Grób Agamemnona - Problematyka

„Grób Agamemnona” to wiersz z gatunku liryki tyrtejskiej, który opisuje przeżycia wewnętrzne oraz przemyślenia podmiotu lirycznego, który jest osobą kochającą swoją ojczyznę, lecz jest także zawiedziony i smutny z powodu obecnej sytuacji (rozbiory Polski) i licznych przegranych walk o swój kraj. Zna on bardzo dobrze historię starożytnej Grecji, mitologię i utwory Homera, podziwiając i idealizując te wydarzenia z przeszłości.
Utwór ten porusza kwestię walk narodu polskiego o wolność i niepodległość. Przedstawia obecną sytuację Polski, który to kraj określany jest jako zniewolony, pozbawiony dawnej świetności i chwał poprzez zaborców, którzy zagarnęli ziemie. Podmiot liryczny to osoba kochająca swój naród i ojczyznę, jednak nie boi się mówić o jej wadach, które uniemożliwiają i zwalniają uwolnienie się Polski z łańcuchów wroga. Otwarcie mówi, że szlachta jest leniwa, przyzwyczajona do sielankowego i prostego życia oraz żartobliwego sposobu bycia, co prowadzi nieraz do tchórzostwa. Ich tryb życia sprawia, że Polacy odnoszą porażki. Podmiot liryczny próbuje uświadomić im w czym leży problem, aby spróbować to naprawić i odbudować ojczyznę. Przyjmuje nawet do siebie, że rodacy mogą go przekląć, odrzucić, lecz nie obchodzi go to, gdyż zniewolony naród nie ma dostatecznej władzy na takie rzeczy, możliwe, że motywuje niezadowolonych z jego przemyśleń rodaków do walki.
„Grób Agamemnona” poprzez przyrównywanie różnych sytuacji z historii Polski do historii starożytnej Grecji pokazuje, jak naprawdę powinny wyglądać walki i jak powinni postępować żołnierze walczący w imię ojczyzny. Powinni być odważni, honorowi, gotowi do poświęceń, nie powinni się poddać, nawet jeśli przeciwnik ma przewagę liczebną oraz powinni współpracować. Podmiot liryczny stwierdza, że w obecnej sytuacji jego naród dąży do Cheronei, czyli upadku, przegranej, klęski, zamiast do Termopil – bohaterskiej śmierci w imię dobrej przyszłości kraju, który miałby szansę się odbudować. Wytyka wady ludzi, takie jak przekupstwo, lenistwo, tchórzostwo, ukazując przy okazji greckich żołnierzy, którzy zasłużyli na podziw i uznanie, gdyż w bitwie pod Termopilami, pomimo znacznej przewagi przeciwnika, wytrwali bardzo długo, ginąc bohatersko. Tak samo powinien zachować się naród polski. Powinien zrzucić szatę swoich wad, które są największą przeciwnością w odzyskaniu niepodległości i powstać dumnie.
Podmiot liryczny jest tak bardzo smutny i pod wpływem nagłych, silnych emocji, że zaczyna trochę żałować swoich słów, przemyśleń dotyczących swoich rodaków, które stawiały ich w złym świetle. Wie jednak, że nie pozostaną one w jego sercu poprzez emocje i uczucia jakie odczuwa i jest dumny z tego, nawet, pomimo że może zostać wykluczony ze społeczeństwa, przeklęty, gdyż jego słowa mogą zmobilizować i zmotywować Polaków do działania, chociażby po to, aby udowodnić mu, że się myli.
Podsumowując, „Grób Agamemnona” Juliusza Słowackiego poprzez przyrównanie sytuacji Polski aktualnej dla podmiotu lirycznego (prawdopodobnie okres po powstaniu listopadowym) do historii starożytnej Grecji ukazuje wady społeczeństwa, które stoją na przeszkodzie do odzyskania wolności. Bohater utworu nakazuje wręcz walczyć ze swoimi wadami i uwolnić swój honor, ducha walki, odwagę i męstwo, by wspólnie uwolnić kraj od zaborców. Podmiot liryczny jest gotów zachować się niehonorowo, mówiąc nie za dobrze o swoich rodakach, tylko po to, aby uświadomić im w czym leży problem i odzyskać niepodległość Polski.