Hrabia Monte Christo - Geneza utworu i gatunek

„Hrabia Monte Christo” został napisany przez Aleksandra Dumas. Został wydany w 1844 roku, w oryginale, czyli po francusku. Utwór powstał pod wpływem wspomnień Dumasa z 1824 roku, w którym w towarzystwie Napoleona Józefa Bonaparte udał się na Elbę i Pianosę. Celem jego podróży było odwiedzenie miejsc związanych z Napoleonem I. Drugim powodem wycieczki były również polowanie, gdyż Dumas lubił tą aktywność. Podczas podróży Dumas dojrzał wyspę Monte Christo i obiecał, że pojawi się ona w tytule jego przyszłego utworu. Nikt nie potraktował tego poważnie.
Rok później, w 1843, Dumas podpisał kontrakt na napisanie wieloczęściowej powieści pt. „Wrażenia z podróży po Paryżu”. Chciał w tym dziele zawrzeć swoje wspomnienia z podróży z Napoleonem Józefem Bonaparte oraz zasłyszane historie, gawędy archeologiczne i historyczne. Wydawca zażądał jednak od Dumasa, aby książka była powieścią przygodową, co zniweczyło plany pisarza. Aleksander Dumas zaczął poszukiwać inspiracji do nowej książki. Chciał znaleźć inspiracje do intrygi, która mogłaby się pojawić w jego przyszłej książce. Zaznajomił się z utworem J. Peucheta pt. „Wspomnienia wydobyte z archiwów paryskiej policji”.
Powieść Dumasa wiele czerpie z dzieła Peaucheta. Bohater „Wspomnień wydobytych z archiwów paryskiej policji” był Francois Picaud, który przed swoi ślubem został oskarżony o szpiegostwo dla Anglii. Został osadzony w wiezieniu, gdzie zaprzyjaźnił się z sąsiadem z celi obok – prałatem. Ojciec opowiedział Francoisowi o skarbie w Mediolanie, a później zmarł. Picaud uciekł z więzienia po siedmiu latach. Francois znalazł skarb i powrócił do Paryża jaki Joseph Lucher. Dowidział się przez kogo został uwięziony (przez szynkarza Loupiana), ponadto wyszło na jaw, że ta sama osoba poślubiła jego ukochaną. Francois udawał służącego, aby zniszczyć rodzinę szynkarza. Zamordował Chambarda i Solariego, którzy pomogli szynkarzowi uwięzić Francoisa. Picaud zabił w końcu Loupiana, lecz sam stracił życie z rąk Alluta – czwartego autora donosu na Francoisa.
Jak widać, duży wpływ na kształt „Hrabiego Monte Christo” miał utwór J. Peucheta. Prawdopodobnie bez niego dzieło Dumasa wyglądałoby całkowicie inaczej.
Innymi źródłami inspiracji była „La Roue de fortune” Auguste’a Arnoulda. Utwór ten osadzony był wokół zdrady, śmierci i zemsty. Bohater główny został niesłusznie oskarżony i osadzony w wiezieniu, a jego ukochana poślubiła człowieka, który był autorem donosu.
Co ciekawe, postać pani Villefort, drugiej zony prokuratora została stworzona na prawdziwej postaci historycznej – trucicielce Edme-Samuel Castaing.
Historia Hrabiego Monte Christo była kilkukrotnie zmieniana po konsultacjach Dumasa z historykiem Augustem Maquetem, który pomagał mu również przy pisaniu „Trzech Muszkieterów”.