Kubuś Fatalista i jego pan - Bohaterowie

„Kubuś Fatalista i jego pan”, to książka napisana przez Denisa Diderota, która opowiada o zagadnieniach natury filozoficznej, moralnej i społecznej. Aby osiągnąć zamierzony efekt i przedstawić wybrane problemy autor zmuszony był powołać do życia wielu bohaterów. Każdy z nich jest przede wszystkim człowiekiem: „Człowiekiem z namiętnościami jak ty, czytelniku; człowiekiem ciekawym jak ty, czytelniku; uprzykrzonym jak ty, czytelniku; natrętnie pytającym jak ty, czytelniku.”. Postacie przedstawione są wielowymiarowe i ciężkie do jednoznacznego scharakteryzowania, a w dialogach nierzadko zarówno jedna, jak i druga strona ma rację. Diderota nie interesowała społeczna przynależność ukazanych osób, a ich indywidualizm.
Na różnych poziomach powieści występuje wielu bohaterów. Na pierwszy plan wysuwają się jednak tytułowi Kubuś i pan, są oni w utworze od samego początku, aż do ostatniej strony. Inne postacie pełnią rolę epizodyczną. Drugi plan stanowią osoby poznane w drodze. Mamy z nimi styczność przez jakiś czas, działają, opowiadają, mają wpływ na bieg wydarzeń. Do tej kategorii zaliczyć możemy między innymi kata, karczmarza, gospodynię z „Wielkiego Jelenia”, pana des Arcis i jego sekretarza Ryszarda. Kolejną grupą są postacie, które nie występują w utworze materialnie, ale zostają wymienione w opowieściach głównych podróżników. Tutaj wymienić należy na przykład brata Anioła, brata Jana, Justysię, Byka i Byczka, pana Desglandsa. Czwarty poziom zajmują bohaterowie z opowiadań osób z drugiego poziomu, przykładowo pani de la Pommeraye, ojciec Hudson i inni.
Ale wróćmy jeszcze na moment do pana i Kubusia, gdyż im należy się uwaga szczególna, jako że przewijają się przez całą książkę. Pierwszy z wymienionych jest przedstawicielem szlachty w powieści ukazany został jako postać lekko naiwna i bezradna. Naczelną jego cechą jest potrzeba słuchania. Biografia tegoż bohatera pełna jest luk, dokładnej poznajemy jedynie historię jego konkurów wobec Agaty, w której ukazany został jako naiwny głupiec, fajtłapa. Rozumuje naiwnie, a z pary podróżnych to jego sługa wykazuje się większą rycerskością i lojalnością. Pan dba o przyjaciela w chorobie, jednak gdy ten niesłusznie trafia do więzienia mężczyzna nie robi niczego, by wyciągnąć z niego wiernego sługę.
Co do Kubusia jest on najważniejszym bohaterem utworu, wyraża poglądy, którymi zasłużył sobie na miano fatalisty. Cechuje się odwagą, kocha kobiety, dobre wino i rozmowy, w szczególności te, w których to on jest mówcą. Wychowywał się u skrajnie małomównych dziadków, co sprawiło, iż stał się wyjątkowo gadatliwy. Zaciągnął się do wojska, gdzie nauczył się sprytu, a także spotkał kapitana, któremu zawdzięcza swe fatalistyczne przekonania. Jest w nim pokora, ale i godność, nie daje sobą pomiatać. Nie buntuje się wobec swej pozycji społecznej, wie bardzo dobrze, że w stosunkach z panem to on rządzi i uznaje to za wystarczające. Kieruje się w życiu moralnością, uwzględniając własne potrzeby, lecz również dobro innych, gdyż nie dąży do celowego krzywdzenia bliźnich. Potrafi być wesoły i rubaszny, ale i poważny, subtelny, tkliwy. Pięknie wypowiada się o miłości do Dyzi. Z jego wypowiedzi można wyczuć, że ją kocha i szanuje.