka jest przyczyna zgromadzenia mieszkańców, więc pyta o to Kapłana. Ten opowiada mu o problemach jego ludu i ujawnia, ze ludzie przybyli prosić o pomoc swojego władcę, który przecież już raz uratował ich od groźnego Sfinksa. Edyp, jako dobry, dbający o swój lud władca obiecuje, że nie spocznie, pułki nie odkryje przyczyny nieszczęść i nie wybawi od nich mieszkańców Teb. Oświadcza, że jakiś czas temu posłał swojego szwagra – Kreona do wyroczni, aby ten dowiedział się, jak wyzwolić Teby. W tym samym momencie wraca Kreon. Ma on głowę przystrojoną wawrzynem, co świadczy o tym, że przynosi odpowiedź na dręczące wszystkich pytanie.
Wyrocznia obwieściła mu, że bogowie odwrócili się od tebańczyków z powodu zbrodni dokonanej przed laty (jeszcze przed przybyciem Edypa) na ówczesnym władcy Teb – Lajosie, który został zabity w tajemniczych, nikomu nie znanych okolicznościach. Aby odpędzić nieszczęścia i plagi należy odnaleźć zabójcę i pomścić śmierć Lajosa. Kreon mówi, że wszyscy zapomnieli o sprawie śmierci władcy z powodu Sfinksa. Edyp obiecuje odnaleźć sprawcę zbrodni.

„Z wami ja wspólnie siły złączonymi
Spłacę, dług bogu i dług naszej ziemi”.

Parodos

Chór w swej pieśni prosi o pomoc trzy wielkie bóstwa: Atenę, Apolla i Artemidę. Następnie przedstawia tragiczny stan, w jakim znalazły się Teby, opisuje stosy trupów leżące na ulicach, ludzi płaczących nad swoimi zmarłymi członkami rodziny, ma to na celu zwrócenie uwagi bóstw.

Epeisodion I

Rozpoczyna się zgromadzenie. Edyp rzuca klątwę na tego, kto zabił Lajosa i ogłasza, że wynagrodzi osobę, która odnajdzie mordercę. Jak mówi fragment utworu:

„I tak złoczyńcy klnę, aby on w życiu,
Czy ma wspólników, czyli sam w ukryciu,
Nędzy, pogardy doświadczył i sromu.
I zaklnę dalej, że gdyby osiadły
Z moją się wiedzą w mym odnalazł domu,
Aby te klątwy na mą głowę spadły”.

Władca Teb wzywa ślepego wróżbitę, Tyrezjasza, aby ten opowiedział wszystko, co wie o tamtej zbrodni, jednak Tyrezjasz upiera się, że nie powie prawdy. Edyp podstępem zmusza go do tego. Oskarża go o spiskowanie i współudział w morderstwie. Wróżbita nie ma wyjścia i wyjawia mu część prawdy. Oświadcza, że to właśnie Edyp jest winny śmierci Lajosa, mimo, że sam o tym nie wie.
Rozzłoszczony władca oskarża Kreona o spisek z Tyrezjaszem w celu przejęcia władzy. Wróżbita zaprzecza wszystkiemu, mówi do Edypa: „Nie twoim jestem sługą, lecz Apolla”, rzuca na niego klątwę i wypowiada słowa, które są nie do końca zrozumiałe dla władcy, wspomina w nich o rodzicach Edypa. Odchodząc, wróżbita przepowiada, że osoba, której szuka Edyp żyje w kazirodczym związku, zabiła swojego ojca i pochodzi z Teb.

Stasimon I

Chór śpiewa o tym, że nadal nie odnaleziono mordercy Lajosa. Pieśń jest przepełniona niepewnością. Pod koniec chór wychwala Edypa za jego sprawiedliwe rządy.

Epeisodion II

Kreon dowiaduje się o oskarżeniach, które rzucił na niego władca Teb. Próbuje dowiedzieć się od chóru, co było tego przyczyną, jednak chór twierdzi, że Edyp wypowiedział je w nerwach. Kiedy Edyp zauważa, że Kreon odważył się do niego przyjść, znowu kieruje ku niemu oskarżenia. Kreon zapewnia, że jest niewinny, jednak król nie słucha jego tłumaczeń. Chce skazać go na śmierć. Nie słucha chóru, który doradza mu przemyślenie swojej decyzji. Jokasta próbuje uspokoić Edypa i opowiada mu, jak zginął jej pierwszy mąż – Lajos. Mówi, że jej były mąż otrzymał niegdyś przepowiednie, że zginie z rąk swojego syna. Lajos przestraszył się i przebił kosteczki syna i kazał porzucić go w górach. Edyp zaczął kojarzyć fakty. Zaczął dopytywać się żony o wygląd Lajosa i czas morderstwa. Edyp uświadamia sobie, że to rzeczywiście on jest zabójcą Lajosa. Karze sprowadzić do siebie ostatniego świadka tego zdarzenia, lecz najpierw opowiada żonie o swojej przeszłoś

Sofokles „Król Edyp”- plan wydarzeń

Utwór możemy podzielić na:
– Prolog
– Parodos
– Epeisodiony przeplatane Stasimonami
– Exodos

Prolog
1. Rozmowa Edypa z Kapłanem.
2. Kapłan opowiada o chorobach nawiedzających Teby.
3. Lud prosi Edypa o pomoc.
4. Kreon wraca od wyroczni Delfickiej.
5. Nakaz od Bogów, aby wygnać lub zabić mordercę Lajosa.

Parados
1. Pieśń chóru na wejście.

Epeisodion I
1. Edyp nakazuje poszukiwania mordercy Lajosa.
2. Edyp rzuca klątwę na zabójcę Lajosa.
3. Pojawia się Tyrezjasz.
4. Tyrezjasz odmawia pomocy.
5. Edyp przytacza argument, że Tyrezjasz jest to winien ludności Teb.
6. Tyrezjasz oskarża Edypa.

Stasimon I
1. Chór śpiewa o klątwie, jaka spoczywa na rodzie Labdakidów.

Epeisodion II
1. Edyp rzuca oskarżenia morderstwa pod adresem Kreona.
2. Rozmowa Edypa z bratem Jokasty- Kreonem.
3. Edyp oskarża Kreona o spisek.
4. Wchodzi Jokasta.
5. Edyp rozmawia z Jokastą.
6. Jokasta opowiada o wróżbie, jaką otrzymał jej zmarły mąż Lajos, poprzednik Edypa.
7. Podejrzenie

,,Król Edyp” to jedna z najbardziej znanych tragedii Sofoklesa. Inspiracją do napisania stanowił mit tebański, w którym przedstawiono tragiczne dzieje rodu Labdakidów. Akcja rozgrywała się w czasach mitycznych, w Tebach. Władzę sprawował tam Edyp. Wydarzenia w utworze trwały jedną dobę, rozgrywały się przed pałacem. Głównym wątkiem był tragiczny los Edypa, nad którym ciążyło fatum. Została zachowana reguła trzech jedności.
Prolog
Bohaterowie: Edyp, Kapłan, Kreon.
Edyp spoglądał na mieszkańców Teb, którzy byli zarażeni różnymi chorobami. Zgromadzeni nad ołtarzami, modlili się do bogów, by zakończyli nękać ich miasto. Edyp udał się do Kapłana, by zapytać go o przyczynę ogromnego skupiska. Ten odpowiedział mu, że lud oczekiwał od niego pomocy. Wierzyli w niego przede wszystkim dlatego, że Edyp w przeszłości już raz uratował Teby przed groźnym Sfinksem. Monarcha obiecał, że odkryje co stanowiło powód klęski. Dodał, że Kreon udał się do wyroczni delfickiej, by dowiedzieć się o przyczynie gniewu bogów. W tym momencie przybył wspomniany mężczyzna czyli brat Jokasty. Rzekł, że przyczyna złości bogów to niepomszczona zbrodnia. Przed latami zabito Lajosa, ówczesnego władcę Teb, jednak nie odkryto kto był jego zabójcą. Zaraza zostanie przerwana tylko, gdy zabójca zostanie wygnany z kraju. Edyp postanowił odnaleźć i ukarać winnego. Lud odszedł
Parados
Bohaterowie: Chór.
Chór przedstawił okropny stan, w jakim znajdowały się Teby przez zarazę. Opowiedział o matkach, śmierci, a także o stosach trupów na ulicach. W pieśni znalazła się również prośba do bóstwa opiekuńczego, czyli do Ateny, Artemidy, a także Apolla.
Epejsodion I
Bohaterowie: Edyp, Chór, Tejrezjasz.
Akcja rozpoczęła się od zgromadzenia starszyzny miejskiej. Na początku wystąpił Edyp. Rzucił on klątwę na winnego okropnej zbrodni, czyli zabójstwa Lajosa. Rozkazał, by każdy kto posiadał jakiekolwiek informacje o morderstwie, ujawnił je. Chór doradził mu zwrócić się do wróżbity Tyrezjasza. Edyp wysłuchał rady i nakazał wróżbicie, by odsłonił przebieg dawnej zbrodni. Ten jednak przeciągał się z udzieleniem jasnej, zrozumiałej odpowiedzi. W końcu oznajmił, że nie wyjawi prawdy i będzie milczał do końca swojego życia. Doszło pomiędzy nimi do kłótni. Monarcha pragnął go sprowokować, dlatego oskarżył go o przywództwo nad zabójcami Lajosa. Starzec powiedział mu, że to on był winien tego czynu. Wściekły monarcha stwierdził, że Tyzjerasz spiskował z Kreonem. Myślał, że szwagier chciał zająć miejsce na tronie. Wróżbita Wróżbita zaprzeczył jego słowom, a następnie rzucił klątwę na Edypa, który jednak nie zrozumiał jej sensu. Król dalej pragnął dowiedzieć się kto był mordercą. Słowa Tejrezjasza jednak ciągle błąkały się w jego głowie.
Stasimon I
Bohaterowie: Chór.
Chór w swojej pieśni przedstawił ogromne rozdarcie i niepewność. Przyczyną była niewiedza na temat mordercy Lajosa. Zakończyli ją podziękowaniami dla monarchy, gdyż ten wykonał wiele dobrego dla Teb.
Epejsodion II
Bohaterowie: Jokasta, Kreon, Chór, Edyp.
Kreon wypytywał Chór o przebieg rozmowy Edypa z Tyrezjaszem. Usłyszał jednak jedynie wymijające odpowiedzi. Kreon posprzeczał się z Edypem, gdyż dowiedział się o zarzutach spiskowania z Tejrezjaszem. Monarcha chciał skazać go na śmierć, ale ten wymagał jakikolwiek dowodów. Twierdził, że nie uczestniczył w żadnej zmowie. Zarówno Jokasta jak i Chór próbowali zapobiec poważnej kłótni. Kobieta była przekonana, że jej mąż miał rację, więc zdradziła mu szczegóły śmierci Lajosa. Edyp słuchał jej z przerażeniem. Jokasta, podczas opowieści, ignorowała głosy głosy proroków. Mówiła, że Lajos usłyszał od słu

1) Edyp to bohater z wyjątkowo skomplikowaną przeszłością. Jego biologiczni rodzice porzucili go jako maleństwo w górach. Znalazł go pewien mężczyzna i zaniósł do władcy Koryntu o imieniu Polybos. Ten wychował go wraz ze swoją żoną, Merope, niczym własnego potomka. Nadali mu imię Edyp, ze względu na jego opuchnięte kostki. Jego życie było szczęśliwe – do czasu. Gdy dorósł, dowiedział się od kogoś, że został podrzucony, lecz jego rodzice gorliwie temu zaprzeczali. Od wyroczni usłyszał, że poślubi swoją matkę i zabije ojca. Postanowił uciec z Koryntu, by zapobiec spełnieniu się przepowiedni. Zabił Lajosa, staruszka, którego spotkał po drodze. Nie wiedział, że ten był jego prawdziwym ojcem. Następnie przybył do Teb i uratował je przed Sfinksem. Udało mu się rozwiązać zagadkę potwora, a ten rzucił się w przepaść. Dzięki uratowaniu miasta otrzymał rękę wdowy po Lajosie, Jokasty. Miał z nią czwórkę dzieci: Antygonę, Ismenę, Polinejkesa i Eteoklesa. Po odkryciu prawdy o swojej przeszłości i dowiedzeniu się, że to on odpowiadał za klęski w Tebach, wydłubał sobie oczy. Był mądrym i rozsądnym władcą, kochanym przez lud. Cechował się także wytrwałością. Z uporem postanowił ścigać mordercę, nie wiedząc, że wydał wyrok na samego siebie. Był także bohaterem gwałtownym i podejrzliwym. Oskarżył Kreona o spiskowanie z wróżbitą, chciał wydać na szwagra najbardziej surowy wyrok, choć nie miał żadnych dowodów, które potwierdzałyby zdradę brata Jokasty.2) Jokasta była żoną Edypa, a także jego m

Sofokles ,,Król Edyp” – bohaterowie
Edyp to główny bohater, małżonek Jokasty oraz ojciec czwórki dzieci, dwóch synów i dwóch córek: Polinejkesa, Eteoklesa, Antygony i Ismeny oraz ówczesny monarcha w Tebach. Był postacią z wyjątkowo skomplikowaną przeszłością. Dzieciństwo i młodość upłynęły mu szczęśliwie i beztrosko. Przez cały czas sądził, że był synem władcy Koryntu o imieniu Polybos oraz jego żony, Merope. Tak naprawdę urodził się jako pierworodny potomek Lajosa i Jokasty. W młodym wieku uciekł z rodzinnego miasta, gdyż chciał uniknąć spełnienia wyroczni delfickiej. Mówiła ona o tym, że zabije własnego ojca i poślubi własną rodzicielkę. Niestety, Edyp nie uniknął swojego przeznaczenia. Podczas wędrówki zabił przypadkowo spotkanego Lajosa, choć nie zdawał sobie sprawy, iż to jego prawdziwy ojciec. Następnie trafił do Teb i uratował miejsce przed groźnym Sfinksem. Stało się tak, iż rozwiązał trudną zagadkę. Potwór rzucił się w przepaść. Natomiast główny bohater jako nagrodę otrzymał za żonę Jokastę, wdowę po Lajosie, a także swoją biologiczną matkę. Stał się także Królem Teb. Podczas panowania nastąpiło wiele chorób, klęsk. Monarcha chciał dowiedzieć się, co stanowiło przyczynę, a następnie odnaleźć zabójcę wcześniejszego władcy, Lajosa. Po odkryciu prawdy, wydłubał sobie oczy.
Jokasta była żoną Lajosa. Po jego śmierci związała się z Edypem, swoim własnym synem. Oprócz niego miała jeszcze czwórkę dzieci wraz z ówczesnym monarchą. Była posłuszną, oddaną i wierną postacią. Gdy dowiedziała

„Król Edyp” Sofoklesa – streszczenie szczegółoweKapłan w imieniu całego ludu zamieszkującego Teby przychodzi prosić Edypa o pomoc. Mówi, że kraj pustoszą choroby i zaraza. Edyp sam nie jest w stanie nic zrobić, ale mówi, że posłał Kreona, brata swej żony (Jokasty) do wyroczni delfickiej. Kreon ma się dowiedzieć, co mieszkańcy Teb mają zrobić, aby uwolnić się od chorób. Wraca Kreon. Pyta Edypa, czy chce porozmawiać w środku, czy na zewnątrz. Edyp nie ma nic przeciwko, aby rozmawiać przy zebranych poddanych. Kreon mówi, że dostał polecenie od bogów, aby wygnać lub śmiercią ukarać mordercę poprzedniego króla Teb, Lajosa. Edyp pyta, jak mają odnaleźć mordercę. Kreon odpowiada, że według bogów zabójca dalej jest w Tebach. Trzeba przeprowadzić śledztwo i odnaleźć mordercę Lajosa, aby lud Teb mógł zaznać spokojnego życia.Mieszkańcy Teb cieszą się, że ich modły zostały wysłuchane i że dostali odpowiedź od bogów. Tebańczycy proszą o pomoc w wykonaniu zadania bogów, którzy opiekowali się Tebami, czyli Palladę (Atenę), Artemidę i Feba (Apolla). Chór wymienia wszystkie klęski, jakie dotknęły miasto. Kobiety tracą dzieci jeszcze podczas trwania ciąży lub umierają podczas porodu, a pola nie dają plonów. Chór skarży się, że całe miasto zawalone jest trupami.Chór zadaje pytanie, kogo wskazała wyrocznia delficka i kto ma na rękach krew Lajosa. Śpiewa jednak, że winny tej zbrodni nie ujdzie karze. Śpiewa o tym, że sami bogowie nakazali ukarać mordercę Lajosa. Chór mówi, że słowa Tyrezjasza są przerażające, a chór nie może ani ich potwierdzić, ani im zaprzeczyć. Chór mówi, że dopóki prawda nie wyjdzie na jaw, nie wzgardzi Edypem ani nie powie na jego temat złego słowa.Kreon mówi przed Chórem, że usłyszał, że Edyp obwinia go o zabójstwo Lajosa. Chór stara się usprawiedliwić Edypa mówiąc, ze zarzuty popłynęły raczej z powodu złości, a nie z powodu przekonania Edypa o winie Kreona. Kreon pyta również, dlaczego Edyp twierdzi, że Tyrezjasz kłamie. Chór nie wie. Pojawia się Edyp. Jest zły, że zastał w pałacu Kreona i wprost oskarża go o zbrodnię. Kreon staje w obronie Tyrezjasza mówiąc, że jest dobrym wróżbita. Edyp pyta, czy Tyrezjasz wspominał o nim w przeszłości. Kreon zaprzecza. Władca pyta więc, czy zostało wszczęte śledztwo. Brat Jokasty odpowiada, że śledztwo zostało podjęte, ale nie przyniosło efektu. Kreon usprawiedliwia się swoją wiernością wobec króla. Mówi, że gdyby Edyp doszukał się zdrady i spisku, niech zabije jego oraz Tyrezjasza. Edyp mówi, że pragnie śmierci Kreona, brata Jokasty. Chór informuje kłócących się mężczyzn o pojawieniu się Jokasty, żony Edypa. Jokasta karci ich, że zamiast pomóc Tebańczykom, oni zajmują się własnymi sporami. Kreon skarży się siostrze odnośnie do zarzutów Edypa. Edyp potwierdza to, ale usprawiedliwia się słowami, że przyłapał mężczyznę na spisku. Kreon zaprzecza. Edyp każe Kreonowi odejść. Jokasta pyta Chór o to, co zaszło przed chwilą. Chór odmawia szczegółowych wyjaśnień. Królowa domaga się więc wyjaśnień od męża. Edyp tłumaczy, że Tyrezjasz nazwał go mordercą Lajosa. Jokasta opowiada Edypowi o wróżbie, jaką Lajos otrzymał od wyroczni przed laty. Mówi, że Lajos miał zginąć z ręki własnego syna, a z tego, co wiadomo, Lajos zginął z ręki podróżnych. Edyp dowiaduje się również od żony o tym, że trzy dni po ty, jak jej i Lajosowi urodziło się dziecko, przebito mu kosteczki, a potem porzucono  go i pozostawiono na śmierć w górach. Edyp przeraził się po tych słowach. Dopytuje więc żony, gdzie zginął Lajos, kiedy to było, w jakim był wieku i jak wyglądał. Ona mówi mu, że było to na złączeniu trzech dróg z Focydy, Delf i z Daulidy, że stało się to na krótko przed tym, jak Edyp zasiadł na tronie, a Lajos był starszym, posiwiałym mężczyzną. Edyp zaczyna domyślać się, że to on stał się mordercą Lajosa, poprzedniego władcy Teb, i że rzucił klątwę na siebie. Dopytuje żonę o to, jak jej były mąż jechał. Ona odpowiada, że Lajos jechał w wozie i było z nim pięciu ludzi. Edyp nakazuje przyprowadzić do siebie jedynego z ocalałych z tamtego dnia sługę Lajosa. Edyp opowiada żonie swoją historię – mówi o ty, że wychował się, uważając za swych rodziców Polybosa i Merope. Podczas jednej z uczt któryś z gości wprost zarzucił mu, że jest podrzutkiem. Edyp więc, nie wspominając o swych zamiarach rodzicom, udał się do wyroczni delfickiej i usłyszał przepowiednię, że stanie się ojcobójcą i spłodzi dzieci z własną matką. Edyp postanowił więc uciec z domu, aby wyrocznia się nie spełniła, bo tak bardzo kochał rodziców. Opowiedział, że idąc tu, napotkał awanturnika, którego zabił podczas walki.Stasimon II
(Chór)
Chór broni świętości wróżb i staje po stronie boskich praw.Jokasta powoli zaczyna rozumieć, jakiej zbrodni w przeszłości dopuścił się jej mąż. Na scenę wchodzi Posłaniec z Koryntu. Szuka Edypa. Chór odpowiada, że mężczyzna jest z żoną i dziećmi. Pojawia się Jokasta i rozmawia z Posłańcem z Koryntu. Posłaniec głosi smutne wieści o śmierci ojca Edypa, Polybosa. Pojawia się Edyp i dowiaduje się o śmierci ojca. Król Teb dopytuje, czy ojciec skonał przez chorobę, czy przez spisek. Posłaniec odpowiada, że ze starości. Dla Edypa jest to o tyle dobra wiadomość, że nie cała p

Do Edypa, władcy Teb przychodzi kapłan. W imieniu Tebańczyków prosi władcę o pomoc. Miasto nawiedzają klęski i choroby. Ulice zawalone są trupami. Matki tracą dzieci. Poprzez poronienie lub podczas porodu. Na scenę wchodzi Kreon. Wraca ze świątyni w Delfach. Dowiedział się, że bogowie chcą, aby morderca Lajosa, poprzedniego króla Teb, został ukarany. Wygnany z miasta bądź skazany na karę śmierci. Wtedy miasto będzie wolne od chorób i klęsk. Edyp zaklina, że winny śmierci Lajosa zostanie wygnany z miasta.
Na scenie pojawia się Tyrezjasz, ślepy wróżbita. Z początku nie chce mówić o tym, kto zabił Lajosa. Edyp jednak mówi, że jest to winien Tebańczykom. Pod naciskiem władcy, Tyrezjasz wyznaje, że to Edyp jest mordercą. Edyp zarzuca mu spisek i uważa, że Tyrezjasz planował to razem z Kreonem. Edyp twierdzi, że gdyby nie to, że Tyrezjasz jest ślepcem, to równie dobrze on mógł zamordować Lajosa. Edyp każe wyprowadzić wróżbitę z pałacu.
Do pałacu przychodzi Kreon, ponieważ słyszał o tym, że Edyp oskarża go o spisek i zamordowanie Lajosa. Chór probuje bronic władcy. Wtedy pojawia się Edyp. Kłóci się z Kreonem. Ten drugi stara się udowodnić swoja niewinność i to, że król myli się co do niego. Na scenę wchodzi Jokasta. Karci brata i męża za to, że zamiast szukać winowajcy śmierci Lajosa i pomóc podwładnym tak jak obiecali oni zajmują się własnymi zatargami. Kreon odchodzi. Jokasta opowiada Edypowi o przepowiedni, którą Lajos otrzymał od wyroczni delfickiej przed laty. Jego syn miał stać się jego mordercą i miał ożenić się z własną matk

,,Król Edyp”-geneza i gatunek utworu.

,,Król Edyp” powstał pomiędzy 430 a 425 rokiem przed naszą erą. Sofokles oparł swoją tragedię na micie o historii rodu Labdakidów. Jak wszystkie tragedie w starożytnym świecie, ta również miała przede wszystkim służyć przeżyciu katharsis czyli wewnętrznemu oczyszczeniu duszy, z którym miał wyjść widz greckiego teatru. Motywem przewodnim książki jest klątwa ciążąca na tebańskim rodzie, która stała się powodem nieszczęść króla Edypa i jego dzieci.

Gatunkiem jest oczywiście tragedia grecka. Sofokles w swojej opowieści zachowuje wszystkie założenie konstrukcji klasycznej tragedii. Ściśle przestrzegana jest zasada trzech jedności:
-Wydarzenia odbywają się w tym samym miejscu w Tebach.
-Cała akcja utwo

Tragedia „Król Edyp” Sofoklesa jest rozwinięciem mitu przedstawiającego historię rody Labdakidów. Mit rozpoczyna się tragicznym snem Lajosa, który otrzymuje przepowiednię, że zostanie zabity swojego syna, który ożeni się z własną matką. W celu uniknięcia tych wydarzeń Lajos przebija Edypowi stopy i nakazuje porzucić go w górach. Z pomocą wrażliwych pasterzy Edyp trafia do Koryntu. Zostaje przybranym dzieckiem władcy tego miasta – Polybosa. Edyp dorasta i w tym czasie dowiaduje się o swoich przyszłych losach. Uznając Polybosa za własnego ojca postanawia uciec z Koryntu, aby nie spełnić przepowiedni. Podczas drogi na skutek nieporozumienia zabija swego biologicznego ojca – Lajosa. Przybywa do Teb. Odgadując zagadkę Sfinksa zostaje królem miasta, stając się mężem swojej matki Jokasty. Akcja dramatu rozpoczyna się wtedy, gdy Edyp jest już ojcem czworga dzieci, a na miasto zostaje rzucona przez Bogów klątwa, która ma trwać dotąd, dopóki zabójca Lajosa nie zostanie ukarany.
W dramacie powstaje konflikt tragiczny. Polega na tym, że nie istnieje dobre rozwiązanie sytuacji. Niezależnie od wyborów Edypa, będą one prowadzić do jego klęski. Losem kieruje przeznaczenie, którego bohater nie jest w stanie zmienić. Doszukując się prawdy o zabójstwie Lajosa, sam siebie skazał na cierpienie. Gdyby tego nie robił, nadal cierpiałoby całe miasto. Próba zmiany wyroków boskich staje się początkiem tragedii.
Pojawia się także ironia tragiczna polegająca na tym, że Edyp uciekając przed przepowiednią w rzeczywistości ją wypełnia. Iron

„Król Edyp” jest wzorcowym przykładem tragedii antycznej. Twórcą tego dzieła jest największy tragik grecki, który napisał około 120 utworów dramatycznych, lecz do dziś zachowało się jedynie siedem z nich (m.in. „Antygona”, „Elektra”, „Edyp w Kolonos”). Główny bohater lektury pt. „Król Edyp” autorstwa Sofoklesa mierzy się ze swoim strasznym przeznaczeniem i ciąży na nim wina tragiczna. Edyp nieświadomie popełnia zbrodnie i każde jego działanie prowadzi do katastrofy. Zabija swojego ojca oraz żeni się z własną matką. Losy postaci są uzależnione od woli wszechmocnych bogów. Bohater tragiczny bezskutecznie próbuje uciec od przeznaczenia. Oprócz Edypa występują m.in. Jokasta, Tejrezjasz i Kreon. W utworze obowiązuje reguła trzech jedności: czasu, miejsca i akcji. Dramat jest zbudowany z prologu, parodosu, exodosu oraz na zmianę występujących epejsodionów i stasimonów. Ważną rolę w dziele Sofoklesa pełni chór będący lirycznym komentatorem wydarzeń oraz zachowania bohaterów. Akcja „Króla Edypa” ma mie

Cierpienie jest nieodłącznym elementem życia każdego człowieka. Aspekt cierpienia różni się tylko powodem, przyczyną z jakiej występuje . Jednych ludzi dotyka ból ze względu na stracenie bliskiej osoby, innych natomiast napotyka przykrość związana z niepowodzeniem bądź rozczarowaniem w miłość. Każdego wzrusza coś innego, lecz cierpienie to, cierpienie.
Jest to uczucie nie przyjemne, raczej nikt nie chce go doświadczać, lecz jest bardzo potrzebne.
Bo gdybyśmy nie znali cierpienia to czym by dla nas była radość. Nie docenialibyśmy uciechy i nie wiedzielibyśmy, że jest to coś za czym warto się poświęcać.

Każde cierpienie ma inny wymiar, jedni cierpią ze względu na swoje złe, świadome decyzje, a innych dotyka, za coś czego nie byli świadomi, bądź, nie mieli na to żadnego wpływu. Bohaterem cierpiącym, który nie był świadomy, że robił coś złego, był Edyp z utworu Król Edyp Sofoklesa.
Na samym początku był szczęśliwy, miał żonę, był królem Teb, posiadał rodzinę, cierpienie nie towarzyszyło mu w żaden sposób. Wszystko zmieniło się gdy okrutna prawda o nim wyszła na jaw. Okazało się, że jego kochana żona to tak naprawdę, jego matką. Wyszło również na jaw, że zabił swojego ojca i spełnił okrutną przepowiednie. Po tym wszystkim obarczyło go uczucie cierpienia, cierpiał ze względu na swoje nieświadome czyny.
Stracił pozycje, jego matką i zarazem żona popełniła samobójstwo, i dodatkowo został wygnany z miasto, co sam zapowiedział mordercy byłego króla Teb.
Koszmar jaki dostąpił nie był do końca jego całkowitą winą, fatum spowodowało, że jego los był nieszczęśliwy.

Cierpienie nie zawsze jest zależne od nas, lecz czasem sami znajdujemy powód, żeby przeżywać udręki. Często takie cierpienie wywołane jakimiś błahostkami, którymi nie warto się przejmować prowadzą do nieszczęśliwego końca jakim jest śmierć.
Do takiego przypadku możemy zaliczyć Wertera z utworu Cierpienia młodego Wertera. Chłopiec przeżywa ból ze względu na nieodwzajemnioną i nieszczęśliwą miłość. Zakochuje

Geneza utworu i jego gatunek
Sofokles stworzył „Króla Edypa” pomiędzy
430 a 425 r. p.n.e.
Jest to klasyczna tragedia napisana według wszystkich zasad tragedii antycznej. Tak możemy wymienić jej cechy:
– jedność czasu – akcja nie przekracza jednej doby,

– jedność miejsca – wszystkie wydarzenia dzieją się w jednym miejscu, a o tych, które mają miejsce, gdzie indziej dowiadujemy się od posłańców,

– jedność akcji – wszystkie wydarzenia dotyczą jednego problemu (poznawania przez Edypa makabrycznej prawdy),

– występuje chór męski,

– zgodnie z zasadą decorum tragedia jest napisana podniosłym, uroczystym stylem,

– zgodnie z zasadą jedności estetyki wszystkie sceny są poważne i nie ma w nich momentów komicznych,

– celem tragedii antycznej było to, aby widzowie doznali katharsis, czyli moralnego oczyszczenia poprzez silne emocje litości i trwogi,

– bohaterowie popełniają zbrodnie, ale ich wina jest nieświadoma,

– bohaterowie w sytuacji tragicznej mają możliwość wyboru, ale każda z nich prowadzi do przykrych konsekwencji.

Czas i miejsce akcji
Miejscem akcji jest plac przed pałacem królewskim w Tebach. Trwa ona niespełna dobę.
Problematyka utworu
Zagadnieniem poruszonym w tragedii jest walka człowieka z jego własnym losem. Autor ukazuje, że mimo wszystko jest ona nieskuteczna i prowadzi do określonego z góry końca (w tym przypadku przez wyrocznię). Nie da się uciec przed przeznaczeniem.
Krótkie streszczenie
Prolog
Miasto Teby dotknęły liczne klęski: dżuma, nieurodzaj, a także pożary. Kreon przynosi wiadomość, że bogowie gniewają się na mieszkańców, bo nie pomścili śmierci poprzedniego króla – Lajosa. Edyp przysięga znaleźć zabójcę i zabić go lub wygnać z miasta.
Parodos
W pierwszej pieśni chór śpiewa o tragicznej sytuacji w Tebach i prosi bogów o pomoc.
Epejsodion I
Edyp, by poznać prawdę o zabójcy Lajosa wzywa ślepego wróżbitę Tyrezjasza. Mędrzec nie chce wyjawić prawdy, ale oskarżony o udział w zbrodni mówi, że Edyp jest mordercą Lajosa „którego szukasz ty jesteś mordercą”. Dumny Edyp nie wierzy w oskarżeni

O autorzeSofokles to starożytny dramatopisarz, urodzony nieopodal Aten w 496 roku przed naszą erą. Jako młodzieniec brał aktywny udział w życiu społecznym Aten. Opisywany jest jako mężczyzna energiczny, radosny i pobożny. Napisał około 123 sztuk, z czego do naszych czasów zachowało się 7. Za najdoskonalsze dzieło Sofoklesa uważa się “Antygonę”. Sofokles zmarł w wieku 91 lat.Gatunek, zasada trzech jedności, budowa utworuDramat Sofoklesa pod tytułem „Król Edyp” jest tragedią starożytną, której głównym celem jest oczyszczenie widza z emocji – katharsis. Wyraźnie dostrzegalne jest zachowanie zasady trzech jedności (czasu – akcja ciągła, akcji – podjęcie jednego wątku – kary Edypa, miejsca – pałac w Tebach). Utwór pisany jest wzniosłym stylem (zasada decorum). Wypowiedzi bohaterów nie są potoczne, nawet jeżeli wypowiada się służba. Dzieło wyróżnia się klasycznym, tradycyjnym schematem:* prologos – wprowadzenie do akcji;* parodos – wejście chóru;* epeisodion – jednostka kompozycyjna, odnosi się do dialogu lub monologu; *stasimon – pieśń chóru, podsumowująca wydarzenia poprzedzającej ją sceny;* exodos – wyjście chóru.Utwór wprowadza na scenę trzech aktorów. Dramatyczne sceny są jedynie opisywane przez ich świadków. Akcja utworu zmierza do tragicznego zakończenia – poprzez niesprawdzone przesłanki, aż do uzyskania dowodów. Ważną rolę odgrywa też zasada jedności estetyki – sceny tragiczne nie są przeplatane z elementami komizmu, a w całym utworze zachowano poważny ton.Edyp – główny bohater. TragizmTytułowy bohater jest bohaterem tragicznym. Edyp jako małe dziecko został porzucony przez rodziców, ponieważ obawiali się oni spełnienia przepowiedni, która mówiła, że będzie on zabójcą swojego ojca. Porzucone w lesie dziecko nie zginęło jednak, ale zostało przygarnięte i wychowane przez królewską parę z Koryntu. Jako dorosły mężczyzna Edyp udaje się w podróż i trafia do Teb, gdzie sieje spustoszenie Sfinks. Młodzieńcowi udaje się rozwiązać zagadkę, jaką potwór zadawał ludziom, a na którą nikt nie znał odpowiedzi. Pokonany Sfinks rzuca się w przepaść, natomiast Edyp zostaje królem Teb. Odbywa się również jego ślub z wdową po królu Lajosie – Jokastą. Owocem ich małżeństwa jest czwórka dzieci: synowie Polinejkes i Eteokles oraz córki – Antygona i Ismena.Edyp był rozsądnym władcą, szanowanym i uwielbianym przez poddanych. Po kilku latach jego panowania miasto nawiedzają jednak liczne nieszczęścia. Król starał się za wszelką cenę polepszyć sytuację poddanych i zrozumieć genez�